فهرست مطالب

مجله سیاست گذاری اقتصادی
سال دوم شماره 4 (پاییز و زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1390/09/23
  • تعداد عناوین: 7
|
  • حسین اصغرپور، علی رضازاده، سیاوش محمدپور، خلیل جهانگیری صفحه 1
    هدف اصلی این مقاله بررسی تجربی مدل پولی تعیین نرخ ارز در ایران طی دوره زمانی بعد از انقلاب اسلامی (2008-1979) می باشد. در این راستا، مدل پولی با قیمت های انعطاف پذیر با استفاده از روش غیر خطی مارکوف- سوئیچینگ برآورد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. شواهد تجربی دلالت بر این دارد که سال های 1989-1979 در رژیم اول نظام ارزی قرار گرفت که این سال ها منطبق با دوره ای است که در ایران نظام ارزی ثابت اجرا می شد و سال های 2008-1990 در رژیم دوم قرار گرفت که منطبق با دوره اجرای رژیم ارزی شناور در کشور می باشد. برآورد مدل نشان داد که مدل پولی نرخ ارز در رژیم اول صادق نبوده و در رژیم دوم مصداق دارد. این نتایج با مبانی تئوریکی و مطالعات تجربی نیز سازگار است، چرا که رهیافت پولی به نرخ ارز بر اساس ادبیات موجود در نظام ارزی شناور موضوعیت دارد. از این رو، بر اساس صحت مدل پولی نرخ ارز در رژیم دوم، توصیه مهم سیاستی تحقیق آن است که سیاست گذاران اقتصادی به منظور تقویت ارزش پول داخلی، بایستی با اقدامات مناسب رشد اقتصادی را تسریع نموده و با استفاده از سیاست های پولی و مالی مناسب سطح قیمت ها و نیز حجم نقدینگی را کنترل نمایند.
    کلیدواژگان: اقتصاد ایران، روش غیر خطی مارکوف، سوئیچینگ، مدل پولی نرخ ارز
  • محسن رنانی، حسن دلیری صفحه 23
    سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیم جدیدی است که دردو دهه اخیر جایگاه درخوری در مطالعات اقتصادی یافته است. اما همواره بین اندیشمندان اقتصادی، بر روی چگونگی اثرگذاری این متغیر اجتماعی بر تولید اقتصادی تردید وجود داشت. در این مطالعه با استفاده از چارچوب تئوریک اقتصاد خرد و مفهوم هزینه مبادله، چارچوب نظری تازه ای برای تبیین چگونگی اثر گذاری سرمایه اجتماعی بر تولید و رشد اقتصادی ارائه می شود. در قسمت مطالعه تجربی نیز، با استفاده از داده های دوره 84-1379 برای تمامی استان های ایران فروض تحقیق آزمون شده است.
    نتایج حاصل از مطالعه تجربی نشان می دهد که در دوره مورد مطالعه سرمایه اجتماعی همچون سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی دارای اثر مثبت و معنی داری روی رشد اقتصادی بوده است. همچنین کشش تولیدی سرمایه اجتماعی، همچون دو سرمایه دیگر بین صفر تا یک بوده است، که این امر حاکی از مرحله دوم تولیدی برای اقتصاد خواهد بود.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، هزینه مبادله، رشد اقتصادی
  • سیدنظام الدین مکیان، علیرضا ناصر صدرآبادی، عبدالرضا سرلک صفحه 57
    یکی از مهمترین وظایف بانک ها تخصیص تسهیلات و اعتبارات مالی به مشتریان برای انجام فعالیت های مختلف اقتصادی می باشد. بانک ها نهاده سرمایه را در قالب تسهیلات بانکی ارائه می دهند و تلاش دارند حداکثر مطلوبییت را از این کار کسب نمایند. این پژوهش قصد دارد تا با طراحی یک الگوی تصمیم گیری که مبتنی بر فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، برنامه ریزی ریاضی و منطق فازیست، مدیران و برنامه ریزان بانکی را در تخصیص بهینه تسهیلات و اعتبارات بانکی به متقاضیان آن در بخش های مختلف اقتصادی یاری نماید، به گونه ای که ضمن در نظر گرفتن قیود و محدودیت های پیش روی بانک، بیشترین مطلوبیت نصیب بانک گردد. تحقیق حاضر برای دوره زمانی 87-1382 بر روی بانک کشاورزی-تهران انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی فعلی تخصیص اعتبارات و تسهیلات بانک کشاورزی به زیر بخش های مختلف بهینه نبوده و نیاز به تعدیل در مقدار تسهیلات اعطایی به بخش های مختلف دارد. بر اساس نتایج، اولویت بانک در تخصیص منابع می بایست در مرتبه اول به بخش صنایع وابسته به کشاورزی و در نهایت به بخش های باغبانی، منابع طبیعی، طیور و ماشین آلات کشاورزی تغییر یابد. همچنین، نتایج نشان می دهد که در تخصیص بهینه منابع هزینه فرصت بانک در ارائه تسهیلات به بخش های مختلف متقاضی تسهیلات، صفر می باشد.
    کلیدواژگان: تخصیص بهینه تسهیلات بانکی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، برنامه ریزی ریاضی، منطق فازی، ریسک
  • علی حسین صمدی، جواد ترکمانی، ساناز منصوری صفحه 81
    با توجه به سهم بالای بخش کشاورزی در اقتصاد ایران، در مطالعه حاضر سعی شده است تا با استفاده از داده های سری زمانی سال های 86-1342 و روش های همجمعی گریگوری – هانسن و حداقل مربعات معمولی پویای استوک- واتسون، تاثیر سرکوب مالی بر بهره وری سرمایه در بخش کشاورزی ایران در درازمدت مورد مطالعه قرار گیرد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که سرکوب مالی تاثیر معناداری در درازمدت بر بهره وری سرمایه در بخش کشاورزی ایران نداشته است، اما انباشت سرمایه و پس اندازهای غیر مالی تاثیر مثبت و معناداری بر آن داشته اند. این نتایج حکایت از کنترل شدید نظام بانکداری توسط دولت داشته و مانع انجام درست وظایف توسط بخش مالی شده است. بنابراین پیشنهاد خاص مطالعه حاضر رهاسازی تدریجی سیاست سرکوب مالی است.
    کلیدواژگان: سرکوب مالی، بهره وری سرمایه، بخش کشاورزی، آزمون های همجمعی، شکست ساختاری، ایران
  • محسن مهرآرا، فرخنده جبل عاملی، مهدی براتی صفحه 105
    در شرایطی که ارزش دلار در جهان رو به افول است، استفاده از سبد ارزی و همچنین مبادله با یورو در مبادلات تجاری و نفتی بهترین راهکار برای جلوگیری از ضررهای ناشی از افت ارزش دلار است. در این تحقیق برای اولین بار از شبیه سازی یک مدل اثرات شبکه ای برای تعیین شرایطی که قیمت گذاری به سایر ارزهای موجود امکان پذیر است استفاده می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که به هنگام استفاده همزمان از دو ارز در مبادلات ارزی زمانی تعادل پایدار داریم که: (1) هزینه مبادله بسیار پایین باشد؛ (2) حداقل سهم مطمئنی از بازار به یورو قیمت گذاری شود؛ (3) عوامل غیر شبکه ای همانند ملاحظات سیاسی و اجتماعی تاثیر نسبتا بالایی بر تصمیمات بازیگران بازار نفت داشته باشند؛ (4) هزینه اطلاعات یا پایین باشد و یا اینکه به سرعت با افزایش استفاده از یورو کاهش بیابد. در حال حاضر پیشنهاد فروش نفت به یورو بر اساس عوامل مذکور غیر عملی بوده و روش پیشنهادی پوشش ریسک نوسانات دلار و مدیریت صحیح پرتفوی ذخایر ارزی است.
    کلیدواژگان: اثرات شبکه ای، قیمت، نفت، شبیه سازی، روش های ریاضی
  • حسین دهقان شورکند، مهدی تکیه، علی اصغر بانویی صفحه 133
    جدول داده ستانده چارچوبی برای بررسی ارتباط بین بخش های مختلف اقتصادیک کشور بوده و پیوندهای موجود میان بخش های مختلف اقتصادی را از منظر تقاضاکننده و عرضه کننده نشان می دهد. در این چارچوب فقط مبادلات واسطه ای بین بخشی ملاک سنجش اهمیت بخش ها و در نهایت شناسایی بخش های کلیدی قرار می گیرد.
    این مقاله نشان می دهد که این نوع سنجش فقط می تواند شرط لازم باشد ولی کافی نیست. شرط لازم و کافی این است که افزون بر مبادلات واسطه ای، درآمد عوامل تولیدی و مصرف خانوارها به طور همزمان در سنجش اهمیت بخش ها مورد توجه قرار گیرد. بکارگیری رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی علاوه بر اینکه می تواند شرط لازم و کافی را در سنجش اهمیت بخش ها در نظر بگیرد، همچنین انعطاف پذیری بیشتری در سنجش اهمیت بخش های اقتصادی نسبت به رویکرد داده ستانده متعارف دارد.
    نتایج بر مبنای جدول داده ستانده و ماتریس حسابداری اجتماعی نشان می دهد که بخش های خدماتی در چارچوب رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی اهمیت می یابند. این در حالی است که بخش های غیر خدماتی در چارچوب رویکرد داده ستانده برجسته می گردند.
    کلیدواژگان: بخش های کلیدی، پیوند پسین و پیشین، رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی، رویکرد داده، ستانده، روش حذف فرضی
  • پرویز محمدزاده، غلامحسین رهنمای قراملکی صفحه 171
    در این مطالعه به بررسی تاثیر موجودی سرمایه داخلی و خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، طی دوره زمانی 86-1373 پرداخته شده است. برای این منظور از تابع تولید کاب-داگلاس که در آن تولید تابعی از متغیرهای نیروی کار، موجودی سرمایه داخلی، موجودی سرمایه خارجی، سرمایه انسانی و R&D داخلی در نظر گرفته شده، استفاده گردیده و مدل مزبور به روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی برای بیست و دو گروه صنعتی برآورد شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که طی دوره مزبور، موجودی سرمایه داخلی، موجودی سرمایه خارجی، سرمایه انسانی و R&D داخلی دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران هستند. همچنین نتایج نشان می دهد که، هر چند مطابق انتظار تعداد نیروی کار شاغل دارای تاثیر مثبت بر ارزش افزوده صنایع مورد بررسی بوده اند؛ با وجود این از لحاظ آماری معنی دار نبوده است.
    کلیدواژگان: موجودی سرمایه داخلی و خارجی، ارزش افزوده، صنایع متوسط و بزرگ ایران، داده های تابلویی
|
  • Hossein Asgharpur, Ali Rezazadeh, Siavash Mohammadpoor, Khalil Jahangiri Page 1
    The main subject of this paper is to examine the monetary model of exchange rate in Iran during post Islamic revolution. In this way, a monetary model with flexible prices using Markov Switching approach is estimated. Based on the estimation results, years 1979-1989 are in regime one that match with the fixed exchange rate regime years in Iran and years 1990-2008 are in regime two and are in accordance with floating exchange rate regime. The results also show that there is a support for monetary exchange rate model in one of the two regimes. Based on the results and current exchange rate regime, it is recommended from policymakers that in order to make the exchange rate to be appreciable, they must accelerate the economic growth, control the price levels and liquidity in the economy using the appropriate monetary policies.
  • Mohsen Renani, Hassan Daliri Page 23
    The social capital is one of the new concepts which have been welcomed in economic studies.. But there is always a dissension among economic thinkers about how this social variable affects the economic production. In this study we have used a theoretical microeconomic framework accompanied by the concept of transaction costs to expand a new theoretical basis for explaining how the social capital affects the production and economic growth. The necessary data of all provinces of Iran for the period of 1379-1384 to test our research hypotheses have been used. The results of the experimental test show that during the period of study, the social capital, such as physical capital and human capital, have significant and positive effect on economic growth. The production elasticity of the social capital, as two other capitals, has been between zero and one; suggests that the economy is in the second stage of production function.
  • Seyed Nezamuddin Makiyan, Alireza Naser Sadrabadi, Abdolreza Sarlak Page 57
    One of the most important operations of banks in the economy is the allocation of their resources to the borrowers. In this regard, banks tend to optimize their utilities. This study aims to develop a decision model based on Analytic Hierarchy Process (AHP), Matematical Programming and Fuzzy Logic to assist Agricultural Bank, Tehran, for optimization of their credits in different sectors of the economy. The research has been done for the bank during the period of 2003- 2008. The results indicate that the current system of allocation of credits is not appropriate and the bank needs to change the percentage of credits to the various sectors. The study also shows that the Agricultural Industry has the priority to receive credits from the bank and the Horticulture, Natural Resources, Poultry and the Agricultural Machinery sectors, are the last ones to receive loans from the bank. The research also indicates that with the application of the optimizing process, the opportunity cost of lending funds to the borrowers is zero.
  • Ali Hossein Samadi, Javad Torkamani, Sanaz Mansouri Page 81
    Agricultural sector as one of the main economic sectors of Iran has a great share in total GDP. The, present study, aims to examine the effects of financial repression policies on capital productivity in agricultural sector. In doing so, we use time series data during 1953-2007 and Gregory – Hansen Cointegration and DOLS methods. Results show that financial repression has no effect on productivity of capital in Iran’s agricultural sector in the long-run. Capital stock and non financial saving both show positive effect on capital productivity in agricultural sector.
  • Mohsen Mehrara, Farkhondeh Jabalameli, Mehdi Barati Page 105
    In this research we introduce a network effect model to identify the condition under which a parallel invoicing in different currencies would be possible. It also includes a simulation designed to illustrate the dynamics of the currency choice of oil invoicing. The results show that a stable equilibrium of parallel oil invoicing in two currencies can arise if (1) none-network effect costs, such as political or social conditions have a moderate impact on oil market players; (2) transaction costs are low (3) a sufficiently high share of Euro invoicing is expected and finally (4) information costs are either low or declined quickly with increasing use of Euro.
  • Hossein Dehghan, Mehdi Tekieh, Ali Asghar Banouei Page 133
    Input-Output table is a framework for investigating the intersectoral relationships. It also shows the linkage between different sectors from selling & buying point of view. In this framework, intermediate transactions are the main criteria for the measurement of linkages on the basis of which key sectors can be identified.This paper demonstrates that this type of assessment is necessary, but not sufficient. The sufficient pre-requisite is that in addition to intermediate transaction, income and expenditure have to be considered simultaneously in measuring sectoral importance. Application of social accounting matrix, not only satisfies the sufficient pre-requisite in evaluating sectoral importance, but also offers more flexibility in assessment compared to the standard input-output approach.The results based on the Input-Output approach and Social Accounting Matrix approach reveal the importance of service sectors in social accounting matrix approach framework, whereas non-service sectors appear outstanding in input-output approach framework.
  • Parviz Mohammadzadeh, Gholamhossein Rahnomay Garamaleki Page 171
    In this study, the effect of internal and external capital stock on value added of Iranian medium and large industries is investigated over the period of 1994-2007. For this purpose, a Cobb-Douglas model is used in which production is a function of labor, internal capital stock, external capital stock, human capital and internal R&D. We estimate this model for 22 industrial groups by applying panel data approach. The results indicate that internal capital stock, external capital stock, human capital and internal R&D have a significant positive effect on value added of Iranian medium and large industries. Also results indicate that as expected labor has positive effect on value added of investigated industries, but is not statistically significant.