مجله تحقیقات دامپزشکی
سال شصت و دوم شماره 4 (زمستان 1386)

در مورد هاری و سگ هار، پزشکان بزرگ ایران مطالب زیادی نوشته و کشفیات و ابداعات جالبی داشته اند، رازی، خوارزمی، اخوینی بخارایی، ابن سینا، جرجانی و غیره نشانی های بیماری را به خوبی شرح داده و در مواردی درمان هایی را ذکر کرده اند. باید گفت به طور طبیعی تنها نیمی از کسانی که به وسیله سگ هار گزیده شده اند به هاری مبتلا می شوند و بقیه را دستگاه ایمنی بدن نجات می دهد. حال این گونه درمان های پیشگیرانه می تواند تا حدی به دفاع بدن کمک کند. ابوریحان بیرونی و ابن سینا نوعی درمان با کبد و خون سگ هار را ذکر کرده اند که آن را می توان نوعی سرم – درمانی و واکسیناسیون ضد هاری محسوب داشت.

315 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس جهت بررسی رابطه بین رادیکال های آزاد اکسیژن و تغییرات بیوشیمیایی، هماتولوژی و پاتولوژیک در جوجه های مبتلا به آسیت مورد استفاده قرار گرفتند. این جوجه های به سه گروه 105 قطعه ای تقسیم گردیدند که دو گروه از آنها از طریق مصرف هورمون T3 و نگهداری در سرما، نسبت به آسیت مستعد گردیدند، و گروه سوم به عنوان کنترل استفاده شدند. نسبت وزن بطن راست به کل بطن ها، شمارش گلبول های قرمز، مقدار هماتوکریت، میزان آنزیم های ALT (آلانین ترانس آمیناز) و AST (آسپارتات ترانس آمیناز) به عنوان شاخص های بروز آسیت اندازه گیری گردیدند. میزان رادیکال هیدروکسیل از طریق سنجش متابولیت های هیدروکسیله اسید سالیسیلیک 2، 3– دی هیدروکسی بنزوئیک اسید و 2، 5– دی هیدروکسی بنزوئیک اسید توسط HPLC اندازه گیری شد. آنالیز یافته ها با آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) تغییرات معنی داری در نسبت وزن بطن راست به کل بطن ها، شمارش گلبول های قرمز، مقدار هماتوکریت و میزان آنزیم های ALT و AST، و میزان تلفات نسبت به گروه کنتری وجود داشت که بیانگر بروز آسیت در گروه های T3 و سرما بود. میزان تولید رادیکال هیدروکسیل نیز در هر دو گروه های مبتلا به آسیت از روز یازدهم به طور معنی داری افزایش یافت. اما سایر تغییرات از جمله افزایش آنزیم ها، فاکتورهای خونی و نسبت بطن راست به کل بطن به ترتیب در روزهای 18، 25 و 32 روزگی دیده شد. با توجه به افزایش معنی دار میزان رادیکال های آزاد در ابتدای وقوع پدیده آسیت و سپس بالا رفتن غلظت های آنزیمی و تغییرات هماتولوژیکی و در نهایت بروز تغییرات پاتولوژیکی در گروه های مستعد، می توان نتیجه گرفت که رادیکال های آزاد اکسیژن از جمله هیدروکسیل می توانند به عنوان شروع کننده سندرم آسیت مطرح باشند. تغییرات هماتولوژیکی، بیوشیمیایی و پاتولوژیکی متعاقب اثر آنها می توانند سبب آسیت و سایر عوارض در پرنده گردند.

باکتری های سالمونلا و اشریشیاکلی جدا شده از مرغ از نظر مقاومت در برابر آنتی بیوتیک های مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. 150 نمونه از پرندگان تلف شده در مرغداری های اطراف شیراز اخذ و برای شناسایی سالمونلا و اشریشیاکلی بر روی محیط های غنی کننده و اختصاصی کشت داده شدند. آزمایش سنجش حساسیت به روش انتشار از دیسک به عمل آمد و MIC و MBC به روش تهیه رقت های متوالی برای داکسی سیکلین نیز تعیین گردید. در این بررسی از مجموع 69 مورد جدایه، 58 مورد اشریشیاکلی و 11 مورد سالمونلا شناسایی شد. در صد مقاومت عوامل جدا شده برای تایلوزین و اریترومایسین، داکسی سیکلین، انروفلوکساسین، اکسی تتراسیکلین، و کلرامفنیکل به ترتیب صد، 79.7، 69.5، 76.8، و 24.6 تعیین شد. همچنین میزان MIC برای اشریشیاکلی 8 تا 64 و برای سالمونلا 1 تا 64 میکروگرم در میلی لیتر بدست آمد. کمترین میزان مقاومت (24.6 درصد) مربوط به کلرامفنیکل بود که با توجه به مصرف انسانی آن و احتمال مقاومت متقاطع بین کلرامفنیکل و تتراسیکلین یا کلرامفنیکل و اریترومایسین، انتظار می رفت مقاومت در برابر این دارو بیشتر باشد. با در نظر گرفتن امکان مقاومت متقاطع در بین آنتی بیوتیک های یک خانواده و نیز استفاده داکسی سیکلین در صنعت طیور، نتایج بدست آمده در مورد این آنتی بیوتیک دور از انتظار نمی باشد.

موش رازی اولین موش آزمایشگاهی ایرانی است که در موسسه رازی ایجاد شده و مستعد به تومور خود بخود پستان میباشد. در این مطالعه میزان و سن ابتلا به تومور، عوامل دخیل در بروز آن و برخی از پارامترهای خونی در این نژاد بررسی گردید. میزان بروز سرطان در موش های رازی ماده بکر در مقایسه با ماده های مولد و دریافت کننده هورمون اختلاف معنی داری نشان داد (P<0.05) ولی با موش های نژاد NMRI ماده بکرکه از بدو تولد از مادران رازی شیر خورده بودند اختلافی نداشت. میزان ابتلا در موش های رازی که از بدو تولد از مادران NMRI شیر خورده بودند بسیار کمتر از سه گروه دیگر بود. میزان اریتروسیت، لکوسیت، PCV، نوتروفیل، منوسیت و لنفوسیت در موش های رازی بدون تومور و دارای تومور در P<0.05 اختلافی نداشتند. این تومور فقط در ماده های بالغ دیده می شود و نوع آن آدنوکارسینوم تشخیص داده شد. به نظر میرسد فاکتور شیر بیش از عوامل ژنتیک و تحریکات هورمونی در بروز آن نقش داشته باشد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان موش رازی را بعنوان مدلی مناسب برای استفاده در مطالعات مربوط به تومور پستان و داروهای ضد سرطان معرفی نمود.

لوزالمعده گوسفند نر نژاد مهربان در چهار گروه سنی جنین، نوزاد، بلوغ جنسی و مسن با استفاده از رنگ آمیزی های اختصاصی، میکروسکوپ نوری و میکرومتر مدرج خطی چشمی مورد مطالعه هیستومورفولوژیک و هیستومورفومتریک قرار گرفته است. نتایج نشان داد که کپسول غده فاقد عضله صاف بود. قسمت لوله ای بخش برون ریز غده غالبیت داشت. ساختار نورواینسولار و جزایر تک سلولی بتا مشاهده گردید. قطر جزایر لوزالمعده بین 51.01 تا 96.09 میکرون بدست آمد. در مجموع می توان نتیجه گرفت کپسول نقشی در خروج ترشحات از غده ندارد و با افزایش سن، قطر جزایر لوزالمعده افزایش می یابد.

هدف از این مطالعه پی بردن به وجود ارتباط بین لنگش ناشی از اختلالات انگشتی و شاخص های تولید مثلی در گاو شیری در یکی از دامپروری های اطراف تهران بود. این مطالعه به شکل آینده نگر طولی بر روی 225 راس تلیسه تازه زا صورت پذیرفت. پس از انتخاب گاوان لنگ و مشخص نمودن جراحات انگشتی مسبب آن و همچنین ثبت اطلاعات مربوطه در پرسشنامه از قبل تنظیم شده، شاخص های تولید مثلی در هر یک از گاوان (گروه مواجه و گروه مقایسه) محاسبه و با استفاده از شاخص سازی ارزش های عددی با استفاده از آزمونهای مربع کای و "student "t، مقایسه آماری صورت پذیرفته و احتمال خطر نسبی نسبت به هر یک از شاخص ها و بروز لنگش محاسبه گردید. لنگش بالینی در 76 راس از این گاوان تشخیص داده شد. در این میان درماتیت انگشتی (28.9 درصد) و زخم کف سم (21.2 درصد) بیشترین میزان ابتلا را داشتند. شاخص های تولید مثلی مورد نظر در این پژوهش شامل حداقل میانگین روزهای باز فرضی، فاصله بین زایش تا اولین تلقیح، حداقل فاصله بین دو زایش فرضی، تعداد روزهای شیر دهی، تعداد تلقیح به ازای آبستنی برای تمام گاوها، تعداد تلقیح به ازای آبستنی برای گاوهای آبستن، نرخ آبستنی در اولین تلقیح و نرخ آبستنی کلی بود. آزمون مربع کای و student "t" این تفاوت ها را بین دو گروه مواجه و مقایسه معنی دار مشخص نمود (P<0.0005). محاسبه 95 درصد دامنه اطمینان برای احتمال خطر نسبی نیز نشان داد که در گاوان مبتلا به لنگش نرخ منفی شاخص های تولید مثلی به شکل معنی داری بیشتر از گاوان غیر لنگ می باشد. این مطالعه مشخص نمود که درد و تنش حاصل از لنگش در عدم بروز رفتار فحلی و درپی آن تغییرات منفی شاخص های تولید مثلی موثر بوده و در ضمن با تاثیر بر رفتارهای معمول دام به خصوص در اخذ غذا، باعث ایجاد مشکلات تولید مثلی می شود. از آنجایی که زمان پس از زایش، دوره بسیار حساسی برای سلامت دام به شمار می رود، لذا ضرورت تشخیص و اصلاح به موقع اختلالات انگشتی که منجر به لنگش می شوند، بیش از پیش نمایان می گردد.

به منظور بررسی ارتباط آلودگی به ژیاردیا و ابتلا به سندروم اسهال، از مدفوع 246 راس گوساله (34 راس مبتلا به سندروم اسهال و 212 راس غیراسهالی) در اطراف ارومیه نمونه برداری شد. نمونه ها از نظر حضور کیست ژیاردیا با روش شناورسازی با محلول سولفات روی بررسی شدند. آنالیز داده ها نشان داد که فراوانی آلودگی به ژیاردیا در گوساله های مبتلا به سندروم اسهال (35.3 درصد) به طور معنی داری (P<0.001) بیش از آن در گوساله های غیرمبتلا به این سندروم (8 درصد) است. معیارهای اپیدمیولوژیک ارتباط یعنی شانس خطر، شانس خطر در جمعیت، خطر قابل انتساب، کسر قابل انتساب، خطر قابل انتساب در جمعیت و کسر قابل انتساب به ترتیب 6.26، 1.42، 31.2 درصد، 0.76، 3.7 و 0.27 محاسبه گردیدند. نتایج بررسی حکایت از آن دارند که تک یاخته ژیاردیا می تواند از علل مولد اسهال گوساله ها در منطقه باشد و لازم است که با مطالعات بیشتر، عوامل خطر آلودگی به آن به نحو دقیق تری جهت برقراری رابطه علیتی مورد شناسایی قرار گیرند.

تعداد 360 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه به صورت کاملا تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. هر گروه مشتمل بر سه زیرگروه (تکرار) 30 قطعه ای بود. گروه یک بعنوان شاهد انتخاب و با جیره پایه بر مبنای ذرت – کنجاله سویا تغذیه گردید. جیره های غذایی گروه های دوم و سوم بترتیب حاوی مقادیر 3000ppm و 6000ppm در مرحله شروع (14-1روزگی) و 2000ppm و 4000ppm بره موم در مراحل رشد (28- 15 روزگی) و پایانی (42-29 روزگی) بود. به جیره غذایی گروه چهارم 100میلی گرم در هرکیلوگرم خوراک، ویرجینیامایسین اضافه گردید. شاخص های تولید شامل میانگین افزایش وزن بدن، مقدار خوراک مصرفی، ضریب تبدیل و شاخص بازده تولید در سنین 21 و 42 روزگی ارزیابی شدند. در سن 17 روزگی و قبل از تجویز واکسن نیوکاسل لاسوتا از تعداد 9 قطعه جوجه در هر گروه نمونه خون تهیه و عیار پادتن ضدویروس نیوکاسل به روش آزمایش HI در آنها تعیین گردید. در روز 27 مجددا از همان جوجه ها خونگیری و عیار پادتن ضدویروس نیوکاسل تعیین شد. نتایج حاصل نشان دادند افزودن ویرجینیامایسین و یا سطوح مختلف بره موم به غذا تاثیر معنی داری بر شاخص های تولیدی نداشته است، با این حال در پایان آزمایش بیشترین افزایش وزن و بالاترین شاخص بازدهی تولید به گروه تغذیه شده با جیره حاوی ویرجینیامایسین اختصاص داشت. کمترین میزان ضریب تبدیل غذایی مربوط به گروه تغذیه شده با جیره حاوی 4000ppm و 6000ppm بره موم بود. افزودن بره موم به جیره غذایی تاثیری بر پاسخ ایمنی نداشت.

شاخه های سرخرگ کاروتید خارجی در تعداد شش سر شتر یک کوهانه تهیه شده از کشتارگاه، پس از طی دوره ثبوت در فرمالین 10 درصد تشریح و مطالعه شد. سرخرگ کاروتید مشترک در شتر یک کوهانه به سه شاخه شامل سرخرگ های کاروتید داخلی و کاروتید خارجی و پس سری تقسیم می شود، و از این نظرشبیه تک سمی ها است. سرخرگ کاروتید خارجی شاخه اصلی سرخرگ کاروتید مشترک محسوب می شود. سرخرگ زبانی در شتر یک کوهانه مانند نشخوارکنندگان کوچک به طور مستقل از سرخرگ کاروتید خارجی منشعب شده و به زبان خون رسانی می کند. سرخرگ کاروتید خارجی در زیر مفصل آرواره ای – گیجگاهی به دو شاخه شامل سرخرگ ماگزیلاری و گیجگاهی سطحی تقسیم می شود. در شتر یک کوهانه مانند نشخوارکنندگان کوچک اولین انشعاب از سرخرگ گیجگاهی سطحی بنام سرخرگ عرضی صورت، تمام ناحیه صورت را خون رسانی می کند ولی مسیر این سرخرگ کمی با سرخرگ عرضی صورت در نشخوارکنندگان کوچک متفاوت است. سرخرگ ماگزیلاری در شتر مانند نشخوارکنندگان موقعیت خارج استخوانی دارد و به نظر می رسد که در شتر تنها شبکه میرابل قدامی جهت تشکیل شبکه میرابل سخت شامه ای قدامی وجود دارد.

اولتراسونوگرافی داپلر می تواند اطلاعات مهمی درباره مشکلات عروقی بدن از طریق آنالیز موج جریان خون فراهم کند. هدف این تحقیق بدست آوردن تصاویر طبیعی داپلر رنگی و محاسبه پارامترهای مرتبط با داپلر طیفی در سرخرگ رانی خرگوش های سالم می باشد. بدین منظور اولتراسونوگرافی داپلر رنگی و طیفی از سرخرگ رانی 8 خرگوش سفید نیوزلندی سالم در قسمت میانی اندام حرکتی خلفی راست و چپ انجام شد. پس از ارزیابی تصاویر داپلر رنگی، مقادیر حداکثر سرعت جریان خون در سیستول، سرعت جریان خون در انتهای دیاستول، متوسط سرعت جریان خون، اندیکس مقاومت عروقی و اندیکس قدرت پالسی سرخرگ با استفاده از منحنی طیفی داپلر پالسی اندازه گیری شدند.در داپلر رنگی جریان خون ضربان دار و لایه ای به دلیل تفاوت رنگ قسمت های کناری و وسطی رگ مشخص بود به نحوی که در مرکز سرخرگ رنگ های روشن تر که نشانه سرعت بیشتر جریان خون می باشد، جلب توجه می نمود. در داپلر پالسی، الگوی جریان طیفی با مقاومت نسبتا بالا و جریان خون دو مرحله ای دیده می شد. از نتایج این تحقیق می توان به عنوان مقادیر استاندارد در ارزیابی وضعیت همودینامیک سرخرگ رانی در عوارضی نظیر ترومبوآمبولی و استنوز سرخرگ در خرگوش به عنوان یک مدل حیوانی استفاده نمود.

لاشه طیورگوشتی به عنوان یک منبع مهم آلودگی به باکتری سالمونلا مطرح می باشد و تعیین فراوانی و میزان آلودگی باکتری در این فرآورده، معیاری برای ارزیابی وضعیت بهداشتی کشتارگاه و تعیین مخاطرات بهداشتی گوشت مرغ برای مصرف کنندگان محسوب می شود. در این مطالعه، با روش کشت مرسوم، وجود آلودگی به باکتری سالمونلا در لاشه های طیور کشتارگاه های استان تهران مشخص و به روش MPN سه لوله ای تعداد باکتری در لاشه های مثبت شمارش شد. در 31 درصد لاشه ها، آلودگی منفی و در 69 درصد مثبت تعیین شد، بر اساس شاخص تعداد باکتری در لاشه میانگین تعداد، در 73.62 درصد لاشه های مثبت 49.50، در 16.48 درصد 279.5 در 7.60 درصد 2605 و در 2.30 درصد بیش از 3300 باکتری تعیین گردید. بر پایه شاخص تعداد باکتری سالمونلا در گرم و سانتیمتر مربع مساحت لاشه، در 93.42 درصد، میانگین تعداد باکتری در گرم و در سانتیمتر مربع به تر تیب 0.054 و 0.047، در 4.38 درصد 1.69 و 1.41 و در 2.20 درصد 1.70 و 1.50 تعیین شد. آنالیز آماری یافته های بدست آمده و محاسبه نسبت و میانگین نشان داد که میانگین تعداد باکتری بر پایه شاخص های مختلف در لاشه های آلوده خیلی زیاد نیست، لیکن فراوانی آلودگی زیاد است.

بررسی امکان استفاده از فیبرینوژن استخراج شده از خون اسب در تهیه چسب فیبرین و اثرات آن بر روی سلول های فیبروبلاست و کراتینوسیت اسب مورد مطالعه قرار گرفته است. فیبرینوژن توسط روش رسوب گلایسین (Glycine precipitation technique) از پلاسمای اسب ها جدا گردید. سلول های فیبروبلاست توسط روش کشت قطعات بافتی (Explant culture) از پوست ناحیه گردن و سلول های کراتینوسیت توسط روش های هضم آنزیمی (enzyme digestion) از پوست ناحیه لب در هر یک از اسب ها جدا شدند. سپس مجموعه فیبرینوژن و سلول های فیبروبلاست و کراتینوسیت خودی اسب جداگانه توسط ترومبین گاوی و گلوکونات کلسیم و اسید ترانگزامیک در یک پلیت کشت سلولی ریخته شده و به صورت همگن منعقد شده و سلول ها به مدت شش روز مورد بررسی قرار گرفتند. سلول های فیبروبلاست در روز دوم از حالت مدور در آمده و کاملا دوکی و کشیده شده بودند، این موضوع در تمام ضخامت چسب فیبرین قابل مشاهده بود. در این زمان سلول های کراتینوسیت به صورت مسطح شده در محل اتصال چسب فیبرین به کف پلیت مشاهده شدند. هر دو نوع سلول بعد از سه روز تکثیر یافته بودند. فیبرینوژن استحصال شده از خون اسب توسط روش رسوب گلایسین به عنوان یک داربست قادر به حمایت از رشد و تکثیر سلول های فیبروبلاست اسب در تمام ضخامت آن بود. رشد و تکثیر سلول های کراتینوسیت اسب در سطح بین پلیت کشت سلولی و چسب فیبرین مشاهده می شود که نشاندهنده اثر مثبت فیبرین در رشد و تکثیر سلول های کراتینوسیت و یا دستکم عدم اثر منفی و تداخل در رشد و تکثیر می باشد.

در پژوهش حاضر اثر تزریق داخل بطنی مغزی پروستاگلاندین های E2 و F2a در مقادیر مساوی 50، 100 و 200 میکروگرم بر درجه حرارت راست روده با ترمومتر دیجیتال در زمان های مشخص قبل و پس از تزریق مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج با اندازه گیری های مکرر و آزمون دانکن آنالیز شد. برای این منظور از درجه حرارت راست روده گوسفند استفاده شد. در حالی که پروستا گلاندین E2 به میزان (50 میکروگرم) درجه حرارت راست روده را در یک ساعت پس از تزریق افزایش داد. و نه پروستاکلاندین Fa2 فاقد چنین اثری بود. پروستاگلاندین E2 و F2a در مقدار مساوی 100 میکروگرم درجه حرارت راست روده را به ترتیب تا 3.5 و 2 ساعت پس از تزریق افزایش دادند. افزایش درجه حرارت راست روده پس از تزریق پروستاگلاندین E2 و F2a در مقدار مساوی 200 میکروگرم، به ترتیب تا 5 و 3 ساعت پس از تزریق ادامه یافت. بین اثرات پروستاگلاندین E2 و F2a اختلاف معنی دار مشاهده شد. هر دو پروستاگلاندین E2 و F2a درجه حرارت بدن را افزایش می دهند ولی اثر پروستاگلاندین E2 قوی تر و طولانی تر از اثر پروستاگلاندین Fa2 است.

به منظور بررسی آثار مصرف مخمر ساکارومیسس سرویسیه (سویه S.C 47) همراه با جیره های غذایی حاوی سطوح مختلف کنسانتره بر فراسنجه های تخمیر، جمعیت میکروبی شکمبه و عملکرد گوساله های پرواری از 36 راس گوساله در هلشتاین با میانگین وزن اولیه 175.9 (±5.54) کیلوگرم در قالب طرح فاکتوریل 2×3 استفاده شد. دامهای مورد مطالعه به شش گروه مساوی تقسیم و هر گروه با یکی از جیره های غذایی حاوی 60، 70 و 80 درصد کنسانتره بدون مخمر و یا با مخمر (2.5 گرم مخمر به ازای هر 100 کیلوگرم وزن زنده) تغذیه شدند. افزایش وزن و سرعت رشد گوساله ها طی 150 روز دوره آزمایش، ثبت و در پایان دوره پرواربندی در زمانهای صفر، 3 و 6 ساعت بعد از مصرف خوراک صبحگاهی با استفاده از لوله مری از محتویات شکمبه آنها نمونه برداری شد. فراسنجه های تخمیر نمونه ها شامل اسیدیته، اسیدهای چرب فرار، ازت آمونیاکی و جمعیت میکروبی مایع شکمبه، تعداد کل باکتری ها، باکتری های سلولولایتیک، باکتری های مصرف کننده لاکتات و کل تک یاخته ها اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری داده های حاصله با استفاده از طرح کاملا تصادفی برای فراسنجه های تخمیر، جمعیت میکروبی و در مورد عملکرد پروار پس از تصحیح وزن اولیه دامها با تجزیه کوواریانس انجام شد. مصرف مخمر سبب افزایش اسیدیته مایع شکمبه در حیوانات تغذیه شده با 80 درصد کنسانتره شد (P<0.05). همچنین مصرف مخمر سبب افزایش غلظت کل اسیدیته چرب فرار، جمعیت باکتری های مصرف کننده لاکتات، جمعیت باکتری های تک یاخته های شکمبه و کاهش غلظت ازت آمونیاکی شکمبه شد (P<0.05). تعداد کل باکتری های شکمبه نیز در اثر مصرف مخمر زیاد شد. استفاده از مخمر در جیرهای حاوی 80 درصد کنسانتره سبب بهبود افزایش وزن و خوراک مصرفی روزانه حیوانات شد (P<0.05). با توجه به یافته های حاصله می توان نتیجه گرفت که مصرف سویه 47مخمر ساکارومیسس سرویسیه می تواند موجب بهبود وضعیت تخمیر و افزایش جمعیت میکروبی در شکمبه گوساله های پرواری شود که نتیجه آن بهبود عملکرد پرواری دامها به ویژه در شرایط استفاده از جیرهای حاوی کنسانتره زیاد می باشد.

مجموع 114 نمونه بستر از مراکز پرورش طیور اجداد و مادر مناطق مختلف کشور بر اساس 5 ناحیه آب و هوای مختلف جهت جداسازی و تعین خصوصیات بیولوژیک ایمریاها موجود این مزارع تهیه گردید. نیم کیلوگرم از هر نمونه بستر جهت جداسازی اواوسیست های بستراستفاده شده پس از جدا سازی، به روش هوا دهی در دمای 28 درجه سانتیگراد بمدت 48-72 ساعت اسپوره شدن انجام گردید. جهت تهیه تک اواوسیست ها اقدام و زمان دفع اواوسیست و میزان OPG و زمان اسپوره شدن نیز تعیین گردید. با خوراندن تک اواوسیست به 5 قطعه جوجه 4-6 هفته و جمع آوری مدفوع از روز چهارم بعد از تلقیح تکثیر گردیدند. اواوسیست های تکثیر شده گونه های مختلف ایمر یا به مقدار لازم به جوجه های 3-6 هفته عاری از اواوسیست جهت بررسی ضایعات و مطالعات بیومتریک خورانده شد. در مجموع 25 نمونه اواوسیست از آیمریاهای مختلف جدا گردید که بر اساس 1– محل ایجاد ضایعه در روده 2– وضعیت ظاهری جراحات 3– اندازه، شکل و رنگ اواوسیست 4– اندازه شیزونت و مروزوئیت 5– محل انگل در بافت ها 6– حداقل دوره کمون در عفونت های تجربی 7– حداقل زمان لازم جهت اسپیرولاسیون، به هفت گونه ایمریاهای ماکزیما، تنلا، نکاتریکس، آسرولینا، برونتی، میتیس و پرکوکس طبقه بندی گردید که توسط آزمایشگاه رفرانس ویبریج مورد تایید قرار گرفت. و با آزمون آنالیز واریانس دوطرفه با استفاده از نرم افزار آماری SX تجزیه و تحلیل آماری گردید.

روند افزایش وزن بدن، وزن قلب، تغیرات شاخصه نسبت وزن قلب به وزن بدن و روند افزایش ضخامت دیواره های بطنی و بین بطنی قلب از سن 7 تا 22 هفته (از آغاز تا پایان مرحله جنینی) بر روی تعداد 160 جنین بز (دوگره نر و ماده) مورد مطالعه قرار گرفته است. آنالیز یافته ها در برنامه SPSS و بروش ANOVA نشان داد که اثر فاکتور سن بر همه 6 پارامتر مورد مطالعه کاملا معنی دار بوده است (P<0.01). در مجموع این مطالعه نشان داد که روند افزایش وزن قلب از روند افزایش سن جنین پیروی نموده، با افزایش سن نسبت وزن قلب به وزن جنین کاهش می یابد. همواره میانگین حداکثر ضخامت دیواره بطن چپ از دیواره بین بطنی و دیواره بین بطنی از دیواره بطن راست بیشتر است. همچنین روند افزایش ضخامت دیواره های بطن چپ و سپتوم مشابه بوده در حالی که روند افزایش ضخامت دیواره بطن راست دارای الگویی مستقل می باشد.

در این تحقیق نمونه های دامی در چهار مرحله طی فصول پاییز و زمستان 1381 و بهار و تابستان 1382 از گوساله ها، تلیسه ها و گاوهای بالغ اسهالی و غیر اسهالی جمع آوری گردید. نمونه برداری در مدت یکسال در گروه سنی زیر 10 سال انجام گرفت که به چهار گروه سنی 0-6، 7-12، 13-24 ماه و 2-10 سال تقسیم شدند. در هر فصل 100 نمونه و در مجموع 400 نمونه در مدت یکسال از گوساله ها، تلیسه ها و گاوهای بالغ اسهالی و غیر اسهالی و به طور مساوی از دامهای نر و ماده جمع آوری گردید. نمونه ها پس از جمع آوری به آزمایشگاه منتقل گردیدند و پس از آماده سازی نمونه های مدفوع، رنگ آمیزی به روش ذیل نلسون تغییر شکل یافته انجام گرفت. در این روش رنگ آمیزی اووسیست های کریپتوسپوریدیوم به شکل مدور با رنگ قرمز در زمینه سبز کاملا مشخص بودند و اندازه آنها 3-6 میکرون بود. اساس تشخیص اووسیست های کریپتوسپوریدیوم در این روش دیدن اسپوروزوئیت ها در درون اووسیست ها بود. میزان آلودگی در جمعیت دامهای مورد مطالعه در چهار فصل در حدی یکسان بود. در جمعیت دامهای بدون ابتلا به اسهال، گاوهای بالغ بالاترین میزان آلودگی را نشان دادند (23.75 درصد) و در جمعیت دامهای مبتلا به اسهال، گوساله ها بالاترین میزان آلودگی را نشان دادند (21.87 درصد.) پس نتیجه می شود که کریپتوسپوریدیوم در گاوهای بالغ اغلب به شکل بدون علامت کلینیکی و در گوساله های زیر 6 ماه اغلب با علامت کلینیکی (اسهال) دیده می شود. درصد آلودگی دام ها در شهرستان خرم آباد (17.5 درصد) بود.

مجرای سینه ای، مجرایی است که لنف را از مخزن لنفی به سمت زاویه سیاهرگی سیاهرگ میانخالی قدامی هدایت می کند. مجرای سینه ای در اسب معمولا در سمت راست قرار دارد و البته در مواردی نادر در سمت چپ نیز گزارش شده است. در مورد آناتومی مجرای سینه ای در الاغ با توجه به بررسی های انجام گرفته گزارشی مشاهده نگردید ولی با توجه به شباهت های آناتومیکی موجود در تک سمی ها بنظر می رسد که این مجرا از نظر موقعیت، مسیر و مجاورات شبیه به اسب بوده و وجود مجرای سینه ای چپ موردی نادر باشد.