مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال نوزدهم شماره 2 (پیاپی 71، تابستان 1390)

در طی دو دهه گذشته انتروکوک ها مقاومت گسترده ای به تعدادی از آنتی بیوتیک ها کسب کرده اند که باعث پیچیدگی در درمان عفونت های ناشی از این باکتری ها شده است. انتروکوک های مقاوم به غلظت های گوناگون از ونکومایسین به طور فزاینده ای از سراسر دنیا گزارش شده اند. حضور ژن های vanA و vanB در انتروکوک ها در ارتباط با مقاومت به غلظت بالای ونکومایسین در انتروکوک ها می باشد. در این مطالعه به بررسی مقاومت دارویی گونه های انتروکوک فکالیس و فاسیوم و تشخیص ژن های vanA/B در گونه های مقاوم به ونکومایسین پرداخته شده است.
180 نمونه انتروکوک از بیمارستان امام رضا کرمانشاه و بیمارستان های سطح شهر ایلام جمع آوری گردید. انتروکوک ها با روش های استاندارد تشخیص داده شدند. تست حساسیت با روش استاندارد دیسک دیفیوژن بر طبق روش CLSI انجام شد. تعیین MIC با روش E.test بر روی نمونه های مقاوم به ونکومایسین انجام گرفت جهت بررسی فراوانی ژن های vanA و vanB از روش PCR استفاده شد یافته های پژوهش: از مجموع 180 نمونه، 128 نمونه انتروکوک فکالیس و 52 نمونه انتروکوک فاسیوم بودند. نتایج تست حساسیت به آنتی بیوتیک ها نشان داد که 1/61 درصد سویه ها به اریترومایسین، 4/59 درصد به آمپی سیلین، 2/2 درصد به جنتامایسین، 3/18 درصد به سفوتاکسیم، 3/8 درصد به ونکومایسین، 5/5 درصد به مروپنم، 1/36 درصد به کلرامفنیکل، 1/31 درصد به استرپتومایسین، 4/24 درصد به تتراسایکلین، 4/14 درصد به لینکومایسین، 1/21 درصد به تیکوپلانین، و 8/3 درصد آمیکاسین و سیپروفلوکساسین حساس می باشند. نتایج MIC به روش E-test در تمام سویه های مقاوم، بیشتر از 256 میکروگرم در میلی لیتر بود و در تمام سویه های حساس کمتر از 32 میکروگرم در میلی لیتر بود. از 15 نمونه مقاوم به وانکومایسین 12 سویه vanA مشاهده گردید ولی در هیچ سویه ای ژن vanB مشاهده نگردید.
این مطالعه نشان داد که فراوانی ژن vanA در بین ایزوله های انتروکوک در 12 سویه ژن vanA مشاهده گردید، در حالی که ژن vanB در هیچ کدام از سویه ها مشاهده نشد.

عفونت استخوان و مفاصل، بیماری نسبتا شایعی در بین کودکان می باشد که با وجود دسترسی به آنتی بیوتیک ها و رژیم های درمانی ممکن است با عوارض جدی همراه باشد. تاخیر در تشخیص و یا درمان عفونت ها یکی از مهم ترین علل بروز چنین عوارضی می باشد. لذا تشخیص زودرس و سریع و به دنبال آن درمان مناسب، فوق العاده حائز اهمیت است. هدف اصلی از انجام این تحقیق، تعیین علل، سیر بیماری و نتایج آرتریت چرکی مفاصل شانه، ران و زانو در افراد زیر 5 سال بود. بررسی و تعیین شایع ترین علائم و شکایات بیماران مبتلا، تعیین نسبت جنسی، ارزیابی عوامل مساعد کننده، بررسی نقش و اهمیت تست های آزمایشگاهی و ارزیابی عوارض احتمالی بیمار از دیگر اهداف ما در این مطالعه بود.
در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، مجموعا 56 کودک زیر 5 سال مبتلا به آرتریت عفونی مفاصل شانه، ران و زانو، که از اول مهر ماه 1379 تا آخر شهریور ماه 1385 در بخش ارتوپدی بیمارستان شهدا بستری شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. حداقل دوره پیگیری بیماران 4 ماه بود. اطلاعات مورد نیاز به وسیله پرسش نامه گردآوری و با استفاده از نرم افزار آماریSPSS نسخه 12 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته های پژوهش: از میان 56 کودک مورد بررسی، 17نفر(3/30 درصد) آرتریت عفونی زانو و 33 نفر(9/58 درصد) آرتریت عفونی ران و 6 بیمار(7/10 درصد) آرتریت عفونی شانه داشتند. در بین تمامی گروه های سنی، استافیلوکوک طلایی شایع ترین میکروب کشف شده بود(1/32 درصد) بعد از آن هموفیلوس آنفلوانزا با 6/3 درصد شایع ترین میکروب به دست آمده بود. از کل بیماران، 19 نفر(9/33 درصد) سابقه تروما را ذکر کردند و از نظر عفونت هم زمان در سایر قسمت های بدن، در 5 بیمار(9/8 درصد) عفونت هم زمان دیده شد. در 55 بیمار(2/98 درصد) درد و تندرنس مفصلی و در 54 بیمار(4/96 درصد) محدودیت حرکتی مفصل درگیر وجود داشت. نتایج درمانی در بیمارانی که برش مفصل(آرتروتومی) به همراه درمان آنتی بیوتیکی برای آن ها به موقع شروع شده بود، خوب بود.
اگر چه عفونت مفاصل بیماری شایعی است ولی تشخیص آن همیشه آسان نمی باشد. جهت تشخیص صحیح و دقیق آن، پزشک بایستی ظن و شک قوی داشته باشد. مهم ترین نکته در مورد درمان این بیماران، تایید تشخیص و در صورت امکان شناسایی عامل بیماری زا با ارزیابی مایع چرکی آسپیره شده از مفصل می باشد. انجام برش مفصلی(آرتروتومی) زودرس به همراه شروع آنتی بیوتیک در کاهش بروز عوارض این بیماری نقش حیاتی دارد.

آرتریت روماتوئید نوعی پلی آرتریت التهابی مزمن است که با دوره های التهاب در مفاصل، خستگی، کاهش وزن و افسردگی همراه می باشد و افراد مبتلا به این بیماری در معرض خطر کاهش کیفیت زندگی هستند. کیفیت زندگی متفاوت از وضعیت سلامت است. عامل کلیدی در مدیریت موفق آرتریت روماتوئید، داشتن رفتار خود مراقبتی مناسب است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین کیفیت زندگی، وضعیت سلامت و رفتار خودمراقبتی در بیماران آرتریت روماتوئید شهر یزد انجام شد.
این مطالعه مقطعی بر روی 181 بیمار آرتریت روماتوئید مراجعه کننده به مطب روماتولوژی در شهر یزد که طی نمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند، انجام شد. ابزار کار یک پرسش نامه شامل سازه های کیفیت زندگی(SF-20)، وضعیت سلامت(AIMS-2SF) و رفتارهای خودمراقبتی بود که از طریق مصاحبه تکمیل گردید. پایایی و روایی پرسش نامه ها تایید شد(93/0-68/0=α) و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته های پژوهش: همبستگی مثبت و معنی داری بین کیفیت زندگی، وضعیت سلامت و رفتارهای خودمراقبتی مشاهده شد(01/0P<). وضعیت سلامت(844/0=β) و رفتارهای خودمراقبتی(047/0=β) مجموعا 8/75 درصد از واریانس کیفیت زندگی را پیش بینی نمودند. رفتارهای خودمراقبتی نیز 1/31 درصد از واریانس وضعیت سلامت را پیش بینی نمود.(558/0β=) متغیر رفتارهای خودمراقبتی توان ضعیفی در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران آرتریت روماتوئید داشت، اما نظر به توان بالای رفتارهای خودمراقبتی در پیش بینی وضعیت سلامت، می توان نتیجه گرفت که رفتار خودمراقبتی به طور غیرمستقیم و از طریق وضعیت سلامت بر روی کیفیت زندگی بیماران آرتریت روماتوئید، موثر است. شناسایی بهتر عوامل پیش بینی کننده کیفیت زندگی بیماران آرتریت روماتوئید، توسط کارکنان بهداشتی به منظور طراحی مداخلات موثر بهداشتی در جهت ارتقاء کیفیت زندگی این بیماران لازم و ضروری است.

حذف مواد آلی طبیعی به علت پیش ساز بودن ترکیبات خطرناک ارگونوهالوژنه در آب برای حفظ کیفیت آب شرب حائز اهمیت است. روش های معمول تصفیه آب نمی توانند کیفیت آب را از نقطه نظر تقلیل مواد آلی محلول و نامحلول تا حدود مجاز تضمین نمایند. در تصفیه خانه آب، فرایند انعقاد جایگاه ویژه ای دارد. تلاش بر این است که با صرف هزینه کم بر راندمان انعقاد افزوده شود. هدف از این مطالعه مقایسه عملکرد ماده منعقد کننده پلی آلومینیوم کلراید سیلیکاته شده(PASIC) و الکتروکواگولاسیون با صفحه های آلومینیومی در حذف مواد آلی طبیعی از آب خام سطحی است.
این بررسی یک مطالعه تجربی در مقیاس آزمایشگاهی است که به صورت پایلوت در تصفیه خانه آب شهر قوچان اجرا گردید. نمونه برداری از آب سطحی در فصول زمستان و بهار سال89- 1388 انجام گرفت. آزمایشات کدورت، کل کربن آلی(TOC)، جذب ماده آلی در طول موج 254 نانومتر(UV254nm)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی(COD) و آلومینیوم باقی مانده به وسیله منعقد کننده های پلی آلومینیوم کلراید سیلیکاته شده(PASIC) و الکتروکواگولاسیون(EC) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته های پژوهش: نتایج به دست آمده نشان داد که منعقد کنندهPASIC قادر به حذف 77/93 درصد TOC، 5/93 درصد COD، 63 درصد UV254، 95 درصد کدورت آب خام ورودی در دوزهای بهینه ml/L 5-1 می باشد. فرایند الکتروکواگولاسیون نیز 89 درصد TOC و 75/99 درصدCOD، 37 درصد UV254، 50 درصد کدورت را حذف می کند.
منعقد کننده پلی آلومینیوم کلراید سیلیکاته در حذف مواد آلی طبیعی(NOM) و کدورت کارایی بهتری نسبت به فرایند الکتروکواگولاسیون دارد. میزان یون آلومینیوم باقی مانده در هر دو روش کمتر از رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت و استاندارد آب شرب در ایران است، به لحاظ هزینه و کارای مناسب، برای جایگزینی در تصفیه خانه های آب شرب قابل طرح است.

شدت حس درد در دو جنس نر و ماده متفاوت است. این اختلاف نشان می دهد که هورمون های جنسی ممکن است بر درد اثر داشته باشند. یکی از این متغیرها تاثیر احتمالی هورمون های با منشاء غیر گنادی بر درد است. هدف از این تحقیق اثرتستوسترون اگزوژن و فیناستراید(داروی ضد آندروژن) بر بی دردی ناشی از مورفین در موش سوری نر با استفاده از تست فرمالین بود.
در پژوهش حاضر موش های سوری نر به 6 گروه تقسیم شدند: نرمال سالین، تستوسترون، حلال تستوسترون، مورفین و یا داروی ضد آندروژن فیناستراید. از همه گروه ها تست فرمالین گرفته شد و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید.
یافته های پژوهش: بی دردی ناشی از مورفین در گروهی که تستوسترون(یا حلال تستوسترون) و مورفین دریافت کرده بودند در مقایسه با گروهی که فقط مورفین دریافت کرده بودند کاهش یافت0.01) >P)، بی دردی گروهی که داروی فیناستراید و مورفین را دریافت کرده بودند در مقایسه با گروهی که فقط مورفین دریافت کرده اند، افزایش یافته بود.(0.05>P) به نظر می رسدکه هم تستوسترون اگزوژن و هم تستوسترون اندوژن اثر ضد دردی مورفین را کاهش می دهند. از طرف دیگر داروی ضدآندروژن(فیناستراید) اثر ضد دردی مورفین را افزایش می دهد که احتمالا این اثر به این دلیل است که اثر تستوسترون اندوژن را از بین برده و در نتیجه اثر مقابله ای تستوسترون با مورفین را حذف کرده و یا این که خود دارو تا حدودی اثر ضد دردی داشته است.

ترکیبات آلی فرار از آلاینده های بسیار مهم هوا می باشند که در صنایع پتروشیمی و نفتی، باعث ایجاد مخاطراتی برای پرسنل شاغل در کارخانه ها و تاثیر بر محیط زیست می گردند. هدف از این مطالعه ارزیابی و تعیین مقدار آلاینده های بنزن، تولوئن و گزیلن(اورتو، پارا و متا) در هوای مجتمع پتروشیمی بندر ماهشهر می باشد.
این تحقیق یک مطالعه مقطعی می باشد، به منظور تعیین حجم نمونه از نتایج حاصل از ارزیابی مقدماتی که در مطالعه مشابه در واحدهای پتروشیمی جهت اندازه گیری غلظت هیدروکربن ها انجام شده بود استفاده گردید و تعداد 180 نمونه در فصل زمستان 1387 و تابستان 1388 جمع آوری شد. هم چنین جهت انجام نمونه برداری و تجزیه آلاینده ها روش 1501 ارائه شده به وسیله انستیتوی ملی ایمنی و بهداشت حرفه ای مورد استفاده قرار گرفت. از لوله نمونه گیر زغال فعال متصل به پمپ جهت نمونه برداری استفاده شد، پس از نمونه برداری، مراحل آماده سازی نمونه و استخراج آلاینده ها به وسیله حلال دی سولفید کربن انجام گرفت و تجزیه نمونه ها به وسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی طیف سنج جرمی(مدل CP-3800، CP-338) مجهز به ستون های مویی انجام گردیده است. تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS-17 انجام گردید.
یافته های پژوهش: نتایج اندازه گیری ترکیبات نشان داد که غلظت بنزن در فصول تابستان و زمستان به ترتیب 34 درصد و 13 درصد از محل های نمونه برداری جمع آوری شده در مجتمع پتروشیمی بیشتر از مقادیر حدود آستانه مجاز توصیه شده به وسیله کمیته متخصصین بهداشت صنعتی آمریکا و کمیته فنی بهداشت حرفه ای ایران می باشد. هم چنین نتایج نشان داد که بین مقادیر غلظت آلاینده ها در هوای محیطی داخل در زمستان و تابستان برای تولوئن(285/0±111/0 و 502/0±271/0)، پارا و متاگزیلن(082/0±041/0 و 65/0±273/0) و اورتو گزیلن(033/0±016/0 و 253/0±11/0) و هوای محیطی خارج در زمستان و تابستان برای تولوئن(014/0±015/0 و 125/0±126/0)، پارا و متاگزیلن(019/0±0097/0 و 12/0±064/0) و اورتو گزیلن(005/0±003/0 و 02/0±019/0) اختلاف معنی داری وجود دارد،(05/0P<). هم چنین بین غلظت آلاینده های بنزن در هوای محیطی داخل، خارج و منطقه تنفسی کارکنان واحدهای تولیدی زمستان و تابستان(143/0±154/0، 1/1±48/0 و 163/0±065/0، 231/0±178/0 و 15/7±63/1، 3/8±2) اختلاف معنی داری وجود نداشت.(05/0P>) ارزیابی این ترکیبات نشان می دهد که بالاترین غلظت در تابستان و پایین ترین غلظت در فصل زمستان می باشد. افزایش غلظت در تابستان به دلیل افزایش تبخیر ترکیبات فرار آلی ناشی از منابع موقتی در اثر دمای بالا می باشد. تراکم غلظت ترکیبات آلی فرار عموما در اثر افزایش دما و سرعت باد افزایش می یابد.

لینگواتولوز(آلودگی به لینگواتولاسراتا) یک بیماری زئونوز است که انسان و علفخواران نظیر گاو، گوسفند، بز، شتر و اسب به عنوان میزبان واسط و گوشت خواران به ویژه سگ و سگ سانان میزبان نهایی آن در طبیعت می باشند. لینگواتولاسراتا یا کرم زبانی متعلق به زیر شاخه پنتاستومیدا از شاخه بندپایان است. این انگل در انسان و سایر میزبان های واسط باعث ایجاد عوارض نسبتا شدیدی می شود. لذا کسب اطلاعات مناسب از مخازن این عفونت می تواند در کنترل و ریشه کنی آن نقش مهمی داشته باشد.
این بررسی در بازه ی زمانی فروردین تا آبان 1388، با نمونه گیری تصادفی از سگ های ولگرد و گله ی یافت شده در اطراف کشتارگاه صنعتی شهر ایلام بر روی تعداد 32 قلاده سگ انجام شد. سگ ها را با استفاده از دوز بالای مواد بیهوش کننده، آسان کشی نمودیم، سپس لاشه ی حیوانات معدوم شده، به بخش انگل شناسی کلینیک آموزشکده دامپزشکی دانشگاه ایلام منتقل گردید. پس از مشخص شدن سن سگ ها، اقدام به جداسازی سر و ایجاد برش در امتداد خط طولی سرهای جدا شده نموده، سپس حفرات و بوقک های بینی به منظور یافتن انگل لینگواتولاسراتا جستجو گردید و انگل های جدا شده در آزمایشگاه به وسیله ی میکروسکوپ نوری شناسایی و تعداد و اندازه شان به تفکیک جنس انگل(نر یا ماده)، ثبت شد.
یافته های پژوهش: از مجموع 32 قلاده سگ، 13 قلاده آلوده به انگل بالغ لینگواتولاسراتا بودند که به طور متوسط هر قلاده دارای 8 کرم بالغ بود. به طور کلی از مجموع 32 قلاده مورد بررسی 103 کرم بالغ جدا شد. از این تعداد 58 درصد کرم ماده و 42 درصد کرم نر بودند. از تعداد 13 قلاده سگ آلوده 8 قلاده ولگرد و 5 قلاده سگ های گله بودند. این مطالعه نشان می دهد که آلودگی به انگل لینگواتولاسراتا در سگ های ولگرد و گله در شهر ایلام شایع می باشد. با توجه به زئونوز بودن این بیماری، اتخاذ تدابیر لازم جهت تشخیص، درمان، کنترل و پیش گیری از لینگواتولوز در گوشتخواران ضروری است.

عضله دو سر بازویی جزو عضلات گروه فلکسور ناحیه قدامی بازو می باشد و به عنوان تنها فلکسور بازو از مفصل شانه تا مفصل آرنج امتداد دارد و بر روی هر دو مفصل عمل می نماید. وجود واریاسیون عضله دو سر بازویی در تعدادی از گزارشات بیان شده است.
تشریح روتین ناحیه بازوی یک جسد مرد در سالن تشریح دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی زابل.
یافته های پژوهش: عضله دو سر بازویی با یک سر فرعی غیر معمول به صورت یک طرفه در بازوی راست دیده شد. به طوری که دو سر کوتاه و بلند عضله از موقعیت معمولی مبداء می گیرند، ولی سر فرعی دارای مبداء جداگانه است. فیبرهای سر فرعی از سطح عمقی و زیرین عضله دلتوئید و عضله سینه ای بزرگ مبداء گرفته و قبل از تشکیل تاندون بیسیپیتال به تنه مشترک عضله دو سر بازویی متصل می شود. سر فرعی این عضله شاخه ای از عصب موسکولوکوتانئوس دریافت می نماید و از عروق براکیال تغذیه می شود.
موقعیت های متفاوتی برای سر فرعی عضله دو سر بازویی مشاهده می شود. دانستن چنین واریاسیون هایی برای آناتومیست ها و متخصصین بالینی به ویژه در جراحی ناحیه بازو اهمیت دارد.

افسردگی یک اختلال رایج در بین افراد است که با کاهش انرژی و علاقه، احساس گناه، اشکال در تمرکز، بی اشتهایی و افکار مرگ و خودکشی همراه است و منجر به اختلال در عملکرد شغلی، روابط اجتماعی و بین فردی می شود. هدف از این مطالعه، بررسی میزان شیوع افسردگی و علایم آن در دانشجویان دانشگاه ایلام است.
381 دانشجوی مقطع کارشناسی از بین دانشکده های ادبیات، علوم انسانی، کشاورزی و فنی مهندسی از طریق نمونه گیری خوشه ایانتخاب و وارد مطالعه شدند. داده ها از طریق پرسش نامه شامل اطلاعات دموگرافیک و آزمون افسردگی یک(BDI)، گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته های پژوهش: براساس نتایج این مطالعه از مجموع 381 نفر شرکت کننده در مطالعه 8/52 درصد آن ها پسر و 2/47 درصد دختر بودند و میانگین سنی آن ها 99/0±21 سال بود. یافته ها نشان داد که 1/76 درصد دانشجویان دارای علائم افسردگی هستند. بین رشته تحصیلی، اشتغال دانشجو و همین طور حضور مادر در خانواده با افسردگی رابطه معنی داری وجود داشت،(05/0≥P) و میزان سلامت روانی در بین دانشجویان رشته های علوم انسانی در مقایسه با سایر رشته ها کمتر بود.(05/0≥P) میزان بالای شیوع علائم افسردگی در بین دانشجویان نشان می دهد که این گروه به مقدار زیادی در معرض خطر اختلال افسردگی قرار دارند. انجام برنامه های مختلف مشاوره ای از جمله مشاوره های روانی و تحصیلی به منظور ارتقاء سلامتروانی دانشجویان و ارجاع دانشجویان دارای علائم شدیدتر افسردگی به متخصصین و روان پزشکی جهت پیگیری درمان اختلالات افسردگی لازم و ضروری است