ماهنامه صنایع هوافضا
پیاپی 7 (بهمن 1384)

رویدادهای جنگ اخیر خلیج فارس و حتی نتیجه ی جنگ های یک دهه ی پیش، ریشه در دکترین نظامی و راهبرد فناوری نظامی آمریکا دارد. در اواخر دهه ی 80 میلادی، پس از فروپاشی شوروی، آمریکا دکترین نظامی و راهبرد فناوری دفاعی جدید خود را تدوین کرد و برای نخستین بار، اهداف تحقیقات دفاعی را بر مبنای نیازهای تاکتیکی تعریف نمود. در این مقاله سعی شده است تاثیرات رویکرد جدید آمریکا بر طراحی تجهیزات و پیامدهای آن، تشریح شود.

بیش از چهل و پنج سال پیش برای نخستین بار مفهوم ریزفناوری توسط ریچارد فینمن مطرح شد. وی در جمع انجمن فیزیک آمریکا سخنرانی ای تحت عنوان دنیای بی انتهای نانو ایراد کرد، که نوید تحولی نو و متمایز در تمام ابعاد زندگی بشر می داد. ریزفناوری دریچه ای نو به جهان علم است که در آن به مطالعه ی اجسام در مقیاس نانو پرداخته می شود. اجسام در مقیاس نانو آنقدر کوچکند که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند. برای روشن شدن این مقیاس، می توان گلوله ی کوچکی که اندازه ی آن 10 نانومتر است را در نظر گرفت. اگر بخواهیم به این گلوله نگاه کنیم، باید چشمانی به قطر موی سر داشته باشیم.

با رشد اطلاعات و فناوری های مرتبط با آن، مفهوم سنتی اطلاعات و حفاظت از آن با چالش عمده ای مواجه شده است. در حالی که نگهداری از اطلاعات، تصور کم کردن تعدد دسترسی به بانک های مهم اطلاعاتی و نگهداری این بانک ها در پشت دیوارهای سخت بتونی با حفاظت های شدید را به ذهن متبادر می سازد، تغییر شکل اطلاعات از چاپی به دیجیتالی، نگهداری از آن را نیز دچار تغییر عمده ماهیتی ساخته است. در این نوشته به طور خلاصه به تبیین جنگ اطلاعات، ابزارهای این نوع جنگ، انواع هجمه ها و برخی تدابیر دفاعی احتمالی پرداخته خواهد شد.

رانش بخش اصلی هر موشک و راکت است که به دو دسته کلی موتورهای سوخت جامد و سوخت مایع تقسیم بندی می شود. نخستین راکت ساخته ی دست بشر از نوع سوخت جامد بود. معایب سوخت جامد اولیه همچون عدم قدرت کافی، موجب شد طراحان موشک به سمت استفاده از سوخت مایع که رانش بیشتری دارد حرکت کنند. با رشد دانش و پیشرفت فناوری موتورهای سوخت جامد، دوباره مورد توجه دانشمندان قرار گرفتند. این مقاله به صورت خلاصه به سیر تکامل رانش سوخت جامد و مزایا و معایب آن پرداخته است.

در طی جنگ جهانی دوم، برای انهدام هدفی در ابعاد پناهگاه هواپیما، شاید با قاطعیت بتوان گفت نزدیک به 9000 بمب مورد نیاز بود. انهدام همین پناهگاه در جنگ ویتنام 300 بمب کاهش پیدا کرد. امروزه با استفاده از یک بمب هدایت شونده ی لیزری می توان این پناهگاه را به طور کامل ویران نمود. این نوع بمب در طی جنگ کویت در سال 1991 کارآیی خوبی از خود نشان داد و پس از آن در جنگ بالکان، افغانستان و جنگ سال 2003 آمریکا علیه عراق به عنوان یکی از مهمات اصلی صحنه ی نبرد به شمار رفت. هدف این نوشتار، معرفی اجمالی بمب هدایت شونده ی لیزری است.