فصلنامه بیماری های پستان ایران
سال سوم شماره 3 (پیاپی 10، پاییز و زمستان 1389)

سرطان پستان شایعترین سرطان در میان زنان در سراسر جهان است. مدتهای طولانی محققان به دنبال یافتن راه هایی برای تشخیص و درمان سرطان در مراحل اولیه بوده اند. تحقیقاتی که به منظور توسعه استفاده از نشانگرهای زیستی صورت گرفته اند در تشخیص و درمان سرطان پستان بسیار موثر بوده و منجر به کاربردی شدن برخی از این نشانگرها در نزد بیماران شده است. روش های جاری در اندازه گیری نشانگرهای زیستی مانند ایمونوهیستوشیمی، ایمونوسیتوشیمی و الایزا روش های مورد تایید و تکرار پذیر در آزمایشگاه های مختلف هستند اما نتایج غیرکمی و مراحل کار متعدد و طولانی از نقاط ضعف این تکنیک ها است که محققان را به جستجو در مورد روش های جایگزین مولکولی مانند (Q-RT-PCR)Quantitative Real-Time PCR تشویق می کند. تایید نهایی اعتبار این روش برای استفاده در آزمایشگاه های تشخیصی نیازمند اعتبارسنجی های متعدد از جمله در مورد ژن های خانه دار (Housekeeping genes) می باشد.
شش ژن خانه دار که به طور معمول در سرطان پستان استفاده شده است (RPLP0، HPRT1، ACTB، GAPDH، GUSB، TFRC)، انتخاب و پایداری بیان آنها برای نرمال کردن بیان ژن uPA، مورد بررسی قرار گرفت. واکنش Q-RT-PCR با استفاده از Master Mix 2x از شرکت PrimerDesign در واکنش های 20 میکرولیتری انجام شد. غلظت نهایی پرایمرها و پروب ها به ترتیب 5/0 میکرومولار و 3/0 میکرومولار بود. اندازه گیری میزان فلورسانت توسط دستگاه Applied Biosystems 7500 و آنالیز داده ها توسط نرم افزار 7500 software system ver.2.0 انجام شد. به منظور یافتن پایدارترین ژن خانه دار، داده ها ابتدا توسط نرم افزار Excel به مقیاس خطی تبدیل شد. سپس داده ها توسط نرم افزار geNorm [20] با روش Pair wise comparison و با استفاده از نرم افزار NormFinder [22] با روش combined estimate of The intra and inter group validation آنالیز شد.
در این مطالعه RPLP0 و GAPDH بیشترین مقدار M و TFRC کمترین مقدار را داشت. (شکل 1) در این مطالعه TFRC بیشترین پایداری بیان را نشان داد. در این مطالعه میزان V برای استفاده از سه و چهار کنترل داخلی به ترتیب 5/0 و 4/0 بود.
بر اساس این مطالعه ژن TFRC، پایدارترین ژن کنترل و ترکیب TFRC و ACTB بهترین ترکیب دو ژنی برای نرمال سازی uPA در سرطان پستان است. لازم به ذکر است که ژنهای RPLP0 و GAPDH به عنوان رفرانس مناسب توصیه نمی شود.

سرطان پستان یکی از شایع ترین انواع سرطان ها و از علل مهم مرگ در زنان است. یکی از مهمترین مشکل، متاستاز سلولهای سرطانی به ارگانهای دیگر است. وجود مکانیسم های مختلف در شروع، پیشرفت و متاستاز آن باعث شده است که سرنوشت نهایی و طول عمر بیمار به طورمشخص، تعیین نگردد. گرچه حادثه پیش روی بیماران را می توان با کمک احتمالات تخمین زد. هدف مطالعه حاضر برآورد احتمال رخداد متاستاز و مرگ پشت سرهم در فواصل زمانی معین 5 سال بعد از جراحی و 5 سال بعد از متاستاز در بیماران مبتلا به سرطان پستان می باشد.
در این مطالعه از اطلاعات 608 زن مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مرکز بیماری های پستان جهاد دانشگاهی از سال 1380 تا 1388 به صورت گذشته نگر استفاده شده است. زمان شروع مطالعه برای تمام بیماران زمان انجام جراحی و دو حادثه پشت سرهم بررسی شده به ترتیب متاستاز و مرگ بود که فاصله زمانی بین زمان جراحی تا متاستاز و زمان متاستاز تا مرگ ناشی از سرطان یا پایان پیگیری (برای بیمارانی که مرگ را تجربه نکردند) برحسب ماه اندازه گیری و آنالیز گردید. احتمال توام این دو فاصله زمانی با روش نیمه پارامتری پیشنهاد شده توسط اونا-الوارز (2011) با استفاده از نرم افزار آماری R برآورد گردید.
میانه زمان رخداد متاستاز بعد از عمل جراحی 34 و مدت پیگیری 66 ماه بود. در کل نمونه 93 متاستاز و 46 مرگ رخ داده است. دامنه احتمالات توام برای کل نمونه صفر تا 087/0 بدست آمد. مشاهده شد که احتمال توام رخداد این دو حادثه در بیماران: بالاتر از 50 سال، با اندازه تومور بیش از 5 سانتیمتر، با درگیری غدد لنفاوی، با مرحله بیماری بالا، تحت درمان نبودن با رادیوتراپی، با HER2 مثبت و با ER منفی بیشتر از گروه های مقابل آنها بوده است.
با توجه به احتمالات توام برآورد شده به نظر می رسد که عواملی نظیر سن بیش از 50 سال، اندازه تومور بیش از 5 سانتیمتر، درگیربودن غدد لنفاوی، تشخیص دادن سرطان در مراحل بالای بیماری، HER2 مثبت و ER منفی، احتمال رخداد متاستاز و مرگ را در بیماران مبتلا به سرطان پستان افزایش می دهد.

سرطان پستان شایع ترین سرطان در میان زنان ایرانی است. جهت افزایش میزان بقاء و کاهش مرگ و میر آن توصیه می شود از روش های غربالگری ملی استفاده شود. در کشورهای درحال توسعه مانند ایران، به دلیل عدم وجود تسهیلات مناسب به جای معاینه کلینیکی توسط پزشک و یا ماموگرافی اولین قدم در غربالگری، معاینه پستان توسط خود فرد می باشد از این رو لازم است برای اجرای موفقیت آمیز طرح معاینه پستان توسط خود فرد، شناخت، آگاهی و مهارت افراد در جامعه (KAP) بررسی شود.
یک مطالعه توصیفی (Community-based descriptive study) بر روی 650 خانم بالای 18 سال که با استفاده از یک پرسشنامه (ساختاریافته و تایید شده) برای بررسی شناخت، آشنایی و توانایی خانم ها برای BSE انجام شده است.
متوسط سن شرکت کنندگان 72-40 سال با SD حدود 58/9 سال بود و از آن ها 6/82% متاهل 4/48% بالاتر از دیپلم بوده اند. توده بدون درد در 8/60% موارد و ترشح خونی در 9/94% موارد گزارش شده است (به عنوان دو علامت مهم سرطان پستان). در این مطالعه فقط 3/80% شرکت کنندگان می دانستند که خانم ها در خطر سرطان پستان هستند و 6/70% از آن ها اعتقاد داشتند که تشخیص زودرس این سرطان باعث تاثیر بیشتر درمان آن می شود. 8/30% پاسخ دهنده ها می دانستند که خودآزمایی پستان (BSE) با وضعیت سواد آن ها ارتباط دارد و 9/59% می توانستند خودآزمایی پستان را انجام دهند و فقط 9/12% آن ها به طور منظم خودآزمایی پستان را انجام می دادند.
اطلاعات اجتماعی و سطح تحصیلات، عناصری بسیار مهم در خودآزمایی پستان به عنوان یک جایگزین برای روش های غربالگری دیگر در تشخیص سرطان پستان می باشند.

ادم لنفاوی دست یکی از شایعترین عوارضی است که در نتیجه درمان سرطان پستان ایجاد می شود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر توانبخشی در منزل برمیزان ادم لنفاوی و فعالیت دست مبتلا در زنان بعداز ماستکتومی مراجعه کننده به مرکز بیماری های پستان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران در سال1388انجام گردید.
پژوهش حاضریک مطالعه نیمه تجربی تک گروهه (قبل و بعد) می باشدکه برروی 16 نفراز زنان مبتلا به ادم لنفاوی خفیف (ادم کمتر از 200 سی سی) انجام گرفت.میزان ادم از طریق تانک حجم سنج ومیزان فعالیت دست مبتلا باپرسشنامه محقق ساخته، قبل، یک و دوماه بعداز انجام مداخله محاسبه گردید. مداخله شامل یک جلسه آموزش برنامه ورزشی مدون،انجام ماساژ تخلیه لنف توسط فرد مبتلا (SLD)و رعایت رفتارهای پیشگیری کننده از ادم لنفاوی،به مدت 2 ماه مستمر بود.در طول جریان مداخله، پیگیری تلفنی وحضوری با مراجعه به مرکز انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده آزمون آماری داده های تکراری محاسبه گردید.
یافته های مطالعه نشان داد انجام برنامه توانبخشی مشتمل بر آموزش و اجرای برنامه ورزشی مدون دست، انجام ماساژ تخلیه لنف توسط فرد مبتلا (SLD) در منزل و رعایت رفتار های پیشگیری کننده از خطر ادم لنفاوی، منجر به کاهش میانگین حجم ادم لنفاوی (001/0> p)، افزایش میانگین فعالیت های دست مبتلا (001/0> p)، طی 2 ماه اجرای برنامه توانبخشی شده است.
بحث و نتایج نشان داد اجرای برنامه توانبخشی سبب کاهش میزان ادم لنفاوی،بهبود فعالیت دست مبتلا در بیماران تحت ماستکتومی می شود. لذا ارتقاء آگاهی و انجام برنامه غیرتهاجمی «توانبخشی مبتنی بر منزل» می تواند به عنوان راهبردی جهت ارتقاء کیفیت زندگی این مددجویان بکار گرفته شود.

سرطان پستان شایع ترین سرطان زنان در ایران و جهان و دومین علت مرگ ناشی از سرطان زنان بعد از سرطان ریه می باشد. تشخیص زودهنگام برای بهبود نتایج حاصله و میزان بقاء بسیار مهم می باشد. هدف این مطالعه شناسایی عقاید بهداشتی و نیازهای جمعیتی جهت اتخاذ برنامه های آموزشی مناسب در ترویج استفاده از روش های غربالگری سرطان پستان می باشد.
مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی می باشد که 219 زن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی تبریز به صورت تصادفی خوشه ایانتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای خودساخته مشتمل بر 4 بخش مشخصات دموگرافیک، سوالات آگاهی از سرطان پستان و خود آزمایی پستان، سنجش عقاید بهداشتی و رفتارهای مربوط به غربالگری و سوالات عقاید بهداشتی برگرفته از مقیاس مدل اعتقاد بهداشتی Champion است. از آزمون های رگرسیون لوجستیک، t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون مجذور کای برای تجزیه و تحلیل آن ها استفاده شده است و داده ها توسط SPSS نسخه 17 آنالیز شده اند.
در این مطالعه 5 درصد افراد در رابطه با سرطان پستان و خودآزمایی پستان آگاهی مطلوب داشتند. 6/41 درصد خودآزمایی پستان را در طول سال انجام می دادند که در 2/8 درصد موارد به صورت منظم بوده است. 16 درصد افراد واجد شرایط جهت غربالگری برای معاینه کلینیکی پستان مراجعه و 5/8 درصد از آنان سابقه انجام ماموگرافی غیرتشخیصی را ذکر نمودند. شدت درک شده با انجام ماموگرافی غیر تشخیصی ارتباط معنی داری را نشان داد(008/0=P).
میزان آگاهی و رفتارهای غربالگری پایین زنان مورد پژوهش بیانگر نیاز به آموزش تکنیک های غربالگری و تاکید دوره ای بر اهمیت آن ها در تشخیص زودرس سرطان پستان است. برنامه های آموزشی نیز باید به شیوه ای طراحی شوند که بر عوامل مرتبط با عملکرد تشخیص زودرس تاثیر بگذارند.

سرطان پستان رایج ترین سرطان زنان در ایران است و نگران کننده ترین بیماری در بین بیماری ها است که علاوه بر جنبه پزشکی و عینی دارای جنبه ذهنی نیز هست. بنابراین هدف اصلی این تحقیق شناخت و برجسته کردن بعد ذهنی عوامل موثر بردرد سرطان پستان می باشد.
پژوهش حاضر به روش کیفی و رویکرد نظریه مبنائی انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه زنان مبتلا به سرطان پستان در بیمارستان رازی شهرستان مرند بودند. 16 بیمار مبتلا به سرطان پستان و 2 پزشک با روش نمونه گیری غیر احتمالی و هدفمند انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود.
نتایج حاصل از کدگذاری محوری نشان داد که سه گزاره کلی شامل 1- اطلاع از بیماری و مراجعه به پزشک، 2- خانواده، بیمار و خلق شیوه هایی برای کنار آمدن با بیماری و3 - توان اقتصادی بر درد سرطان پستان موثر می باشند.
یافته های پژوهش حاضر مشخص می کند که عوامل ذهنی، اجتماعی و روانی می تواند بر درد ناشی از سرطان پستان تاثیرگذار باشد. بنابراین از این اطلاعات می توان در راستای برنامه ریزی درمانی و مراقبت های پزشکی- بهداشتی سرطان پستان در زنان بهره جست.

سرطان پستان شایعترین سرطان در بین بانوان سراسر دنیاست و به همین دلیل حجم وسیعی از مطالعات را در سراسر دنیا به خود اختصاص داده است. بیوپسی غده لنفاوی سنتینل که از سال 1993 در مورد بیماران مبتلا به سرطان پستان به کار رفت تحول بزرگی در کاهش عوارض درمان این بیماری ایجاد کرد و در حال حاضر همزمان با بکارگیری وسیع این روش توسط جراحان در سراسر دنیا، مطالعات فراوانی برای بهبود روش ها و نتیجه بخش تر کردن این روش در حال انجام است.
در این مقاله ما با بررسی مطالعات از سال2000تا ابتدای سال2011 و با تاکید بیشتر بر روی مقالات و روش های جدیدچاپ شده در مورد نحوه انجام و ارزیابی غده لنفاوی نگهبان، ابعاد مختلف انجام بیوپسی غده لنفاوی در سرطان پستان را توضیح می دهیم. ماده قابل تزریق و محل تزریق این ماده ممکن استدر مراکز مختلف تا حدی متفاوت باشداما، با گذشت زمان اغلب جراحان روش های استانداردی را که در دستورالعمل معتبر به آن اشاره شده است، ترجیح می دهند. برای بررسی بافت شناسی در مراکز مختلف براساس تجربه پاتولوژیست از روش نمونه یخ زده یا تماسی استفاده می شودیا نمونه برای پاتولوژی دائمی فرستاده می شود. در طی این سالها موارد ممنوعیت انجام بیوپسی غده لنفاوی نگهبان کاهش یافته است و انجام آن در اغلب بیماران در مراحل اولیه بیماری توصیه می شود. مطالعات متعددی در سال های اخیر برروی جنبه های مختلف این روش در بیماران مبتلا به سرطان پستان انجام شده است.
بیوپسی غده لنفاوی نگهبان روشی استاندارد و پذیرفته شده از طرف جراحان در سراسر دنیاست و مطالعات مختلف هرروز زوایای مختلف این روش را مشخص می کنند و کاربری بالینی آن را افزایش می دهند.