فهرست مطالب

دانشور رفتار - پیاپی 6 (شهریور 1383)

دو ماهنامه دانشور رفتار
پیاپی 6 (شهریور 1383)

  • ویژه مقالات علوم تربیتی
  • 82 صفحه، بهای روی جلد: 2,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/06/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • اکبر رهنما صفحات 1-16
    به منظور بررسی راهبردها و راهکارهای تعمیم پذیری در آموزش عمومی، مطالعه حاضر از دو دیدگاه نظری و علمی به امکان سنجی آن پرداخته است. جامعه آماری این مطالعه، صاحبنظران و کارشناسان تعلیم و تربیت و معلمان و مربیان مدارس در سطح شهر تهران بوده اند. نمونه آماری تحقیق شامل 200معلم و مربی و 20 نفرصاحبنظر و کارشناس بود که به ترتیب با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای(چند مرحله ای) و نمونه گیری غیرتصادفی (هدفمند) انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه 50 سوالی محقق ساخته برای معلمان و مربیان و پرسشنامه 24 سوالی محقق ساخته برای صاحبنظران وکارشناسان بود که به روش دلفی، تنظیم و به مورد اجرا گذاشته شد. نتایج تحقیق درمحورهای سه گانه مورد نظر (نقش تربیتی معلم، تاثیر جو کلی مدرسه و نقش تربیتی برنامه درسی) به طورخلاصه چنین است: در خصوص نقش تربیتی مدرسه، آگاهی معلمان ومربیان از وظایف تربیتی خود، سرمشق و الگو بودن معلم، آشنایی معلمان با اصول و فلسفه تعلیم و تربیت و روانشناسی از راهکارهای دارای اولویت بالا بود. در زمینه جو کلی مدرسه، توجه به پرورش و تقویت تفکر خلاق، خودباروری و اعتماد به نفس در دانش آموزان، مربوط ساختن آموزشهای مدرسه ای با نیازهای واقعی شاگردان و هماهنگی سیاستها و روش های تربیتی خانه، مدرسه و جامعه و توجه به تدوین و تصریح منشور اهداف تربیتی مدارس از راهکار و راهبردهای دارای اولویت بالا بود. در مورد نقش برنامه درسی، در تعمیم پذیری تربیت تاکید بر رویکرد حل مساله در برنامه های درسی، تدوین الگوی برنامه درسی با رویکرد تربیت برای زندگی و آموزش مهارت های زندگی درقالب برنامه های درسی از اولویت بالایی برخوردار بود.
    در پایان مقاله، الگوی پیشنهادی برای تعمیم امر تربیت در آموزش عمومی ارایه گردیده است.
    کلیدواژگان: راهبرد، راهکار، تعمیم پذیری، آموزش عمومی
  • محسن ذوالفقار، محمود مهرمحمدی صفحات 17-28
    این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت تدریس(quality of teaching) اعضای هیات علمی رشته های علوم انسانی(humanities faculity members) دانشگاه های شهر تهران بر مبنای برخی ویژگی های شخصی و علمی آنان و نیز ابعاد و عناصر رفتارهای کلاسی در فرایند یاددهی - یادگیری انجام گرفته است.
    در این پژوهش، روش توصیفی(descriptive research) از نوع پیمایشی(survey) مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری شامل 20 هزار نفر از دانشجویان رشته های علوم انسانی و 550 نفر عضو هیات علمی بود.
    به منظور تعیین حجم نمونه، ابتدا با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک (systematic sampling) از روی لیست اسامی اساتید، نمونه ای به حجم 55 نفر انتخاب شدو سپس به ازای هر عضو هیات علمی از روی برنامه تدریس آنان دو کلاس درس و از هرکلاس از روی لیست اسامی دانشجویان 10 نفر و در مجموع به ازای هر عضو هیات علمی 20 نفردانشجو به روش تصادفی ساده(simple random sampling) انتخاب گردیدند. بنابراین نمونه ای به حجم 1100 نفر از دانشجویان برای پاسخگویی به پرسشنامه محقق در این پژوهش مشارکت داشتند. این افراد دانشجویان سال سوم و چهارم تحصیلی بودند وبیش از یک نیمسال تحصیلی درسهایی را با اساتید خود گذرانده بودند و در واقع، نقش مشاهده گر توام با مشارکت(participant observer) را درفرایند یاددهی - یادگیری نسبت به عملکرد اعضای هیات علمی ایفا کردند.
    ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 37 مولفه موثر بر تدریس بود که درسه محور کلی تسلط بر موضوع، مدیریت کلاسداری(classroommanagement) و روابط انسانی بین استاد و دانشجو تنظیم و برای گردآوری اطلاعات در اختیار دانشجویان نمونه آماری قرار گرفته است.
    نتایج با استفاده از روش مقیاس رتبه ای، آزمون همگنی کای دو، تحلیل واریانس یک عاملی وچندعاملی و آزمون «تی» تجزیه و تحلیل گردیده و برای مقایسه های چندگانه از آزمون توکی(HSD) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که بین کیفیت تدریس اعضای هیات علمی برحسب محل خدمت و رشته تحصیلی آنان رابطه معناداری وجود دارد. اما در سایر شاخص های مورد نظر در این پژوهش، یعنی بین سن، جنس، سهولت تدریس و دانشگاه محل تحصیل با کیفیت تدریس اعضای هیات علمی رابطه معناداری به دست نیامد.
    کلیدواژگان: کیفیت تدریس، عضو هیات علمی رشته های علوم انسانی
  • ابوالفضل خادمی صفحات 29-42
    شناخت ترجیحات یادگیری دانشجویان در درس زبان انگلیسی، به ویژه از سوی اساتید مربوط، و نزدیک کردن آموزش به این ترجیحات، می تواند بازده بیش تر یادگیری را سبب شود. بر این اساس، تحقیق حاضر هدف اساسی خود را مطالعه ترجیحات یادگیری دانشجویان و اساتید درس زبان انگلیسی قرار داده است. بدین خاطر، ترجیحات یادگیری 215 دانشجوی ورودی دانشگاه شاهد، و نیز نظر 21 استاد درس زبان انگلیسی در این باره مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات به دست آمده به منظور مقایسه ترجیحات مورد اشاره دانشجویان و اساتید مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در برخی موارد بین دو نظرهماهنگی و در برخی موارد ناهماهنگی وجود دارد. به عنوان نمونه، درمورد الگوی کارگروهی در کلاس، اختصاص وقت به انجام تکالیف، و روش یادگیری لغات جدید، در بین دو گروه هماهنگی وجود داشت، اما در مورد سبک ها و روش یادگیری، رسانه های مورد علاقه دانشجویان، فعالیت های کلاسی و نحوه ارزشیابی، تفاوت های معناداری بین دو گروه مشاهده شده است.
    کلیدواژگان: ترجیحات یادگیری، دانشجو، زبان انگلیسی
  • سیدمهدی سجادی صفحات 43-54
    جهان امروز شاهد تحولاتی است که دامنه تاثیر آن بسیار وسیع و گسترده است که از جمله آنها می توان به پدیده مدرنیسم و پست مدرنیسم اشاره کرد. این دو پدیده بیش ترین تاثیر را در حوزه های اجتماعی، از جمله مقوله هویت به جا گذاشته اند. در این میان مقوله هویت زن نیز بیش ترین تاثیر را پذیرا شده است. البته هویت به معنای کلی و هویت زن به معنای اخص آن از منظر مدرنیسم و پست مدرنیسم به طور کاملا متفاوت نگریسته شده است. به نحوی که هر کدام دلالت های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و تربیتی متفاوتی را درپی داشته اند. ما در این مقاله ضمن بررسی مفهوم هویت - هویت به معنای کلی و هویت زن به معنای خاص - به بررسی تطبیقی هویت زن از منظر مدرنیسم و پست مدرنیسم و دلالتهای تربیتی آن می پردازیم.
    کلیدواژگان: هویت، مدرنیسم، پست مدرنیسم، جنسیت، ساختارزدایی، نابرابری، عقلانیت، ساخت گرایی
  • محمدرضا شعیری، محمدعلی ملامیرزایی، مریم پروری، فاطمه شه مرادی، اختر هاشمی صفحات 55-62
    هدف اساسی پژوهش کنونی، بررسی رابطه اضطراب امتحان و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی است و همچنین کوشش گردیده تا متغیرهای یاد شده براساس جنسیت و رشته های تحصیلی مورد مقایسه قرار گیرند. بدین خاطر مقاله حاضر در برگیرنده سه مطالعه مستقل در استان های ایلام، کردستان و خراسان است که در مطالعه اول، دوم و سوم به ترتیب 171،120و200 دانش آموز مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده براساس ضریب همبستگی و تحلیل واریانس دو راهه مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های به طورکلی بیانگر وجود رابطه منفی و معنادار بین اضطراب امتحان و پیشرفت تحصیلی است. درحالی که مقایسه اضطراب امتحان براساس جنسیت و رشته تحصیلی و تعامل دو متغیر، همنوا نیست، به گونه ای که در یک مطالعه تاثیر دو متغیر یاد شده دیده نشده، اما نقش جنسیت و تعامل آن با رشته تحصیلی، در مطالعه دیگر آشکار بوده و این در حالی است که این نقش در پیشرفت تحصیلی نیز به نفع دختران مشاهده شده است.
    کلیدواژگان: اضطراب امتحان، پیشرفت تحصیلی، جنسیت، رشته تحصیلی، دانش آموز
  • احمدرضا نصر، حمیده معین پور صفحات 63-75
    یکی از مسائلی که همواره بین معلمان و کارشناسان آموزش و پرورش مطرح بوده، میزان تراکم یا تعداد دانش آموزان در کلاس درس بوده است. بررسی رابطه تعداد دانش آموزان کلاس با پیشرفت تحصیلی، عامل مهمی است که می تواند راهبردی برای تعدیل منطقی توزیع دانش آموزان در کلاس ها، تهیه تجهیزات و تامین معلم برای نیل به اهداف باشد. با توجه به اهمیت موضوع، مقاله حاضر به بررسی این رابطه پرداخته است. بدین منظور 72 کلاس پنجم دبستان به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم، از سه منطقه پر تراکم، تراکم متوسط و کم تراکم با تعداد 2188دانش آموز همراه با معلمان آنها انتخاب شد. روش های مورد استفاده در این پژوهش، همبستگی و علی- مقایسه ای پس از وقوع بوده و ابزارهای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه و آزمون پیشرفت تحصیلی بوده است. تجزیه و تحلیل آماری پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماریSPSS انجام شده است.
    از بررسی یافته ای تحقیق مشخص شد که بین میانگین کل سه درس اصلی و میانگین درسهای علوم و ریاضی دانش آموزان و تعداد آنها درکلاس، همبستگی معناداری وجود نداشته است. با وجود این، روش تحلیل واریانس نشان داد که با افزایش تعداد دانش آموزان در کلاس درس ادبیات، سطح عملکرد آنها نیز افزایش یافته است.
    کلیدواژگان: تراکم دانش آموزان کلاس، پیشرفت تحصیلی، مقطع ابتدایی
|
  • A. Rahnama Pages 1-16
    In this study, the feasibility and generalizability of strategies and procedures of education into general education is examined from theoretical and practical perspectives. Statistical population includes education scholars and experts, and school teachers and educators in the city of Tehran. Statistical sample includes 200 teachers and educators, and 20 scholars and experts which were selected through cluster sampling (multi-stage) and non-random sampling (purposive) respectively. A 50-item questionnaire for teachers and educators, and a 24-item questionnaire for scholars and experts are used as the instruments for data collection. Both questionnaires are made by the researcher and are prepared and implemented using Delphi Method. The research was conducted in three aspects, namely, the educational role of teachers, the impact of the general atmosphere of schools, and the educational role of curriculums. The results are as follows: The educational role of schools: The knowledge of teachers and educators about their educational tasks, teachers’ role in setting examples, and their familiarity with the philosophy of education and psychology were all found to be of high priority, General atmosphere of schools: Close attention to development and encouragement of creative thinking, self-belief and self confidence, relating school education to real needs of students, and coordination of home, school, and community educational policy and methods, and attention to compilation of the educational mission statement for schools were among procedures and strategies with high priority, Educational role of curriculum: emphasis on problem-solving approach in curriculums, preparation of curriculum models with education for life and teaching life skills in the framework of curriculum were of high priority. Finally, a model is proposed for the generalizability of education in general education.
  • M. Zolfaghar, M. Mehrmohmmadi Pages 17-28
    The purpose of this research is to study student's evaluation of the Quality of teaching as demonstrated by humanities of faculty members at schools of Tehran universities. The analysis is focused on the identification of how personal characteristics and academic qualification would influence teaching – learning behavior of the participants in the classroom. The research was of survey type in which the population comprised 20000 university students and 550 faculty members. The sample size of faculty members was decided to be 55. Twenty students were randomly selected from each class and 20 students (from two classes) of each teacher, which amounted to a sample of 1100 students to function as the main data source of the study. Data instrument was a researcher constructed questionnaire which addressed three main aspects pertaining to quality. They were: mastery of the subject being taught٫ classroom management٫ competencies and interpersonal relationships. To analyze the data different statistical procedures such as Chi – Square٫ Analysis of variance and T–Test were used. The findings point to the significance of factors such as university site where the subject teaches and academic qualifications in explaining the quality of teaching; while other factors such as age gender٫ years of teaching experience showed no significant relationship.
  • Abolfazl Khademi Pages 29-42
    Teachers’ awareness of students’ language learning preferences can lead teachers to more realistic and useful teaching strategies which in turn will facilitate and enrich the learning process. Therefore, learners’ preferences are to be identified and their skills and assumptions must be given due attention. Learners should be given the opportunity to express their learning preferences especially in reference to definition of objectives and awareness of strategies in learning. To give our students such opportunity, 320 freshmen students at Shahed University were asked to express their learning preferences by filling out a 13-item questionnaire. As a further step, 21 teachers who taught English to the same students were asked to show their awareness of the students learning preferences by filling out the same questionnaire with minor changes. Collected data revealed significant results signifying the need for a closer cooperation between students and teachers as to how learning activities should be arranged and implemented in the classroom.
  • S.M. Sajadi Pages 43-54
    Modernism and postmodernism are current social developments that have a very powerful influence on educational systems al over the world. One of contexts of this influence is identity and specially women's identity. Comparative study of identity in modernism and postmodernism and their impact on education (educational goals and content) are discussed in this paper.
  • M.R. Shaeeri Pages 55-62
    The main aim of this study is to examine the relationship between examination anxiety and academic achievement among high school students. The effort is taken to compare the above mentioned variable with regard to students’ sex and their field of study. To this aim the present study comprised three independent studies in which 120, 171, and 200 students were examined respectively. Gathered data were analyzed for coefficient of correlation, and two factor analysis of variance. Findings proved the presence of a negative and significant relationship between examination anxiety and academic achievement, while comparison of examination anxiety in sex and field of study and interaction between the two was not consistent; that is in one study the effect of examination anxiety for sex and field of study was not evident, but in the other study the effect of sex and its interaction with field of study was observed, and finally the effect of sex and its interaction with academic achievement was in favor of girls.
  • A.R. Nasr, H. Moienpoor Pages 63-75
    Class size is one of the issues which have always been discussed among the teachers and experts in educational institutions. The above relationship is an important factor by which the reasonable number of students in classes, as well as the necessary facilities and teachers to fulfill the objectives can be determined. With regard to the importance of the issue, this paper has examined the stated relationship. To do so, 72 classes of the fifth grade including students and their teachers (N=2188) were randomly selected from the three districts with high, medium, and low population density. Correlation and Ex Post Facto designs were applied. Questionnaires and academic achievement inventories were the instruments of the study. Descriptive and inferential statistical analysis were applied through SPSS. Findings showed that there is no significant relationship between the mean of the total of the three main courses, mean of science and mathematics with the number of students. However, ANOVA showed that with increasing the number of students in literature courses, the student's performance increased.