فهرست مطالب

Annals of Military and Health Sciences Research
Volume:3 Issue: 2, 2005

  • تاریخ انتشار: 1384/05/11
  • تعداد عناوین: 9
|
  • فرهاد مرتضی زاده میمندی، منصوره موحدین، منیژه مختاری دیزجی صفحه 537
    سابقه وهدف
    آنتاگونیست های هورمون های گناد و تروپین به طور موثری وظایف بیضه را کاهش می دهند که از آن جمله می توان به تستوسترون اشاره نمود0 امروزه همچنین به اثرات تحریکی امواج فراصوت توجه زیادی شده است و برخی محققین معتقد ند که امواج فراصوت قادر به افزایش اثر داروهای مختلف و ایجاد تغییرات سطحی سلولی هستند0 هدف این تحقیق بررسی اثرات همراهی تابش امواج فرا صوت با تزریق تسترسترون بر ساختار بیضه است.
    مواد وروش ها
    گروه های مورد آزمایش شامل موش نر بالغ نژاد Balb/c بودند که در 4 گروه به شرح زیر مورد مطالعه قرار گرفتند. موش های گروه شاهد آب مقطر هم حجم تستوسترون به صورت تزریق هفتگی داخل صفاتی دریافت کردند0گروه آزمون 1 موش های نر بالغی بودند که تستوسترون با دوز 25 میلی گرم به ازای هر موش به صورت داخل صفاتی به مدت 6 هفته (هر هفته یک روز) دریافت کردند. گروه آزمون 2 موش ها امواج فراصوت با شدت Wat/cm2 5/0 به مدت 6 هفته به صورت یک بار در هفته دریافت کردند. در گروه آزمون 3 موش ها 6هفته تسترسترون با دوز 25 میلی گرم به ازای هر موش دریافت کرده و روز بعد از تزریق یک بار تابش امواج فراصوت باشد Wat/cm2 5/0 داشتند0 بعد از پایان آزمایشات، موش ها به روش دررفتگی گردن کشته شدند و اسپرم حاصل از اپیدیدم ازنظر درصد زنده ماندن، درصد تحرک و تعداد ارزیابی شدند0 بیضه چپ موش ها پس از آماده سازی بافتی و رنگ آمیزی H&E با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بدست آمده با آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون پست هاک TUKEY مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    با توجه به نتایج حاصل از تحقیق مشخص شد که تستوسترون بر بافت بیضه اثر داشته، پارامترهای اسپرم را کاهش داد و باعث آزو اسپرمی موش شد، در حالی که امواج فراصوت به تنهایی اثر معنی داری بر پارامترهای اسپرم نداشت. در گروه آزمون 3 که تستوسترون همراه با تابش امواج فراصوت دریافت کردند عوامل ساختاری بیضه با گروه آزمون 1 که تستوسترون به تنهایی دریافت کردند تفاوت معنی دار نداشت، اما با گروه آزمون 2 که امواج فراصوت را به تنهایی دریافت کرده بودند، تفاوت معنی دار نشان داد (05/0> P).
    نتیجه گیری
    در مجموع نتایج حاصل از تحقیق نمایانگر آن بود که تاثیرات امواج فراصوت بیشتر مکانیکی و گرمایی بوده و باعث نزدیکی و فشرده شدن لوله های منی سازمی شود و همراهی امواج US با تجویز دارو باعث هم افزایش تاثیرات دارو نمی شود.
    کلیدواژگان: آزو اسپرمی، امواج فراصوت، تستوسترون
  • کیومرث احمدی، سید حسن مهدوی، نادر مرکزی مقدم، شاهین قره خانی، محمود ظهوری نیا صفحه 547
    سابقه و هدف
    انفارکتوس میوکارد یکی از شایعترین تشخیصهای بیماران بستری درکشورهای غربی است و تشخیص سریع آن اهمیت درمانی دارد0 این مطالعه با هدف تعیین حساس ترین روش دو مارکری ایزوآنزیم قلبی کراتین کیناز، تروپونین I و میوگلوبین در تشخیص سکته قلبی حاد صورت گرفت.
    مواد و روش ها
    این پژوهش مشاهده ای- تحلیلی از نوع مطالعه آزمون تشخیصی بر روی 128 بیمار در دسترس به ازاء هر گروه در دوره زمانی 4 تا 14 و 15 تا 24 ساعت و در مجموع 256 بیمار با درد قفسه صدری از نوع کاردیاک به اورژانس مراجعه کرده بودند و شروع آن از 4 تا 24 ساعت گذشته بوده، انجام شد0 این بیماران سابقه سکته قلبی ودریافت شوک قلبی نداشتند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 5/11 تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    در پریود زمانی اول ترکیب تروپونین I میوگلوبین بیشترین حساسیت (3/97%= حساسیت و 1/98%=ویژگی) و در پریود زمانی دوم حساسترین ترکیب دومارکری Ck –MB و تروپونین I می باشد (100%) و ویژگی آن 3/96% می باشد.
    نتیجه گیری
    نتیجه نهایی این مطالعه مطرح کننده این مطلب می باشدکه روش دومارکری تروپونین و میوگلوبین برای پریود زمانی اول مناسب تر بوده و در پریود زمانی دوم از ترکیب تروپونین و CK –MB با ضریب اطمینان بالاتر می توان سود جست.
    کلیدواژگان: اختصاصیت، انفارکتوس قلبی، ایزو آنزیم کراتین کیناز، حساسیت، روش های تشخیصیی، میوگلوبین
  • عباس ذکایی، کامبیز موسوی صفحه 553
    سابقه و هدف
    عمل جراحی bypass عروق کرونر به عنوان یکی از شایع ترین اعمال جراحی مخارج بسیار هنگفتی دارد. فاکتورهای متعددی بعنوان عوامل تاثیر گذار در حین و بعد از bypass عروق کرونر موثر می باشند که سبب می شود طول مدت بستری بیمار افزایش یافته ومخارج بیمارستان را بالا برد0 این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر قبل، پس از عمل جراحی bypass عروق کرونر بر طول مدت بستری انجام گرفت0
    مواد و روش ها
    در این مطالعه نقش عوامل تاثیر گذار بر طول مدت بستری در ICU در346 بیمار در طی سال های 1381- 1384 مورد بررسی قرار گرفت. این بیماران بر اساس طول مدت بستری در دربخش مراقبت های ویژه به دو دسته کمتر یا مساوی 3 روزو بیشتر از 3 روز تقسیم شدند.
    یافته ها
    محدوده سنی بیماران 36تا77 سال می باشد و میانگین طول مدت بستری در ای سی یو 4/02 ± 1/44 بوده است. در میان عوامل قبل از عمل تفاوت معنی داری بین دو گروه بر اساس وزن (p=%3) و سن(p=%3) وجود داشته است. همچنین در گروه بستری طولانی مدت تعداد خانم و تعداد بیماران دیابتی تیپ دو بیشتری بوده اند. در بین یافته های بالینی تفاوت معنی داری بر اساس درگیری عروقی(p=%3) بیماران وجود داشته است. در میان یافته های آزمایشگاهی تفاوت معنی داری بر اساس BUN (p=0/001)، کاهش هماتوکریت (p=%4) و افزایش گلبول های سفید (%4) وجود داشته است. تعداد واحد خون دریافتی دراطاق عمل(p=0/001) گلبول های سفید(p=%2)، تعداد نوع اینوتروپ دریافتی در اطاق عمل(p=0/001) و ای سی یو(p=0/001)، مدت زمان کلامپ آئورت(p=%9)، مدت زمان اینتوباسیون(p=0/001)و مدت زمان تهویه مصنوعی(p=0/001)ازعوامل حین و بعد از عمل بوده که تفاوت معنی داری بین دو گروه داشتند0
    نتیجه گیری
    این مطالعه بیانگر این حقیقت است که بررسی دقیق بیماران قبل، حین و بعد از عمل به ما کمک می کند که شناخت دقیقی از مدت زمان بستری در ای سی یو و بیمارستان داشته و همینطور این توانایی را داشته تا با تغییر در وضعیت بیماران در کاهش طول مدت بستری این بیماران کمک نماییم.
    کلیدواژگان: آی سی یو، جراحی بای پاس عروق کرونر، طول مدت بستری
  • شهلا علیاری، اقدس زمانی نژاد صفحه 559
    سابقه و هدف
    با توجه به شایع بودن سرطان پستان و اهمیت تشخیص زود هنگام آن، به منظور تعیین تاثیر یک برنامه آموزشی مناسب بر میزان آگاهی از روش های غربالگری سرطان پستان این تحقیق روی زنان خانواده ارتشی مقیم خانه های سازمانی تهران انجام گرفت. موارد و
    روش ها
    تحقیق به روش مداخله ای قبل وبعد روی 98 نفر که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند، در سه مرحله انجام گرفت. پس از تکمیل پرسشنامه در مرحله اول، آموزش در مورد سرطان پستان، ماموگرافی معاینه توسط پزشک و خودآزمایی پستان به طریقه سخ ن رانی، نمایش اسلاید و فیلم آموزشی توسط محققین ارائه گردید. پس از گذشت 3 هفته و 6 ماه با مراجعه به منازل نمونه های مورد بررسی، مجددا میزان آگاهی آنها با همان فرم قبلی بررسی و مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
    یافته ها
    از 98 نفر مورد بررسی، تعداد 8 نفر در فاصله بین آموزش تا 3 هفته و 12 نفر دیگر نیز از فاصله 3 هفته تا 6 ماه بعلت انتقال محل اشتغال همسرانشان از مطالعه حذف شدند. قبل از آموزش میزان آگاهی خوب در 4/4 درصد، متوسط 2/61 درصد و ضعیف در 4/34 درصد وجود داشته است. درصدهای فوق در پیگیری 3 هفته بعد به ترتیب 8/71، 9/26 و 3/1 تغییر کرد (0001/0> p)0 و میزان یادداری 6 ماهه آن به ترتیب 2/69، 2/28، 6/2 در صد بود (0001/0> p)0 سن، تعداد حاملگی، سطح سواد و میزان آگاهی قبلی نمونه ها بر میزان آگاهی تاثیری نداشته است.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد برنامه آموزش محتوای فوق می تواند در آموزش روش های غربالگری سرطان پستان موثر باشد. نتایج این پژوهش می تواند در جلب توجه مسئولین برنامه ریزی های بهداشت موثر واقع شده و آنها را به اهمیت تهیه و ارائه برنامه های آموزشی متنوع در مورد سرطان پستان از طریق اجرای برنامه های آموزشی در مراکز بهداشتی و درمانی و همینطور ارائه آموزش های گروهی در اماکنی نظیر مدارس، خانه های سازمانی وغیره جلب نماید.
    کلیدواژگان: آگاهی، آموزش، سرطان پستان، غربالگری
  • سیمین تاج شریفی فر، مریم روشندل صفحه 565
    سابقه و هدف
    اپیدمی ایدز و ویروس آن یک مورد اضطراری در جهان و یکی از بزرگترین چالش های بشری است، هر دقیقه 5 نفر به ویروس HIV آلوده می شوند. افزایش اعتیاد تزریقی و عدم آگاهی از روش های انتقال و پیشگیری و جوان بودن جمعیت کشور، ایران را در مقابل این آلودگی آسیب پذیر کرده است. سربازان به علت شرایط خاص سنی، نحوه زندگی گروهی در آسایشگاه ها، عدم اطلاع از راه های سرایت مانند تیغ مشترک و دوری از خانواده در معرض خطر آلودگی به HIV AIDS/ قرار دارند و چون تنها راه محدود کردن بیماری، آموزش پیشگیری است و جهت برنامه ریزی آموزشی مناسب نیاز به مشخص شدن نیازهای آموزشی می باشد، میزان آگاهی و نگرش سربازان در دوره آموزشی مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این مطالعه بررسی آگاهی و چگونگی نگرش سربازان دوره آموزشی خدمت سربازی ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده است0
    مواد و روش ها
    این مطالعه، یک پروژه توصیفی- مقطعی است0 تعداد 441 سرباز که در مدت خدمت آموزشی با مدارک تحصیلی دیپلم، زیر دیپلم و بالاتر از دیپلم در رشته های غیر از پزشکی و پیراپزشکی و پرستاری و سایر رشته های وابسته بودند به روش نمونه گیری متناسب با حجم و به صورت تصادفی مورد پژوهش قرار گرفتند 0 ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر سه قسمت اطلاعات فردی، سوالات سنجش دانش و سنجش نگرش بود و توسط پژوهشگران از طریق مصاحبه تکمیل می شد0 سوالات بخش سنجش دانش به 5 بخش مربوط به شناخت ماهیت HIV / AIDS، راه های انتقال AIDS / HIV، گروه های در معرض خطر، روش های پیشگیری و روش های تشخیص بیماری تقسیم می شد.
    تمام سوالات بخش سنجش آگاهی و نگرش به صورت بسته و گزینه ای طراحی شده بود و همگی در سطح دانش عمومی جامعه و نشریات وزارت بهداشت و درمان بود. سوالات بخش نگرش توسط طیف لیکرت مورد سنجش قرار گرفت، تجزیه و تحلیل داده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 11 صورت گرفت.
    یافته ها
    میانگین نمره بخش آگاهی 42/99 10/33 از 100 نمره تعیین شد 0 بیشترین نمره 68 و کمترین نمره صفر از صد بود. 7/27% سربازان اطلاعات بسیار ضعیف (نمره 30-0)، 8/65% از سربازان اطلاعات متوسط (نمره 60-30) و6/6% اطلاعات خوب(70-60)داشتند و در هیچ یک از سربازان نمره مطلوب یا بالاتر از 70 بدست نیامد. در 13 سوال اساسی پرسشنامه در مورد راه های انتقال و پیشگیری از HIV / AIDS تنها 6/55% از سربازان به تمام سوالات پاسخ صحیح دادند و باورهای غلط در مورد / HIV AIDS موجب افت نمره آنان در بخش سنجش آگاهی شده بود.سطح تحصیلات واحدهای پژوهش با میزان آگاهی آنها ارتباط معنی دار داشت(1% > (P، فراگیر ترین منبع کسب اطلاعات در مورد HIV / AIDS تلویزیون بود(8/85%) و کمترین راه کسب اطلاعات در این مورد آموزش ضمن خدمت سربازی بود(8/7%)، همچنین مشخص شد تنها منبع کسب اطلاعات سربازان که موجب افزایش آگاهی آنها شده بود آموزش دوران تحصیل سربازان بود (004/0= P) میانگین نمرات نگرش سربازان 49/1078 10/72 از 100 بدست آمد.1/26% سربازان نمرات بالای 80 را کسب کردند، بین آگاهی و نگرش سربازان همبستگی مثبت با ضریب 1/0 در سطح اطمینان 05/0 بدست آمد، بین آگاهی و سن سربازان با ضریب رگرسیون 65/0 ارتباط معنی دار بدست آمد0 بین محل خدمت آموزشی، سطح تحصیلات همسران، پدر و مادر، وضعیت تاهل، میزان درآمد سرباز و خانواده او، طول خدمت و سطح آگاهی و نگرش سربازان ارتباط معنی داری ثابت نشد.
    نتیجه گیری
    با توجه به سطح پایین آگاهی سربازان بایستی دوره های آموزشی برای سربازان سطوح مختلف تحصیلی و خصوصا با تاکید بر رفع باورهای غلط طرح ریزی شود و با ایجاد واحدهای مشاوره در پادگانها، آگاهی سربازان را بالا برده و به سوالات آنها پاسخ گفت.
    کلیدواژگان: آگاهی، ارتش، ایدز، HIV، نگرش
  • شیرین بیرنگ، بابک شکارچی، لیلا فتحی، مرتضی صانعی طاهری صفحه 573
    سابقه و هدف
    حجم مایع آمنیوتیک پارامتر مهمی در بررسی سلامت جنین محسوب می شود و برای این منظور اندکس مایع آمنیوتیک از کتب مرجع آمریکایی مورد استفاده قرار می گیرد، و برای تعیین اینکه آیا استاندارد کتب مرجع با مقدار آن در خانمهای باردار ایرانی مطابقت می کند یا خیر، این مطالعه طراحی شد.
    مواد و روش ها
    تحقیق به روش توصیفی انجام گرفت و برای خانمهای با ابرداری طبیعی که بین هفته های 20 تا 42 قرار داشتند و به بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مراجعه کرده بودند، اندکس مایع آمنیوتیک تعیین شد و نتایج بر اساس هفته های بارداری مطابق استاندارد مربوطه طبقه بندی و میزان آن و نیز صدک های 5تا 95 محاسبه و بررسی گردیدکه آیا با تغییر سن حاملگی میزان اندکس مایع آمینوتیک تغییر می کندیا خیر، ودر صورت تغییر با آمار ANOVA مورد قضاوت آماری قرار گرفت و میزان همخوانی و عدم همخوانی صدک ها بدست آمد وبا صدک های استاندارد با SIGN Test قضاوت آماری شدکه آیا این اندکس با استاندارد مطابقت داردیا خیر0
    یافته ها
    تحقیق روی 498 خانم باردار واجد شرایط در سنین 2/6 +7/25 سال وسن حاملگی 6+4/31هفته انجام گرفت0 میزان واقعی اندکس مایع آمنیو تیک با مقداراستاندارد آن متفاوت بودوحداقل این تفاوت در هفته 20 بارداری 61/1+13/12تا 22/1+67/14 در هفته 27 حاملگی بود(p=<0/0001)ونیز صدک اندکس های هفته های بارداری متفاوت بودند0
    نتیجه گیری
    اندکس مایع آمنیوتیک در خانمهای باردار ایرانی با استاندارد کتب مرجع انطباق ندارد0 انجام یک پژوهش برای تعیین استانداردبرای جامعه ایرانی توصیه می شود0
    کلیدواژگان: اندکس مایع آمنیوتیک، سن حاملگی
  • حسن قاسمی، رضا افشار، شهریار پورفرزام صفحه 579
    سابقه و هدف
    رتینوپاتی دیابتی به عنوان یک عارضه ی مهم دیابت،علت شایع کوری در افراد دیابتی است و مشاوره های چشم پزشکی در بیمارستانها می تواند در غربالگری، تشخیص و درمان به موقع این عارضه تاثیر داشته باشد0
    مواد و روش ها
    این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی گذشته نگر برای تعیین فراوانی رتینوپاتی دیابتی و عوامل موثر برآن روی 253 مورد پرونده بیماران دیابتی نوع 2 بستری طی سالهای1377 الی 1381 در بیمارستان شهید مصطفی خمینی تهران که مورد مشاوره چشم پزشکی قرار گرفته بودند،طراحی گردید و هم چنین ارتباط آن با متغییرهایی نظیر سن، مدت تشخیص دیابت، هیپرتانسیون،کراتینین سرم،پروتئین و قند ادرار، اوره خون، تشخیص نهایی علت بستری، میزان گلوکز خون ناشتا، جنس بیمار، کلسترول وتری گلیسیرید سرم نیز بررسی شد0 طبقه بندی رتینوپاتی براساس معیارهای ETDRS انجام شد0 سپس این داده هاتوسط آزمون های کای دو، T، آنالیزواریانس،ضرایب همبستگی و رگرسیون لوجستیک، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت0
    یافته ها
    در این مطالعه مشخص گردید که فراوانی کلی رتینوپاتی دیابتی 6/69% و فراوانی نسبی مراحل مختلف رتینوپاتی شامل رتینوپاتی زمینه ای وپیش تزایدی (NPDR) و تزایدی(PDR) به ترتیب 8/34%، 8/13%(48% مجموعا) و 9/20% بود. رتینوپاتی دیابتی با متغیر های سن، مدت تشخیص دیابت، هیپرتانسیون، کراتینین سرم، پروتئین و قند ادرار، اوره خون و تشخیص نهایی علت بستری ارتباط معنی داری داشت و هیچ ارتباط معنی داری با میزان گلوکز خون ناشتا، جنس بیمار، کلسترول و تری گلیسرید سرم وجود نداشت.
    نتیجه گیری
    رتینوپاتی دیابتی از عوارض بسیار شایع در درمان بیماران دیابتی بستری در بیمارستانها است0 مشاوره های چشم پزشکی در بیمارستانها می تواند در غربالگری، تشخیص و درمان به موقع عارضه رتینوپاتی دیابتی اثر زیادی داشته باشد0
    کلیدواژگان: دیابت، رتینوپاتی، پر فشاری خون
  • علی مهرابی توانا، غلامعلی قربانی، نعمت الله جنیدی، علی میرزاده صفحه 585
    سابقه وهدف
    شاخص های مختلف بهداشتی ازقبیل بیماری های عفونی واگیر،آب وغذای آلوده و آلورگی محیط زیست می تواند سلامت انسان را در تنوع جغرافیایی مختلف با آب و هوای مختلف تحت تاثیر قرار دهد. هدف ازاین مطالعه بررسی وضعیت بهداشتی ترکیه و تاثیر آن در نیروهای نظامی در مجاورت با این کشور می باشد.
    مواد وروش ها
    این مطالعه به صورت مروری می باشد طرح تحقیقاتی بررسی پاتولوژی جغرافیایی کشور ترکیه، همسایه غربی جمهوری اسلامی ایران یک طرح توصیفی می باشد که در مرکز تحقیقات بهداشت نظامی در دانشگاه بقیه ا.. در سال 83 انجام شد. اطلاعات در مورد بیماری های عفونی از مجلات معتبر علمی اندیکس شده واز سایت سازمان بهداشت جهانی و مرکز کنترل بیماری های آمریکا و کشور ترکیه جمع آوری گردید.
    یافته ها
    ترکیه در شمال غرب کشور ایران قرار دارد و یکی از مرزهای کشور های همسایه است که مهاجرین زیادی از آن تردد می کنند و نظامیان بعلت موقیعت شغلی ودفاع از مرزهای کشور مجبور به سکونت درمناطق مرزی ترکیه می باشند. بیماری های واگیر مهمی چون هپاتیت، سرخک، لیشمانیوز، مالاریا، سل، بیماری های روده ای واگیردار و بیماری های واگیر دار تنفسی در این محل شیوع دارند و خطر اپیدمی این بیمارها وجود دارد.
    نتیجه گیری
    با توجه به این مطالعه، مشخص شد که بیماری های واگیر در مجاورت مرز ایران وترکیه وجود دارد واحتمال سرایت آن به نیروهای نظامی مستقر در محل وجود دارد، لذا توصیه می شود مسئولین بهداشت استان های مربوطه و مراکز بهداشتی درمانی کل نیروهای مسلح اقدامات پیشگیرانه و آمادگی لازم بهداشتی برای نیروهای اعزامی به منطقه را مد نظر داشته باشند.
    کلیدواژگان: ایران، بیماری های واگیر، ترکیه، نیروهای نظامی
  • کامران آزما، مهسا عاشقان، لیلا اتفاق، علی اصغر قیومی، زهرا رضاسلطانی، مهرداد نصرالله زاده صفحه 591
    سابقه وهدف
    بیماری رفسام، نقص مادرزادی در متابولیسم لیپیدهاست که به طریق اتوزومال مغلوب به ارث می رسد0 این بیماری در دسته نوروپاتی های حسی- حرکتی ارثی قرار می گیرد و با فقدان اسید فیتانیک هیدروکسیلاز و تجمع اسیدفیتانیک در پلاسما و بافت ها، همراه است.دراین مقاله به معرفی یک مورد بیماری رفسام می پردازیم0 معرفی بیمار: بیمار پسر 12 ساله ای است که با ضعف اندام تحتانی، عدم تعادل و آتاکسی، اختلال بینایی و کاهش شنوایی مراجعه نمود0 در معاینات کاهش میدان بینایی (visual field)، کاهش حدت بینایی (visual Acuity) و نیستاگموس دا شت. در بررسی شنوایی، کری حسی- عصبی داشت. آتروفی عضلات و از بین رفتن رفلکس ها، مشاهده گردید. در مطالعات EMG/NCV پلی نوروپاتی پریفرال گزارش شد. درآزمایشات سطح اسید فیتانیک سرم بالاتر از نرمال وبرابر 1200گزارش شد0
    نتیجه گیری
    بیماری رفسام می تواند به عنوان یکی از علل نوروپاتی های حسی- حرکتی ارثی مطرح باشد. تشخیص به موقع و زودرس مهم است چون بیماری درمان پذیر می باشد.
    کلیدواژگان: اختلال متابولیسم لیپید، بیماری رفسام، نوروپاتی حسی، حرکتی