Journal of Reproduction & Infertility
Volume:4 Issue: 2, 2003

سلولهای بنیادی جنینی (ES)، سلولهایی پرتوان و با قابلیت نوسازی هستند. این سلولها از توده سلولی داخلی بلاستوسیستها به دست می آیند. تحت شرایط خاص می توان این سلولها را در جهت خاصی در محیط آزمایشگاهی متمایز کرد. حتی با دستکاری ژنتیکی آنها می توان موشهای ترانس ژن و یا موشهایی که یک ژن آنها از کار افتاده است (Knockout) ایجاد کرد. به دلیل اهمیت فراوان سلولهای ES، این مطالعه برای تولید رده های جدیدی از موش انجام شد. بدین منظور، بلاستوسیستهای 5/3 روزه از موشهای نژاد Balb/c بدست آمدند و روی فیبرولاستهای جنین های موشی در محیط ES حاوی 1000 IU/ml و 5000 IU/ml فاکتور ممانعت کننده لوکمیایی (LIF) کشت شدند. رده های حاصل از نظر کاریوتیپ ساده، نواربندی C، واکنش زنجیره ای پلی مراز ژن تعیین کننده بیضه (SRY-PCR)، آلکالین فسفاتاز و بیان فاکتور رونویسی Oct-4 با استفاده از RT-PCR مورد ارزیابی قرار گرفتند. بدین روش سه رده سلولی با مشخصات مورفولوژیکی سلولهای ES در غلظت 5000 IU/ml از فاکتور LIF به دست آمد. سه رده حاصل نر بودند. اما مشخصات کاریوتیپ آنها نشان داد که دو رده دارای کاریوتیپ طبیعی و دیپلویید هستند و یک رده تتراپلویید می باشد. هر سه رده آلکالین فسفاتاز و Oct-4 را بیان می کردند. نتایج مذکور نشان داد که دو رده سلولی نر از نژاد Balb/c با مشخصات سلولهای ES (مورفولوژی، کاریوتیپ طبیعی همراه با فعالیت آلکالین فسفاتاز و (Oct-4 بدست آمد.

حرکات کافی یکی از نشانه های سلامت جنین است و تحت تاثیر عوامل متعدد پاتولوژیک و غیرپاتولوژیک تغییر می یابد. از آنجائیکه قند ماده ای انرژی زا است و در دسترس بودن قند کافی برای سیستم مغزی-عصبی، امکان هماهنگی حرکات را از طریق کنترل بهتر این سیستم فراهم می کند؛ لذا در بررسی حاضر تاثیر تزریق قند به مادر را بر روی تعداد حرکات جنین توام با افزایش ضربان قلبی جنین ارزیابی گردید. این مطالعه شش ماهه دوم سال 1379 بر روی 40 مادر باردادر مراجعه کننده به بیمارستان یحیی نژاد شهر بابل انجام شد. مادران بطور متناوب به دو گروه بیست نفری تقسیم شدند. سن زیر 30 سال مادران، حاملگی 36-28 هفته، نداشتن سابقه بیماری های داخلی و عوارض بارداری و سونوگرافی طبیعی جنین، معیارهای ورود به مطالعه بودند. در هر گروه قند خون به صورت ناشتا به عنوان قند خون پایه اندازه گیری شد. همزمان شمارش حرکات جنین و مانیتورینگ ضربان قلب آنها آنجام می شد. سپس 25 گرم قند (گروه مورد) و حجم برابر از سرم فیزیولوژی (گروه شاهد) به نمونه ها تزریق شد. در فواصل 15، 30، 45، 60 دقیقه بعد، برای هر یک از بیماران مجددا خونگیری، شمارش حرکات و مانیتورینگ قلب جنین انجام شد. جمع داده های مطالعه با نرم افزار SPSS و با استفاده از T-test و همبستگی پیرسون ارزیابی شد. درنتیجه، تزریق قند در گروه مورد در دقایق 15، 30 و 45 قند خون غلظت میانگین بیشتری از گروه کنترل داشتند. (P=0.006) از طرفی افزایش میانگین حرکات جنین در گروه مورد نیز نسبت به شاهد در همان دقایق معنی دار بود. (P=0.007) ولی همبستگی بین حرکات جنین و تغییرات قند خون در دقیقه 15 در گروه مورد بود. بنابراین انفورزیون قند به مادران حامله تاثیر مثبت بر روی حرکات جنین دارد؛ اما این یک رابطه مستقیم و خطی نیست. علت تاخیر افزایش حرکات نسبت به افزایش قند خون، نیاز به فرصت کافی برای متابولیزه کردن قند در بدن جنین است.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) با طیف وسیعی از علل و تظاهرات بالینی به صورت عدم تخمک گذاری مزمن تعریف می شود. برای بررسی اثر تجویز دوز واحد مترودین در ایجاد پاسخ فولیکولی در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاوم به کلومیفن مطالعه ای به صورت Clinical Trial مداخله ای در سال های 81-1380 در بخش درمان ناباروری بیمارستان شریعتی انجام شد. در بین بیماران مبتلا به PCOS مراجعه کننده به این بخش، افرادی که سندرم PCO به عنوان تنها علت ناباروری در آنها تشخیص داده شده بود، یک دوره درمان با کلومیفن سیترات، از روز سوم تا هفتم سیکل قاعدگی - به میزان روزانه 150 میلی گرم (حداکثر دوز معمول) - دریافت کردند و با سونوگرافی واژینال از نظر پاسخ فولیکولی کنترل شدند. 60 نفر دارای پاسخ فولیکولی به شرح ذیل وارد مطالعه شدند: به هر یک از 60 بیمار از روز سوم تا هفتم سیکل قاعدگی بعدی، مجددا کلومیفن سیترات به میزان روزانه 150 میلی گرم تجویز شد. علاوه بر آن در روز سوم سیکل، یک عدد آمپول مترودین (IU75) به شکل عضلانی به هر یک تزریق شد. با انجام سونوگرافی واژینال و پیگیری بیماران وقتی در روزهای 14 تا 16 سیکل فولیکول غالب به اندازه 18 میلی متر رؤیت شد، به عنوان پاسخ فولیکولی تلقی گشت. سپس همان روز 000/10IU آمپول HCG به شکل عضلانی به بیمار تزریق شد. در روز تزریق و دو روز بعد توصیه به انجام مقاربت می شد. در روز 21 سیکل قاعدگی، میزان پروژسترون سرم اندازه گیری شد. سطح پروژسترونی بیشتر یا مساوی ng/ml،2 به منزله تخمک گذاری تلقی شد. در صورت تاخیر در ایجاد قاعدگی، در روز 32 و مجددا 34 سیکل سطح B-HCG سرم اندازه گیری شد و مقادیر بیشتر یا مساوی 200IU/l و یا افزایش قابل توجه آن نشانه حاملگی شیمیایی بود. سپس برای اطمینان از حاملگی طبیعی داخل رحمی، در هفته هفتم سونوگرافی واژینال انجام شد که رؤیت ساک حاملگی، جنینی و ضربان قلب جنین مؤید حاملگی بود. از میان 60 بیمار، 31 نفر (7/51%) پاسخ فولیکولی داشتند. 30 نفر (50%) تخمک گذاری کردند و از این میان 15 نفر (25%) تست حاملگی مثبت داشتند. یک نفر از بیماران پس از مثبت شدن تست حاملگی و قبل از رؤیت حاملگی در سونوگرافی، سقط خودبخودی داشت و 2 مورد پس از مشاهده حاملگی در سونوگرافی، سقط داشتند. 2 مورد از بیماران زایمان زودرس و در 9 مورد حاملگی تا ترم ادامه یافت. عوارض درمانی تنها در 4 نفر از بیماران مشاهده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های Chi-Squarc Fishcr انجام شد. باتوجه به متغیرهای سن، BMI، نوع ناباروری و چگونگی قاعدگی، تفاوت معنی داری در ایجاد پاسخ فولیکولی دیده نشد. بین درصد حاملگی و میزان پروژسترون روز 21 بیماران ارتباط معنی داری وجود داشت (0001/0>P) و با افزایش میزان پروژسترون، درصد حاملگی در دو گروه افزایش یافت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که دوز واحد مترودین به طور موفقیت آمیزی در بیماران موجب پاسخ فولیکولی و تخمک گذاری و حاملگی می شود و علاوه بر آن عوارض جانبی ناچیز آن نیز قابل اغماض می باشد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) از بیماری های شایع است که با اختلال تخمک گذاری و ناباروری همره می باشد. شیوع اختلال تخمک گذاری در جامعه عمومی 40% گزارش شده است. اولین قدم در درمان PCO کاهش وزن و پس از آن درمان دارویی است. کلومیفن سیترات اولین دارو برای القای تخمک گذاری است؛ ولی با توجه به مقاومت بعضعی از بیماران به کلومیفن، برای درمان بیماران از روش های دیگر استفاده می کنند. این مطالعه جهت ارزیابی اثر متفورمنی روی تحریک تخمدان همراه با استفاده از دوز پایین HMG در بیماران مبتلا به PCOS مقاوم به کلومیفن انجام گرفت. 34 بیمار مقاوم به کلومیفن به طور تصادفی یک در میان به دو گروه مساوی تقسیم شدند. 17 بیمار، متفورمین همراه با HMG دریافت نمودند (گروه. (A به 17 بیمار دیگر فقط HMG داده شد (گروه. (B قبل از تجویز متفورمین، بیماران تحت بررسی هورمونی و GTT قرار گرفتند. متفورمین به میزان 500 میلی گرم سه بار در روز تجویز شد. سپس ماه بعد HMG به بیماران تزریق گردید. پاسخ به درمان براساس تعداد و میزان رشد مناسب فولیکولی (18-16 میلی متر) ومیزان باروری ارزیابی شد. هر دو گروه به یک میزان تحت تحریک تخمک گذاری قرار گرفتند و در طول یک سیکل با هم مقایسه شدند. یافته ها با استفاده از آزمونهای آماری T-test و Chi-Square آنالیز شد. براساس نتایج این مطالعه در گروه A به طور متوسط در هر فرد 2.4±1.9 و در گروه دوم به طور متوسط 4/1±3/1 فولیکول رشد مناسب داشت. همچنین در گروه A بطور متوسط طول تحریک4/1±5/10 روز (P=0.77) و در گروه B مدت زمان تحریک 4/1±(P=0.17) 10 بود. بین دو گروه از نظر روزهای تحریک، تعداد آمپول های مصرفی و تعداد فولیکول های رشد کرده اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت. میزان حاملگی در گروه A،29/4% و در گروه B، 11/8% بود که این اختلاف معنی دار نبود. در گروه A،4 بیمار هیپرانسولینمی داشتند که همگی دارای رشد فولیکولی مناسب بودند؛ ولی در گروه B، 5 بیمار هیپرانسولینمی و یک نفر رشد فولیکولی مناسب داشتند. در نتیجه می توان گفت متفورمین همیشه نمی تواند در همه بیماران PCOS مقاوم به کلومیفن مفید باشد و توصیه می شود از آن در بیماران هیپرانسولینمی مقاوم به کلومیفن استفاده شود.

ناباروری با شیوع حدود 15-10% یکی از مشکلات جامعه بوده که گاهی تداوم زندگی زناشویی را تهدید می کند. کلومیفن سیترات یکی از شایع ترین داروهای مصرفی در درمان ناباروری می باشد. هدف از این مطالعه مقایسه اثرات کلومیفن به تنهایی و یا همراه با اتینیل استرادیول برای تحریک تخمک گذاری در بیماران کاندید IUI بود. این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی بود که در مرکز درمان ناباروری دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. 159 زن نابارور بین 20 تا 30 ساله که مدت ناباروری آنها حدود 1 تا 10 سال بود به طور تصادفی به دو گروه درمانی تقسیم شدند. گروه اول (59 نفر) 100میلی گرم کلومیفن همراه با 05/0 میلی گرم اتینیل استرادیول و گروه دیگر (100 نفر 100 (میلی گرم کلومیفن به تنهایی دریافت نمودند. تعداد فولیکول و قطر آن، ضخامت اندومتر و با سونوگرافی ترانس واژینال میزان حاملگی و میزان سقط مورد بررسی قرار گرفت و آنالیز آماری با استفاده از آزمونهای آماری خی دو و T-test انجام شد. اختلاف ضخامت اندومتر دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (9/7 میلی متر در گروه اول در مقایسه با 0/7 میلی متر در گروه دوم،(P=0.001؛ ولی تفاوتی در میزان حاملگی و سقط وجود نداشت. میزان حاملگی در گروه اول 6/12% و در گروه دوم 5/14% (P=0.55) بود. میزان سقط سه ماهه اول در گروه اول 21% و در گروه دوم 1/25% بدست آمد. (P=0.9) یافته های این مطالعه نشان داد که اتینیل استرادیول می تواند اثرات نامطلوب کلومیفن سیترات را بر روی ضخامت اندومتر تعدیل کند؛ اما قادر به افزایش میزان حاملگی و کاهش میزان سقط خودبه خودی نمی باشد.

براساس تحقیقات مختلف اندازه، مرفولوژی و وضعیت قرارگیری پرونوکلئوس ها می تواند بر کیفیت رویان، لانه گزینی و حاملگی تاثیر داشته باشد. در این تحقیق رابط احتمالی بین تست های بلوغ کروماتین اسپرم CMA3)، آنیلین بلو، SDS، (SDS+EDTA و شاخص های اسپرم با درصد جنین های دارای پرونوکلیوس نامساوی ارزیابی شد. نمونه های جمع آوری شده از 115 بیماری که برای ICSI و IVF مراجعه نمودند، برای ارزیابی غلظت، تحرک، مرفولوژی اسپرم همچنین تست های بلوغ هسته اسپرم قبل و بعد از آماده سازی، استفاده شد. 17 تا 19 ساعت پس از مجاورت اسپرم با تخمک در IVF یا ICSI، با توجه به حضور و اندازه پرونوکلئوس ها، زیگوت ها امتیازدهی شدند و رابطه بین درصد زیگوت های با پرونوکلیوس نامساوی با شاخص های اسپرمی و تست های بلوغ هسته اسپرم تعیین گردید. بین درصد زیگوت های با پرونوکلئوس نامساوی و کمبود پروتامین (به روش (CMA3 و هیستون اضافی (با رنگ آمیزی آنیلین بلو) و توانایی کروماتین اسپرم برای خروج از تراکم (SDS+EDTA) یک رابطه مثبت معنی دار در بیماران ICSI بدست آمد؛ اما در بیماران IVF بین هیچ یک از شاخص های اسپرمی و تست های مذکور با درصد زیگوت های با پرونوکلیوس نامساوی رابطه ای مشاهده نشد، درصورتی که بیماران را به دو گروه CMA3 مثبت کمتر از 30% و بیش از 30% تقسیم کنیم در هر دو روش ICSI و IVF یک اختلاف معنی داری بین درصد زیگوت های با پرونوکلیوس نامساوی و میزان لقاح در دو گروه به دست آمد. ارزیابی وضعیت کروماتین بسیار مهم است چون کمبود پروتامین نه تنها اثر مستقیم بر میزان لقاح و کیفیت پرونوکلیوس دارد بلکه براساس نتایج این مطالعه بر روی تکامل رویان در هر دو روش ICSI و IVF تاثیر می گذارد. تاثیر وضعیت کروماتین غیرطبیعی ممکمن است به واسطه تشکیل غیرطبیعی پرونوکلیوس باشد؛ زیرا احتمال دارد در روش ICSI اسپرم با کروماتین غیرطبیعی به داخل اووسیت تزریق شود.

دوره حاملگی و پس از آن، با تغییرات روان شناسی و فیزیولوژیک بسیار مهمی همراه است که گاهی با تغییرات پاتولوژیک نیز همراه می گردد؛ بنابراین لازم است تیم پزشکی قادر باشند مراجعه کنندگان و خانواده آنها راکه مستعد ابتلا به اختلالات روانی در طی دوره حاملگی و پس از زایمان هستند شناسایی و در مورد مراقبت ها و حمایت های این دوره آنها را راهنمایی کنند. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سلامت روانن دوران بارداری و عوامل موثر بر آن به صورت یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی بر روی 267 مادر باردار مراجعه کننده برای انجام مراقبت های دوران بارداری به مراکز بهداشتی درمانی شهرکرد انجام شد. ابزار پژوهشی پرسشنامه GHQ-28 و پرسشنامه مربوط به عوامل مستعدکننده بود. برای تعیین سلامت روان، مادران باردار در سه ماهه اول، دوم و سوم حاملگی با پرسشنامه GHQ-28 بررسی شدند و برای تعیین عوامل مستعدکننده از پرسشنامه مربوط به این عوامل در سه ماهه سوم استفاده گردید. براساس نتایج حاصل میزان شیوع اختلالات روانی در سه ماهه اول 7/29%، سه ماهه دوم6/28% و سه ماهه سوم 39.6% می باشد و بین اختلالات روانی دوران حاملگی با عوامل فردی، روانی و اجتماعی - اقتصادی رابطه معنی داری وجود دارد (P<0.05)؛ لذا با توجه به شیوع بالای اختلالات روانی دوران بارداری و تاثیر عوامل مختلف بر آنها، اهمیت تاکید بر مراقبت های روانی دوران بارداری به موازات مراقبت های جسمی مشخص گردیده و براساس نتایج این پژوهش باید مادران مستعد را شناسایی و با مراقبت های روحی و روانی در طی دوران قبل و بعد از زایمان از بروز این اختلالات پیشگیری کرد.

رفتارهای جنسی پاسخی است به یک انگیزه زیستی که برای تعالی نسل ضروری می باشد و از سوی دیگر بر رضایت از زندگی زناشویی نیز تاثیرگذار است. کژکاری جنسی (Sexual Dysfunction) در حدود 30 تا 50% موارد هر دو جنس را درگیر می کند و می تواند عواقب ناگواری روی زندگی زوجین برجای بگذارد. واژینیسموس یکی از کژکاری های جنسی شایع زنان است و همراهی آن با اضطراب و ترس و واکنش های اجتنابی دیده شده است. هدف از این پژوهش دستیابی به شیوع مشکلات اضطرابی در بیماران مبتلا به واژینیسموس مراجعه کنده به یک کلینیک خصوصی روانپزشکی در شهر تهران می باشد. برای انجام این پژوهش پرسش نامه SCL-90 در اختیار 27 بیمار قرار گرفت که براساس ارزیابی متخصص زنان و زایمان دچار واژینیسموس بودند. خرده مقیاس های اضطراب عمومی، ترس مرضی و وسواس - اجبار از پرسش نامه SCL-90 به طور اختصاصی مورد توجه بود. داده ها توسط آزمون های Chi-Square و Fisher exact test تجزیه و تحلیل شد. براساس معیارهای SCL-90، 13نفر (48.1(% از اضطراب عمومی، 10 نفر (37%) از ترس مرضی و 19 نفر (4/70%) از علایم وسواس - اجبار، رنج می برند. این نتایج با مطالعات دیگر در این زمینه همسو بوده است. رویکرد تلفیقی مشتمل بر دارو درمانی و روان درمانی در درمان بیماری واژینیسموس توصیه می شود.