فهرست مطالب

دانش و توسعه - پیاپی 23 (تابستان 1387)

مجله دانش و توسعه
پیاپی 23 (تابستان 1387)

  • 212 صفحه، بهای روی جلد: 3,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/08/01
  • تعداد عناوین: 10
|
  • احمد جعفری صمیمی، سمیه سادات نقوی صفحه 1
    برای شناخت توانمندی ها و استعدادهای مناطق در راستای اهداف برنامه ریزی منطقه ای، نظریه مزیت نسبی از اهمیت بالایی برخوردار است. مزیت نسبی یکی از معیارهای مهم اقتصادی جهت برنامه ریزی در امر تولید، صادرات و واردات و به معنای توانایی یک کشور یا یک منطقه در تولید یک کالا با هزینه کمتر است. این مقاله به بررسی مزیت های نسبی فعالیت های اقتصادی منطقه خراسان (شامل سه منطقه خراسان رضوی، شمالی و جنوبی) از دیدگاه ارزش افزوده ای مبتنی بر آخرین ویرایش سیستم حساب های ملی، با استفاده از شاخص مزیت نسبی آشکار و در دو مقطع زمانی سال های 1379 و 1383 می پردازد. نتایج بررسی حاضر بر اساس عملکرد برنامه سوم نشان می دهد طی دوره مورد بررسی، از میان 4 بخش عمده اقتصادی، بخش کشاورزی نسبت به بخش های دیگر اقتصادی دارای مزیت نسبی بیشتری بوده و بخش صنعت به کلی فاقد مزیت نسبی در منطقه خراسان است. اما در بین 72 رشته فعالیت اقتصادی، فعالیت های مرتبط با خدمات گردشگری نظیر هتل و خوابگاه و فعالیت های مربوط به برخی فعالیت های صنعتی خاص نظیر صنایع محصولات غذایی دارای مزیت نسبی در خراسان هستند. در انتها مقاله پیشنهاد می کند که تمرکز سرمایه گذاری در منطقه خراسان به سمت فعالیت های مرتبط با گردشگری و صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی جهت دهی گردد.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی منطقه ای، مزین نسبی، ارزش افزوده، خراسان
  • سیداکبر رزمی، رضا خواجه نایینی صفحه 25
    شناسایی شرایط نهادی و ساختاری جامعه و تاثیرآنها براقتصاد و متغیرهای اقتصادی در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفته است که می توان از میان آنها به رونالد کوز، داگلاس نورث و الیور ویلیامسون اشاره کرد. در این مقاله پس از ذکر تئوری های مختلف در زمینه دلایل تغییرات نرخ ارز و مدل های مورد استفاده برای توضیح دهندگی این تغییرات، به بررسی تاریخی تحولات ارزی و شناسایی مهمترین ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران پرداخته شده است تا با تطبیق این دو در دوره مذکور به تحلیل نقش ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بر تغییرات نرخ ارز اشاره شود. نتایج این تحلیل نشان داد که ساختارها به طرق مختلف بر تغییرات نرخ ارز تاثیرگذار بوده اند. نتایج به دست آمده از تحلیل و مرور تاریخی پس از استفاده از روش Focus Group، در قالب پرسشنامه در اختیار صاحبنظران مسائل اقتصادی، اساتید دانشگاه و مسئولان اقتصادی کشور قرار گرفت تا فرضیه های تحقیق که به صورت تحلیلی بررسی شد، مورد آزمون نیز واقع شود. آزمون ضرایب تاو کندال c،b،گاما و اسپیرمن، تائید سه فرضیه تحقیق یا وجود رابطه معنی داری بین ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و تغییرات نرخ ارز را دربرداشت. تحقیق حاضر با جمع بندی، توصیه های سیاستی و ملاحظات پایانی خاتمه یافته است.
    کلیدواژگان: نرخ ارز، ساختار اقتصادی، ساختار سیاسی، ساختار اجتماعی، نوسانات، ایران
  • محمد واعظ، مهدی ابزری، سیدجواد جمالی صفحه 49
    در راستای توسعه بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد سازمان یافته ی بازار سرمایه، رفتار قیمت سهام در آن تواما برای خریداران سهام، کارگزاران، مدیران بورس و دولت یک مسئله با اهمیت است. در این رابطه، این تحقیق به قابلیت پیش بینی قیمت سهام، میزان کارایی و نحوه شکل گیری انتظارات در بورس سهام تهران می پردازد. برای انجام بررسی های فوق، شرکت های حاضر در صنایع کانی غیر فلزی، واسطه گری مالی و خودرو که در طی سال های 1378 لغایت 1382 در بازار بورس اوراق بهادار فعالیت داشته اند، انتخاب شده اند. در ابتدا با استفاده از مدل CAPM ارزش ذاتی سهام شرکت های حاضر در صنایع فوق بررسی شد، آن گاه ارتباط بین قیمت سهام و ارزش ذاتی سهام برای شرکت هایی که ریسک سیستماتیک آن ها معنی دار بوده، مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق، برای بررسی کارایی بازار سهام، ارتباط بازدهی فعلی سهام با بازدهی گذشته سهام مورد آزمون قرار گرفته اند. در نهایت، نحوه شکل گیری انتظارات با استفاده از مدل ECM بررسی شده است.
    کلیدواژگان: بازده سهام عادی، ریسک، ارزش ذاتی، ریسک سیستماتیک سهام، بازده بازار
  • مصطفی کاظمی*، مرجان فیاضی، ملیحه میرزاده صفحه 73

    بیمه الکترونیکی عبارتست از بکارگیری فن آوری اطلاعات برای ارائه خدمات مورد نیاز کاربران بیمه. هدف این مقاله، بررسی و مطالعه موانع استفاده از فن آوری اطلاعات در صنعت بیمه ایران است. در این مقاله، موانع استفاده از فن آوری اطلاعات در قالب 6 طبقه مدیریتی، انسانی، فرهنگی، سازمانی، تکنولوژیکی و محیطی طبقه بندی و با روش پیمایشی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. 6 طبقه عوامل یاد شده به 26 عامل فرعی تر تقسیم شده و سپس رتبه بندی گردیده اند. نتایج نشان می دهد که به جز عوامل طبقه مدیریتی، سایر عوامل به عنوان موانع استقرار بهینه فن آوری اطلاعات در صنعت بیمه ایران مطرح می باشند.

    کلیدواژگان: فن آوری اطلاعات، صنعت بیمه، بیمه الکترونیکی، ایران
  • عبدالمجید جلالی، مینا صباغ پور فرد صفحه 91
    هدف از این مقاله پیدا کردن ارتباط بین تفاوت در جنسیت افراد و سطح توسعه یافتگی با کمک شاخص توسعه نیروی انسانی در ایران است. از آن جا که امروزه شاخص توسعه نیروی انسانی در توسعه اقتصادی نقشی کلیدی دارد، این مقاله می کوشد به کمک تعریفی انسانی از توسعه اقتصادی تاثیر متغیری مثل جنسیت را در توسعه مورد توجه قرار دهد. بنابراین با تصریح مدل متناسب با اقتصاد ایران و به دست آوردن متغیرهای موثر بر توسعه اقتصادی به کمک روش VAR، VECM رفتار متغیرهای مدل برآورد شود و سعی گردیده است تا مدل تصریح شده برای زنان و مردان جداگانه برآورد گردد تا با مقایسه مدل ها بتوان تفاوت در جنسیت را بر توسعه اقتصادی تبیین نمود. نتایج تخمین مدل نشان می دهد مشارکت سیاسی زنان می تواند بر توسعه اقتصادی تاثیر مشخصی داشته باشد که این موضوع بر چگونگی تصمیم سازی در اقتصاد ایران موثر خواهد بود.
    کلیدواژگان: شاخص توسعه نیروی انسانی، تفاوت های جنسیتی، توسعه اقتصادی، مدل VECM، VAR
  • عباسعلی لطفی صفحه 113
    زندگی در دنیای پیچیده امروز با انواع خطرها همراه است. اگر چه اختراعات و کالاها و فن آوری جدید، رفاه بشر را افزایش داده است، خطرهایی نیز به همراه داشته که جان و مال انسان ها را تهدید می کنند. بیمه مسئولیت محصول یکی از شاخه های بیمه مسئولیت است که در آن بیمه گر، مسئولیت سازندگان و فروشندگان محصولات معیوب و زیان بار را در مقابل اشخاص زیان دیده (ثالث) پوشش می دهد. گسترش صنعت و تولید روز افزون کالاهای صنعتی، لوازم خانگی، مواد غذایی، دارویی، بهداشتی و غیره... زندگی مصرف کنندگان را در معرض خطرهای جدی قرار داده، که اهمیت بررسی مسائل حقوقی تولیدکننده را مشخص کند. در عصر کنونی بیش از هر زمان دیگر اصول و روابط اقتصادی- اجتماعی، عهدنامه ها و میثاق های اجتماعی، فنون، تکنیک ها، نظام های اطلاعاتی و روش های کار در حال تغییر و تحول هستند و هر لحظه پدیده های جدید در زمینه های مختلف زندگی بشر شکل می گیرد و به تبع آن انواع مسئولیتهای مدنی جلوه می کند که در این راستا، بیمه مسئولیت محصول و تولیدکنندگان کالا به عنوان راهکاری برای توسعه قانون مندی، مسئولیت پذیری، تنظیم روابط اجتماعی، ایجاد و تداوم آرامش در جامعه نقش تعیین کننده و به سزایی ایفا می کند.
    کلیدواژگان: بیمه مسوولیت محصول، کیفیت نامطلوب، میثاق اجتماعی، موانع حقوقی، ریسک محصول، بیمه محصولات کشاورزی
  • طهمورث حسنعلی پور، بهاره اصانلو، علیرضا سلامی صفحه 145
    در دنیای کنونی، صنعت خودرو در اکثر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، لوکوموتیو بخش صنایع محسوب می گردد و تولید آن نشانه رشد و هویت ملی است. پژوهش حاضر با هدف شناسائی و رتبه بندی مشکلات و موانع صادرات خودرو ایران انجام گرفته است. در این پژوهش، وضعیت صنعت خودرو کشور از حیث صادرات خودرو به بازارهای جهانی، بر پایه مدل «الماس مزیت رقابت ملی» مایکل پورتر، مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته ها و نتایج این تحقیق، آگاهی ما را نسبت به اهمیت و اولویت مشکلات پیش روی صادرات خودرو افزایش داده، عواملی را که به عنوان مشکل و مانع در امر صادرات خودرو ایران به بازارهای خارجی مطرح هستند شناسائی نموده و ترتیب اهمیت این عوامل را از حیث میزان اثرگذاری بر روند صادرات خودروی ایران مشخص می نماید. در پایان، پیشنهادها و راهکارهایی برای بهبود و ارتقاء وضعیت رقابتی صنعت خودرو ایران و فائق آمدن بر مشکلات و موانع صادرات خودرو ارائه گردیده است.
    کلیدواژگان: موضع رقابتی، تولید خودرو، مزیت رقابت ملی، مدل بهبود یافته الماس ملی
  • محمدحسین ودیعی، سیدمحمود رضوی راد صفحه 171
    امروزه در بسیاری از کشورها، تحلیل گران مالی جهت ارزیابی عملکرد و آثار تصمیمات مدیریت بر قیمت سهام، از دو معیار ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی استفاده می کنند. با توجه به این که تامین مالی از طریق افزایش سرمایه، بر حقوق صاحبان سهام، تعداد سهام و قیمت سهام اثرگذار است و این موارد از متغیرهای اصلی در محاسبه ارزش افزوده بازار است می توان به بررسی اثر تغییر ساختار سرمایه بر ارزش افزوده بازار پرداخت. از این رو در این مقاله پس از بررسی مبانی نظری ارزش افزوده بازار، تاثیر تصمیمات مربوط به افزایش سرمایه در حالت های مختلف بر عامل ارزش افزوده بازار برای شرکت های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است و در نتیجه این تحقیق مشخص گردید که اعلان خبر افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران برافزایش ارزش افزوده بازار و نیز اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران برکاهش ارزش افزوده بازار موثراست و همچنین بین روش افزایش سرمایه و تغییرات ارزش افزوده بازار ارتباط معنی داری وجود دارد.
    کلیدواژگان: افزایش سرمایه، ارزش افزوده بازار، روش های افزایش سرمایه، اعلان خبر افزایش سرمایه
  • فاطمه هرندی، فرشید جمشیدی صفحه 191
    یک روش مناسب برای تحلیل عوامل فردی و خانوادگی مؤثر بر اشتغال زنان، استفاده از مدل پروبیت دو حالتی است. البته چون این مدل، یک مدل احتمال غیرخطی است، تفسیر آن به سادگی مدل های خطی نیست. در این مقاله پس از ساخت مدل پروبیت اشتغال زنان بر اساس داده های 4220 زن متاهل 20 تا 50 ساله، با استفاده از احتمال های پیش بینی شده به ازای مقادیر مختلف متغیرهای توضیحی و تغییرات احتمال ها به تفسیر مدل پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که در مقایسه ی بین نقاط شهری و روستایی، هر چند جهت ارتباط متغیرهای توضیحی با احتمال اشتغال زنان یکسان است اما شدت و شکل این ارتباط (خطی یا غیر خطی بودن آن) در اغلب موارد کاملا متفاوت است. همچنین این نتیجه به دست آمد که افزایش درآمد سالانه همسر و درآمدهای متفرقه خانوار، اثر منفی قابل توجهی بر احتمال اشتغال زنان متاهل دارد. این نتیجه نیز حاصل شد که با افزایش سن و سطح تحصیلات، احتمال اشتغال به نحو معنی داری افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: اشتغال زنان، مدل پروبیت، پیش بینی احتمال، تغییرات احتمال
  • بهروز حسنی مهمویی، مینو فرهادی صفحه 206
    ادموند استراتر فلپس در جولای 1933 در ایلی نویز آمریکا متولد شد و پس از اتمام دوران ابتدایی، در سال 1951 به همراه خانواده اش به نیورک مهاجرت کرد. خاطرات نقل شده از وی از آن دوران بیانگر آن است که به دلیل همزمانی با دوران رکود اقتصادی، خانواده وی شغل خویش را از دست داده بودند و با حمایت مالی پدربزرگ زندگی می کردند. همین امر باعث شده بود تا مباحث اقتصادی زیادی میان اعضای خانواده ادموند جوان جریان داشته باشد که این خود یکی از دلایل اصلی گرایش وی به علم اقتصاد بوده است.
|
  • Ahmad Jafari Samimi, Somayeh Naghavi Page 1
    In order to identify the potentials of different regions for the purpose of regional planning, the comparative advantage theory can play an important role. Comparative advantage is an important economic index for the production as well as export and import to measure the relative priorities of a region in comparison to others. This paper deals with the value added comparative advantage of sectors and activities in the Khorasan region (i.e. Razavi and Northern as well as Southern provinces) and compare them to other provinces of the country. We have used the most recent regional accounting data published in 2006 as well as the latest edition of system of national accounting (SNA93) in order to measure the so-called Revealed Comparative Advantage (RCA) for Khorasan region between 2001-2005. the results indicate that the region enjoys comparative advantage in agriculture sector and industries related to agricultural activities such as food industries whereas it has not revealed comparative advantage in industry as a whole. We also found that the region has comparative advantage in activities related to tourism industry (i.e. hotels and guesthouses).therefore, it is suggested that the region concentrate on investment in tourism related activities and also on agricultural products processing industries.
  • Ali Akbar Razmi, Reza Khaje Naeeni, Organization Of Khorasan Razavi Page 25
    Recently, there has been a focus, among many economists such as Ronald Coase, Douglas North, and Oliver E. Williamson, on recognizing the institutional and structural conditions of societies and their impacts on economics and economic variables.This study has been aimed at the influences of economic, political, and social structures on fluctuations of exchange rate during a period of thirty years (1973-2001). To do the task, we have firstly referred to various existing theories concerning factors involved in exchange rate fluctuations, and have reviewed the exchange rate changes throughout the intended period. Next, we have analyzed exchange rate changes through a historical study, and have recognized the most important economic, political, and social structures in Iran in order to make a comparative exploration of exchange rate changes. The results have shown that the mentioned structures have, in many ways, influenced the exchange rate fluctuations in Iran. The obtained primary findings were included in a questionaire in order to test hypotheses of this study in accordance with the attitudes of Iranian economic authorities and academicians. Through doing the various coefficient tests including Kendall’s Tau-b, Kendall’s Tau-c, Gamma, and Spearman tests, all three intended hypotheses show the existence of a significant relationship between economic, political, and social structures, and exchange rate fluctuations. This study has concluded a summary, policy recommendations, and final considerations
  • Mohammad Vaez, Mehdi Abzari, Seyed Javad Jamali Page 49
    Exchange market operations, as prime institution for capital market, reflect the mutual interaction of buyers, brokers, administrators of stock Exchange and government behavior on stock prices. So, the resultant pattern of stock prices is considered as an important issue. In this research, we study the feasibility of stock price forecasting, the degree of efficiency, and expectations formation method. We concentrate on non-metal industries, financial intermediaries, and car industry in Tehran Stock Exchange for the period of 1999-2003. We use CAPM model to find out intrinsic value of stocks for above mentioned industry and then try to understand the kind of relationship between market price and intrinsic values under the conditions of meaningful systematic risks. We also examine the relationship between present and past rate of return to market capital efficiency. Finally, we examine expectations formation by using ECM model.
  • Mostafa Kazemi, Marjan Fayyazi, Malihe Mirzadeh Page 73

    Electronic insurance is using Information Technology (IT) in insurance industry. The aim of this article is to study and analyze the barriers for implementing Information Technology in Iran insurance industry. This research is an applied one, using descriptive and survey method. The findings of this article show that among 26 factors, classified in 6 main factors: managerial, human resource, cultural, organizational, technological and environmental factors, 5 main factors are preventing for implementing Information Technology in Iran insurance industry. These factors are: environmental, cultural, technological, human resource and organizational factors.

  • Seyyed Abdolmajid Jalaei, Mina Sabaghpour Fard Page 91
    This research with help of the Human Development Index, attempts to find a relationship between gender differences and level of development in Iran. Nowadays, as human development indexes have an important role on economic development, this paper tried to point the effect of gender differences on development, focusing on humanity explanation of economic development ذy specifying appropriate model for Iran economy and using VAR and VECM methods for calculating the effective variables on economic development, behavior of variables have been estimated. Estimation of specified model for men and women is tried to be separated, though computing the models can demonstrate gender differences on economic development. The results show that women participation has positive effect on economic development which can influence the policymaking.
  • Abbas Ali Lotfi Page 113
    Living in today complicated world is associated with risks. Certainly, inventions of goods (which are the result of new technology) have been accompanied by welfare; but there is also dangers with them, which threat the human's life and properties. Product Liability Insurance is a branch of liability insurance which insurer covers the liability of producer and seller of defective and injurious products, against the person who incurs a loss. Development of technology and increasing production of industrial goods, domestic necessities, consumer goods and hygienic materials, etc put customer's life in serious risk, which cause the importance of studying the legal dimensions of producer. In the current era more than any other time, economic and social relations, social treaties, techniques, data systems and working conditions are changing and in any moment, new phenomenon are formed in various fields of human life and various type of civil liability will appear which in this direction, Product and Producers Liability Insurance play an important role as a strategy to develop the regularity, adopting the liability, modifying the social relations, create and maintenance of peace in society.
  • Tahmoures Hassangholipour, Bahareh Osanlu, Alireza Salami Page 145
    In the world today, automobile industry is considered as the locomotive of the industry sector in most developed and developing countries and its production is a symbol of national identity and growth. This research is conducted in order to identify and rank problems and obstacles of exporting Iranian automobiles. In this research, we have studied the situation of Iran automobile industry, taking into consideration exporting of automobile to global markets, based on Michael E. Porter's "Diamond of National Competitive Advantage" model. The findings of this research enhance our understanding about importance and priority of problems facing automobile export, identify factors that are considered as problems and obstacles in the field of Iranian-made automobiles export to international market, and shows the priority of these factors according to amount of their influence on exporting of Iran s automobile. In the end, some suggestions and solutions for the improvement and promotion of the competitive automobile industry in Iran and conquering the problems and obstacles of automobile industry are recounted.
  • Mohammad Hossein Vadiei, Seyyed Mahmood Razavi Rad Page 171
    Today, in numerous countries financial analysis apply two criteria of market value added and economical value added for performance appraisal and effects of management decisions on stock price by considering that, financial fulfilling takes effect from capital increase on stock holders rights, number of stock and stocks price. These items are main variables in market value added accounting. Thus we can make a study about effect of capital structure change on market added value. So, in this paper, after considering the theoretical base of market value added, the effect of decisions related to capital increase in different conditions on market value added for eligible corporations in Tehran stock exchange are taken into consideration. Findings of this research showed that, there is a meaningful relationship between method of increasing capital and market value added changes.
  • Fatemeh Harandi, Farshid Jamshidi Page 191
    A binary probit model is an appropriate method to analyses household and individual characteristics influencing women’s employment. Since this model is a non-linear probability model, its interpretation is not so easy as linear models. In this paper, after making the probit model of women’s employment based on data on 4220 married women at 20-50 age group, the model has been interpreted using probabilities predicted by various quantities of explanatory variables and changes in probabilities. Findings show that although, in comparison between urban and rural areas, direction of relation of the explanatory variables with women’s employment probability is the same, the extent and form of this relation (being either linear or non-linear) in most cases is completely different. In addition, it follows that the increase in the spouse’s annual income and in the household’s miscellaneous incomes could leave a considerable negative effect on the married women’s employment probability. Meanwhile, we concluded that the employment probability increases significantly with increase in age and educational levels.