فهرست مطالب

علوم کشاورزی و منابع طبیعی - سال نهم شماره 3 (پیاپی 35، پاییز 1381)

نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال نهم شماره 3 (پیاپی 35، پاییز 1381)

  • 194 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1381/08/19
  • تعداد عناوین: 17
|
  • سادات فیض نیا، فرهاد مجدآبادی فراهانی، محسن محسنی ساروی، محمود عرب خدری صفحه 3
    در این تحقیق سعی شده دامنه مناسبی از شرایط نمونه برداری رسوب معلق با توجه به روند فعلی نمونه برداری در ایران برای برآورد میانگین سالانه رسوب تعریف شود. روش کار شامل ترسیم معادلات سنجه یک تا n ساله n) سالهای آماری موجود(با استفاده از داده های رسوب معلق نمونه برداری شده آن سال و سالهای قبل، برآورد میانگین رسوب سالانه برای هر یک از این معادلات با استفاده از داده های دبی متوسط روزانه سالهای متناظر هر معادله (با فرض قطع نمونه برداری از آن سال به بعد) و در نهایت مقایسه میانگین های بدست آمده با میانگین سال آخر که معتبرترین میانگین قابل محاسبه است، می باشد. سرانجام سالی که از آن به بعد میانگین ها کمتر از 10 درصد نسبت به میانگین سال آخر تفاوت داشتند، به عنوان سال مناسب برای برآورد میانگین معرفی شد. سپس رابطه طول دوره آماری با مساحت، تغییرات رسوبدهی سالانه، خصوصیات اقلیمی، زمین شناسی و پوشش گیاهی حوزه آبخیز با برقراری رابطه رگرسیونی مستقیم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که طول دوره آماری بین 9 تا 25 سال برای حوزه های مختلف بدست می آید اما برای برخی حوزه های آبخیز کشور نمی توان طول دوره آماری مشخصی تعریف کرد. بررسی رابطه طول دوره آماری مناسب و عوامل مورد مطالعه نشان داده که رابطه معنی داری بین آنها وجود ندارد. اما با جدا کردن حوزه های یک منطقه، می توان روند مشخصی را بین تمامی حوزه ها مشاهده کرد که این روند نشان می دهد طول دوره با افزایش درصد تغییرات رسوبدهی سالانه، مساحت، درصد سازندهای حساس، درصد سازندهای حساس و نسبتا حساس و حساسیت حوزه به فرسایش تمایل به افزایش و با افزایش بارندگی سالیانه و شاخص اقلیمی دومارتن تمایل به کاهش دارد.
    کلیدواژگان: رسوب معلق، رسوبدهی، طول دوره آماری، حوزه آبخیز، ایران
  • اثرات پخش سیلاب بر روی بعضی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک / مطالعه مورد پخش سیلاب فتح آباد داراب
    غلامرضا قضاوی، عباسعلی ولی صفحه 17
    در این تحقیق تاثیر اجرای پخش سیلاب بر بعضی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل درصد ماسه، درصد سیلت و رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی و درصد رطوبت اشباع مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور دو منطقه در مجاورت هم در نظر گرفته شد، یکی منطقه شاهد که سیلاب روی آن پخش نشده و دیگری منطقه ای که سیلاب روی آن پخش شده است. پخش سیلاب طوری شده که سیل توسط کانال انتقال سیل وارد اولین کانال پخش شده و پس از اینکه سیلاب همه منطقه مجاور این کانال را پوشاند، آب از طریق سرریزها وارد کانال پخش بعدی می شود. این مطالعه در قالب طرح یک طرفه انجام گرفته و نتایج حاصل با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شده است. به این منظور از مناطق شاهد و سیل گیر مجاور هر یک از کانالها پخش بطور تصادفی از اعماق 0-30 سانتی متر نمونه برداری شده و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فوق الذکر برای هر یک از نمونه ها تعیین گردیده و اطلاعات حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تحلیل آماری داده ها بیانگر وجود تاثیر معنی داری در سطوح یک و پنج درصد بین همه فاکتورهای اندازه گیری شده در مناطق شاهد و پخش سیلاب می باشد و مقایسه میانگین ها نشان می دهد که بیشترین درصد تغییر مربوط به قسمتی از منطقه پخش سیلاب است که در مجاورت اولین کانال پخش قرار دارد و هر چه از اولین کانال پخش دور شویم تفاوت این خصوصیات کمتر می شود بطوری که در منطقه سیل گیر مجاور این کانال پخش همه فاکتورها دارای تفاوت معنی داری در سطح یک و پنج درصد با منطقه شاهد می باشد ولی در منطقه سیل گیر مجاور کانال پخش پنجم هیچیک از فاکتورهای مطالعه شده تفاوت معنی داری با منطقه شاهد نشان نمی دهد.
    کلیدواژگان: پخش سیلاب، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک
  • مصطفی رقیمی، محمد ابراهیم یخکشی صفحه 29
    امروزه چشمه های آب گرم از نظر اقتصادی، زمین شناسی، پزشکی و صنعت جهانگردی حائز اهمیت می باشند. به همین دلیل، چشمه آب گرم زیارت به عنوان تنها چشمه آب گرم موجود در استان گلستان از نظر شیمیایی و ایزوتوپی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است تا ضمن بررسی خواص و منشا، پتانسیل آن برای استفاده های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد. این چشمه با دبی متوسط سالانه 52 لیتر بر ثانیه و دمای متوسط 30 درجه سانتی گراد دارای رخساره های هیدروشیمی در محدوده Na+ Cl- و Na+HCO-3 می باشد. کاتیون غالب آن سدیم و آنیون غالب آن کلرید می باشد. خواص هیدروشیمی و معیارهای ژئوترمومتری چشمه، گویای این است که سیستم تغذیه چشمه و ورودی به مخزن آن بصورت پراکنده و افشان بوده و سیستم خروجی آن بصورت کانالی و سریع تحت فشار است. منشا چشمه هیدروترمال نبوده و دمای آن ناشی از خواص زمین گرمایی است. مطالعات ایزوتوپی چشمه حاکی از سن قدیمی آب آن بوده و اثر ریزش های جدید در آن ناچیز است، تغذیه چشمه از ریزش های جوی مناطق مرتفع حوضه است، آب آن در عمق زیاد جریان داشته و با چشمه های اطراف ارتباطی ندارد. در راستای شناخت بهتر منشا چشمه آب گرم زیارت، برخی از چشمه های آب گرم پهنه البرز از نظر سنگ شناختی و هیدروشیمی با چشمه فوق مورد مقایسه قرار گرفته اند.
    کلیدواژگان: هیدروشیمی، ایزوتوپ، چشمه اب گرم، روستای زیارت و گرگان
  • محمدرضا کاویانی، سید حسن حسینی ابری، اسماعیل اسدی بروجنی صفحه 41
    بارندگی های ماهانه و سالانه در ایران از توزیعهای متفاوتی پیروی می نمایند. در بسیاری از گزارشها، محققین بارندگی یک ایستگاه معین را تابع توزیعهای مختلف دانسته اند. تغییرات بارندگی در سطح کشور از حدود 25 میلی متر در سال در شهداد تا بالغ بر 2000 میلی متر در سال در منطقه طوالش گیلان در سواحل خزر متغیر است. در این مقاله، توابع توزیع احتمال که غالبا یکی از هفت توزیع نرمال، لوگ نرمال 2 پارامتری لوگ، نرمال 3 پارامتری، پیرسون تیپ 3، لوگ پیرسون تیپ 3، گامای 2 پارامتری و گمبل هستند به بارندگی های ماهانه و سالانه ایستگاه های قدیمی کشور که آمار طولانی تری نسبت به سایر ایستگاه ها دارند (ایستگاه های بوشهر، اصفهان، تهران، مشهد و جاسک) برازش داده شده اند و با استفاده از آزمون های کلموگروف- اسمیرنوف، متوسط انحراف نسبی و متوسط مربع انحراف نسبی توزیع مناسب انتخاب شده است. از بین توزیعهای فوق، توزیع لوگ پیرسون تیپ 3 بهترین برازش را به بارندگی های ماهانه دارد و بارندگی های سالانه از توزیع واحدی تبعیت نمی کنند.
    کلیدواژگان: بارندگی های ماهانه و سالانه، توابع توزیع احتمال، توزیع بارندگی ها، آزمون کلمو گروف - اسمیرنوف، توزیع لوگ پیرسون تیپ 3
  • محمدرضا کاویانی، سید حسن حسینی ابری، اسماعیل اسدی بروجنی صفحه 49
    یکی از محصولات اصلی باغی استان چهار محال و بختیاری بادام است، که سطح زیرکشت آن در منطقه سامان از توابع شهر کرد به بیش از 4000 هکتار می رسد. از جمله مشکلات این باغ ها خسارت ناشی از سرمای بهاره است که در بعضی از سال ها تا 80 درصد محصول را از بین می برد. مطالعه عوامل اقلیمی منطقه، به ویژه درجه حرارت روزانه در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت در سال های متمادی کمک شایانی به تشخیص زمان وقوع این پدیده و تکرار آن می نماید. در این بررسی آمار 22 ساله دمای حداقل در ایستگاه سینوپتیک شهرکرد از سال های 1354-1375 و همچنین آمار یخبندان های ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت سال های 1360-1375 تهیه گردید. با استفاده از رابطه درجه حرارت و ارتفاع در منطقه، داده ها برای منطقه سامان اصلاح شد. سپس با بهره گیری از روش های آماری، درصد احتمال وقوع و دوره های بازگشت سرمای بهاره در مراحل مختلف (آغاز گلدهی، گلدهی کامل و تشکیل میوه) با استفاده از معادله ویبول محاسبه گردید. با توجه به نتایج این بررسی، و با عنایت به سرحدهای حرارتی مضر و زمان وقوع آنها، توصیه می گردد که: اولا: برای احداث باغ های جدید بادام، از رقم های مناسب، به ویژه رقم هایی که زمان گلدهی آنها در فروردین باشد استفاده گردد. ثانیا: از طریق آموزش، اطلاع رسانی دقیق و ترویج فرهنگ استفاده از روش های پیشگیری و مبارزه با سرماهای بهاره به باغداران، از خسارات سرمازدگی ها جلوگیری گردد.
    کلیدواژگان: بادام، احتمال وقوع، دوره بازگشت، یخبندان های بهاره، شیب قائم تغییرات دما
  • فرشید اکرم قادری، ناصر لطیفی، عبدالصالح کرنژادی، جواد رضایی صفحه 59
    سه رقم پنبه به نامهای ساحل، سای اکرا و دلتاپاین در تاریخ های مختلف کاشته شدند و بذور آنها در مرحله باز شدن قوزه ها برداشت گردید. سپس بر روی این بذور آزمون جوانه زنی انجام شد و درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک گیاهچه اندازه گیری شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در آزمایشگاه با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت بر درصد جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه تاثیری ندارد ولی وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک گیاهچه در رقم دلتاپاین با تاخیر در کاشت کاهش معنی داری پیدا کرد و دو رقم دیگر تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند. این نتایج حاکی از آن است که تحت شرایط این آزمایش بذور رقم دلتاپاین که از تاریخ کاشت های زودتر (با درجه حرارت و ساعت آفتابی بالاتر و رطوبت پایین تر نسبت به تاریخ کاشت های تاخیری) بدست می آید نسبت به بذور بدست آمده از تاریخ کاشت های دیرتر دارای سرعت رشد گیاهچه بیشتری می باشد، ولی سرعت رشد گیاهچه در بذور بدست آمده از تاریخ های مختلف کاشت در دو رقم دیگر یکسان می باشد.
    کلیدواژگان: پنبه، تاریخ کاشت، جوانه زنی، رشد گیاهچه
  • سرالله گالشی، افشین سلطانی صفحه 71
    تاثیر شوری (کلرورسدیم) بر رشد و تثبیت بیولوژیک نیتروژن و همچنین ارزیابی تحمل به شوری پنج رقم شبدر زیرزمینی به نامهای گاس، یورک، ریورینا، دانمارک و گلبورن در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی همراه با 3 تکرار تیمارهای صفر، 0.01 و 0.02 مولار کلرورسدیم مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در محیط کشت شن و آبیاری با محلول غذایی هوگلند بدون نیتروژن انجام شد. گیاهچه بعد از 60 روز برداشت و تعداد گره، وزن خشک ریشه و بخش هوایی، برگ، سطح برگ هر بوته، نسبت K+/Na+، درصد نیتروژن و عملکرد نیتروژن اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد با افزایش شوری تعداد گره، سطح برگ، وزن خشک کل بوته، درصد نیتروژن و عملکرد نیتروژن و نسبت K+/Na+ کاهش می یابد. در حالیکه وزن مخصوص برگ روند افزایشی را نشان می دهد، بین تیمار 0.01 و صفر مولار کلرورسدیم از نظر تولید ماده خشک هر بوته اختلاف معنی داری وجود نداشت. مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده ارقام نشان داد که رقم گاس از نظر تولید گره، سطح برگ، ماده خشک هر بوته، درصد نیتروژن و عملکرد نیتروژن بهتر از سایر ارقام است، در حالیکه رقم گلبورن کمترین مقادیر را دارا بود. ارقام گاس و گلبورن نیز در مقایسه با شاهد به ترتیب بیشترین و کمترین درصد کاهش نسبت K+/Na+ را در تیمار 0.02 مولار کلرورسدیم داشتند. بررسی میزان تحمل به شوری ارقام از طریق محاسبه شاخص حساسیت هر رقم نشان داد که رقم یورک بیشترین و گلبورن کمترین تحمل را نسبت به شوری دارند. بنظر می رسد با توجه به تولید ماده خشک زیاد رقم گاس و کمتر بودن میزان حساسیت رقم یورک می توان از این دو رقم در برنامه های اصلاحی استفاده نمود. نتایج نشان داد که بین صفات اندازه گیری شده و نسبت K+/Na+ یک رابطه قوی مثبت وجود دارد. ولی به نظر می رسد رقم یورک در رابطه با تحمل به شوری از مکانیسم تنظیم نسبت K+/Na+ جهت تحمل به شوری کمتر استفاده کرده است.
    کلیدواژگان: شبدر زیرزمینی، شوری، تثبیت بیولوژیک نیتروژن
  • علیرضا پیرزاد، عزیز جوانشیر، هوشگ آلیاری، محمد مقدم، محمدرضا شکیبا صفحه 85
    به منظور بررسی رقابت و پیدا کردن یک مدل رقابتی در کشت مخلوط ذرت و سویا پژوهشی در سال 1376در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. آزمایش بصورت فاکتوریل در طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار پیاده شد. تراکم های کشت ذرت به عنوان فاکتور اول و تراکم های کشت سویا به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. در این آزمایش با استفاده از مدلهای خطی عکس عملکرد رابطه عملکرد تک بوته و عملکرد در واحد سطح با تراکم محاسبه گردید. منحنی رشد ذرت نسبت به تراکم بصورت مجانب در آمد ولی منحنی رشد سویا نسبت به تراکم، در ابتدا با افزایش تراکم، یک کاهش جزیی نشان داد اما با افزایش بعدی تراکم عملکرد ثابت ماند. همچنین مدلهای رقابتی در کشتهای مخلوط با استفاده از روش اسپیترز مورد برازش قرار گرفتند. ارزیابی این مدلها نشان داد که رقابت درون گونه ای در ذرت بیشتر از رقابت برون گونه ای است در صورتی که در سویا رقابت برون گونه ای بیشتر از رقابت گونه ای بدست آمد. بر اساس قابلیت رقابت نسبی ذرت اثر یک بوته ذرت بر روی عکس عملکرد بیولوژیک و اقتصادی خود به ترتیب معادل اثری است که 33.55 و 74.72 بوته سویا بر روی عکس عملکرد بیولوژیک و اقتصادی ذرت دارد. به همین ترتیب در مورد سویا هر 0.122 و 0.0022 بوته ذرت اثری معادل یک بوته سویا به ترتیب بر روی عکس عملکرد بیولوژیک و اقتصادی سویا دارا می باشد.
    کلیدواژگان: رقابت، ذرت، سویا، کشت مخلوط، عکس عملکرد
  • برهان سهرابی، قربان قربانی نصرآباد صفحه 101
    به منظور تعیین بهترین زمان آبیاری بر اساس تخلیه مجاز رطوبتی خاک و تاثیر آن بر خواص کمی پنبه، آزمایشی در سالهای 1378 و 1379 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد بصورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار بر روی دو رقم پنبه در دست معرفی بنامهای سای اکرا (C1) و (C2) 818-312 و در خاکی با بافت سیلت کلی لوم انجام گرفت. تیمارهای آبیاری عبارت بودند از: آبیاری پس از تخلیه 40، 60 و 80 درصد رطوبت قابل استفاده خاک در تمام آبیاری ها در کل فصل رشد و تیمار بعدی آبیاری پس از تخلیه 40 درصد رطوبت خاک تا قبل از اوج گلدهی و تخلیه 60 درصد پس از اوج گلدهی. بر اساس آزمایشهای مورد نظر می توان گفت که تیمارهای آبیاری در سال اول و دوم تاثیر معنی داری بر عملکرد کل و وزن قوزه نداشتند، اما تاثیر آن بر درصد زودرسی در سال اول معنی دار شد. بیشترین عملکرد مربوط به رقم سای اکرا بود که نسبت به رقم 818-312 در سال اول و دوم به ترتیب 11.7 و 5.6 درصد افزایش عملکرد داشت و اختلاف آنها در سال اول معنی دار ولی در سال دوم معنی دار نشد. نتایج تجزیه مرکب دو ساله نیز نشان داد که بین سالها از نظر عملکرد کل اختلاف معنی دار وجود نداشت، اما از نظر درصد زودرسی اختلاف معنی دار وجود داشت. بین تیمارهای آبیاری نیز در طی دو سال از نظر عملکرد و زودرسی اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. رقم سای اکرا با 3592kg/ha دارای عملکرد بیشتر بود که نسبت به رقم 818-312 بطور میانگین 10.2 درصد افزایش عملکرد داشت و رقم 818-312 زودرس تر بود. در نهایت بهترین تیمار آبیاری از نظر مدیریتی و کاهش دفعات آبیاری زمان آبیاری پس از تخلیه 80 درصد رطوبت خاک و بهترین رقم سای اکرا بدست آمد.
    کلیدواژگان: آبیاری سطحی، تخلیه مجاز رطوبتی خاک، پنبه، عملکرد
  • یعقوب فتحی پور، همت دادپور، مغانلو، محمدرضا عطاران صفحه 109

    واکنش تابعی زنبور پارازیتویید Trichogramma pintoi پرورش یافته بر روی بید آرد (Ephestia kuehniella) و بید غلات (Sitotroga cerealella) نسبت به تراکم های مختلف تخم میزبان های مذکور مورد مطالعه قرار گرفت و پارامترهای قدرت جستجو و زمان دستیابی زنبور در دو وضعیت آزمایشی با هم مقایسه گردید. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر نوع میزبان آزمایشگاهی (از لحاظ کیفیت و اندازه) بر روی یکی از خصوصیات مهم رفتاری زنبور پارازیتوئید یعنی واکنش تابعی بود که مطالعه این خصوصیت از جمله روش های ارزیابی کارایی دشمنان طبیعی است. زنبورهای پارازیتوئید به تعداد 15 نسل بر روی هر یک از میزبانها پرورش یافتند و زنبورهای حاصل برای انجام آزمایشها مورد استفاده قرار گرفتند. در هر دو آزمایش واکنش تابعی از تراکم های 2، 4، 6، 8، 14، 20، 30، 40 و 50 عدد تخم میزبان استفاده شد و هر یک از این تراکم ها بعد از استقرار در داخل لوله آزمایش، به مدت 24 ساعت در اختیار یک زنبور ماده جفتگیری کرده، قرار گرفتند. تجزیه داده های واکنش تابعی در دو مرحله و با استفاده از نرم افزار SAS انجام گرفت. برای تعیین نوع واکنش تابعی از رگرسیون لجستیک نسبت مقدار برآورد شده برای تعداد تخم های پارازیته شده به تعداد تخم موجود در تراکم اولیه و برای تعیین پارامترهای قدرت جستجو و زمان دستیابی از رگرسیون غیرخطی)روش Least square و تکنیک (DUD استفاده شد. واکنش تابعی هر دو نوع زنبور (پرورش یافته بر روی بید آرد و بید غلات) از نوع سوم بود و مدل Holling بهتر توانست داده های واکنش تابعی را توصیف نماید. قدرت جستجو، زمان دستیابی، حداکثر میزان پارازیتیسم و حداکثر درصد پارازیتیسم برآورد شده در هر روز برای زنبورهای پرورش یافته بر روی بید آرد به ترتیب 0.0048، 0.965، 22.88 و 84.29 و برای زنبورهای پرورش یافته بر روی بید غلات به ترتیب 0.0016، 1.169، 16.92 و 44.03 بود. بالا بودن قدرت جستجو و پایین بودن زمان دستیابی زنبورهای پرورش یافته بر روی بید آرد نشانگر کارایی بیشتر این زنبورها نسبت به زنبورهای پرورش یافته بر روی بید غلات می باشد.

  • حسین صادقی نامقی صفحه 119
    در سالهای 1379-1380 بررسی هایی به منظور جمع آوری و شناسایی مگس های سیرفیده منطقه مشهد انجام گرفت. در این مدت 24 گونه متعلق به 15 جنس از دو زیر خانواده جمع آوری و شناسایی گردید. در بین نمونه ها 14 گونه بشرح زیر برای استان خراسان جدید بوده و گونه هایی که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. Chryrsotoxum intermedium Mg., Dasysyrphus albostriatus F., Eristalis tenax, L. E. arbuutoram L., E. taeniopsis Wied., Eristalinus aemus Scopoli, Eupeodes nuba Wied., Ischiodon aegyptius Wied., Myathropa florea L., Paragus haemorrhous Meig, P. quadrifasciatus Meig., Scaeva selenitica Meig., Sphaerophoria rueppellii Wied., Syritta pipiens L. کلیدی برای شناسایی جنس های خانواده سیرفیده گزارش شده در این بررسی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: مگس ها، سیرفیده، فون
  • ابوالقاسم کمالی، رضا ایمانپور صفحه 129
    این بررسی طی دو دوره رهاسازی بچه ماهیان قره برون در سالهای 1377 و 1378 صورت گرفت و نشان داد که بچه ماهیانی که مصب را برای مدت زمان کوتاه دو روزه جهت زندگی بر می گزینند، بسته به شوری آب، پس از گذشت تقریبا یک روز از زمان رهاسازی شروع به تغذیه از گاماریده و شیرونومیده می نمایند. غذاهای ذکر شده به عنوان طعمه اصلی مورد استفاده قرار می گیرند. در این زمان بچه ماهیان دارای متوسط وزن معده و روده معادل 17.2 ±4.29 میلی گرم و 4.92 ±6.92 میلی گرم می باشند. ضریب چاقی بچه ماهیان 0.03 ±0.347 محاسبه شده است. وزن معده، روده و ضریب چاقی بچه ماهی ها در ابتدا رهاسازی در فصل بهار بالاتر و هر چه به اواخر دوره نزدیکتر می شویم کاهش می یافت. مدت زمان مورد نیاز جهت رسیدن بچه ماهیان از محل رهاسازی تا دریا با توجه به شوری متوسط 3.02± 6.75 گرم در لیتر در محل رهاسازی در حدود 6 ساعت بود که بچه ماهیان هر کیلومتر را در مدت تقریبی 3 ساعت طی نمودند.
    کلیدواژگان: قره برون، وضعیت تغذیه، ضریب چاقی، گرگانرود
  • مصطفی معماریان، مراد پاشا اسکندری نصب صفحه 141
    در این تحقیق از اطلاعات مربوط به ایستگاه اصلاح نژاد و پرورش گوسفند قره گل سیاه سرخس برای برآورد وراثت پذیری وزن تولد، وزن شیرگیری، درجه پوست، وزن 6 ماهگی، وزن 9 ماهگی و وزن 12 ماهگی از مدل 1 برنامه DF REML استفاده شده است. تعداد کل حیوانات مورد بررسی 3106 راس بود. ضریب وراثت پذیری برای صفات فوق به ترتیب 0.09± 0.36، 0.28±0.08، 0.42±0.09، 0.19±0.05، 0.53±0.07 و 0.05 ±0.5 برآورد شد. عوامل ثابت شامل سن میش، جنس بره، نحوه تولد بره (یک قلو و دوقلو) و سال بوده است که مجموع دارای 16 سطح برای کلیه صفات بجز درجه پوست بوده اند. با توجه به بالا بودن وراثت پذیری در سنین بعد از شیرگیری و با توجه به نتایج تحقیق حاضر انتخاب بر اساس وزن بدن در سن 12 ماهگی پیشنهاد می شود و اگر بنا به دلایل انتخاب بر اساس سنین بعد از شیرگیری میسر نشود، می توان بر اساس وزن تولد یا وزن شیرگیری انتخاب نمود.
    کلیدواژگان: وراثت پذیری، گوسفند قره گل، DF REML، وزن بدن، درجه پوست و مدل دامی
  • قدرت الله رحیمی، هادی سیاح زاده، داود سعادت کیش صفحه 151
    هدف از این تحقیق اعمال شوک حرارتی در سنین پایین، به منظور افزایش تحمل حرارتی در سنین بالاتر در جوجه های گوشتی تجاری بوده است. در این مطالعه چهار گروه آزمایشی (تیمار)، T1 (گروه شاهد طبق دمای استاندارد)، T2)شوک حرارتی 38± 1 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت از سن 3 تا 4 روزگی(، T3)شوک حرارتی 38± 1 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت در سن 4 و 6 روزگی(، T4)شوک حرارتی 1 ±38 درجه سانتی گراد به مدت 72 ساعت از سن 3 تا 5 روزگی(مورد آزمون قرار گرفته است. هر گروه آزمایشی دارای 6 تکرار و هر تکرار دارای 20 قطعه جوجه نر از نژاد آرین بوده است. گروه های آزمایشی تحت شوک حرارتی، در هفته اول بطور معنی دار (P?0.05) در افزایش وزن نسبت به گروه شاهد کاهش نشان داده اند ولی بعد از شوک حرارتی در این گروه ها (T4, T3, T2) بتدریج یک رشد جبرانی مشاهده شده است. در سن 42 روزگی گروه های آزمایشی T2 و T4 بطور معنی دار (P?0.05) دارای افزایش وزن بیشتر و ضریب تبدیل غذایی کمتر نسبت به گروه شاهد بوده اند. همچنین گروه های آزمایشی تحت شوک حرارتی بطور معنی دار (P?0.05) از چربی شکمی کمتر و در نتیجه کیفیت لاشه مطلوبتری در سن 42 روزگی نسبت به گروه شاهد برخوردار بوده اند. در سن 42 روزگی وقتی کلیه گروه های آزمایشی به مدت 4 ساعت تحت شوک گرمایی 1± 38 درجه سانتی گراد قرار گرفتند، تلفات گروه های آزمایشی تحت شوک حرارتی بطور معنی دار (P?0.01) کمتر از گروه شاهد بوده است. در این آزمایش نشان داده شده است که اعمال شوک حرارتی در سنین اولیه، ضمن افزایش عملکرد نهایی، باعث افزایش تحمل حرارتی و توان زنده ماندن طیور در هنگام تنشهای ناگهانی گرما در سنین بالاتر خواهد شد. لذا شاید بتوان از آن به عنوان یک روش مدیریتی موثر برای پرورش جوجه های گوشتی تجاری در آب و هوای گرم استفاده نمود.
    کلیدواژگان: تنش گرما، عملکرد جوجه های گوشتی، افزایش مقاومت به دما
  • غلامرضا مصباحی، محمد حجت الاسلامی، احمد کرباسی، رضا شکرانی صفحه 161
    وقتی که مواد شیمیایی فعال سطحی یا سورفاکتانت ها در پختهای آخر استفاده می شوند، موجب کاهش ویسکوزیته ماسکویت های آخر می گردند. با کاهش یافتن ویسکوزیته ماسکویت آخر این انتظار وجود دارد که درجه خلوص ملاس پایین آمده و شکر تولیدی کیفیت بهتری پیدا کند. بروز تغییر در ترکیبات و کیفیت چغندرقند در طول بهره برداری می تواند خواص مفید مذکور را تحت تاثیر قرار دهد. در این پژوهش سه غلظت متفاوت شامل 50، 100 و (ppm)150 از دو ماده فعال سطحی به نامهای اورانوس (CB9) و ایزوپروپیل میریستات بطور جداگانه به ماسکویت های آخر افزوده شدند. سپس اثر آنها بر رنگ شکر پخت سه و خاکستر شکر مذکور و درجه خلوص ملاس مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پس از کاربرد مواد مذکور، رنگ و خاکستر شکر و درجه خلوص ملاس کاهش یافتند، لکن این تاثیرات در دو نیمه بهره برداری مشابه نبود.
    کلیدواژگان: صنعت تولید شکر، مواد شیمیایی فعال سطحی، سورفاکتانت ها، کاهش ویسکوزیته، چغندر قند، ملاس
  • علیرضا شاکری، سیدعلی هاشمی صفحه 171
    جهت تهیه فرآورده مرکب الیاف کاغذ- پلی اتیلن سنگین (HDPE)، الیاف دو نوع خمیر کاغذ نیمه شیمیایی سولفیت خنثی (NSSC) و خمیر شیمیایی- مکانیکی (CMP) در چهار سطح 10، 20، 25 و 30 درصد وزنی با پلی اتیلن سنگین مخلوط شدند. ترکیب آلی وینیل تری اتوکسی سیلان به عنوان جفت کننده در سه سطح 0، 1 و 2 درصد وزنی بکار رفت. ویژگی های فرآورده مرکب با پلی اتیلن خالص به عنوان شاهد مقایسه شد. پیونددار شدن پلیمر با جفت کننده سیلانی توسط اندازه گیری زاویه تماس آب و طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FT-IR) مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که افزایش مقدار الیاف هر دو نوع خمیر کاغذ در فرآورده مرکب، طول شکست در محل گسیختگی را کاهش اما مدول الاستیسیته را افزایش می دهد. تغییرات مقاومت کششی با تغییر مقدار الیاف معنی دار نیست ولی در حضور جفت کننده مقاومت کششی نسبت به پلی اتیلن خالص بیشتر است. بهترین مقاومت کششی و مدول الاستیسیته را به ترتیب نمونه های حاوی 30 درصد الیاف کاغذ CMP و با 2 درصد جفت کننده سیلانی و 10 درصد الیاف خمیر کاغذ CMP و 1 درصد جفت کننده دارند که از مقاومت به ضربه بالاتری نسبت به بقیه نمونه ها برخوردار هستند. نتایج حاصله نشان می دهد که تیمارهای حاوی خمیر کاغذ CMP در مجموع خواص مکانیکی بهتری نسبت به تیمارهای حاوی خمیر کاغذ NSSC دارند.
    کلیدواژگان: خمیر کاغذ نیمه شیمیایی سولفیت خنثی (NSSC)، خمیر کاغذ شیمیایی - مکانیکی (CMP)، پلی اتیلن سنگین (HDPE)، مواد مرکب، وینیل تری اتوکسی سیلان، جفت کننده
  • یزدان کیوانی صفحه 185