مجله پزشکی قانونی
سال نوزدهم شماره 4 (پیاپی 67، زمستان 1391 و بهار 1392)

آنمی یکی از مشکلات شایع در بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه است که علل مختلفی دارد. از جمله علل آن می توان به خون گیری های مکرر برای انجام آزمون های مختلف آزمایشگاهی اشاره کرد که هنوز به درستی شناخته نشده است. از علل دیگر آن التهاب، بیماری های مزمن، خونریزی از دستگاه گوارش... می باشد. ما در این مطالعه به بررسی تاثیر خونگیری های مکرر بر میزان هموگلوبین بیماران بستری در ICU بیمارستان امام ارومیه پرداختیم.
در این مطالعه که به صورت گذشته نگر انجام شده است پرونده 841 بیمار که در طی بازه زمانی یک ساله (1390) در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان های امام خمینی و طالقانی بستری شده اند مورد بررسی قرار گرفته است که 641 بیمار به دلیل نداشتن معیارهای ورود از مطالعه حذف گردیدند و 200 بیمار وارد مطالعه شدند. اطلاعات جمع آوری شده از پرونده ها شامل سن، جنس، بیماری زمینه ای، هموگلوبین روز اول بستری، هموگلوبین روز هفتم بستری و میانگین حجم خون گیری در هفت روز بستری و میانگین تعداد خون گیری در هفت روز بستری می باشد.
تمامی 200 نفری که وارد مطالعه شدند پس از هفت روز بستری در ICU دچار کاهش میزان هموگلوبین شده بودند به این ترتیب که میانگین هموگلوبین روز اول بستری بیماران gr/dl53/4 ± 85/12 و میانگین هموگلوبین روز هفتم بستری بیماران gr/dl 60/4 ± 18/11 بوده است. در این مطالعه ارتباط معناداری بین سن و میزان کاهش هموگلوبین پس از هفت روز یافت نشد. از نظر جنسیت نیز تفاوتی میان دو جنس از نظر میزان کاهش هموگلوبین وجود نداشت به طوری که میزان کاهش هموگلوبین در مردان پس از 7 روز gr/dl 7/1 و در زنان gr/dl 6/1 بود. همچنین بیماری زمینه ای بیماران ارتباط معناداری با میزان کاهش هموگلوبین نداشت. این مطالعه نشان داد که خونگیری های مکرر از بیماران منجر به آنمی می شود به طوری که هرچه میزان خونگیری روزانه (حجم خونگیری روزانه و تعداد خونگیری روزانه) از بیماران بیشتر می شود میزان کاهش هموگلوبین نیز بیشتر می گردد.
با توجه به تاثیر خونگیری های مکرر (حجم خونگیری در روز و تعداد خونگیری در روز) بر کاهش میزان هموگلوبین در بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه و تاثیر منفی آنمی بر پیش آگهی بیماری منطقی است تا با ارائه راهکارهای عملی از خونگیری های مکرر و غیر ضروری جلوگیری شود تا با این روش از میزان افت هموگلوبین در بیماران بستری شده کاسته شود

شخصیت مفهومی کلی و پیچیده است و تاثیرات پایداری بر روابط زناشویی دارد. برخی از ویژگی های شخصیتی و اختلالات روانی، تنشها و تعارضات را بین زوجها افزایش میدهد و این تعارضات زناشویی میتواند نقش به سزایی در عدم موفقیت و ناپایداری کانون خانواده داشته باشد و تداوم زندگی زناشویی را تهدید نماید. تحقیق حاضر در صدد آن است تا ویژگی های شخصیتی در بین زوجهای متعارض و زوجهای عادی را با توجه به عوامل پنجگانه شخصیت مقایسه نماید.
جامعه پژوهش شامل زوجین ساکن شهر اصفهان بود. از میان زوجهای متعارض 53 زوج و از میان زوجهای عادی نیز 53 زوج به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش پرسشنامه پنج عاملی NEO-PI-R (240 سوالی) کاستا و مک کری بود که آزمودنی ها به آن پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها ازSPSS 16 و روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) در سطح معناداری 05/0 > p استفاده شد.
نتایج پژوهش مذکور نشان داد که بین زوج های متعارض و زوج های عادی در مقیاس های (با وجدان بودن، C)، (برون گرایی E)، (روان رنجورخویی، N)، در سطح 05/0 >p تفاوت معنادار وجود دارد و در مقیاس (توافق پذیری، A) و (انعطاف پذیری، O)، در سطح 05/0 > p تفاوت معنادار وجود ندارد.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که ویژگی های شخصیتی افراد، مانند روان رنجور خویی و برون گرایی و با وجدان بودن در ایجاد تعارض بین زوجین نقش دارد.

هدف پژوهش بررسی رابطه عوامل فردی، اقلیمی و بوم شناختی با جرم قتل عمد در استان اصفهان می باشد.

جامعه آماری تمام محکومین قتل عمد در زندان مرکزی استان اصفهان در سال1391 بوده که تعداد 167 نفر به شیوه تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. روش تحقیق به صورت کمی بوده و جزء طرح های توصیفی- پیمایشی (غیرآزمایشی) قلمداد می شود. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده و جهت تحلیل داده ها از آزمون X2 و نرم افزار SPSS استفاده گردید.

یافته ها نشان دادند بین متغیرهای سابقه کیفری، سابقه بیماری روانی، سابقه خانوادگی، مصرف مواد، قومیت، مکان، فصل وقوع جرم، منطقه جغرافیایی و جرم قتل عمد تفاوت معنادار می باشد (000/0=p)، اما بین زمان (روز و شب) و جرم قتل عمد تفاوت معنادار نبود (37/0=p). به عبارت دیگر بیشتر محکومین قتل عمد سابقه کیفری، سابقه بیمار روانی، سابقه خانوادگی جرم و مصرف مواد نداشته، فارسی زبان بوده و جرم بیشتر در فصل زمستان، در خانه و در مناطق شمالی شهر اصفهان وقوع یافته است.

از پژوهش حاضر این نتیجه حاصل شد که عوامل اقلیمی و بوم شناختی بیش از عوامل فردی با بروز قتل عمد به طور مستقیم رابطه دارند

تحقیق در خصوص زمینه های تکرار جرم و زندانی شدن، لازم و موثر است زیرا تنها با شناخت صحیح عوامل زمینه ساز آن ها است که می توان در جهت کاهش تکرار زندانی شدن اقدام نمود. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با تکرار زندانی شدن در زندانیان شهرستان تویسرکان انجام شد.
مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی- تحلیلی در سال 1391 بر روی 93 نفر از زندانیان شهرستان تویسرکان بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از بین مجموع زندانیان (247 نفر) انتخاب شدند. داده ها براساس چک لیست مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک، رفتاری و مربوط به جرم جمع آوری گردید. پس از جمع آوری داده ها، با استفاده از آمار توصیفی، آزمون کای دو و رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
در مجموع 6/65% سابقه قبلی زندانی شدن را داشتند. از نظر تحصیلات نیز 70% افراد تحصیلات کمتر از سیکل داشتند و در 5/64% آن ها سن کمتر از 35 سال بودند. 6/79% آن ها قبل از زندانی شدن مصرف مواد مخدر داشتند. در این مطالعه، سابقه زندان در دوستان (2/5OR=) و مصرف مواد (5/9OR=) در زندانی شدن مجدد افراد نقش داشتند.
بر اساس نتایج این پژوهش عوامل محل سکونت (غیر بومی شهرستان و استیجاری بودن منزل)، سابقه ارتکاب جرم در دوستان، مصرف مواد قبل از زندان، سن در اولین ارتکاب جرم با تکرار زندانی شدن رابطه معنا دار داشت. بنابراین می توان برای پیشگیری و کاهش تکرار جرم و بازگشت مجدد افراد آزاد شده به زندان، با طرح و اجرای اصولی طبقه بندی و جداسازی زندانیان در زندان و آموزش آن ها، بهبود شرایط زندان و ارائه خدمات موثر به آن ها، پذیرش زندانیانی که آزاد می شوند از طرف خانواده ها، دوستان و نهادهای اجتماعی و جلوگیری از طرد آن ها اقدامات موثری انجام داد.

یکی از مواردی که امروز در جوامع بشری به وضوح دیده می شود، مقوله ای است به عنوان همسرآزاری یا به عبارت دیگر بدرفتاری با همسر. خشونت در نهاد خانواده بی شک سلامت جامعه را نیز به خطر خواهد انداخت.
روش انجام: این مطالعه از نوع تحلیلی، مقطعی می باشد. پرسشنامه ها در اختیار 1121 زن که در سال 89 به دلیل خشونت فیزیکی همسر، به اداره کل پزشکی قانونی استان زنجان مراجعه نموده بودند، قرار گرفت. سپس اطلاعات با استفاده از آزمون های آماری کی دو و Binomial و با توجه به سالنامه آماری سال 89 استان زنجان تجزیه تحلیل شد. اختلاف آماری معنی داری در سطح 99% بین گروه های مختلف سنی زنان، تحصیلات، رتبه های تولد و شغل زنان، تحصیلات و شغل مردان و تعداد فرزندان وجود داشت. بیش ترین فراوانی در مورد علت اختلاف همسران مربوط به مشکل مالی با 2/23% بود. در 3/46% موارد تاریخ اولین همسرآزاری یک ماه بعد از ازدواج بود. 81% زنان 5 بار و بیش تر مورد همسرآزاری قرار گرفته بودند در حالی که 8/65% زنان یک بار به پزشکی قانونی مراجعه نموده بودند. ارایه آموزش های لازم به نوجوانان در مدارس و مراکز آموزش عالی و رسانه ها، بهره جستن از دستورات اسلامی، مشاوره پیش از ازدواج، مشاوره زناشویی برای کاهش اختلافات، تقویت بنیه علمی مشاوران، زمینه سازی هر چه بیش تر بسترهای مشارکت زنان در فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و تلاش در جهت ارتقای برابری جنسیتی، تصویب و اجرای قوانین حمایت از زنان، تلاش در راستای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی افراد، برنامه ریزی و اجرای صحیح فعالیت های اقتصادی جهت افزایش فرصت های شغلی و کاهش بیکاری در سطح جامعه می تواند درکاهش همسرآزاری موثر باشد.

این پژوهش با هدف بررسی عوامل خطر و محافظت کننده اقدام به خودکشی در زندانیان مرد با سوء مصرف و وابستگی به مواد انجام شد.
در یک طرح همبستگی از جامعه زندانیان شهر تهران 230 نفر وارد مطالعه شدند. از ابزارهای مقیاس آگاهی و توجه با حضور ذهن، پرسشنامه دلایل زندگی، سیاهه کوتاه نشانه های روانی و پرسشنامه تاب آوری کونور- دیودسون برای جمع آوری داده ها استفاده شد.
شیوع طول عمر اقدام به خودکشی در بین زندانیان 42٪ بود. شیوه اصلی اقدام به خودکشی مسموم سازی بود، در 27٪ از شرکت کنندگان سابقه بیش مصرف وجود داشت و در 15٪ موارد انگیزه بیش مصرف مردن بود. مقایسه های گروهی نشان داد افراد بدون سابقه اقدام به خودکشی با سایر گروهای با سابقه اقدام به خودکشی از لحاظ باورهای بقا و مقابله، ممنوعیت اخلاقی، ترس از عدم تایید اجتماعی و حضور ذهن رگه با هم تفاوت معنی دار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون لوجستیک نشان داد مصرف چند دارویی، باورهای بقا و مقابله و باورهای مرتبط با مسوولیت پذیری نسبت به خانواده سابقه اقدام به خودکشی را پیش بینی می کنند.
اقدام به خودکشی مشکلی نسبتا شایع در بین زندانیان مرد با سو ء مصرف یا وابستگی به مواد است. عوامل مرتبط با شیوه مصرف مواد و باورهای دلایل زندگی به عنوان عوامل خطر و محافظت کننده اصلی این رفتار هستند.

اندام تحتانی شایع ترین ناحیه آسیب دیده در انواع مختلف صدمات ناشی از تصادفات بوده و اغلب باعث درمان های طولانی مدت، معلولیت های دائمی و پرداخت خسارت های سنگین می گردد. در این مطالعه سعی شده میزان نقص عضو اندام های تحتانی ناشی از تصادفات مورد بررسی قرار گیرد.
روش تحقیق: در یک مطالعه مقطعی تحلیلی کلیه افراد مصدوم به دنبال سوانح ترافیکی ارجاعی به مرکز پزشکی قانونی شهر کرمان در طی یک سال شمسی که منجر به آسیب در اندام تحتانی شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند و داده ها بعد از انجام معاینات لازم و بررسی های تخصصی ثبت و با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز شد.
در این مطالعه بیشترین فراوانی رده سنی 20 تا 30 سال و 79% مصدومان تحصیلات زیر دیپلم داشتند. بیشترین فراوانی اعضای آسیب دیده در جمعیت مورد مطالعه تنه تیبیا و سپس قسمت فوقانی تیبیا بودند. بیشترین آسیب دیدگان راکبین موتورسیکلت با فراوانی 79% و بیشترین فراوانی آسیب ها معادل 50% در سمت راست مصدومین و بیشترین فراوانی نقص عضو بین 0 تا 5% بود.
با توجه به این که بیشترین محل های وقوع حادثه در کوچه و خیابان و بیشترین وضعیت حین تصادف راکبین موتورسیکلت و دوچرخه بودند لذا کنترل سرعت وسایل نقلیه و ایجاد تغییرات لازمه در طراحی موتورسیکلت و استفاده از لباس ایمنی در کاهش شکستگی های اندام تحتانی و به دنبال آن نقص عضو حاصله موثر خواهد بود. همچنین با توجه به این که اکثر مصدومان دارای تحصیلات زیر دیپلم بودند ارتقاء سطح آموزش گام بلندی در کاهش نقص عضو حاصل از سوانح ترافیکی خواهد داشت.

محاسبه خواص مکانیکی بافت مغز به منظور داشتن درک کامل و جامع از تغییرات ایجادی در آن، می تواند بسیار سودمند و کاربردی باشد. بافت مغز در زمره بافت های خیلی نرم قرار می گیرد که نمی تواند بار زیادی را تحمل کند. خواص مکانیکی این بافت می تواند در شرایط خاصی از بیماری تغییر یابد. پلاسمودیوم فالسیپاروم (Plasmodium falciparumیکی از انواع انگل های کشنده مالاریا است که می تواند با تغییر در خواص مکانیکی گلبول قرمز خون، منجر به این تغییر شود. تغییر خواص در بافت مغز در پلاسمودیوم فالسیپاروم، مالاریای مغزی نامیده می شود که با گیرکردن گلبول های قرمز آلوده در مغز ایجاد می شود. گیر کردن گلبول های قرمز آلوده که نسبت به گلبول های قرمز سالم بسیار سخت تر شده اند، می تواند منجر به کما در بیمار و در نهایت مرگ آن شود. بنابراین می توان با محاسبه و بررسی روند تغییرات خواص مکانیکی در بافت مغز آلوده به انگل پلاسمودیوم فالسیپاروم نکاتی را درباره آن آشکار کرد. اما به دلیل محدودیت های موجود در بررسی این بیماری در پلاسمودیوم فالسیپاروم، مدل حیوانی آن یعنی پلاسمودیوم برگه ای نوع آنکا (Plasmodium berghei–ANKA) می تواند مورد استفاده قرار بگیرد که در ایجاد مالاریای مغزی با انگل پلاسمودیوم فالسیپاروم شباهت های بسیاری دارد.
در مطالعه حاضر پس از آلوده کردن هفت موش به انگل پلاسمودیوم برگه ای نوع آنکا، بافت مغز آن ها جدا شده و برای بررسی خواص مکانیکی در دستگاه تست کشش قرار گرفت. نمودار تنش-کرنش برای هر نمونه استخراج گردید و از ناحیه الاستیک خطی هر نمودار میزان دقیق سختی (مدول الاستیک) برای هر نمونه به دست آمد. در این جا منظور از تنش و کرنش به ترتیب حاصل نیروی اعمالی به نمونه بر مساحت آن، و میزان تغییر طول نمونه نسبت به طول اولیه آن می باشد. همچنین منظور از مدول الاستیک حاصل تقسیم تنش بر کرنش در ناحیه خطی نمودار تنش-کرنش می باشد.
نتایج نشان داد که با افزایش میزان رشد انگل در خون موش از 5/1% به 6%، میزان سختی مغز 44/3 برابر گردید. در حالی که همین مقایسه بین میزان انگل در خون 5/5% با 6%، حکایت از افزایش 78/1 برابری داشت. اما مقایسه بین نمونه مغزهای کنترل و مغز آلوده با میزان انگل 6%، نشان از افزایش 07/4% مدول یانگ مغز داشت.
نتیجه ای که از تلاش حاضر می توان گرفت این است که با رشد میزان انگل در خون، سختی مغز با رابطه ای کاملا مستقیم افزایش می یابد. انتظار این است که عامل اصلی این سختی در مغزهای آلوده به پلاسمودیوم برگه ای نوع آنکا، سخت شدن گلبول های قرمز و گیرکردن آن ها در عروق مغزی باشد.

امروزه علی رغم پیشرفت های متعدد علمی در تشخیص و درمان بیماری ها روند شکایت از دندان پزشکان رو به افزایش است. افزایش جمعیت، افزایش تعداد دندان پزشکان، افزایش آگاهی جامعه و استفاده از وکلا و مشاورین حقوقی از علل مهم این روند رو به رشد هستند. در این مقاله توضیحاتی در مورد مفاهیم قصور، قانون مجازات اسلامی قدیم و جدید، نقد این قوانین و آمار قصور در محاکم قضایی، به دندان پزشکان داده می شود.
بحث: مجازات ها عمدتا شامل مجازات های انتظامی و یا پرداخت دیه است. رعایت موازین فنی و علمی در اقدامات تشخیصی و درمانی مهم ترین معیاری است که در بررسی شکایات دندان پزشکی مورد استناد محاکم قضایی و هیات های انتظامی قرار می گیرد.
افزایش آگاهی از قوانین جاری بر دانشگاه های علوم پزشکی و مطب های خصوصی می تواند نقش مهمی در طرح ریزی روابط بین دندان پزشکان و بیمارانشان بر اساس ضوابط و قوانین حقوقی ایفا کند و همچنین در پیش گیری از قصور پزشکی موثر باشد.

جانشینی در بارداری یکی از شیوه های درمان ناباروری است که به موجب این شیوه تخمک زنان نابارور با اسپرم شوهران آن ها در محیط آزمایشگاه لقاح یافته و جنین حاصله به منظور رشد و پرورش به رحم زن دیگری منتقل می شود که از این زن تعبیر به مادر جانشین می شود. حال چنان چه مادرجانشین متاهل باشد با انعقاد قرارداد مزبور و انجام تعهدات حاصل از آن، نمی تواند وظایف قانونی زوجیت در برابر شوهر خود را به طور کامل انجام دهد؛ لذا این سوال مطرح می شود که در حالت فوق شوهر مادرجانشین دارای چه حقی نسبت به همسر خود می شود؟ و آیا می تواند قرارداد همسر خود را به دلیل تعارض با حق خود فسخ نماید؟
از مجموع مقررات قانونی در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده می توان گفت قانون گذار یک سری وظایفی را به عهده همسر نهاده و ضمانت اجراهایی را برای آن بیان داشته است. هر زنی از جمله مادر جانشین موظف بوده وظایف قانونی در برابر شوهر خود را که از آن تعبیر به تمکین می شود انجام داده و چنان چه بدون عذر موجه از انجام آن تخطی کند مشمول ضمانت اجراهای قانونی در این زمینه می شود.
مادر جانشین با انعقاد قرارداد جانشینی در بارداری نسبت به تخلف از ادای وظایف زوجیت در برابر شوهرش، مسوولیت می یابد و شوهر او می تواند از ضمانت اجراهای تمکین مانند سقوط نفقه و غیره علیه همسر خود استفاده نماید. همچنین او می تواند قبل از فراکاشتن جنین در رحم همسر خود، قرارداد مزبور را برهم زند.