فصلنامه مطالعات حفاظت گیاهان
سال بیست و چهارم شماره 3 (پاییز 1389)

به منظور بررسی اثر دگرآسیبی عصاره اندام های مختلف شنبلیله بر جوانه زنی چند گونه زراعی و علف هرز، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل 4 گونه سویا،کنجد، تاج خروس و گاوپنبه و عصاره اندامهای مختلف شنبلیله (برگ، ساقه، بذر، غلاف، ریشه و مخلوط کلیه اندام ها) در چهار سطح (شاهد، 4، 8، 32 و 64 گرم پودر در هزار سی سی آب مقطر) بود. نتایج نشان داد که گیاهان مورد بررسی نسبت به سطوح مختلف عصاره اندامهای گیاه شنبلیله پاسخ های متفاوتی نشان دادند. در گونه های مختلف زراعی و علف هرز مورد بررسی، همبستگی منفی معنی داری بین سطوح مختلف عصاره و درصد جوانه زنی مشاهده شد. سرعت جوانه زنی نیز در کلیه گونه ها کاهش یافت. همبستگی منفی معنی داری بین درصد جوانه زنی و غلظتهای مختلف کلیه اندامها به جز ساقه مشاهده شد و در عصاره ساقه کمترین شیب رابطه رگرسیونی بدست آمد. روند تغییر طول ریشه چه و ساقه چه با افزایش غلظت عصاره، در کلیه گونه ها به جز سویا همبستگی منفی معنی داری داشت. بطور کلی گاوپنبه نسبت به دیگر گونه ها حساسیت بیشتری به مواد دگر آسیب شنبلیله نشان داد.

کرم ساقه خوار برنج (CHILO SUPPRESSALIS WALKER; LEPIDOPTERA: PYRALIDAE) یکی از آفات کلیدی برنج در منطقه ی مازندران می باشد. با توجه به اهمیت این آفت در ایجاد کاهش معنی دار در عملکرد محصول، کنترل شیمیایی علیه آن در شمال ایران از مرحله ی خزانه آغاز می شود و همین امر باعث آلودگی های شدید زیست محیطی و آسیب شدید به سلامتی انسان می شود. بر این اساس پژوهشی در دو مقوله ی مختلف شامل 1- بررسی تراکم دستجات تخم آفت در خزانه های ارقام مختلف برنج، 2- بررسی تراکم دستجات تخم آفت در خزانه های مناطق مختلف مازندران انجام شد تا ضمن شناسایی ارقام حساس و مقاوم برنج به آفت، ضرورت استفاده از سموم شیمیایی در خزانه ها نیز مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان داد که بالاترین میزان آلودگی روی ارقام طارم و فجر و پائین ترین آلودگی روی رقم کادوس بدست آمد. مقایسه میانگین تعداد دستجات تخم C. SUPPRESSALIS در مراحل مختلف نمونه برداری از تاریخ هیجدهم اردیبهشت تا دوم خرداد 1385 نشان داد که بین زمان های مختلف نمونه برداری هیچ گونه تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری مربوط به تراکم دستجات تخم کرم ساقه خوار برنج در مناطق مختلف مازندران مرکزی نشان داد که هیچ یک از منابع تغییرات در سطح آماری 5 درصد معنی دار نیستند که دلیل این امر تراکم بسیار پائین دستجات تخم آفت در تمام مناطق تحت نمونه برداری بود. به این ترتیب نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که تراکم دستجات تخم کرم ساقه خوار برنج در تمام خزانه هایی که در منطقه ی مازندران مورد بررسی قرار گرفتند بسیار پائین بود و حتی در اغلب موارد دستجات تخم آفت مشاهده نشد و این در حالی است که حجم قابل ملاحظه ای از حشره کش های مصرفی در شالیزارهای شمال در مرحله ی خزانه به مصرف می رسد. با توجه به نتایج این تحقیق توصیه می شود که بکارگیری حشره کش ها در خزانه های برنج به طور کامل حذف شود زیرا نه تنها ضرورتی ندارد بلکه باعث افزایش هزینه های مصرفی برای شالیکاران و نیز موجب آلودگی محیط زیست می شود.

به منظور ارزیابی کارایی باریک برگ کش های ثبت شده در ایران در کنترل بیوتیپ های یولاف وحشی حساس و مقاوم به علف کش، سه آزمایش مجزا به صورت گلخانه ای، در بخش تحقیقات علف های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در آزمایش های اول، دوم و سوم به ترتیب شامل توده حساس (DR7)، توده مقاوم با مکانیزم متابولیسم (SOR1) و توده مقاوم با مکانیزم تغییر محل عمل (NR14) توسط 17 تیمار علف کشی مورد آزمایش قرار گرفتند. آزمایش های اول و دوم با 12 تکرار و آزماییش سوم نیز با 9 تکرار انجام شد. تیمارهای علف کشی در مرحله 4 برگی علف های هرزاعمال شد. اندازه گیری های انجام شده شامل ارزیابی چشمی بر اساس روش EWRC در 30 روز پس از سمپاشی، درصد تعداد یولاف وحشی باقیمانده بعد از سمپاشی نسبت به قبل از سمپاشی و درصد وزن خشک یولاف وحشی توده حساس نسبت به شاهد بود. در مجموع بر اساس نتایج بدست آمده بهترین علف کش در این آزمایش برای توده حساس، علف کش های کلودینافوپ پروپارژیل (8/0 لیتر در هکتار)، پینوکسادن (450 میلی لیتر در هکتار)، سولفوسولفورون (6/26گرم در هکتار)، سولفوسولفورون +متسولفورون (45 گرم در هکتار)، یدوسولفورون+مزوسولفورون (350 گرم در هکتار)، پروسولفوکارب (3-4 لیتر در هکتار) و فنوکساپروپ پی اتیل (1 لیتر در هکتار) و ایزوپروتون+دیفلوفنیکان (5/2-2 لیتر در هکتار) بود. البته ترالکوکسیدیم (2/1 لیتر در هکتار) و دیکلوفوپ متیل (5/2 لیتر در هکتار) نیز به طور نسبی این توده را کنترل نمودند. بهترین علف کش برای کنترل توده مقاوم با مکانیزم افزایش متابولیسم علف کش های سولفوسولفورون +متسولفورون و ایزوپروتون+دیفلوفنیکان بود و علف کش های یدوسولفورون+مزوسولفورون (400گرم در هکتار) و پروسولفوکارب نیز به طور نسبی این توده را کنترل نمودند. برای کنترل توده مقاوم با مکانیزم عمل تغییر محل هدف نیز بهترین علف کش ها شامل پینوکسادن، سولفوسولفورون، سولفوسولفورون +متسولفورون، یدوسولفورون+مزوسولفورون با دز و ایزوپروتون+دیفلوفنیکان بود. در مجموع نتایج این تحقیق حاکی از آن است که برای کنترل شیمیایی علف هرز یولاف مقاوم به علف کش های بازدارنده استیل کوآنزیم-آ-کربوکسیلاز (ACCase)، باید مکانیزم مقاومت این علف هرز نیز مد نظر قرار گیرد

به منظور بررسی و تعیین پراکنش ویروس زردی چغندرقند (BYV) طی تابستان 1386 تعداد 530 نمونه از مزارع چغندرقند استان خراسان رضوی جمع آوری شد. نمونه برداری به دو صورت جمع آوری گیاهان دارای علایم کوتولگی، زرد شدن یا روشن شدن رگبرگ، ضخیم و شکننده شدن برگها و همچنین به روش تصادفی جهت تعیین پراکنش انجام شد. برای شناسایی عامل این ویروس از روش های سرولوژیکی DAS-ELISA و مولکولی RT-PCR استفاده شد و نهایتا در گیاهان بیمار با علایم مذکور، ویروس زردی چغندرقند(BYV) تشخیص داده شد. باند حاصل از واکنش RT-PCR، با اندازه bp332 بر روی ژل آگارز 1 درصد مشاهده شد. وجود این ناحیه تکثیر شده در نمونه های آلوده، نشان از آلودگی به ویروس مذکور را در مناطق بررسی شده دارد. بر اساس نتایج به دست آمده، شهرستان های تربت حیدریه با 8/17 درصد و نیشابور با 8/4 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان آلودگی را دارا بودند. متوسط میزان پراکنشBYV در استان خراسان رضوی در این سال،10 درصد تعیین شد

Pythium aphanidermatum یکی از عوامل مهم پوسیدگی ریشه و طوقه خیار بخصوص در آب و هوای گرم و مرطوب می باشد. از جمله راه های مبارزه با این بیماری روش های بیولوژیک و القاء مقاومت گیاه بوسیله میکروارگانیسم ها و یا بعضی ترکیبات شیمیائی می باشد. بدین منظور از گونه Trichoderma harzianum Bi جهت القاء مقاومت در خیار بر علیه بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه استفاده شد. ابتدا بهترین زمان استفاده از قارچ مزبور در کنترل بیماری با انجام آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان دادند که بیشترین مقاومت القاء شده و در نتیجه کمترین درصد پوسیدگی ریشه و بیشترین وزن تر ریشه درگیاهچه های مایه زنی شده با P.aphanidermatum در روز هفتم بعد از تیمار ریشه بوسیله T. harzianum Bi بوجود می آید. بررسی تغییرات فعالیت آنزیم پراکسیداز، آیزوزایم های آن و پروتئین های محلول در عصاره ریشه که می توانند بوسیله T. harzianum Bi درگیاهچه خیار القاء شوند با استفاده از روش های کالریمتری و الکتروفورز بومی، در گیاهچه های خیار تیمار شده با قارچ T. harzianum Bi، قبل و بعد از مایه زنی با P. aphanidermatum نشان داد که القاء مقاومت توسط جدایه T. harzianum Bi در ارتباط با حداکثرفعالیت آنزیم پراکسیداز می باشد. ازریابی فعالیت پراکسیداز براساس اکسیداسیون گوئیکول در حضور پراکسید هیدروژن و تغییر رنگ محلول به نارنجی متمایل به قرمز و با استفاده از اندازه گیری تغییرات جذب نور در دقیقه بر حسب میلی گرم پروتئین محلول در عصاره ریشه انجام شد. در بررسی مشابهی مشخص شد که قارچهای تریکودرما و پیتیوم هر یک به تنهایی می توانند باعث القاء مقاومت در گیاهچه خیار گردند. ولی مقاومت القاء شده توسط هر دو قارچ به همراه یکدیگر بیشتر، پایدارتر و طولانی مدت تر می باشد.

در طی دو فصل زراعی سالهای 86- 1385و87- 1386 در بازدیدهائی که از مزراع گندم دراستان خراسان شمالی (شمال شرقی ایران) مشاهده شد که تعداد قابل توجهی از بوته ها دچار پوسیدگی ریشه و طوقه می باشند. به منظور مطالعه علت این بیماری از 100 مزرعه، با توجه به سطح زیر کشت، تعدادی نمونه که دارای علائم بیماری بودند در سه مرحله گیاهچه، پنجه زنی و ظهور سنبله تا سفت شدن دانه برداشت شد. ازبافتهای آلوده قارچ های Fusarium oxysporum، F. solani، Bipolaris sorokiniana، Periconia circinata، Coniothyrium cerealis و. Phoma sp جدا، خالص سازی و شناسایی گردید. در اکثر موارد مجموعه ای از قارچهای ذکر شده از یک مزرعه و حتی از یک بوته جدا سازی شد، در حالیکه از هیچیک از نمونه ها Gaeumannomyces graminis var. tritici که بعنوان عامل اصلی پوسیدگی ریشه وطوقه گندم (پاخوره گندم) در ایران شناخته می شود جداسازی نشد. آزمایش بیماریزایی قارچهای بدست آمده درقالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه بروش اضافه کردن 5 درصد وزنی از گندمهای مایه زنی شده با قارچهای مذکور به خاک گلدانها روی گندم رقم چمران انجام شد. نتایج حاصله نشان دادکه قارچهای B. sorokiniana P. circinata، C. cerealis و Phoma sp قادر به ایجاد پوسیدگی در قسمت های طوقه و ریشه گندم با شدت های مختلف هستند. مقایسه میانگین اوزان تر و خشک ریشه و طوقه بوته های تلقیح شده بوسیله قارچهای ذکر شده به روش آزمون دانکن4 نیز نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد بین آنها وجود دارد. بیشترین و کمترین کاهش وزن ریشه و طوقه 06/85 و58/20 درصد نسبت به تیمار شاهد تعیین گردید، که به ترتیب مربوط به بوته های تلقیح شده بوسیله قارچهایB. Sorokiniana وC. cereali بودند. دوقارچ Phoma sp و P. circinataبه ترتیب با59/84 و03/57 درصدکاهش نسبت به شاهد حالت حد واسطی را نشان دادند. نظر به پراکندگی نمونه برداری ها، بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در اکثر مناطق استان خراسان شمالی پراکنده است. بنظر می رسد که مجموعه ای از قارچهای ذکر شده در ایجاد این بیماری دخالت داشته باشند، در بین آنهاB.sorokiniana نقش اصلی را به عهده دارد. این قارچ برای اولین بار از استان خراسان شمالی(وحتی خراسان بزرگ) بعنوان عامل پوسیدگی ریشه و طوقه گندم گزارش می شود. سه قارچ P.circinata، C. cerealis وPhoma sp نیز برای اولین بار بعنوان عامل بیماری ذکر شده از ایران گزارش می شوند.

جدایه های Rhizoctonia spp. بدست آمده از ریشه و طوقه چغندرقند با علایم بیماری پوسیدگی خشک که از نواحی مختلف تولید چغندرقند در استان خراسان رضوی در سالهای 1386 و 1387جمع آوری شده بودند٬ در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. تشخیص و تمایز این جدایه ها به روش های معمول مورفولوژیکی و همچنین با استفاده از روش های مولکولی و کاربرد آغازگر های اختصاصی برای هر گونه انجام گرفت. نتایج نشان داد که از 36 جدایه مورد بررسی٬ 31 جدایه متعلق به گونه R. solani و 5 جدایه از گونه R. cerealis بودند. در آنالیز PCR-RFLPمربوط به ناحیه ژنومی rDNA-ITS در گروه تاکسونومیکی R. solani٬ جدایه های مربوط به زیر گروه ICاز گروه آناستوموزی یک (AG1) ٬ شناسایی گردیدند. از 31 جدایه R. solani٬ 17 جدایه متعلق به زیرگروه AG2-2 IIIB٬ 12 جدایه در زیر گروه AG2-2 IV٬ و2 جدایه متعلق به زیر گروه AG1-1C شناسایی شد. آزمایشات بیماریزایی بر روی چغندر قند کولتیوار FD0432 نشان داد که جدایه های AG2-2 IIIB و AG2-2 IVدر مقایسه با AG1-1C و R. cerealis از بیماریزایی بیشتری بر روی ریشه و طوقه گیاهان چغندرقند برخوردار می باشند. در حالیکه جدایه های R. cerealis دارای بیشترین بیماریزایی بر روی گیاهچه ها بودند. این اولین گزارش شناسایی و بررسی بیماریزایی زیر گروه های مختلف مربوط به گروه های آناستوموزی AG1 و AG2-2 از قارچ R. solani، و همچنین گونه دو هسته ای R. cerealis جدا شده از چغندرقند در ایران می باشد.

وجود بقایای گیاهی در سطح خاک می تواند اثرات معنی داری بر رفتار و فعالیت علف کش داشته باشد. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1387 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور مقادیر مختلف پسماند سطحی گندم (صفر،1250، 2500 و 3750کیلوگرم در هکتار) و غلظت های مختلف علف کش تریفلورالین (720، 1200 و 1680 گرم ماده مؤثره در هکتار به همراه شاهد (بدون مصرف علف کش) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش مقادیر مختلف پسماند گندم و غلظت های تریفلورالین تراکم علف های هرز ازمک، تاج خروس ریشه قرمز و سلمه تره در طول فصل رشد نسبت به شاهد کاهش یافت ولی تراکم و وزن خشک خارشتر تحت تاثیر فاکتورهای مورد بررسی و اثرات متقابل آن ها قرار نگرفت. همچنین، اثر هم افزایی بین غلظت 720 گرم ماده مؤثره در هکتار تریفلورالین با سطح پسماند 1250 و غلظت 1200 گرم ماده مؤثره در هکتار با مقدار بقایای 2500 کیلوگرم در هکتار در کاهش تراکم علف های هرز مشاهده شد. همچنین مشخص شد که مقدار پسماند 3750 کیلوگرم در هکتار کاهش کارایی علف کش را به دنبال داشته است.

طی مطالعه ی فونستیکی در سال 1385 که به منظور جمع آوری و شناسایی کنه های راسته بدون استیگمای مزارع یونجه ی نواحی شمال غرب استان آذربایجان شرقی (جلفا، زنوز، پیام، صوفیان، شبستر و مرند) در سه زمان متفاوت (اواخر اردیبهشت، اواخر تیر و اواخر شهریور) و با استفاده از طرح ترتیبی انجام گرفت. تعداد 12 گونه از پنج جنس متعلق به دو خانواده شناسایی گردید. در کل، بیشترین و کمترین تعداد کنه به ترتیب در شبستر و زنوز و بیشترین میانگین تعداد در ارتباط با کل مناطق و زمان های نمونه برداری در اواخر تیر به دست آمد. خانواده ی Acaridae درصد بیشتری از نمونه های شناسایی شده را به خود اختصاص داد. در بین جنس های شناسایی شده از این خانواده (Tyrophagus، Tyroborus، Suidasia و Rhizoglyphus) جنس Tyrophagus و در بین گونه های شناسایی شده (Tyrophagus neiswandri Johneston & Bruce، 1965؛ T. similis Volgin، 1949؛ T. brevicrinatus Roberston، 1956؛ T. longior (Gervais، 1844)؛ T. putrescentiae (Schrank، 1781)؛ T. perniciosus Zachvatkin، 1941؛ T. palmarum Oudemans، 1924، Suidasia nesbiti Hughes، 1948، Rhizoglyphus robini Claspard، 1969، Tyroborus lini Oudemans، 1924) گونه یT.yrophagus longior (Gervais، 1844) بیشترین تعداد را به خود اختصاص داد. از خانواده ی Histiostomatidae یک جنس و دو گونه به نام هایHistiostoma polypori(Oudemans، 1914) و Histiostoma litorale (Oudemans، 1914) شناسایی گردید که هر دو گونه برای فون کنه های ایران جدید هستند و میانگین پراکنش این گونه ها نیز درکل اختلاف معنی داری را نشان نداد.

گیاهان در طول رشد و نمو خود در معرض عوامل تنش زای محیطی قرار دارند. یکی از مهمترین این تنش ها، تنش شوری است که می تواند رشد و تولید محصول را محدود سازد. رشد گیاهان در شرایط تنش شوری ممکن است از طریق تغییرات پتانسیل اسمزی در اثر کاهش پتانسیل آب در محیط ریشه، تاثیر یونهای ویژه در فرآیندهای، متابولیکی کاهش یابد. همزیستی گیاهان با قارچ های میکوریزآربوسکولار در خاک های شور، می تواند روی عملکرد و شاخص های رشدی گیاه مؤثر باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر قارچ های میکوریزآربوسکولار بر میزان تحمل گیاه سویا بر شرایط تنش شوری است. در این مطالعه، گیاهان میکوریزایی و غیرمیکوریزایی با از طریق آبیاری با محلول 1/0 درصد، 2/0 درصد و 3/0 درصد کلرید سدیم هر هفته تیمار شدند. تیمار میکوریزایی در 4 سطح شامل تیمار فاقد میکوریز، تیمار تلقیح شده با گونه Glomus mosseae(M1)، تیمار تلقیح شده با گونه Glomus intraradices (M2)و تیمار تلقیح شده با مخلوط هر دو قارچ (M3) بود. آزمایش در قالب طرح بلوک تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری تفاوت معنی داری را در شاخص های کلنیزاسیون میکوریزایی، گره زایی، بیوماس گره ها،مقادیر آهن، نیتروژن و مس بین تیمارها در سطوح مختلف شوری نشان داد (5% ≥ P). تیمارهای میکوریزایی در اکثر سطوح شوری، کاهش معنی داری در اسپورزایی مشاهده شد. نتایج نشان داد که قارچ میکوریز با افزایش جذب عناصر، کمک به گره زایی و نیز افزایش تنظیم کننده های اسمزی، رشد گیاه را در شرایط تنش شوری بهبود می بخشد.

استفاده از مدلهای تجربی رقابت یکی از رهیافتهای مدیریت تلفیقی علفهای هرز است. به منظور ارزیابی امکان استفاده از این ابزار در برآورد کاهش عملکرد لوبیا در رقابت با تاتوره، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. ترکیب چهار تراکم تاتوره (4، 8، 12 و 16 بوته در متر مربع) و سه زمان نسبی سبز شدن آن (همزمان با لوبیا، مرحله اولین سه برگچه ای لوبیا و مرحله سومین سه برگچه ای لوبیا) همراه با کشت عاری از علف هرز لوبیا (با تراکم 40 بوته در متر مربع) به عنوان شاهد، تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند. به منظور شبیه سازی کاهش عملکرد لوبیا از سه مدل تجربی رقابت مبتنی بر تراکم علف هرز، تراکم و زمان نسبی سبز شدن علف هرز و سطح برگ نسبی علف هرز استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش مدل مبتنی بر سطح برگ نسبی علف هرز با بیشترین ضریب تشخیص(90/0=R2) و کمترین میانگین مربعات باقیمانده (05/0= RMS)، بهترین برآورد را از درصد خسارت تاتوره ارائه داد و پس از آن مدل مبتنی بر تراکم و زمان نسبی سبز شدن علف هرز قرار گرفت (89/0= R2 و 43/67= RMS). با این حال برآورد مدل مبتنی بر تراکم علف هرز نیز در هر یک از زمانهای نسبی سبز شدن تاتوره قابل قبول بود. بر اساس نتایج حاصل از مدل تراکم- زمان نسبی سبز شدن علف هرز، تراکم آستانه خسارت اقتصادی علف هرز تاتوره در لوبیا (با پذیرش 7 درصد کاهش عملکرد)، در منطقه اجرای آزمایش در زمانهای نسبی سبز شدن اول تا سوم به ترتیب 84/0، 4/1، و 5/2 بوته در متر مربع بود. بر اساس ضریب خسارت نسبی(q) در مدل سطح برگ نسبی علف هرز مشخص شد که تاتوره (با 29/0±59/2= q) رقیب قوی تری نسبت به لوبیا است.

رقابت نقش مهمی در اندازه، ساختار و پایداری جوامع حشرات به ویژه پارازیتوییدهای انفرادی دارد و گاهی در حشرات به عنوان یک راهکار تامین کننده شایستگی به کار می رود. پژوهش حاضر به منظور تعیین تاثیر تجربه قبلی زنبورهای ماده (Marshall) Lysiphlebus fabarum، در رو در رو شدن با میزبان های قبلا پارازیته شده و یا سایر ماده های هم گونه، روی تخصیص نسبت های زمانی مرتبط با رفتارهای مختلف کاوشگری و راهبرد تخم گذاری انجام گرفت. در این مطالعه با مشاهده مداوم زنبورهای ماده طی حضور در لکه (دیسک برگی با 15 پوره سن دوم یا سوم شته سیاه باقلا)، تعداد و مدت زمان بروز رفتارهای مختلف زنبور ثبت و با تشریح شته های پارازیته، راهبرد تخم گذاری آن ها تعیین شد. ماده های رو در رو شده با شته های قبلا پارازیته شده توسط افراد هم گونه، به طور معنی داری مدت زمان بیشتری در لکه های میزبان مانده و دفعات بروز و مدت زمان صرف شده روی تمامی رفتارها در مقایسه با تیماری که زنبورها تجربه رو در رو شدن با شته های سالم را داشتند، بیشتر بود. همچنین میزان پارازیتیسم و سوپرپارازیتیسم در زنبورهای دو تیمار اختلاف معنی داری را نشان داد. نظر به تفاوت معنی دار در مدت زمان حضور در لکه بین زنبورهای دو تیمار، نسبتی از داده های هر تیمار به مدت زمان حضور در لکه محاسبه و سپس مقایسه به عمل آمد، که بر این اساس، ماده ها تغییری در مدت زمان اختصاص داده به رفتارهای خود ایجاد نکرده و تجربه رو در رو شدن با میزبان های با کیفیت پایین فقط بر دفعات بروز رفتارهای جستجو و حمله با تخمریز، اثر معنی داری گذاشت. تجربه رو در رو شدن با ماده های هم گونه قبل از معرفی به لکه های میزبان، منجر به بروز اختلاف معنی داری در مدت زمان حضور در لکه، دفعات بروز و مدت زمان صرف شده روی تمامی رفتارها و همچنین میزان پارازیتیسم و سوپرپارازیتیسم نشد.

دما یکی از مهمترین عوامل محیطی موثر در خصوصیات فیزیولوژیکی قارچ ها می باشد. با توجه به اینکه قارچ های Macrophomina phaseolina (Tassi) Goidanich، Verticillium dahliae Kleb. و Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary دامنه میزبانی وسیعی دارند، آگاهی از الگوی رشدی و توان تولید اندام مقاوم این گونه ها در دماهای مختلف ضروری به نظر می رسد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر دما بر رشد رویشی و تولید اندام مقاوم (اسکلروت و میکرواسکلروت) جدایه های قارچ های Macrophomina phaseolina، Verticillium dahliae و Sclerotinia sclerotiorum در شرایط آزمایشگاهی روی محیط کشت PDA در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در این آزمون از تیمارهای دمایی مختلف شامل 1±10، 1±15، 1±20، 1±22، 1±25، 1±27، 1±30، 1±35 و 1±40 درجه سانتی گراد استفاده گردید. نتایج نشان داد که اثر دماها روی جدایه های قارچ های مزبور در سطح احتمال 5 و 1 درصد با آزمون چند دامنه ای دانکن معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین رشد رویشی و تولید میکرواسکلروت برای M. phaseolina در دماهای 30 و 35 درجه سانتی گراد حاصل شد. بهترین دمای رشدی و تولید اسکلروت برای جدایه های S. sclerotiorum نیز به ترتیب 25 و 20 درجه سانتی گراد محاسبه شد. در مورد جدایه های V. dahliae نتایج کمی متفاوت بود به طوری که بهینه دمای رشدی و تولید میکرواسکلروت برای دو جدا شده از زیتون و بادام 22 و برای جدا شده های از پنبه 25 و 27 درجه سانتی گراد محاسبه گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، چنین به نظر می رسد که توانایی رشد، تولید اندام مقاوم و بقاء در طیف وسیعی از دماها، یکی از مهمترین عوامل در گسترش اکولوژیکی، بیماری زایی و نهایتا دامنه وسیع میزبانی گونه های قارچی مورد بررسی در این تحقیق باشد.

در سالهای اخیر استفاده از مهار کننده های آنزیمی در گیاهان تراریخته به دلیل بهبود مقاومت گیاهان در برابر حشرات و کاهش اثرات سوء زیست محیطی و امنیت بالای آنها نسبت به عوامل کنترل بیولوژیک اهمیت زیادی پیدا کرده است. داشتن اطلاعات در مورد ویژگی های آنزیم های گوارشی اولین گام در جهت استفاده از مهارکننده های آنها برای استفاده در برنامه های کنترل آفات می باشد. در این مطالعه برخی ویژگی های آنزیم آلفا- آمیلاز گوارشی شب پره هندی، شامل pH بهینه، دمای بهینه، پایداری آنزیم و همچنین فعالیت آنزیم در سنین مختلف لاروی مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین فعالیت آنزیم در دو جنس نر و ماده حشرات کامل مورد مقایسه قرار گرفت. حشرات در شرایط کنترل شده ی دمای2±26 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی50% و دوره نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) پرورش یافتند. تمام آزمایشات در چهار تکرار پیاده شدند. فعالیت آنزیم در محدوده دمایی 25 الی 45 درجه سانتی گراد مورد مطالعه قرار گرفتند که دمای بهینه فعالیت آنزیم برای هر دو جنس نر و ماده 37 درجه سانتی گراد بود. کمترین میزان فعالیت آنزیم در دمای 25 درجه سانتی گراد مشاهده شد. روند فعالیت آنزیم در هر دو جنس در دماهای مختلف مورد مطالعه مشابه بود. آنزیم در محدوده pH های 10- 5 فعال بوده و روند فعالیت آنزیم در محدوده مورد مطالعه برای هر دوجنس نر و ماده مشابه بود. بهینه فعالیت آنزیم آلفا- آمیلاز در pH برابر 5/5 برای هر دو جنس مشاهده شد. حداقل فعالیت آنزیم برای حشرات نر و ماده در pH های 5/8 و 5/7 مشاهده شد. فعالیت آنزیم در حشرات نر و ماده متفاوت بوده و در جنس ماده آنزیم فعالتر از جنس نر بود. این مطالعه همچنین نشان داد که نگهداری آنزیم در دمای 4 درجه سانتی گراد به مدت 40 روز تاثیری در کاهش فعالیت آنزیم نداشت. فعالیت آنزیم در سنین مختلف لاروی از نظر آماری اختلاف معنی داری نشان داد و بیشترین فعالیت آنزیم در سن پنجم لاروی مشاهده شد و بین سنین سوم و چهارم از نظر آماری اختلاف معنی داری مشاهده نشد.

جمع آوری فون این خانواده در طی سال های 1382 و 1383 صورت پذیرفت که تقریبا تمامی نواحی استان آذربایجان غربی، مشتمل بر سیزده شهرستان، مورد بررسی قرار گرفت و در مجموع 35 گونه از 22 جنس و دو زیرخانواده ی Pentatominae و Podopinae جمع آوری و شناسایی گردید که 30 گونه آن از استان آذربایجان غربی و یک گونه و یک جنس آن از ایران برای اولین بار گزارش می گردد.

مطالعات روی سن های خانواده Reduviidae در ایران به ویژه استان خراسان رضوی (2 و3) و سایر کشورهای جهان (4،1 و5) بسیار اندک بوده است. در این تحقیق نمونه هایی از چند گونه آن از نواحی مختلف استان جمع آوری شد.
سن Holotrichius mesoleucus (Kiritshenko، 1914) بین گونه های جمع آوری شده برای اولین بار از ایران گزارش می شود. این گونه در شهرستان مشهد و در مرداد ماه 1387 از روی یولاف وحشی Avena fatua جمع آوری شد و پس از شناسایی مقدماتی به دکتر دیوید ردی) David Redei) در موزه تاریخ طبیعی مجارستان ارسال شد. حشره ماده این گونه برای اولین بار در جهان در این بررسی معرفی می شود (با توجه به اظهارات کتبی دکتر David Redei). این گونه متعلق به زیرخانواده Reduviinaeاست و برخی از ویژگی های مهم آن به شرح زیر می باشد.
بدن حشره کامل به شکل استوانه ای، به رنگ قهوه ای تیره و به طول 6/14 و عرض 9/3 میلی متر است (شکل1-A). سر تقریبا باریک و چشم های مرکب درشت و برجسته هستند. قسمت کناری خرطوم به رنگ تیره و قسمت میانی آن روشن است و حداکثر تا پیش ران های پای جلوی امتداد می یابد. در سطح بدن موهای سفید رنگ یافت می شود. شاخک ها چهار حلقه ای و به رنگ زرد روشن هستند. بال ها بیش از انتهای بدن امتداد می یابند و به رنگ زرد روشن و در قسمت انتهای آن ها لکهء قهوه ای تیره وجود دارد، جنس ماده فاقد بال می باشد (شکل 1-B). پیش ران پاها ضخیم و برآمده، ران پاها به رنگ تیره و ساق ها روشن هستند. لبه های کناری شکم به رنگ زرد و سیاه و سطح زیری آن سیاه است. شکم در جنس ماده فاقد لبه می باشد. با توجه به موارد ذکر شده دو شکلی جنسی آشکار بین حشرات نر و ماده مشاهده می شود.