ماهنامه دانش نما
پیاپی 100-101 (خرداد - تیر 1382)

تدوین ضوابط فنی و وضع مقررات لازم در زمینه های مختلف ساخت و ساز به همراه آموزش و نظارت جدی بر طراحی و اجرای ساختمان، هدفی است که باید با جدیت دنبال شود و به عنوان یک راهبرد در برنامه های توسعه به آن نگریسته شود. برای رسیدن به این هدف باید با ایجاد مکانیزمهای پویا ارتباط منطقی بین تدوین کنندگان ضوابط و مقررات. مجریان ساخت و ساز و دستگاه های نظارتی ایجاد شود.
قانونمند شدن نظام و فرآیند ساخت و ساز زمینه افزایش سطح تخصصها را فراهم کرده و موجب می شود که ساختمانهای احداثی در آینده از کیفیت بهتری برخوردار باشند.

نیاز شدید به افزایش بهره وری در بخش ساختمان این واقعیت را آشکار کرده است که استفاده از سیستم های سنتی در امر ساخت و ساز جوابگوی نیاز جامعه نبوده و استفاده از فناوری در این بخش اجتناب ناپذیر است. روش های نوینی که در صنعت ساختمان مطرح است، سیستم های ساختمانی با پتانسیل های تولید صنعتی و پیش ساختگی می باشد که می تواند نیازهای کمی و کیفی صنعت ساختمان سازی را برآورده نماید. یکی از این سیستم ها، سیستم قاب سبک فلزی می باشد که نه تنها امکان تولید صنعتی و پیش ساختگی آن وجود دارد، بلکه به علت سبک بودن سیستم، در هنگام زمین لرزه آسیب پذیری ساختمان ها را به حداقل می رساند.

اصولا بازنگری و تکمیل مطالعات مرحله ی دوم در حین عملیات اجرایی عاملی است که علاوه بر بهینه نمودن تکنیک های فنی ساخت، باعث تخصیص بهینه ی منابع در شرایط بحرانی هر طرح عمرانی خواهد بود. از آنجا که بعضا برآورد ناقص مقادیر کار، وجود معارضین در منطقه. کمبود اعتبار اجرایی و اقتصادی نبودن پروژه را به همراه دارد، نقش مهندسان مشاور در قالب ارائه ی تکنیک های مهندسی ارزش می تواند انعطاف پذیری سیستم مورد نظر در جهت مقابله با بحران های وارده را تقویت نماید.

مکانیزم خرابی و نحوه ی شکست برخی از سازه هایی که ضوابط آیین نامه ای در مورد آنها اجرا شده است، تجربه های ارزشمندی برای مهندسان و طراحان به همراه آورده و منجر به تغییر و تحولاتی عمیق در آیین نامه های طراحی گردیده است. از طرف دیگر، با توجه به این واقعیت که تعداد کثیری از ساختمان های موجود نیز در هنگام ساخت. ضوابط آیین نامه های جاری در همان زمان را رعایت نکرده اند، موضوع بررسی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های موجود می تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد.

در فرایند طرح ها و برنامه های عمرانی، رشته های معماری و عمران، برجسته تر از سایر تخصص های مربوط مطرح می گردند. هر یک از این تخصص ها به دلیل آن که در عمل دارای محصولی مشترک اند، بخش مهمی از فرایند جامع معماری و شهرسازی تلقی می شوند، لهذا برای نیل به اهداف مطلوب در این فرایند، ایجاد مفاهمه و زبان و درک مشترک از ابعاد موضوع، برای گرایش های مختلف، امری ضروری است.

آسیب های ناشی از ضربه زدن ساختمان ها به یکدیگر در ساختمانهای مجاور هم که فاصله ی کافی نداشتند، تقریبا از 30 سال پیش در بیشتر زلزله های بزرگ گزارش شده اند. این پدیده بیشتر می تواند در مناطق پر جمعیت شهری که فاصله ی مابین ساختمان ها به اندازه ای نیست که از ضربه ممانعت کند. اتفاق بیفتد.

بعد از بروز زلزله و در کوتاه مدت، در دسترس بودن سطح شبکه ی راه ها برای امداد و نجات مجروحان. مهار آتش سوزی های احتمالی، تخلیه و اسکان بازماندگان، پاکسازی محیط و حفظ امنیت منطقه و بازسازی سریع شریانهای حیاتی اهمیت بالایی دارد. در دراز مدت نیز میزان و گستردگی آسیب های احتمالی به شبکه ی حمل و نقل می تواند آثار اقتصادی و اجتماعی زیادی در جامعه بر جا بگذارد.

ساخت سدها با شیوه ی بتن غلتکی، فناوری نسبتا جدیدی است که در چند سال اخیر توسعه ی روزافزونی یافته است. علت اصلی این توسعه، اقتصادی بودن. کاربرد مصالح منطقه ای ارزان در دسترس و سرعت بالای اجرای این سدها بوده است. در این تحقیق ابتدا اثر مصالح تشکیل دهنده ی بتن غلتکی بررسی شده و نسبت های آنها در طرح اختلاط بتن غلتکی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

امروزه در مهندسی ساختمان استفاده از مواد جدیدی با نام کامپیوزیت پیشرفته (ACM) جهت مسلح کردن سازه ها به جای آرماتورهای فلزی و همچنین مقاوم سازی سازه های بتنی اجرا شده در حال مطرح شدن است. این مواد با توجه به خواص فوق العاده مناسبی که دارند در دهه ی اخیر رشد خیره کننده ای جهت مسلح کردن و مقاوم سازی سازه های بتنی به خصوص پل ها داشته اند. در این مقاله که به نحو ساده و روشن به سه سؤال بعدی پاسخ داده می شود.
1- این مواد چه هستند و پروسه ی تهیه و ساخت آنها چگونه است؟ 2- خواص مکانیکی و فیزیکی آنها چیست؟ 3- نهایتا کاربرد آنها در مهندسی ساختمان چگونه است؟

نگاهی به آمارهای مربوط به تخریب ساختمان ها در دهه های گذشته و آوارهای حاصل از جنگ و بلایای طبیعی مانند زلزله نشان می دهد که ادامه ی این روند می تواند در آینده نه چندان دور، مشکلات زیست محیطی به خصوص در اطراف شهرهای بزرگ و شهرهای بلادیده به وجود آورد. این در حالی است که می توان با جداسازی و فرآوری آوارها بر اساس تجربیات سایر کشورها و بررسی هایی که در کشور صورت می گیرد، از آنها مصالح جدیدی ساخته و مورد استفاده قرار دارد.

شهرسازی در تاریخ 1400 ساله ی مسلمانان، انباشته از تجربه های موفق است، و بخش مهمی از این تجربه لکه گذاری شهری در مقیاس کلان و نیز رویکرد پدافندی در مکان گزینی شهرهاست. در این مقاله نگاهی به این دو مقوله خواهیم داشت.

در حال حاضر تکنولوژی GIS در دنیا از مقبولیت و فراگیری زیادی برخوردار شده و از جهات مختلف در حال پیشرفت و تکامل است. با وجود این که بیشتر پدیده های جغرافیایی پویا و دینامیک هستند، GIS سنتی هنوز ایستا (استاتیک) باقی مانده است. امروزه کاربران GIS انتظار بیشتری از این سیستم دارند و به عنوان نمونه نیازمند اضافه کردن تغییرات صورت گرفته با گذشت زمان، بر روی داده ها و ورود این گونه داده های متغیر به GIS هستند به طوری که بتوان GIS دینامیک ایجاد کرد و به صورتی که علاوه بر ورود داده های جدید، به تاریخچه ی اطلاعات قبلی نیز دسترسی داشته باشند.

بهبود کیفیت زندگی شهری از تامین مکان های خرید یا ایجاد نواحی مناسب قدم زدن در نواحی ساحلی مهم تر است. این امر نیازمند ایجاد نواحی باصفا و آرامش بخش در میان ساختمان ها، خیابان ها و سایر فضاهای شهری است، به نحوی که مردم بتوانند بدون ترس یا تهدید یا ناراحتی از شرایط تحمیل شده به وسیله ی جریان ترافیک وسایل نقلیه ی موتوری از آنها استفاده کنند. استفاده از شیوه های آرام سازی ترافیک یکی از مهم ترین روش های مؤثر در بهبود کیفیت زندگی شهری است.

هدف مقاله ی حاضر آن است که نشان دهد، صرف تهیه ی اطلاعات کامل مکانی و توصیفی از کلیه ی اجزای شبکه های آبرسانی شهری برای مدیریت این شبکه ها کافی نبوده و به دلیل ماهیت خاص هیدرولیکی شبکه، تلفیق دو مدل تحلیلی هیدرولیکی و GIS، موفقیت آمیزتر خواهد بود. در این مقاله روشی ارائه شده است که داده های مکانی با استفاده از نرم افزارهای AutoCad و Arc Info تهیه و سپس داده های توصیفی از طریق نرم افزار Arc View به مدل GIS اضافه می گردد.

در این گفتار، نویسنده مروری گذرا بر اهمیت اتوماسیون اداری و BMS داشته و سپس استفاده های آنها را در کنترل مرکزی، صرفه جویی انرژی و سیستم های حفاظتی و امنیتی بر شمرده و به معرفی کوتاه کارایی های سیستم کنترل مرکزی پرداخته است.