فهرست مطالب

پژوهش های حبوبات ایران - سال سوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز و زمستان 1391)

مجله پژوهش های حبوبات ایران
سال سوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز و زمستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1392/07/20
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سمانه ذکایی، ماهرخ فلاحتی رستگار، بهروز جعفرپور، عبدالرضا باقری، وحید جهانبخش مشهدی صفحه 7
    به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های قارچ عامل پژمردگی و زردی نخود از دو نشانگر مولکولی RAPD و PCR-RFLP استفاده شد. در روش RAPD، 14آغازگر استفاده شده، چندشکلی خوبی را نشان دادند. بعد از بررسی الگوهای باندی این 14آغازگر، میزان قرابت ژنتیکی20جدایه بر اساس فاصله ژنتیکی به صورت دندروگرام رسم گردید. تجزیه دندروگرام رپید نشان داد که که بین منشا جغرافیایی جدایه ها و گروه های ژنتیکی، ارتباط معنی داری وجود ندارد. در روش PCR-RFLP قطعات تکثیرشده با استفاده از آغازگر های IGS2 و CLN12 در یک گروه طولی bp2500 قرار گرفتند. در کل، در اثر هضم محصول PCR با سه آنزیم برشی، 22عدد باند چند شکلی ایجاد شد که در این بین، آنزیم RsaI بیشترین تعداد باند چند شکلی (12باند) و آنزیم EcoRI کمترین تعداد باند چند شکلی (3باند) را تولید کردند. نتایج محاسبه فاصله ژنتیکی آن ها نشان داد که جدایه های FOC86، FOC85 و FOC40 (از نیشابور)، FOC32 (از بجنورد)، FOC21 و FOC15 (از بردسکن) و FOC11 (از قوچان) کمترین فاصله و بیشترین شباهت ژنتیکی را از هم داشته و بیشترین فاصله ژنتیکی هم بین جدایه FOC6 (از قوچان) با سایر جدایه ها به دست آمد. در این روش بین منشا جغرافیایی جدایه ها با گروه بندی خوشه ایآنها، رابطه آشکاری وجود نداشت.
    کلیدواژگان: تنوع ژنتیکی، Fusarium oxysporum f، sp، ciceri، PCR، RFLP، RAPD
  • پروانه ابریشم چی، علی گنجعلی، هصان ساکنی صفحه 17
    مطالعه حاضر با هدف بررسی واکنش ژنوتیپ های نخود به تنش خشکی از نظر صفات مورفولوژیک و تغییرات بیوشیمیایی ایجادشده، برای درک بهتر ساز و کارهای مقاومت به خشکی و دستیابی به منابع ژنتیکی مطلوب انجام گرفت. ژنوتیپ های نخود شاملMCC877 و MCC696 (متحمل به خشکی) و MCC776 و MCC588(حساس به خشکی) در چهار رژیم رطوبتی خاک شامل ظرفیت زراعی (شاهد)، 75درصد، 50درصد و 25درصد ظرفیت زراعی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در محیط کنترل شده، در سال1388 با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که اغلب صفات مورفولوژیک، مانند ارتفاع بوته، زیست توده اندام هوایی و ریشه، مجموع طول ریشه ها و سطح برگ، عمدتا تحت تاثیر تنش های شدید خشکی قرار گرفتند. تنش های متعادل خشکی (رطوبت 50درصد ظرفیت زراعی و بالاتر)، تاثیر معنی داری بر صفات فوق نداشت. در این بررسی، با کاهش رطوبت خاک، میزان پرولین در تمام ژنوتیپ ها افزایش یافت. ژنوتیپ بومی کاندیدا برای تحمل به خشکی (MCC696) از بیشترین مقدار پرولین درشرایط تنش شدید خشکی برخوردار بود. فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز، تحت تاثیر تنش خشکی، افزایش یافت و این افزایش در ژنوتیپ حساس به خشکی MCC588، بیش از سایر ژنوتیپ های نخود بود. احتمالا عدم وجود مقاومت و اجتناب از تنش خشکی در ژنوتیپ MCC588، باعث واکنش گیاه به تولید بیشتر آنزیم های آنتی اکسیدان در این ژنوتیپ شد.
    کلیدواژگان: آنزیم های آنتی اکسیدان، پرولین، تنش خشکی، ژنوتیپ های نخود، صفات ریشه و اندام هوایی
  • محمودرضا تدین، علی جعفر قربانی نژاد صفحه 31
    به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری تکمیلی و مقادیر کمپوست بر ویژگی های مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم نخود، آزمایشی مزرعه ای در خرم آباد ایران در سال1389 به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرت های دوبارخردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی شامل چهار سطح آبیاری (بدون آبیاری به عنوان شاهد، آبیاری تکمیلی در مراحل گلدهی، پرشدن دانه، گلدهی+پرشدن دانه) و عامل فرعی در سه سطح کمپوست (صفر، 10، و 15تن در هکتار) و دو رقم نخود (گریت وFlip93-93) به عنوان عامل فرعی فرعی درنظرگرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین تعداد ساقه اصلی (633/3)، شاخه فرعی (61/14)، تعداد غلاف در بوته (68/36)، تعداد دانه در بوته (26/39)، حداکثر ارتفاع بوته (06/38 سانتی متر)، وزن 1000دانه (5/291 گرم)، عملکرد دانه (1688 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (4898 کیلوگرم در هکتار)، از تیمار آبیاری تکمیلی در مراحل گلدهی+پرشدن دانه به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه از برهمکنش آبیاری تکمیلی و میزان 15تن کمپوست در هکتار به دست آمد. عملکرد ارقام نشان می دهد که گیاه نخود، واکنش خوبی به آبیاری تکمیلی و کمپوست در شرایط دیم دارد، لذا به عنوان گیاه زراعی مناسبی برای شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در منطقه خرم آباد، قابل توصیه می باشد.
    کلیدواژگان: آبیاری محدود، دیم کاری، عملکرد دانه، نخود
  • مسلم فتحی، محمدرضا بی همتا، ناصر مجنون حسینی، علی اکبر شاه نجات بوشهری، هادی محمدعلی پوریامچی صفحه 45
    به منظور بررسی و تعیین موثرترین صفات و شاخص های تحمل به خشکی و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به شرایط کم آبی در لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی در قالب طرح آگمنت در دو شرایط جداگانه در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال زراعی1388 اجرا گردید. تنش خشکی به صورت قطع آبیاری از زمان گلدهی به بعد در مقابل شرایط معمول هر هشت روز یک بار، بر روی 238ژنوتیپ اعمال گردید. ارزیابی ژنوتیپ ها از نظرتحمل به خشکی، توسط هفت شاخص مختلف شامل میانگین حسابی(MP)، میانگین هارمونیک(HARM)، تحمل(TOL)، حساسیت به تنش(SSI)، تحمل به تنش(STI)، میانگین هندسی(GMP) و نرخ کاهش عملکرد (Yr) صورت گرفت. برای تعیین روابط بین عملکرد دانه و شاخص ها، از ضرایب همبستگی پیرسون استفاده گردید و شاخص های MP، GMP، HARM و STI که دارای همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در هر دو شرایط بودند، انتخاب شدند که می توانند جهت شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی و پرمحصول برای هر دو شرایط محیطی به کار روند. با استفاده از روش ترسیمی بای پلات بر روی 238ژنوتیپ لوبیا چشم بلبلی و مشاهده وضع قرارگرفتن ژنوتیپ ها در بای پلات مذکور، ژنوتیپ های 4، 149، 180، 6، 147، 151، 160، 55، 9 و 189، به عنوان ژنوتیپ های متحمل با عملکرد بالا شناسایی شدند. تجزیه کلاستر بر اساس شاخص های مورد بررسی و عملکرد تحت شرایط معمول و تنش خشکی، ژنوتیپ های مورد بررسی را در چهار کلاستر گروه بندی کرد که اکثر ژنوتیپ های مقاوم به خشکی با عملکرد بالا در کلاستر سوم قرار گرفتند و اکثر ژنوتیپ های حساس به تنش خشکی در کلاستر دوم قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: بای پلات، تجزیه کلاستر، تنش خشکی، شاخص های تحمل، لوبیا چشم بلبلی، همبستگی
  • زهرا ابراهیمی کاظم آباد، حمید روحانی، فاطمه جمالی، عصمت مهدیخانی مقدم صفحه 55
    پژمردگی فوزاریومی نخود با عاملF. oxysporum f. sp. ciceris یکی از مهم ترین بیماری های این گیاه در ایران به شمار می رود. به منظور شناسایی عوامل کنترل بیولوژیکی این بیماری، سودوموناس های فلورسنت از فراریشه نخود با استفاده از محیط کشت کینگ ب(KB) در مزارع استان خراسان، جداسازی و شمارش شدند. فعالیت ضدقارچی80جدایه باکتریایی علیه قارچF. oxysporum f. sp. ciceris در دو محیط کشت کینگ ب((KB و سیب زمینی دکستروز آگار(PDA) بررسی شد. نتایج نشان داد که از بین80جدایه مورد بررسی، 25/81درصد استرین ها در محیطKB و 37/94درصد در محیطPDA دارای توانایی بازدارندگی از رشد قارچ بودند. بین تولید متابولیت های ضدقارچی با کاهش بیماری، همبستگی مشاهده شد؛ ولی در مورد تولید سیدروفور، هیچ گونه همبستگی مشاهده نگردید. درآزمایش های گلخانه ای، جدایه هایM2-15، Pf-5 وK-15، بهترین اثر را بر وزن تر ریشه و جدایه M2-15 بهترین اثر را بر وزن تر بخش های هوایی داشتند. در بین جدایه های مورد بررسی، جدایهM2-15 موجب کاهش معنی دار شدت بیماری در مقایسه با سایر جدایه ها گردید.
    کلیدواژگان: آنتی بیوتیک، پژمردگی فوزاریومی نخود، سودوموناس فلورسنت، سیدروفور، کنترل بیولوژیک
  • رحیم بیات، سید حسین صباغ پور، علی حاتمی، علی اشرف مهرابی صفحه 65
    به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت و تراکم بوته بر روی عملکرد دانه و اجزای عملکرد در رقم اصلاح شده نخود آرمان، این تحقیق در قالب کرت های خردشده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان در سال زراعی89-1388 در شرایط دیم اجرا شد. عامل اصلی، تاریخ های مختلف کاشت در سه سطح شامل کشت انتظاری (25آذرماه)، کشت بهنگام بهاره (17اسفندماه) و کشت دیرهنگام بهاره (15فروردین ماه) و عامل فرعی، تراکم های مختلف شامل20، 30 و40بوته در مترمربع بود. نتایج نشان داد که تاریخ کشت بر تعداد غلاف در بوته، وزن 100دانه و عملکرد دانه، تاثیر معنی داری (p < 0.01) داشت. همچنین نتایج نشان داد که تراکم بوته، تاثیر معنی داری (p < 0.01) بر تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و شاخص برداشت داشت. اثر متقابل تاریخ کشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه، در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. در نهایت، بیشترین عملکرد دانه، در کشت انتظاری با تراکم30بوته در مترمربع حاصل شد و کمترین عملکرد دانه نیز در کشت بهاره دیرهنگام با40بوته در مترمربع به دست آمد.
    کلیدواژگان: اجزای عملکرد، تاریخ کاشت، تراکم بوته، عملکرد دانه، نخود
  • سیده فاطمه فخرراد، ابراهیم ایزدی دربندی، محمدحسن راشد محصل، محمدحسن زاده خیاط صفحه 73
    به منظورارزیابی حساسیت گیاهان زراعی مختلف به بقایای متری بیوزین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی در این آزمایش، شامل هشت گیاه زراعی (لوبیا، عدس، نخود، ذرت، گندم، جو، کلزا و چغندرقند) و هفت غلظت مختلف علف کش متری بیوزین در خاک (0، 016/0، 032/0، 064/0، 128/0، 160/0 میلی گرم ماده موثره متری بیوزین در کیلوگرم خاک) بودند. پس از تعیین درصد سبزشدن گیاهان، بقاء و زیست توده اندام های هوایی و ریشه آن ها،30روز بعد از سبزشدن شان اندازه گیری شد. به منظور بررسی پاسخ گیاهان مورد آزمایش به بقایای متری بیوزین، پس از تجزیه واریانس داده ها، آنالیز رگرسیون آن ها برای تعیین مقدار باقیمانده لازم متری بیوزین برای50درصد تلفات در متغیرهای اندازه گیری شده (ED50) از برازش داده های بقاء و زیست توده اندام های هوایی و ریشه به معادلات سه و چهارپارامتری لجستیک انجام شد. نتایج نشان داد که بقایای متری بیوزین در خاک، تاثیر معنی داری بر رویش گیاهان مذکور نداشت؛ اما با افزایش میزان غلظت متری بیوزین، وزن خشک تمام گیاهان به طور معنی داری (p
    کلیدواژگان: باقیمانده، زیست توده، زیست سنجی، عدس، لوبیا، نخود
  • روشنک قربانی، سیدکریم موسوی، محسن غیاثوند، جواد کریم زاده اصفهانی صفحه 85
    اثر تاریخ کاشت و تراکم کاشت نخود بر جمعیت و درصد خسارت کرم های پیله خوار نخود طی سال های 1387 و 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه نخودخیز گریت شهرستان خرم آباد بررسی شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در سه سطح (23اسفند،10فروردین و اول اردیبهشت) و تراکم کاشت نیز در سه سطح (25،50 و 75بوته در مترمربع) بود. جمعیت لارو آفت، با شمارش روی بوته ها در طول فصل رشد تعیین و درصد غلاف های خسارت دیده، عملکرد نهایی و وزن 100دانه در زمان برداشت مشخص شد. کم بودن جمعیت آفت کرم پیله خوار نخود در سال اول آزمایش، به سرما و یخبندان بی سابقه زمستان 1386 (دمای 6/14درجه سانتی گراد زیرصفر) نسبت داده شد. نتایج سال دوم آزمایش نشان داد که با کاشت زودهنگام نخود، اگرچه جمعیت آفت 35/1برابر و درصد غلاف های آفت زده، پنج برابر شد، اما عملکرد محصول نیز 6/61درصد افزایش یافت. درصد غلاف های آفت زده برای تاریخ کاشت های 23اسفند و10فروردین، به ترتیب 5پنج برابر و چهاربرابر تاریخ کاشت اردیبهشت ماه بود. میانگین عملکرد دانه برای تاریخ کاشت های 23اسفند و10فروردین، به ترتیب 6/61درصد و 4/52درصد بیشتر از تاریخ کاشت اردیبهشت بود. افزایش تراکم کاشت، باعث افزایش درصد جمعیت و درصد خسارت کرم های پیله خوار شد. بیشترین عملکرد دانه از بالاترین تراکم کاشت، حاصل شد. با افزایش تراکم کاشت از 25 به 50 و 75بوته در مترمربع، عملکرد دانه نخود به ترتیب 3/13درصد و 7/37درصد افزایش یافت.
    کلیدواژگان: تاریخ کاشت، تراکم کاشت، نخود (Cicer arietinum L، )، armigera Heliothis spp، _ Helicoverpa
  • راضیه کایدنظامی، حمیدرضا بلوچی، علیرضا یدوی صفحه 97
    عدس، یکی از گیاهان حساس به شوری است و تنش شوری در طول دوره رشد این گیاه، اثرات نامطلوبی بر رشد و عملکرد آن می گذارد. به منظور تعدیل تنش شوری و مطالعه اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه عدس تحت تنش شوری در شرایط گلخانه ای، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتور اول، شامل سه رقم عدس (کیمیا، کرمانشاه و گچساران)، فاکتور دوم شامل سه سطح شوری (0، 60 و120میلی مولار کلرید سدیم) و فاکتور سوم، محلول پاشی با اسید سالیسیلیک شامل سه سطح (0، 2/0 و 5/0میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه توده محلی کرمانشاه در شرایط بدون تنش و محلول پاشی با اسید سالیسیلیک 5/0میلی مولار و نیز میزان آن در شرایط تنش شوری (60 و 120میلی مولار) به ترتیب با دو تیمار اسید سالیسیلیک 2/0 و 5/0میلی مولار نسبت به دو رقم دیگر، بیشتر بود. تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف که دو جزء مهم عملکرد هستند، در توده محلی کرمانشاه، بیشتر از دو رقم دیگر بود. همچنین، برهمکنش کلیه عامل ها روی تعداد شاخه فرعی، وزن 100دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، مالون دی آلدهید اسید و پرولین، معنی دار بود. اثر اسید سالیسیلیک بر بهبود رشد و افزایش عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط تنش شوری معنی دار بود و باعث افزایش عملکرد دانه گردید. در کل، توده محلی کرمانشاه در شرایط شوری60 و 120میلی مولار، به ترتیب با محلول پاشی اسید سالیسیلیک 2/0 و 5/0میلی مولار نسبت به دو رقم دیگر، از نظر اکثر صفات مورد بررسی، نتیجه بهتری را نشان داد.
    کلیدواژگان: وزن دانه، تعداد غلاف، حبوبات، تنش اسمزی، ارتو هیدروکسی بنزوئیک اسید
  • زهرا عرفانی مقدم، جلال صبا صفحه 111
    ارزیابی های گوناگون در منابع ژنتیکی گیاهی، امکان شناسایی تنوع ژنتیک و استفاده از آنها را در اصلاح گیاهان فراهم می آورد. در این آزمایش، 27لاین انتخابی از نسل F7لوبیاچیتی و یک شاهد محلی همراه با دو رقم شاهد تلاش و COS-16، در مجموع30لاین و رقم، تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند که به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی1388 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین مواد گیاهی مورد ارزیابی از نظر تمام صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1درصد، تفاوت بسیار معنی دار وجود داشت. مقایسه نتایج تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی، نشان دهنده شباهت بسیارزیاد این دو تجزیه درگروه بندی تیمارها می باشد. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که چهار مولفه اول، 81درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند. صفات روز تا50درصد غلاف دهی، ارتفاع بوته و عملکرد دانه، بیشترین واریانس مولفه اول و صفات درصد سبزشدن و شاخص سبزشدن، بیشترین ضریب تبیین را در مولفه دوم توجیه کردند. صفت روز تا رسیدگی کامل، بیشترین واریانس مولفه سوم و تعداد دانه در غلاف، بیشترین ضریب تبیین را در مولفه چهارم توجیه کردند. بررسی روابط بین صفات و نتایج تجزیه به مولفه ها و همچنین تجزیه کلاستر نشان داد که لاین های 24، 21، 5 و20، نسبت به سایر ژنوتیپ ها برتری داشتند.
    کلیدواژگان: تنوع، گروه بندی، گزینش، لاین، لوبیاچیتی
|
  • Samaneh Zokaee, Mahrokh Felahati Rastegar, Behroz Jafarpour, Abdolreza Bagheri, Vahid Jahanbakhsh Mashhadi Page 7
    In order to study the genetic diversity of the causal agent of Fusarium wilting in chickpea, two techniques including RAPD and PCR-RFLP were used. In RAPD-PCR technique, all 14 primers could show the diversity among the isolates. After studding the banding patterns of 14 primers, a dendrogram based on similarity matrix was constructed. The RAPD dendrogram analysis could not separate isolates based on their geographical origins. In PCR-RFLP technique, two primers, IGS2 and CLN12, were used which made the same band pattern (2.5 kb) in all isolates. Totally, 22 polymorphic bands obtained through digestion with three digestive enzymes. The digestive enzyme RsaI produced the highest number of polymorphic bands (12 bands) and EcoRI produced the lowest number (3 bands). The genetic calculation results of the isolates showed that FOC85, FOC86 and FOC40 isolates (from Neyshabour), FOC32 (from Bojnord), FOC21 and FOC15 (from Bardaskan) and FOC11 (from Ghochan) showed the lowest genetic distance and the highest genetic similarity. The most genetic distance observed among FOC6 isolates (from Ghochan) compared to other isolates. Analysis of clusters in this method showed that there are not any specific relation between genotypic grouping and their geographical origins.
    Keywords: Fusarium oxysporum f.sp, ciceri, Genetic variation, PCR, RFLP, RAPD
  • Parvaneh Abrishamchi, Ali Ganjeali, Hasan Sakeni Page 17
    This study aimed to assess the response of chickpea genotypes to drought stress in terms of morphological traits and subsequent biochemical changes to further understanding of drought resistance mechanisms in plants and access to better genetic resources. The chickpea genotypes including MCC776, MCC877, MCC696 and MCC588 evaluated at four soil moisture regimes with field capacity (control), 75%, 50% and 25% of field capacity through a factorial experiment in a completely randomized design with three replications at physiology laboratory in Research Center for Plant Science, during 2009. The results showed that most of the morphological traits such as plant height, shoot and root biomass, total root length and leaf area, were mainly affected by severe drought stress. Moderate drought stress (50% FC moisture and above) had no significant effect on these traits. Reduced soil moisture increased the stem proline content in all genotypes. The highest proline obtained in native genotype candidate (MCC696) at severe drought stress. Enzymes activity of super oxide dismutase and peroxidase increased in drought- sensitive genotype MCC588 than other genotypes. Absence or poor performance of drought tolerance or avoidance mechanisms in MCC588 genotype possibly caused induction of oxidative stress and produced antioxidant enzymes.
    Keywords: Antioxidant enzymes, Chickpea genotypes, Drought stress, Proline, Root, shoot traits
  • Mohamadreza Tadayyon, Alijafar Ghorbaninejad Page 31
    To investigate the effects of supplementary irrigation and application of different compost levels on morphological traits, yield and yield components of two chickpea cultivars under dry land conditions, a field experiment was conducted at the research field in Khoramabad, Iran in 2009-2010. The experiment was split split plot based on randomized complete block design with four levels of irrigation (no irrigation as control, supplementary irrigation at flowering, at grain filling, and at flowering + grain filling stages along) with three levels of compost (0, 10 and 15 t.ha-1 as sub factors) and two chickpea cultivars (Greet and Filip93-93) as sub-sub factors. Results indicated that the highest number of main shoot (3.63), branches (14.61), pod/plant (36.68), seed/plant (39.26), plant height (38.6 cm), 1000 seed weight (291.5 g), grain yield (1688 kg/ha) and biological yield (4898 kg/ha) were obtained from supplementary irrigation at flowering + grain filling stages from Greet cultivar. The maximum grain yield was obtained from interaction of supplementary irrigation and application of 15 t.ha-1 compost. Due to increase of chickpea cultivar yield under supplementary irrigation and compost in dry farming conditions, therefore such plant is recommended for dry farming at Khoramabad region.
    Keywords: Chickpea, Dry land farming, Supplementary irrigation, Yield
  • Moslem Fathi, Mohamadreza Bihamta, Naser Majnoon Hosseini, Aliakbar Shah Nejat Boushehry, Hadi Mohammad Ali Pour Yamchi Page 45
    In order to study and determine the most effective traits, drought tolerance indices and identify tolerant genotypes in terminal drought stress on the cowpea, an experiment was carried out based on an augment design in two separate conditions in the Karaj Farm, Faculty of Agriculture, Tehran University in 2009. Drought stress was imposed by cutting irrigation after flowering against normal irrigation on 238 cowpea genotypes. Evaluation of studying genotypes under drought conditions was conducted using nine indices, including mean productivity (MP), Harmonic Mean (HARM), Tolerance Index (TOL), Stress Susceptibility index (SSI), Stress Tolerance index (STI), Geometric Mean productivity (GMP), Yield Index (YI), Yield Stability Index (YSI) and Yield Reduction percent (Yr). To determine the relationship between grain yield and indices, Pearson correlation coefficient was calculated. The MP, GMP, HARM and STI indices which have the most significant correlation with yield in stress and non-stress conditions were introduced as the best indices for screening tolerant genotypes to drought and high-yielding in both environmental conditions. Using Biplot scatter graph in 238 cowpea genotypes and according to genotypes status in Biplot scatter graph, 4, 149, 180, 6, 147, 151, 160, 55, 9 and 189 genotypes were identified as tolerant genotypes with high-yield. Cluster analysis based on investigating indices and yield under drought stress and non-stress conditions showed that genotypes was grouped in four clusters and most of drought tolerant genotypes with high yield were grouped in third cluster, while most of sensitive genotypes to drought stress were grouped in the second cluster.
    Keywords: Biplot, Cluster analysis, Correlation, Cowpea, Drought stress, Tolerance indices
  • Zahra Ebrahimi Kazemabad, Hamid Rohani, Fatemeh Jamali, Esmat Mahdikhani Moghadam Page 55
    Fusarium wilt of chickpea, caused by Fusarium oxysporum f. sp. ciceris, is one of the most important diseases of this plant in Iran. In order to control this disease biologically, fluorescent pseudomonas were isolated from the rhizosphere of chickpea plants and enumerated using King’S medium B (KB). Antifungal activity of 80 bacterial isolates against Fusarium oxysporum f. sp. ciceris was evaluated on KB and potato dextrose agar (PDA) media. Results revealed that from 80 isolates tested, 81. 25% of isolates in KB and 94. 37% in PDA showed the ability to inhibit fungal growth. There was a correlation between production of antifungal metabolites and disease reduction, however, no correlation was observed between Siderophore production and metabolite production. Under greenhouse conditions, results showed that only M2-15 isolate reduced Fusarium wilt of chickpea significantly, with the rest having positive effects on chickpea growth factors. In greenhouse experiment, M2-15، Pf-5 and K-15 isolates caused a significant increase in growth factors including dry and fresh root and shoot weights compared to control plants. Among isolates studied in this research, M2-15 decreased the severity of chickpea wilt under greenhouse conditions, significantly.
    Keywords: Antibiotic, Biological control, Fusarium wilt, Pseudomonas fluorescens, Siderophore
  • Rahim Bayat, Seyed Hosein Sabaghpour, Ali Hatami, Ali Ashraf Mehrabi Page 65
    In order to evaluate the effect of different levels of sowing dates and plant density on grain yield and its components in chickpea var. Arman, a field study was conducted at Ekbatan Research Field Station of Agricultural and Natural Resources Research Center of Hamedan province under rainfed condition during 2009-2010 cropping season. Treatments were arranged as split plot on the basis of randomized complete block design with four replications. The main plots were date of sowing in three levels including Entezari (16 December), spring planting (7 March) and late spring planting (4 April) and the sub-plots were plant densities (20, 30 and 40 plants/m2). Results showed that pod number per plant, 100-seed weight and grain yield were affected by sowing dates, significantly. The results also showed significant differences for pod number per plant, grain yield and harvest index in different plant densities. The interaction of sowing date×plant density was significant (p< 0.01) only for seed yield. Finally, the highest and the lowest seed yield was achieved in Entezari planting with 30 plants/m2 and late spring planting with 40 plants/m2.
    Keywords: Chickpea, Plant density, Seed yield, Sowing date, Yield components
  • Seyedeh Fatemeh Fakhrerad, Ebrahim Izadi Darbandi, Mohammad Hasan Rashed Mohassel, Mohammad Hassanzadeh, Khayat Page 73
    To evaluate the sensitivity of different crops included some pulses to simulated metribuzin soil residues, an experiment was conducted in completely randomized design with factorial arrangement and four replications in Research Greenhouse of College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Treatments included of 8 crops (chickpea, common bean, lentil, corn, wheat, barley, rape seed and sugar beet) and concentrations of metribuzin simulated residue in soil at 6 levels (0, 0.016, 0.032, 0.064, 0.128 and 0.160 mg a.i. kg-1 soil). Plants survival percentage and shoot and root biomass were measured 30 days after emergence. Plants response to metribuzin soil residue fitted with 3 and 4 parameters logistic equations to the shoot and root biomass data as a function of the herbicide soil residue concentrations and was used to calculate the dose for 50% of measured traits (ED50). Results showed that the survival and shoot and root growth were affected by metribuzin soil residue, significantly (pchickpea>common bean>corn.
    Keywords: Bean, Bioassay, Biomass, Chickpea, Lentil, Residue
  • Roshanak Ghorbani, Seyed Karim Mousavi, Mohsen Ghiasvand, Javad Karimzade Esfahani Page 85
    The effects of sowing date and crop density of chickpea on population and infestation of pod borers were studied in a randomized complete block design by factorial arrangement with three replications in the chickpea growing region of Greet, Khorramabad in 2007 until 2009. Experimental factors comprised of sowing dates (March 14, March 30, and April 21) and crop density (25, 50 and 75 plant.m-2). Population of larvae on plants during the growing season and final yield and 100 seeds weight at harvesting time were determined. Pod borers low population in first year was attributed to the extremely cold winter (occurrence of 14.6°C) during the growing season. The second year results showed that although pest population in early date of planting was 1.35 times higher than other dates and infestation percentage was more than 5 times, but the yield was 61.6% higher in early sowing treatment. Infestation percentage was 5 and 4 times higher in plots sowed on March 14 and 30, respectively than those plots sowed on April 21. The average chickpea yield in March 14 and 30 were 61.6 and 52.4% higher than April 21, respectively. Higher plant density increased population and pod borers damage in chickpea. The highest seed yield was obtained from the highest plant density. When plant density increased from 25 to 50 and 75 plant.m-2 chickpea grain yield increased 13.3% and 37.7%, respectively.
    Keywords: Cicer arietinum, Helicoverpa armigera, Heliothis spp., Plant density, Sowing date
  • Raziyeh Kayednezami, Hamid Reza Balouchi, Alireza Yadavi Page 97
    Lentil is considered as salinity sensitive species and is adversely affected in response to the salt stress in terms of growth and yield. This pot experiment was conducted to determine the effect of exogenous salicylic acid (SA) application on physiology, growth, yield and yield components of lentil grown under salt stress in greenhouse conditions, in a factorial arrangement based on Randomized Completely Block Design with three replications. The first factor was cultivars of lens (Kimiya, Ghachsaran and Kermanshah) and the second factor was three levels of salinity (0, 60 and 120 mM NaCl) and the last one was foliar application by distilled water and two levels of salicylic acid (0.2, 0.5 mM). The results showed that seed yield of Kermanshah cultivar in non-salt conditions and foliar application of 0.5 Mm salicylic acid was 168/88 g/m2 and in salinity condition (60 & 120 mM) Kermanshah cultivar produced more yield than two other cultivars in both levels of salicylic acid foliar applications at 0.2 and 0.5 mM, respectively. The pod number per plant and seed number per pod are two important yield components that were higher in Kermanshah cultivar than that in two other cultivars. Also, the results of variance analysis showed that the interactions of all factor on the number of branches, number of pods per plant, seed weight, seed yield, biological yield, harvest index, malondialdehyde MDA and proline was significant. Salicylic acid effect on growth, seed yield and yield components under salinity stress was due to significant increase in growth rate. In consequence, Kermanshah cultivar in application of 0.2 and 0.5 mM of salicylic acid with 0.2 and 0.5 mM under salt conditions 60 and 120 Mm showed a better performance in most considerable traits rather than two other cultivars.
    Keywords: Number of Pod, Orto¬hydroxybanzoic acid, Osmotic stress, Pulses, Seed weight
  • Zahra Erfanimoghadam, Jalal Saba Page 111
    Assessment of different plant genetic resources clarifies genetic variation and makes it possible to apply them in plant breeding programs. In this experiment, 27 selected lines of common bean (Phaseolus vulgaris L.), one local landrace and two conventional bean cultivars (Talash and COS-16 as controls), sown using randomized complete block design with three replications in the Research Farm of University of Zanjan in 2009. Results of analysis of variance showed significant differences among all tested genotypes (P< 0.01). There was a close agreement in grouping results of cluster analysis and principle component analysis. The principal component analysis showed that first four components explained 81% of the total variation. For the first component, traits including days to 50% podding, plant height and grain yield justified the most variation, and for the second component, emergence percentage and emergence index justified the maximum justified coefficient of determination. For the third component, days to full maturity, and for the fourth component, number of seed per pod showed the most variance. It was concluded that lines number 24, 21, 5 and 20 had higher values compared to other genotypes.
    Keywords: Diversity, Grouping, Line, Phaseolus vulgaris, Selection