فهرست مطالب
فصلنامه شیعه شناسی
پیاپی 29 (بهار 1389)
- الاهیات،تاریخ و جامعه شناسی شیعیان جهان
- 242 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1389/05/15
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحه 7چندی پس از انقراض حکومت قراقویونلوها، یکی از شاهزادگان قراقویونلو به نام قلی به دکن رفت و وارد دستگاه حکومتی بهمنیان شد و پس از طی مدارج رشد و ترقی در آنجا از طرف بهمنیان به حکومت گلکنده منصوب شد و در سال 918ق، اعلام استقلال کرد. او بلافاصله به تبعیت از شاه اسماعیل صفوی مذهب شیعه را در قلمرو خود رسمیت بخشید و نام حکام صفوی را در خطبه، بر نام خود مقدم ساخت. حکومت قطب شاهیان در طول نزدیک به دو قرن حکومت در گلکنده و حیدرآباد، پیوسته با صفویان روابط دوستانه ای داشت. عواملی چون اشتراک مذهبی، قرابت قومی، فرهنگی و همچنین وجود دشمنی مشترک، چون گورکانیان، این روابط را مستحکم تر می کرد که از میان دلایل فوق، مذهب تشیع نقش مهم تری در تحکیم و تداوم این روابط داشت و پیوسته سفرا بین دو حکومت در رفت و آمد بودند. با حمله اورنگ زیب به قطب شاهیان و اجبار آنها به ذکر نام حکام گورکانی در خطبه، همچنین ضعف نسبی حکومت صفویان در این زمان، روابط حسنه این دو حکومت بسیار کمرنگ شد.
کلیدواژگان: قطب شاهیان، صفویان، روابط سیاسی، گورکانیان، هند، تشیع -
صفحه 33این مقاله در آغاز، چشم اندازی کلی از زمینه های تاریخی شکل گیری کلام ارائه می دهد، سپس پرسش های بنیادین و پاسخ های درخور و متناسب را مطرح می سازد تا وجوه اشتراک و افتراق و ریشه های تقابل و چالش های کلام دینی و فلسفی را از دیدگاه شیعه بررسی نماید و در این راستا، تعاریف و تقسیم بندی های مختلف عقل و اصالت آن و نگرش درون دینی و برون دینی به علم کلام و شکل گیری کلام فلسفی با گرایش به عقل فلسفی و چالش های جدید را مورد توجه قرار می دهد و با ارائه پیشنهادها و چشم انداز آینده، مقاله را پایان می دهد.
کلیدواژگان: عقل، کلام فلسفی، کلام شیعه، چالش های جدید -
صفحه 63شیعه در جایگاه جمعیتی که در طول تاریخ، پیوسته هویت خود را در فراز و فرودها حفظ کرده و برای رسیدن به آینده ای بهتر سامان داده است، قابل مطالعه است. این موضوع بیشتر بدان جهت قابل توجه است که اولا این مکتب برای آینده بشریت طرحی جهانی داشته، ثانیا مفاهیم بنیادین منطبق با فطرت آدمی را مطرح کرده است. عناصری از قبیل ولایت، عدالت، عصمت، امر به معروف و نهی از منکر، انتظار، تقیه و... در حوزه فرهنگ از یک سو، و دستاوردهای ادبی و هنری از سوی دیگر، در حوزه تمدن توانسته است تاثیراتی بی بدلیل در فرهنگ و تمدن بشری بر جای گذارد؛ چنان که اکنون مشاهده می شود، مراحل گذشت عمر این جمعیت، بر عکس آنچه از تمدن و فرهنگ اسلامی تعریف می شود و در آن مراحل رشد و زوال طی شده است، رویکردی دائما رو به رشد داشته و دارد. انقلاب اسلامی ایران جدیدترین این مراحل است و از آنجا که این مکتب در آینده خود، ظهور مهدی و حکومت ایشان را به عنوان آخرین حکومت فراگیر تعریف کرده است، این حرکت تا رسیدن به آن هدف بلند، ادامه خواهد داشت.
کلیدواژگان: فرهنگ، تمدن، تشیع -
صفحه 105شیعه برای دوازده نفر از اهل بیت پیامبر (دوازده امام معصوم بعد از ایشان) معتقد به منزلت تفسیری ویژه ای است و آنان را همانند رسول خدا مفسران برگزیده خدا، آگاه به همه معانی قرآن و مصون از خطا در فهم آن و علم کامل قرآن می داند؛ ولی اهل تسنن چنین شناختی ندارند و از آن دوازده نفر، فقط امیرالمؤمنین علی را از مفسران صحابی به شمار می آورند و سایر آنان را حتی از مفسران صحابی و تابعی نیز به شمار نیاورده اند. این مقاله مستندات این اعتقاد شیعه را بیان می کند و در آن برای اثبات اینکه اهل بیت پیامبر مفسران برگزیده خدا بوده اند، به حکمت خدا و نصوص امامت، حدیث ثقلین و برخی روایات صریح استدلال می کند و دلالت آیات «... وما یعلم تاویله إلا الله والراسخون فی العلم...» و «... ومن عنده علم الکتاب» بر اختصاص علم کامل قرآن به آنان را به گونه ای جدید تبیین می نماید.
کلیدواژگان: اهل بیت، شیعه، منزلت تفسیری، علم کامل قرآن، راسخان در علم -
صفحه 143در دوره قاجار برخی از مفاهیم که شرط لازم فهم سازوکار شیعه امامیه است، تحول یافت و تحول در مفاهیم، نقشی بسیار مؤثر در فرایندهای آتی سیاسی و اجتماعی کشور برجای گذاشت. تحول در مفاهیم، دستاورد دیگری هم داشت که آن هم عمومیت یافتن مناسک و مراسم شیعه در بین توده های مردم بود. این مفاهیم همه از گذشته به ارث رسیده بود، اما با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی ایران، ساختار درونی آنها دچار تحول شد؛ بنابراین مفاهیمی که در این مقاله از آنها یاد شده است، از بدو تاریخ تشیع تا زمان مورد بحث، تداوم یافته، بنا به دلایلی متحول گشته بود. مقاله حاضر برخی از این مفاهیم و نحوه تداوم (Continuation) و تحول (Development) آنها را تشریح کرده است.
کلیدواژگان: اجتهاد، مرجعیت، خمس، ولایت عامه، نیابت عامه، عزاداری -
صفحه 193به موازات تحول سیاست مدرن در گذار از فردمحوری به نهادمحوری و چگونگی اعمال قدرت، به نظر می رسد در فقه سیاسی شیعه نیز گرایشی مشابه در حال وقوع است. مقاله حاضر در صدد است این تغییر پارادایمی (paradigm shift) را با واکاوی کلمات سه فقیه برجسته جمهوری اسلامی به بحث گذارد. تغییر پارادایمی هرچند ممکن است تا حدی به شکل ناخودآگاه رخ دهد، اما تحلیل خودآگاهانه و روش شناسانه آن می تواند دستاوردهای جدیدی به همراه داشته باشد. امام خمینی با طرح مسئله «مصلحت نظام» به نهاد حکومت محوریت داد و آغازکننده این حرکت به حساب می آید. «نظریه ولایت» با فردمحوری و «نظریه نظارت» با نهادمحوری تناسب بیشتری دارد.
کلیدواژگان: فقه سیاسی، روش شناسی، ولایت، نظارت، مصلحت نظام، فردمحوری، نهادمحوری -
صفحه 209در سال های آغازین ظهور اسلام، ادبیات با مقوله تعهد و پایبندی به مبانی اعتقادی و ایمانی آشنا شد. در دوره جدید، بسیاری از شاعران، اشعاری با محوریت دین سرودند و فضایل و مناقب پیامبر اکرم را به نظم درآوردند. این توجه به دین، در اشعار شاعرانی که گرایش های شیعی داشتند، بیشتر نمایان بود. از موضوعات بسیار مهم و قابل توجه در شعر متعهد شیعی، موضوع ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب است. مقاله حاضر، ادبیات متعهد به ولایت در صدر اسلام را مورد بحث و بررسی قرار داده، جزئیات و خصوصیات این نوع ادبیات را بیان می کند.
کلیدواژگان: دوران صدر اسلام، شعر شیعی، ادبیات متعهد، ادبیات اهل بیت (ع) -
صفحه 233
-
صفحه 239
-
Page 7Sometime after the fall of Gharaghoviyunlu's government, one of the princes named Gholi, went to Dakan, and could enter the government of Bahmanids. He climbed the ladder of progress and when was appointed as the governor of Golkande, he then declared independence. He soon established close relations with the Safavids Dynasty and Shah Ismaeel. They could remain in Golkande and Hyderabad for two centuries. Some features such as: similarity in religion, culture and common enemies strengthened their relation. When Ourangzib invaded them and overcame them, their relations with the Safavid Dynasty were weakened.
-
Page 33The writer of this article studies the history of formation and development of philosophical theology of Shiism. He then presents the basic questions and provides proper and related answers to study the similarities, differences and the roots of challenges of religious and philosophical theology from the view point of Shiism. To do this, the writer also presents the different definitions and divisions of reason and the approaches of in and out of the religion to the science of theology and the formation and development of philosophical theology of Shiism. At the end, the writer also presents some related suggestions.
-
Page 63The Shiite has always preserved its identity throughout history and has attempted to reach a better future. This is quite understandable, since Shiism has a global plan for the whole world; secondly, this ideology has its concepts completely in accordance with human nature. The different elements that are introduced by this ideology have deeply affected the human culture. This ideology has always been growing and developing. The Islamic Republic of Iran, is also one of the products of this ideology, and since it has defined the appearance of Imam Mahdi (Peace be upon him) as its future, the movement will continue and goes on.
-
Page 105Shiism considers a special rank for the twelve members of the Prophet's Family (Ahle Bayt, the twelve Imams, Peace be upon them) for the interpretation of the Holy Koran. These twelve Imams, like the prophet himself, are the selected interpreters of the Holy Koran, and are quite aware of the Holy Koran's different dimensions and its understanding. The Sunnis do not consider these twelve Imams as the selected interpreters of the Holy Koran, and just consider Imam Ali (Peace be upon him) as the interpreter of the Holy Koran. The writer of this article tries to show that these twelve Imams, like the prophet himself, are the selected interpreters of the Holy Koran. To do this, the writer has referred to the Ahadith.
-
Page 143Some of the Shiism's conceptions that are actually the basics in understanding Shiism, were developed in Ghājār era and this development had a great function in the future political and cultural processes. This development has also had another achievement and that was the generalization of Shi‘i religious programmes among the masses and groups of people. These conceptions were all inherited from the past. But due to different geographical places and time, the inner structures of these programmes are changed. The writer of this paper studies the continuation and development of some of these concepts.
-
Page 193Parallel to the changes in modern politics from individualism to institutionalism and the issue of exercising power, it seems that the changes are also happening in the political jurisprudence of Shiism. The writer of this article tries to discuss this paradigm shift, considering the words of three prominent and significant Fuqahā in the Islamic Republic. Imam Khomeini is considered as the one who has started the movement through presenting the issue of "system's interest." The theory of Velaayat is in accordance with individualism, and the theory of Supervision is in accordance with institutionalism.
-
Page 209Literature has become familiar with the category of commitment from the first years of appearance of Islam. In the modern period, many poets have written poems about the virtues of the prophet (Peace be upon him) and other poems which revolves round the pivot of religion and Islam. The writer of this article studies the committed literature and the literature of the Prophet's Family (Ahl al-Bayt). He also discusses some other poems that are written about the first Imam, Hazrat-e Ali.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.