فهرست مطالب

پژوهش های حفاظت آب و خاک - سال بیستم شماره 1 (فروردین و اردیبهشت 1392)

نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک
سال بیستم شماره 1 (فروردین و اردیبهشت 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/23
  • تعداد عناوین: 15
|
  • عاطفه ضیایی، عباس پاشایی، فرهاد خرمالی، محمدرضا روشنی صفحه 1
    تناوب لس- خاک قدیمی یکی از بهترین شواهد از رویدادهای زمین شناسی و زیست محیطی در طول دوران کواترنر به شمار می آید. در این پژوهش به منظور شناسایی شرایط محیطی گذشته در توالی لس- خاک قدیمی منطقه ای در جنوب گرگان (شهرک خوارزمی)، 14 مقطع در طول دیواره توالی های لسی بین طول های جغرافیایی 36 درجه و 49 دقیقه و 6 ثانیه تا 36 درجه و 49 دقیقه و 20 ثانیه شرقی و عرض های جغرافیایی 54 درجه و 26 دقیقه و 45 ثانیه تا 54 درجه و 26 دقیقه و 52 ثانیه شمالی تشخیص داده شد. نمونه های خاک دست خورده برای آزمایش های فیزیکی و شیمیایی و کانی شناسی نمونه های دست نخورده برای آزمایش های میکرومورفولوژیکی انتخاب شدند. نتایج آزمایش های فیزیکوشیمیایی (میزان آهک، توزیع اندازه ذرات و میزان ظرفیت تبادل کاتیونی، نسبت Feo/Fed) نشان داد که این خاک ها چندین مرحله خاک سازی را سپری کرده اند. نتایج کانی شناسی نشان داد در خاک های قدیمی وجود رس های هوادیده ای مانند اسمکتیت در مقادیر بیش تر، ورمی کولیت و کانی های مختلط اسمکتیت- ایلیت بیانگر شرایط مرطوب تر و مساعد هوادیدگی در عصر بین یخچالی است و حضور رس های اولیه و بدون تحول در لس ها شرایط سرد و خشک یخچالی را تایید می نماید. نوسانات اقلیمی آثار خود را به صورت پدوژنیک در این توالی به ارث گذاشته است. مشاهده های میکرومورفولوژیکی شواهد مختلفی از وقوع فرایندهای پدوژنیک را در این توالی نشان داد. از مهم ترین شاخص های خاک سازی، وجود پوشش های رسی دور حفرات در خاک های قدیمی، شواهدی از شرایط اقلیمی مرطوب برای آب شویی و انتقال رس می باشند. تشکیل لس و خاک های قدیمی مورد مطالعه احتمالا به ترتیب مربوط به دوره های یخچالی و بین یخچالی با شرایط اقلیمی متفاوت بوده است.
    کلیدواژگان: لس، خاک قدیمی، کانی شناسی، میکرومورفولوژی، گرگان
  • سمیه توحیدیان فر، کورش رضایی مقدم * صفحه 29

    با توجه به این که بخش عظیمی از تلفات آب در مسیر انتقال آن به مزارع اتفاق می افتد. بنابراین به کارگیری کانال های مدرن آبیاری به منظور استفاده بهینه از منابع آب کشور امری ضروری می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی الگوهای پیش بینی کننده پذیرش کانال های مدرن آبیاری در بین کشاورزان می باشد. به این منظور الگوهای نشر، تنگناهای اقتصادی و چندبعدی مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش توصیفی و همبستگی بوده و از تکنیک تحلیل تشخیصی استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، نمونه پژوهش 207 نفر (51 نفر نپذیرنده و 156 نفر پذیرنده) از کشاورزان منطقه سیاخ دارنجان استان فارس انتخاب گردیدند. داده های لازم برای این پژوهش از طریق پرسش نامه جمع آوری گردید. روایی صوری آن، براساس نظرسنجی از اساتید صاحب نظر و کارشناسان صورت گرفت. همچنین برای تعیین میزان اعتماد ابزار اندازه گیری با یک نمونه 28 نفری خارج از نمونه اصلی مصاحبه حضوری به عمل آمد و ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شده پایایی سازه های پژوهش را تایید کرد. نتایج بررسی الگوها بیانگر آن است که متغیر درک کنترل رفتاری در الگوهای چندبعدی و تنگناهای اقتصادی و متغیر نگرش نسبت به فعالیت های سازمان آب در الگوهای چندبعدی و نشر مهم ترین متغیرهای متمایزکننده دو گروه پذیرنده و نپذیرنده می باشند. همچنین یافته ها بیانگر آن است که الگوی چندبعدی توانایی بالاتری برای طبقه بندی کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده کانال های مدرن آبیاری دارد و با دقت و مطلوبیت بالاتری این کار را انجام می دهد. بنابراین کاربرد این الگو در نشر کانال های مدرن آبیاری بسیار مهم و کارساز می باشد و این امکان را برای متولیان بخش آب فراهم می نماید که به منظور افزایش پذیرش کانال های آبیاری حداکثر بهره وری را به عمل آورده و با توجه به تابع به دست آمده از این الگو احتمال پذیرش کانال های مدرن آبیاری را محاسبه نموده و براساس آن اقدام های لازم را به عمل آورند. در پایان بر مبنای یافته ها پیشنهادهای کاربردی ارایه شده است.

    کلیدواژگان: کانال های مدرن آبیاری، پذیرش، الگوی چندبعدی، منطقه سیاخ دارنجان، استان فارس
  • محمد موحدان، نادر عباسی، مجید کرامتی طرقی صفحه 55
    فرسایش بادی یکی از عوامل اصلی آسیب به خاک و منابع طبیعی، فقیر شدن خاک های کشاورزی، آلودگی هوا، انتقال ذرات معلق، آسیب رساندن به تاسیسات و ماشین آلات و عملیات اجرایی می باشد. گرچه در سال های اخیر استفاده از مواد پلیمری مصنوعی، به منظور افزایش پایداری قطر خاک دانه ها و تثبیت خاک مورد توجه جدی قرار گرفته است اما در انتخاب یک پلیمر به عنوان تثبیت کننده خاک در برابر فرسایش بادی، فاکتورهای زیادی باید مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش، کارآیی ماده پلیمری با پایه پلی وینیل استات بر روی سه نوع خاک با بافت متفاوت در برابر باد همراه با ماسه ساینده به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور پس از طراحی و ساخت تونل باد، نمونه های تیمار شده با ماده پلیمری تحت آزمایش های فرسایش در برابر باد با سرعت 26 متر بر ثانیه در ارتفاع 15 سانتی متری داخل تونل باد همراه با ماسه ساینده قرار داده شد و با نمونه های تیمار شده با آب مورد مقایسه قرار گرفت. تیمارهای مورد مطالعه در این آزمایش عبارت از ماده تثبیت کننده در 2 سطح 0 و 25 گرم بر مترمربع و نوع خاک در 3 سطح شامل بافت سبک شنی، متوسط لوم سیلتی و سنگین رس سیلتی در 3 تکرار بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که از نظر آماری اختلاف معنی داری بین مقاومت به سایش و میزان فرسایش در نمونه های خاک تیمار شده با ماده پلیمری و نمونه های تیمار شده با آب وجود داشته است. همچنین براساس نتایج به دست آمده، افزودن ماده پلیمری پلی وینیل استات به میزان 25 گرم در مترمربع در شرایط آزمایشگاهی، با توسعه ارتباط بین ذرات و تشکیل یک لایه سطحی بر روی خاک، میزان فرسایش در برابر باد همراه با ذرات را کاهش داده است. با افزودن این ماده پلیمری میزان فرسایش بادی در نمونه های ماسه بادی به صفر رسیده و در خاک با بافت متوسط لوم سیلتی و سنگین رس سیلتی، حداقل 76 درصد نسبت به نمونه های تیمار شده با آب کاهش یافته است.
    کلیدواژگان: تونل باد، پلیمر پلی وینیل استات، ماسه ساینده، فرسایش بادی
  • بهنام فرید گیگلو، علی نجفی نژاد، وحید مغانی بیله سوار، اصغر غیاثی صفحه 77
    از مهم ترین عوامل موثر در توسعه پایدار یک آب خیز، فراهمی منابع آب مناسب از نظر کمی و کیفی می باشد. همگام با پیشرفت صنایع، افزایش جمعیت و کنترل نکردن مناسب زیست محیطی، خطرات زیادی از نظر آلودگی منابع آبی را تهدید می کند. خصوصیات کیفی آب از مولفه های بسیار مهم در مدیریت منابع آب و ارزیابی سلامت آب خیز می باشد. در مطالعه توصیفی و موردی انجام پذیرفته، براساس داده های موجود در ایستگاه زرین گل واقع در رودخانه گرگان رود استان گلستان و نمونه های به دست آمده از سال آبی 1377 تا 1386 با ترسیم نمودارهای پایپر، شولر، ویلکوکس، دروو، گیبس و استیف، آنالیز کیفی آب صورت پذیرفت. برای مقایسه تیمارها از تجزیه واریانس ANOVA، برای آزمون تفاوت در بین سال های آماری از LSD و برای تعیین روند در داده ها از آزمون من کندال استفاده شد. نتایج نشان داد که آب رودخانه زرین گل مربوط به تیپ آب های شورمزه بوده و به سمت کلریده میل می کند. یون های کلسیم و منیزیم نقش مهمی در تعیین تیپ آب رودخانه داشته اند. آب این رودخانه از نظر شرب در حد متوسط به پایین ارزیابی شد که در کلاس 1S3C قرار داشته و برای آبیاری زمین های درشت بافت و با زه کشی خوب مناسب می باشد. کیفیت شیمیایی رودخانه زرین گل تحت تاثیر واکنش های تبخیر و تعرق در حوضه بوده است. خطر منیزیم در رودخانه افزایش یافته و خطر شوری نیز بالا می باشد. به طورکلی می توان گفت به دلیل دست کاری های شدید در محیط طبیعی از جمله جاده سازی و حفر معادن کیفیت آب در رودخانه زرین گل کاهش یافته است. پیشنهاد می شود پایش کیفیت آب در سرشاخه های رودخانه زرین گل صورت پذیرد، تا تاثیر هر سرشاخه در کیفیت رودخانه مشخص شود.
    کلیدواژگان: رودخانه زرین گل، کیفیت شیمیایی آب، آنالیز کیفی
  • علی اصغر بسالت پور، محمدعلی حاج عباسی، شمس الله ایوبی صفحه 97
    آزمون گاما ابزاری مناسب برای تعیین ترکیب بهینه ورودی ها و تعداد داده های مناسب برای رسیدن به کم ترین میانگین مربعات خطا در هر گونه مدل سازی غیرخطی پیوسته می باشد. در این پژوهش از فن آوری آزمون گاما برای انتخاب ورودی های بهینه از میان 12 پارامتر ورودی (شامل ویژگی های خاک، توپوگرافی و پوشش گیاهی) موثر در برآورد مقاومت برشی خاک استفاده شد. سپس با استفاده از دو گروه داده های ورودی مختلف، دو مدل شبکه عصبی مصنوعی برای برآورد مقاومت برشی خاک طراحی شد (مدل های 1 و 2). در مدل 1 از هر 12 پارامتر اندازه گیری شده به عنوان ورودی و در مدل 2 از 5 پارامتر بهینه به دست آمده از مطالعات آزمون گاما برای مدل سازی استفاده شد. براساس نتایج آزمون گاما، پارامتر شن ریز دارای کم ترین مقدار گاما و میانگین وزنی قطر خاک دانه ها (MWD) دارای بیش ترین مقدار گاما و نسبت v بودند. هم چنین شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، درصد شن، شن خیلی ریز و جهت شیب، 4 پارامتر دیگری بودند که دارای کم ترین مقدار گاما نسبت به سایر پارامترهای اندازه گیری شده بودند. مقدار گاما برای این پارامترها به ترتیب 2177/0، 2280/0، 2313/0 و 2318/0 بود. بنابراین براساس نتایج آزمون گاما 5 پارامتر شن خیلی ریز، شن ریز، درصد شن، NDVI و جهت شیب به عنوان ورودی های بهینه برای مدل سازی مقاومت برشی خاک با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی انتخاب شدند. مدل شبکه عصبی طراحی شده با استفاده از 5 پارامتر ورودی بهینه به دست آمده از مطالعات آزمون گاما (مدل 2)، دارای دقتی معادل با مدل شبکه عصبی طراحی شده با استفاده از 12 پارامتر ورودی (مدل 1) بود. مقادیر ضریب هم بستگی (r) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای مدل 2 به ترتیب 885/0 و 045/0 بود در حالی که مقدار این شاخص ها برای مدل 1 به ترتیب برابر 891/0 و 058/0 بود. بنابراین به نظر می رسد که بتوان از آزمون گاما برای انتخاب ورودی های بهینه موثرتر بر برآورد مقاومت برشی خاک برای کاهش حجم محاسبه ها و صرفه جویی در وقت و هزینه ها استفاده نمود.
    کلیدواژگان: آزمون گاما، ویژگی های مکانیکی خاک، شبکه های عصبی مصنوعی، مدل سازی
  • حدیث حاتمی، علیرضا کریمی، امیر فتوت، حسین خادمی صفحه 115
    پتاسیم به عنوان یکی از عناصر پرمصرف، به طور عمده از هوادیدگی آلومینوسیلیکات هایی مانند فلدسپات های پتاسیم و میکاها در خاک تامین می شود. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر اندازه و نوع عصاره گیر بر شکل های مختلف پتاسیم در تعدادی از کانی های میکایی و فلدسپات پتاسیم و تعیین ارتباط بین پتاسیم آزاد شده توسط تیزاب سلطانی با نوع کانی های پتاسیم دار انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل دربرگیرنده 5 نوع کانی پتاسیم دار (بیوتیت، فلوگوپیت، موسکویت، فلدسپات زنجان و فلدسپات یزد)، دو اندازه (100-50 و کوچک تر از 50 میکرون) و 3 نوع عصاره گیر (آب مقطر، استات آمونیوم و اسید نیتریک) با 3 تکرار انجام شد. مقدار پتاسیم رها شده از این کانی ها با دستگاه فلیم فتومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که فلدسپات ها، به اندازه میکاهای سه جایی (بیوتیت و فلوگوپیت) در تامین پتاسیم محلول و تبادلی خاک مهم می باشند ولی کانی دوجایی موسکویت، اهمیت کم تری حتی نسبت به فلدسپات ها دارد. میزان پتاسیم غیر تبادلی که ذخیره پتاسیم خاک می باشد در بیش ترین مقدار خود، در میکا های سه جایی بیش از 17 گرم بر کیلوگرم بود اما در میکای دوجایی و فلدسپات ها 3 گرم بر کیلوگرم می باشد. نتایج عصاره گیری با تیزاب سلطانی نشان داد که این عصاره گیر مقدار زیادی از پتاسیم موجود در کانی های سه جایی را آزاد می کند (81 گرم بر کیلوگرم) ولی قادر نیست پتاسیم چندانی از کانی های موسکویت و فلدسپات خارج کند (حدود 4 گرم بر کیلوگرم). کوچک شدن اندازه تاثیری بر آزاد سازی پتاسیم عصاره گیری شده با تیزاب سلطانی در کانی های سه جایی ندارد اما در کانی های موسکویت و فلدسپات باعث افزایش قابل توجه پتاسیم آزاد شده تا بیش از 5/3 برابر می گردد. ذرات کوچک تر در آزاد سازی شکل های مختلف پتاسیم، اختلاف معنی داری با ذرات درشت نشان دادند. پتاسیم آزاد شده توسط تیزاب سلطانی می تواند شاخصی از نوع کانی های پتاسیم دار خاک و قدرت خاک برای تامین پتاسیم باشد البته پژوهش ها بیش تر، در این باره ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: کانی های سیلیکاته، پتاسیم غیر تبادلی، تیزاب سلطانی
  • سمیرا باقری، عبدالرضا ظهیری، رسول قبادیان، امیراحمد دهقانی، مهدی مفتاح هلقی صفحه 133
    سرریز جانبی یکی از معمول ترین سازه های کنترل و انحراف جریان در آزمایشگاه های هیدرولیک، شبکه های آبیاری و زه کشی، کانال های انتقال آب و فاضلاب است. سرریزها عموما لبه تیز بوده و از نظر دقت اندازه گیری دبی و نیز تخلیه جریان، دارای محدودیت می باشند، به همین دلیل در این پژوهش برای اولین بار سرریزهای جانبی لبه تیز با مقطع مرکب (ترکیبی) پیشنهاد شده است. اندازه گیری دقیق تر جریان در محدوده وسیعی از دبی ها نسبت به سرریزهای جانبی ساده از جمله موارد برتری این گونه سرریزها می باشد. در این پژوهش برای برآورد ضریب دبی، آزمایش هایی بر روی یک سرریز جانبی مرکب مستطیلی- مستطیلی و با عرض و ارتفاع متغیر انجام شده است. تحلیل ابعادی پارامترهای موثر بر دبی جریان عبوری از سرریز مرکب نشان داد که ضریب دبی این سرریز تابعی از عدد فرود در بالادست جریان، نسبت میانگین وزنی ارتفاع تاج سرریز به عمق جریان در بالادست سرریز و عرض کانال به عمق جریان در بالادست سرریز است. ابتدا براساس نتایج آزمایشگاهی و نیز اصول بهینه سازی، رابطه ای بدون بعد برای محاسبه ضریب دبی سرریز استخراج شده و سپس رابطه جدیدی برای محاسبه دبی جریان عبوری از سرریزهای جانبی مرکب مستطیلی پیشنهاد شده است. با مقایسه آماری نتایج این رابطه با داده های آزمایشگاهی، ضریب تبیین معادله در مراحل واسنجی و صحت سنجی به ترتیب 96/0 و 98/0 به دست آمد. همچنین متوسط خطای نسبی این رابطه حدود 4/6 درصد به دست آمده است.
    کلیدواژگان: اندازه گیری دبی، سرریز جانبی، سرریزهای مرکب، ضریب آب گذری
  • محمدحسین باقری هارونی، سعید مرید صفحه 151
    کمبود منابع آب در دسترس از یک سو و از سوی دیگر افزایش مداوم تقاضای آب، موجب بر هم خوردن تعادل در سیستم های عرضه- تقاضای منابع آب شده است. بنابراین برنامه ریزی برای تخصیص کارآمد منابع آب اهمیت بسیاری پیدا کرده است. در سال های اخیر مدل ها و ابزار های متعددی به منظور شبیه سازی مسایل تخصیص آب توسعه یافته است. از مدل های مطرح در این خصوص، مدل های MIKE BASIN و WEAP می باشند که ارزیابی توانایی آن ها هدف این پژوهش را رقم می زند. در این پژوهش ابتدا قابلیت ها و امکانات مدل سازی دو مدل بررسی گردید و سپس با تعریف دو مثال، مدل ها در زمینه تخصص اولویت محور و همچنین براساس بهره برداری مخزن، بررسی و در نهایت براساس شاخص اطمینان پذیری، عملکرد و نتایج دو مدل مقایسه و تحلیل شدند. علاوه بر مثال های فرضی، مدل ها برای بخشی از رودخانه تالوار از سرشاخه های رودخانه قزل اوزن نیز اجرا شدند که این سیستم با 10 گره مصرف (شرب و کشاورزی) و 3 مخزن تعریف گردید. در زمینه تخصیص اولویت محور و تعریف اولویت ها، هر دو مدل رفتار و عملکرد متفاوتی اعمال می کنند اما در زمینه قوانین بهره برداری و همچنین شبیه سازی مخزن نتایج دو مدل کاملا یکسان می باشد. نتایج شاخص اطمینان پذیری نشان می دهد که در شبیه سازی MIKE BASIN، با توجه به دردسترس گذاشتن آب بیش تر به گره های بالاتر تا حدی با آن چه در واقعیت اتفاق می افتد انطباق بیش تری دارد، اما در زمینه بهینه سازی و توزیع یکسان کمبود های بین گره ها، مدل WEAP بهتر عمل کرده است.
    کلیدواژگان: تخصیص آب، MIKE BASIN، WEAP، شاخص اطمینان پذیری، رودخانه تالوار
  • محبوبه کیانی هرچگانی، سیدحمیدرضا صادقی صفحه 169
    توزیع اندازه ذرات رسوبات معلق، نقش به سزایی در درک تغییرات فرآیندهای زیست محیطی، مدل سازی و انتقال رسوبات و آلودگی های همراه رسوبات مثل فلزات سنگین، مواد غذایی، رادیونوکلوئیدها و آفت کش ها در سیستم های رودخانه ای دارد. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات مکانی ارتباط بین انتقال فلزات سنگین آهن، کروم، نیکل و روی همراه رسوبات معلق به وسیله توزیع اندازه رسوبات معلق در حوزه آبخیز آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس با مساحت حدود 50000 هکتار انجام گرفت. در این مطالعه 22 نمونه رسوب معلق از ابتدا و انتهای بازه ای به طول 700 متر طی دی ماه 1386 تا اردیبهشت ماه 1387 برداشت شد. سپس نمونه ها هضم شیمیایی و در نهایت فلزات سنگین آن ها توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. توزیع اندازه ذرات رسوبات معلق نیز با استفاده از قانون استوکس و به روش پیپت اصلاح شده اندازه گیری شد. سپس ارتباط بین دانه بندی رسوب معلق و فلزات سنگین همراه رسوب معلق با استفاده از رگرسیون دومتغیره بررسی و برترین روابط تهیه شده براساس شاخص های آماری انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشانگر برقراری ارتباط بسیار خوب فلزات سنگین (آهن، کروم، نیکل و روی) با لای و رس (اجزاء کوچک تر از 63 میکرومتر) در ابتدا و انتهای بازه با حدود اعتماد 95 درصد و ضریب همبستگی بالای 71 درصد بود. ولی تغییرپذیری نوع و کیفیت ارتباطات در دو نقطه مطالعاتی نیز به خوبی مورد تایید قرار گرفت.
    کلیدواژگان: حوزه آبخیز جنگلی کجور، غلظت فلزات سنگین، توزیع اندازه رسوبات معلق، مدل های رگرسیونی، غلظت رسوبات معلق
  • محمد قره گزلو، محسن مسعودیان، سیدعلی اکبر صالحی نیشابوری، فاطمه نادری، ارمغان سوری صفحه 185
    سازه ترکیبی سرریز- دریچه دارای برتری هایی نسبت به استفاده جداگانه از سازه ها، از جمله عبور هم زمان مواد شناور (چوب، یخ و...) و رسوبات است. یکی از انواع مدل های ترکیبی، سازه ترکیبی استوانه ای است که دارای ویژ گی هایی از جمله اقتصادی بودن، طراحی آسان، سهولت ساخت، ضریب دبی بالا و... می باشد. در این مقاله به بررسی آزمایشگاهی تاثیر پارامترهای هیدرولیکی و هندسی بر ضریب دبی مدل ترکیبی سرریز- دریچه استوانه ای و نیم استوانه ای (در دو حالت انحنا در سمت بالادست و انحنا در پایین دست سازه) پرداخته شده است. آزمایش ها در فلومی به طول 6 متر و عرض 75 میلی متر و با استفاده از لوله های استوانه ای و نیم استوانه ای با قطرهای 40، 50، 60، 70 و 85 میلی متر انجام شده است. نتایج نشان داد که در هر سه حالت با افزایش مقادیر بی بعد نسبت عمق بالادست جریان به میزان بازشدگی دریچه (H/a) و نسبت عمق بالادست جریان به قطر استوانه (H/D) ضریب دبی افزایش می یابد. همچنین محقق شد که در یک (H/D) ثابت، ضریب دبی استوانه کامل تقریبا برابر با ضریب دبی نیم استوانه با انحنا در بالادست و حدود 12 درصد بیش تر از ضریب دبی نیم استوانه با انحنا در پایین دست است و برای هر سه حالت در محدوده آزمایش ها ضریب دبی بین 96-38 درصد متغیر است.
  • ابوطالب هزارجریبی، قربان قربانی نصرآباد، رامین فضل اولی، میثم عابدین پور صفحه 199
    از آن جا که راندمان سیستم آبیاری قطره ای به خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی و به ویژه به یکنواختی توزیع آب قطره چکان ها بستگی دارد، بنابراین ارزیابی قطره چکان ها به عنوان مهم ترین بخش سیستم آبیاری قطره ای به منظور داشتن یک سیستم آبیاری کارآمد بسیار مهم خواهد بود. هدف از انجام این پژوهش اندازه گیری دبی سه نوع قطره چکان مختلف ساخت خارج کشور (Siplast، Inline168 and Katif8) در 4 فشار کارکرد مختلف برای بیان ارزیابی هیدرولیکی، محاسبه ضریب تغییرات ساخت و یکنواختی توزیع آب قطره چکان ها برای تعیین حساسیت دبی قطره چکان ها به فشار آب و مقایسه نتایج به دست آمده با نتایج ارایه شده توسط سازندگان بود. براساس نتایج و مطابق انتظار، Katif8 به عنوان قطره چکان تنظیم کننده دبی و Siplast و Inline168 به صورت قطره چکان غیرقابل تنظیم طبقه بندی گردیدند. هر سه نوع قطره چکان آب را به صورتی کاملا یکنواخت توزیع نمودند. نتایج نشان داد که طراحی آبیاری قطره ای به ویژه رابطه دبی- فشار بایستی براساس نتایج واقعی آزمایشگاهی باشد نه براساس آن چه که در کاتالوگ قطره چکان ها از طرف شرکت سازنده ارایه می گردد.
    کلیدواژگان: آبیاری قطره ای، ارزیابی هیدرولیکی، یکنواختی توزیع، جبران کننده فشار
  • الهام فلاح کتی لته، اسماعیل دردی پور، عبداللطیف قلی زاده صفحه 213
    به منظور تعیین حد بحرانی روی در خاک و ارزیابی وضعیت تغذیه روی در باغ های هلو از 39 باغ هلو در استان، نمونه های مرکب خاک (از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتی متر) تهیه شد. براساس آزمایش های پایه و میزان روی استخراجی، نمونه های خاک 24 باغ برای آزمایش های بعدی انتخاب شدند. عصاره گیرهای مورد استفاده برای اندازه گیری روی در این پژوهش DTPA، SB-DTPA بودند. آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور در 4 تکرار انجام گردید. فاکتور اصلی، خاک 24 باغ و فاکتور فرعی، تیمار های روی در سطوح 0، 10 و 20 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات روی (34 درصد) بود که به صورت نواری و در سایه انداز درخت، به تیمار ها داده شد. نمونه های برگی در اواسط فصل رشد، از تیمارهای آزمایشی به صورت تصادفی جمع آوری و میزان روی در آن ها تعیین گردید. علایم ظاهری کمبود روی باغ ها در زمان نمونه برداری برگی یادداشت گردید. حد بحرانی روی در خاک باغ ها برای دو عصاره گیر DTPA و SB-DTPA با روش بازرسی چشمی به ترتیب 90/0 و 00/1 و با روش تصویری کیت- نلسون به ترتیب 7/0 و 85/0 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد.
    کلیدواژگان: حد بحرانی، روی، عصاره گیر، هلو
  • محسن فعله گری، علی طالبی، یاسر کیااشکوریان صفحه 227
    زمین لغزش ها یکی از انواع مخرب فرسایش در دامنه ها می باشند که موجب ایجاد خسارت های مالی و جانی در جاده ها می شود. امروزه زمین لغزش ها بیش تر از این که جنبه طبیعی داشته باشد، تحت تاثیر عوامل انسانی است. از عوامل انسانی موثر در وقوع زمین لغزش می توان به جاده سازی اشاره نمود. در این پژوهش به بررسی نقش جاده سازی در وقوع زمین لغزش در بخشی از حوضه سد ایلام، واقع در جنوب شرقی ایلام به مساحت 18360 هکتار با استفاده از مدل پایداری دامنه FLAC SLOP پرداخته شد. پس از تعیین دامنه های موردنظر به منظور تعیین پارامترهای مورد نیاز نمونه برداری از خاک این دامنه ها صورت گرفت. برای تعیین ضریب پایداری (FS) دامنه این پارامترها در مدل تحلیل پایداری شیب وارد شد و مقادیر FS برای هر دامنه استخراج شد. در مرحله بعد تاثیر جاده سازی بر دامنه موردنظر در مدل اعمال شد. نتایج نشان داد که جاده سازی در دامنه های با شیب تندتر (بیش از 15 درصد) باعث کاهش پایداری دامنه ها می شود. همچنین، با استفاده از مدل ارایه شده می توان دامنه های ناپایدار را شناسایی نموده و نوع عملیات حفاظتی برای افزایش ضریب پایداری را مشخص نمود. براساس نتایج به دست آمده، عملیات هایی مانند میخ کوبی و تراس بندی می تواند پایداری (FS) دامنه ها را تا 20 درصد افزایش دهد.
    کلیدواژگان: افزایش پایداری، جاده سازی، دامنه، زمین لغزش، ضریب پایداری، مدل پایداری
  • اسماعیل شیدای کرکج، حسین بارانی، موسی اکبرلو، غلامعلی حشمتی، فرهاد خرمالی صفحه 241
    ترسیب کربن در خاک از طریق احیای مرتع و کاشت گیاهان جدید، از نظر اقتصادی یکی از عملی ترین راه کارها برای کاهش دی اکسیدکربن اتمسفری می باشد. مطالعه در مورد هزینه ترسیب کربن و شناسایی گونه گیاهی با هزینه پایین از نظر ترسیب کربن برای توصیه گونه کم هزینه در احیای مراتع ضرورت دارد. به این منظور در منطقه چپرقویمه گنبد جنبه های اقتصادی هزینه ترسیب کربن خاک توسط دو گونه آتریپلکس لنتی فورمیس و آگروپایرون الونگاتم در دو سایت مرتعی کاشت شده ارزیابی گردید. به این ترتیب که با نمونه برداری تصادفی از خاک دو سایت تحت کاشت گونه ها و اندازه گیری کربن آن در آزمایشگاه و مقایسه با کربن خاک سایت شاهد میزان کربن ترسیب شده سالانه در هر هکتار به دست آمد. سپس با استفاده از داده های مربوط به هزینه و سودهای احیای مراتع مربوط به کاشت گونه ها که از کتابچه های مرتع داری و مصاحبه با کارشناسان مربوطه به دست آمده بودند، هزینه نهایی سالانه ترسیب هر تن کربن توسط هر دو گونه مشخص گردید. نتایج کلی ارزیابی این پژوهش نشان داد، که احیای مراتع مورد مطالعه تحت کاشت آتریپلکس و آگروپایرون در هر هکتار از خاک عرصه به ترتیب در حدود 974/21 و 872/12 تن کربن ذخیره کرده است. از نظر اقتصادی هزینه ترسیب سالانه هر تن کربن در خاک سایت آتریپلکس 17056172 ریال و برای آگروپایرون در حدود 20115109 ریال می باشد بنابراین آتریپلکس گونه مفید و ارزان تری در امر احیای مراتع منطقه از دیدگاه ترسیب کربن خاک است و ادامه احیای منطقه از طریق کاشت گونه آتریپلکس هزینه کمی را برای ترسیب کربن خاک در بر خواهد داشت.
    کلیدواژگان: ترسیب کربن خاک، احیای مراتع، ارزیابی اقتصادی، آگروپایرون الونگاتم، آتریپلکس لنتی فورمیس
  • پریسا مشایخی، زهرا عباسی صفحه 253
    برای ارزیابی روش عصاره گیر هم زمان سلطانپور برای استخراج فسفر قابل استفاده گیاه در خاک در مقایسه با روش عصاره گیری متداول در آزمایشگاه های کشور (اولسن) در خاک های استان اصفهان، آزمایشی گل خانه ای بر روی گیاه گندم با تعداد 30 نمونه خاک که از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متفاوت در محدوده وسیعی قرار داشتند، صورت گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی به اجرا در آمد. این روش همبستگی بالایی با عصاره گیر اولسن در استخراج فسفر قابل استفاده (**97/0r=) و نیز با فاکتورهای گیاهی مختلف داشت. حد بحرانی فسفر در خاک های مورد مطالعه در مورد گیاه گندم برای عصاره گیرهای سلطانپور و اولسن به ترتیب برابر با 5/6 و 15 میلی گرم بر کیلوگرم خاک به دست آمد.
    کلیدواژگان: فسفر، عصاره گیر هم زمان، حد بحرانی، اولسن، سلطانپور
|
  • A. Ziyaee, A. Pashaei, F. Khormali, M.R. Roshani Page 1
    One of the best indicators of the geological and environmental events in the Quaternary is the alternation of loess-paleosol. In this study, for paleoenvironmental identification of buried paleosols in loess sequences, 14 sections located between 36˚ 49′ 6˝ to 36˚ 49′ 20˝ northern latitude and 54˚ 26′ 45˝ to 54˚ 26′ 52˝ eastern longitude in the southern part of Gorgan (Kharazmi town) were studied. The disturbed soil samples for physico-chemical analysis and clay mineralogy and undisturbed samples for prepration of thin sections were collected. The physico-chemical results (calcium carbonate content, particle size distribution, cationexchangable capacity and Feo/Fed) indicated that the soils had experienced several pedogenic periods. The result of mineralogy showed that a high amount of smectite, vermiculite and mixed layer mica-smectite in paleosols compared to loess deposits probably indicates moister regims through interglacial compared to glacial periods. The micromorphological observations revealed many evidences on the occurance of pedogenic processes. One of the most important index of pedogenesis, clay coating and hypocoating around void are presented only in buried paleosols, which is the evidence for moist climate conditions, enough for leaching and translocation of clay. Formation of the studied loess and paleosols, probably took place in glacial and interglacial cycles with different climate condition, respectively.
  • S. Tohidyan Far, K. Rezaei, Moghaddam Page 29

    The results of various studies state that a large part of water waste is in the route of water transmission to the fields. Thus, it is essential to optimize the consumption of water by using modern irrigation channels. The purpose of this study is to evaluate predictive models of farmers’ adoption of modern irrigation channels. Therefore diffusion, economic constraints and multidimensional models were examined. The research method was correlative- descriptive and data analysed using discriminant analysis. The study was conducted in Siakh Darenjan region in Fars province. Stratified random sampling was used to collect data from 207 farmers consists of 156 adopters and 51 non-adopters of modern irrigation channel. Data for the study were acquired by the use of questionnaire. A panel of experts confirmed the “Face Validity” of the questionnaire items. A draft questionnaire was pilot-tested using a sample of 28 farmers in a village outside the study area and cronbach’s alpha coefficient for variables was calculated that confirmed the reliability of variables. The results revealed that perceived behavioral control variable in multidimensional and economic constraints models and attitude toward water organization activities in multidimensional and diffusion models are the most important distinctive variables between adopters and non-adopters groups. Also the finding indicated that multidimensional model has a higher ability in classification of adopters and non-adopters of modern irrigation channel. The survey provides multidimensional model for prediction adoption of water irrigation channel. The function obtained from this model, calculates the possibility of adoption of modern channel among farmers. Finally based on the results some practical recommendations have been provided.

    Keywords: Modern irrigation channel, Adoption, Multidimensional model, Siakh Darenjan, Fars province
  • M. Movahedan, N. Abbasi, M. Keramati Toroghi Page 55
    Wind erosion is one of the main factors damaging the soils and natural resources, agricultural soils degradation, air pollution, particles transport, damaging equipments, machines and practical operations etc. Although application of polymeric materials for improvement of structural stability, increasing aggregate stability and soil stabilization increased in recent years, but a number of key parameters should be considered to select a suitable polymer as a soil stabilizer for wind erosion control. In this research, performance of Polyvinyl Acetate polymer in three different soil textures was experimentally investigated against wind together with sand particles. So, after design and fabrication of experimental wind tunnel, the erosion of polymer treated samples, was studied under maximum wind velocity of 26 m/s (at 15 cm height) together with sand particles and compared with water treated soil samples. The studied treatments were polymeric emulsion (25 g/lit) and water as stabilizer and three different soils (sand, silt loam and silty clay) in three replications. The results showed that there was significant difference between the erosion of polymer treated and water treated samples. The results also showed that, application of 25 gr/m2 Polyvinyl Acetate in the experimental conditions, reduced the soil erosion against the wind together with sand particles, due to development of interconnecting ties between the particles and covering of the soil particles surface with a thin polymer film. Adding this polymer reduced the erosion of Aeolian sands to zero and the soil erosion reduction in silty loamy and silty clayey soil samples, was 76% in comparison with water treated samples.
  • B. Frid Gigloo, A. Najafinejad, V. Moghani Bilehsavar, . Ghiyasi Page 77
    One of the most important factors in sustainable development of watersheds is suitable water resources availability in terms of quantity and quality. Along with industrial development, population increase and lack of proper environment control, contamination risk threats the water resources. Water quality properties are the very important component of water resources management and a watershed health assessment. In the case study undertaken, based on data available in the Zarringol station located on the Gorgan river of Golestan province in 1998 to 2007 water quality analysis with drawing Piper, Schoeller, Wilcox, Durov, Gips and Stiff, diagrams was performed. For comparing of treatments ANOVA, to test the statistical difference between the years, the LSD, and to determine trends in the test data Kendall test were used. Results showed that the Zarringol water was the saline water type and is approaching to chloride type. Calcium and magnesium ions have an important role in determining the type of river water quality. This river was assessed as moderate to low that had been placed in C3S1 class in Schoeller diagram and suitable for irrigation in lands with good drainage and coarse soil texture. Chemical quality of Zarringol River has been affected by evapotranspiration reactions. The magnesium risk increased and the risk of salinity in the river is too high. Generally it can be said that because of severe manipulation of the natural environment including roads building and mining in the Zarringol river, water quality declined. It can be recommended that water quality monitoring in head waters of Zarringol River will be done in order to show the effects of each branches in water quality at Zarringol River.
  • A.A. Besalatpour, M.A. Hajabbasi, H. Ayoubi Page 97
    Gamma test is an appropriate tool for determining the optimum input combination and suitable number of data to achieve minimum mean square error in any continuous nonlinear modeling approaches. In this study, at first Gamma test technique was used to determine the optimum input variables from measured input parameters (including soil properties, topographic and vegetation attributes) affecting soil shear strength (SSS) prediction. Two different artificial neural network (ANN) models were then constructed using different input data (Models 1 and 2) to predict SSS. In Model 1, all of the measured parameters (12 parameters) were used as input variables of the model and Model 2 was constructed using only the optimum 5 parameters resulted from the Gamma test trails. According to the Gamma test trail results, fine sand and mean weight diameter (MWD) parameters had the lowest and highest Gamma and v-ratio values among the other parameters, respectively. Furthermore, the vegetation index (NDVI), sand, very fine sand, and aspect parameters had a Gamma values of 0.2177, 0.2280, 0.2313, and 0.2318 in comparison with the other investigated parameters, respectively. Therefore, sand, fine sand, very fine sand, NDVI, and aspect parameters were selected as the optimum 5 input variables for modeling of SSS using ANNs. The proposed ANN model using the optimum 5 input variables, selected from the Gamma test trails (Model 2), had a similar accuracy with the proposed ANN model using all of the 12 input variables (Model 1). The correlation coefficient (r) and root mean square error (RMSE) values for Model 2 were 0.885 and 0.045, respectively, while these indices for Model 1 were 0.891 and 0.058, respectively. Therefore, it appears that the Gamma test technique can be used for choosing optimum input variables affecting SSS prediction to reduce experimental expenses and to save a great amount of time and effort in modeling approaches.
    Keywords: Gamma test, Soil mechanical properties, Artificial neural networks, Modeling
  • H. Hatami, A.R. Karimi, A. Fotovat, H. Khademi Page 115
    Potassium (K) as a macroelement is frequently made available by weathering of aluminosilicates such as K-feldspar and micaceous minerals in the soils. The objectives of this study were to determine the effect of mineral grain size and type of extractant on the different forms of K of micaceous and K-feldspar minerals and to find out a relationship between aqua-regia extractable K and type of K-bearing minerals. Water soluble, exchangeable, non-exchangeable and aqua-regia exteractable K of 50-100 and <50 μm sizes of biotite, phlogopite, muscovite, zanjan and yazd K-feldspars were investigated. The amount of released K was measured by flame photometer. The results indicated that the amounts of soluble and exchangeable K of trioctahedral micas (biotite and phlogopite) and feldspars are not greatly different, but in this regards, diotahedral muscovite is less important even than feldspars. Soil reservoir of non-exchangeable potassium is significantly higher in trioctahedral micas (up to 17 g kg-1) than muscovite and feldspars (up to 3 g kg-1). The small particles (<50 μm) had a significant effect on the different forms of K in all minerals. The amount of aqua-regia extractable K from trioctahedral micas exceed to 81 g kg-1. This value was 4 g kg-1 for other minerals. The mineral size had no effect on the aqua-regia extractable K in trioctahedral micas while in muscovite and feldspars this form of K increase up to 3.5 times with particle size reduction. More investigations are necessary to propose aqua-regia extractable K as an indicator for assessing type and amount of K-bearing minerals and soil potassium supplying power.
    Keywords: Silicate minerals, Nonexchangeable potassium, Aqua, regia
  • S. Bagheri, A.R. Zahiri, R. Ghobadian, A.A. Dehghani, M. Meftah Halaghi Page 133
    Side weir is one of the most common structures for flow control and diversion in hydraulic laboratories, irrigation and drainage networks and water and waste water channels. Side weirs are generally sharp crested and have limitations in measuring discharge, hence in this study, the compound sharp crested side weirs have been suggested, for the first time. Accurate flow measurement in wide range of discharges in comparison with simple side weirs, is one of the main characteristics of these weirs. Some experiments have been carried out in a rectangular-rectangular compound side weir with variable heights and widths. Dimensional analysis of effective parameters on flow discharge of a compound weir illustrates that its discharge coefficient is a function of upstream Froude number, ratio of weighted height of weir crest to upstream water depth and ratio of channel width to upstream water depth. Based on the experimental data and optimization technique, a dimensionless equation has been developed for calculation of the discharge coefficient. Then, a new equation has been proposed for prediction of flow discharge in compound rectangular-rectangular sharp crested side weirs. Through comparison of results of this new equation and experimental data, the determination coefficients of training and testing data were calculated as 0.96 and 0.98, respectively. Also, mean average relative error was 6.4%.
    Keywords: Flow discharge measurement, Side weir, Compound weirs, Discharge coefficient
  • M.H. Bagheri Harooni, S. Morid Page 151
    Water resources scarcity and increasing demand have led to unbalanced supply-demand in the watersheds and water systems. Therefore, planning for efficient allocation has been a matter of importance. To resolve water allocation problems, various models and tools have been developed. Selection of these models is also another issue that needs to be done by an holistic approach. WEAP and MIKE BASIN are two of the well known models in this regard and comparison of their abilities construct objective of the present paper. To do this, capabilities and features of the two models were firstly outlined. Then in two assumptive examples, models were compared based on priority-base allocation and reservoir operation. Furthermore, models ran for a part of Talvar River as one of the main tributaries of the Ghezelozan River. This system consists of ten water demand nodes (domestic and agriculture) and three reservoirs. The results showed that in the priority-base allocation the performances were different, but they were identical in the operation rules and reservoir simulation. The results of reliability index showed that MIKE BASIN simulation matched better with reality due to their ability to extract more water. While, WEAP showed better results for optimization and even distribution of deficits among nodes.
    Keywords: Water allocation, MIKE BASIN, WEAP, Reliability index, Talvar river
  • M. Kiani Harchegani, S.H.R. Sadeghi Page 169
    The particle size distribution (PSD) of suspended sediment has fundamental importance in understanding its role in a variety of environmental processes, modeling the transport of sediment and sediment-associated contaminants including heavy metals, nutrients, radionuclide and synthetic organic compounds in river systems. This paper aimed to assess spatial variation of relationship between transport of heavy metals (iron, chromium, nickel and zinc) and PSD of suspended sediment. The study was conducted in Educational and Research Watershed of Tarbiat Modares University comprises some 50000 ha. Towards this attempt, twenty two sediment samples were collected from beginning and end of a study reach (700 m) during May 2007 to June 2008. The samples were then prepared through direct digestion and finally analyzed by atomic absorption spectrophotometer (AAS). The sediment samples were also analyzed for PSD determination based on Stokes’ law with the help of modified pipette method after sample preparation. The relationship between PSD and heavy metals contents were thus evaluated applying bivariate regression models. Proposed models were then selected based on statistical criteria. The results showed a quite high correlation between iron, nickel, chromium and zinc content in suspended sediment and fine PSD (silt and clay) at confidence level of beyond 95% and with correlation coefficient greater than 0.71%. However, the variability of type and quality of relationships at two study points were also well proved.
    Keywords: Forest Watershed of Kojur, Heavy metal concentration, Particle size distribution, Regression model, Suspended sediment concentration
  • M. Gharagezlu, M. Masoudian, S.A.A. Salehi Neyshabouri, F. Naderi, A. Severi Page 185
    Combined structure of weir and gate is utilized extensively in hydraulic engineering because of advantages than using each separately, such as passing the floated (ice, wood etc) and settlement of materials together at the same time. Cylindrical weir-gate is one of these structures that has features such as being economical, simple design, ease of construction and high discharge coefficient. Effects of hydraulics and geometric parameters of cylindrical and semi cylindrical (two conditions: curvature in upstream side and curvature in downstream side) weir-gate on discharge coefficient are investigated in this article. The tests were done in a laboratory 6 meters length and 75 mm wide flume and used cylindrical and semi cylindrical pipes with 40, 50, 60, 70 and 85 mm diameters. The results show increase in ratio of upstream depth to gate opening (H/a) and to pipe diameter (H/D) cause growing discharge coefficient. Also with a constant H/D, the flow coefficient for cylindrical weir-gate is close to its value for semi cylindrical weir-gate with curvature in upstream side and is about 12 percent more than semi cylindrical with curvature in downstream side. For each three modes in the range of experiments the discharge coefficient varies between 38-96 percent.
    Keywords: Weir, Gate, Discharge coefficient, Semi cylindrical
  • A. Hezarjaribi, Gh. Ghorbani Nasrabad, R. Fazl Oula, M. Abedinpour Page 199
    Since trickle irrigation system efficiency depends on the physical and hydraulic characteristics of the drippers and specially water application uniformity, therefore evaluation of drippers as the most important section of a trickle irrigation system will be very important to have an efficient irrigation system. The objective of present study was to measure discharge rates of three different kinds of emitters (including Siplast, Inline168 and Katif8) at four different pressure levels of 50, 100, 150 and 200 kPa to assess the hydraulic performances, calculating the coefficient of manufacturing variation, water distribution uniformity of emitters and emitter discharge exponent, in order to establish the emitter´s flow rate sensitivity to pressure and comparing the results to the manufactures´ specifications. Based on results, Katif8 was classified as pressure compensating and inline168 and Siplast were classified as non-compensating pressure as expected. All three emitters distributed water uniformly at all operating pressures. Results indicated that designing trickle irrigation specially relationship between discharge and pressure should be based on reliable test data, not on manufacturer´s supplied data.
    Keywords: Trickle irrigation, Hydraulic performances, Distribution uniformity, compensating pressure
  • E. Fallah Ketylateh, E. Dordipour, A. Gholizadeh Page 213
    To determine the critical level of zinc in soil and evaluation of the zinc nutritional status in peach orchards, composite soil samples (depths of 0-30 and 30-60 cm) were collected from 39 peach orchards of Golestan province. Soil samples of 24 gardens were selected for the following experiments on the basis of basic experiments results and extracted soil zinc contents. The extractants applied in the study were DTPA and SB-DTPA. An experiment was carried out as a split plot in randomized complete block design including two factors, with four replications. The main plots included 24 orchard soils and sub plots contained three levels of zinc treatments from zinc sulphate (34% Zn) source in 0, 10 and 20 kg/ha rates utilized in banded application on the shade area of tree. Leaf samples were randomly collected from all treatments in mid-season growth and their zinc contents were analyzed. Visual zinc deficiency symptoms were recorded in the orchards at the time of leaf sampling. Critical levels of soil zinc for DTPA and SB-DTPA were estimated by visual inspection method 0.90 and 1.00 mg/kg, respectively and by Cate-Nelson graphical method 0.70 and 0.85 mg/kg, respectively.
    Keywords: Critical level, Extractant, Peach, Zinc
  • M. Felegari, A. Talebi, Y. Kiaoshkurian Page 227
    Landslides are one of the destructive erosion events in slopes that cause financial losses on the roads. Nowadays landslides are more influenced by human activities than natural aspect. But one of the important human activities in landslide event is road construction in most of Watersheds. In this research the effect of the road in landslide event in part of the Ilam dams, in southeast Ilam with 18360 hectare was evaluated by slope stability model (FLAC SLOP). After selecting the slopes, requirement parameters by soil sampling were done in each slope. To determine the factor of safety (FS), these parameters were considered as the input in the model and FS values were calculated. In the next step effect of road on selected slopes was applied in the model. The results indicated that the road building in slopes with more than 15 percent steepness decreased the stability of slopes. Also using this model could help recognize unstable slopes and could characterize conservation operations to increase slop stability. Based on results operations like nailing and terraces increase slope stability up to 20 percent.
    Keywords: Landslide, Slope stability model, Road, Factor of safety, Increase stability
  • E. Sheidai Karkaj, H. Barani, M. Akbarlo, Gh.A. Heshmati, F. Khormali Page 241
    Carbon sequestration in soil through rangeland reclamation and planting new species, in view point of economics, is one of the practical ways to reduce CO2 concentration in the atmosphere. Study about carbon sequestration cost and identification of low-cost species is necessary to recommendation of low-cost suitable species for reclamation of rangeland. Economic aspects of soil carbon sequestration were evaluated in two sites of Chapar Ghoymeh region planted by Agropyon elomgatum and Atriplex lentiformis. Therefore soil annual sequestrated carbon amount per hectare was determined after laboratory analyzing of random soil samples of two species planted sites and comparing with soil carbon of control site. Thus final annual cost of carbon sequestration per hectare was assessed using of cost and income data of sites driven of handbook of rangeland reclamation plans and interview with experts. Overall results of this study showed that reclamation of rangeland by Atriplex lentiformis and Agropyron elongatum have sequestrated 21.974 and 12.872 ton carbon per hectare in soil respectively. The cost of sequestrating carbon in soil of Atriplex lentiformis and Agropyron elongatum sites were 17,056,172 and 20,115,109 Rials respectively. Therefore Atriplex lentiformis is more suitable and low-cost species in reclamation of rangeland in view point of soil carbon sequestration and continuing reclamation of this region by planting Atriplex lentiformis would contain low cost for sequestration carbon in soil.
  • P. Mashayekhi, Z. Abbasi Page 253
    Soil test is necessary to identify optimal concentrations of phosphorus required for plant growth. A greenhouse experiment was conducted using 30 soils with widely different properties to compare Soltanpour method with conventional method of Olsen. Phosphorus extracted from soil by this method, has a high correlation with P extracted by Olsen extractor (r=0.97**) and also with various plant factors such as plant dry matter yield, the amount of phosphorus in the tissue and phosphorous uptake. The critical levels in studied soils for Olsen and Soltanpour methods were 15 and 6.5 mg/kg in soil, respectively.
    Keywords: Critical level, Extraction, Olsen, Phosphorous, Soltanpour, Simultaneous