ماهنامه فا
پیاپی 3 (خرداد 1385)

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) نقش حیاتی و قابل توجهی را در زندگی روزمره افراد بازی کرده و باعث ایجاد تحول و دگرگونی در کار و فراغت و تغییر قواعد کسب و کار گردیده است. در قلمرو دولت، کاربردهای ICT، نوید بخش ارتقای تحویل خدمات و کالاهای عمومی به شهروندان، نه تنها از طریق بهبود فرایندها و مدیریت دولتی، بلکه از طریق تعریف دوباره مفاهیم سنتی شهروندی و دموکراسی می باشد.

آموزش از راه دور یکی از روش های متداول در آموزش به حساب می آید که از دهه 60 آغاز شده است. این نوع آموزش به صورت مکاتبه ای صورت می گرفت. از سال 1984 با ورود کامپیوتر به دنیای آموزش، آموزش الکترونیکی آغاز گردید.

مطابق با تعریف مدیریت دانش، تسهیم دانش، یکی از حوزه های کلیدی در فرآیند مدیریت دانش است. فرهنگ ما، تعریف و پیام های متفاوتی را از مفهوم به اشتراک گذاشتن ارایه می کند. در کودکی بسیاری از والدین خود را تشویق می کنند که اسباب ابزی های خود را با همبازی های خود تقسیم کنند.

ممکن است سئوال شود که دسترسی به این نوع اطلاعات در وب سایتهای خود شرکتها یا سازمان های فرادست آنان به راحتی میسر است. که سئوال منطقی و درستی است ولی از آنجا که آشنایی مردم با حقوق خود و مسئولیتهای شرکتهایی که به نحوی وظایف خدمات رسانی را به عهده دارند با ارائه وظایف و مسئولیتها انجام می گیرد. و وقتی این معرف کتبی و در قفسه کتابخانه منزل موجود باشد.

در این مقاله نقش و جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان و ایران، تاثیر این فناوری در برنامه های توسعه، شاخص های رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات بررسی می شود. همچنین علت نیاز به دولت الکترونیک و تجارت الکترونیک و عوامل موفقیت در آنها، ابزارها و نحوه استفاده از آنها، وضعیت جهان، ایران و تجارت الکترونیکی، اجزا و مدل ها، اصول و فناوری تجارت الکترونیکی، عوامل مؤثر بر تجارت الکترونیکی، امنیت و مسائل حقوقی تجارت الکترونیکی، سیستم های پرداخت الکترونیکی (لازمه تجارت الکترونیکی)، فوائد تجارت الکترونیکی از دید مشتری و خریدار بررسی می شوند.

تجارت فرایندی است که در آن تولید کننده، کالا یا خدماتی را ارائه نموده و خریدار با پرداخت بها، آنرا دریافت می کنند. تجارت الکترونیکی به کلیه امور تجاری و بازرگانی اطلاق می شود که در آن خرید و فروش عمده و خرد کالاها و ارائه خدمات بصورت Online از طریق شبکه جهانی اینترنت صورت می پذیرد. در فرآیند تجارت خریدار با استفاده از شبکه جهانی اینترنت مراکز ارائه دهنده سرویس مورد درخواست خود را شناسایی کرده و سپس یک مرکز را برای سفارش درخواست خود انتخاب می نماید.

علی رغم حضور گسترده و فزاینده فن آوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی عرصه های حیات جوامع انسانی، شامل عرصه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و نظامی، موضوع تامین و تدارک موفق سیستم های نرم افزاری، همچنان یکی از معضل های بزرگ کارفرمایان، بخصوص مدیران بنگاه های اقتصادی و سازمان های دولتی است. این معضل کمابیش در کشورهای صنعتی نیز وجود دارد ولی در کشورهای توسعه نیافته و یا در حال توسعه بیداد می کند.