فهرست مطالب

نشریه سیاست های راهبردی و کلان
پیاپی 3 (پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/12
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدرضا منجذب، مصطفی مصطفی پور* صفحه 1
    این پژوهش به بررسی تاثیر طرح مسکن مهر بر بازار مسکن در ایران با استفاده از داده های پنل و استفاده از مدل ARDL نامتقارن پیشنهاد شده توسط شاین، یو و گرینوود-نیمو(2011)پرداخته است. برای این منظور از داده های 9 استان: تهران، گیلان،مازندران،آذربایجان شرقی، خوزستان، فارس، اصفهان، همدان و زنجان در بازه ی زمانی 1370 تا 1390 استفاده شده است.متغیرها از الگوی پوتربا و توبین استخراج شده اند و متغیر در نظر گرفته شده برای بررسی تاثیر مسکن مهر بر قیمت مسکن تعداد پروانه های ساختمانی صادره است. نتایج بیانگر تاثیر بالای متغیر تعداد خانوار (جمعیت)و نقدینگی بر قیمت مسکن بوده و همچنین بیانگر این موضوع مهم است که طرح مسکن مهر نتوانسته است کاهشی را در روند افزایش قیمت مسکن ایجاد کرده و مانع رشد بی رویه آن شود و فقط اجرای این طرح از طریق تاثیر بر انتظارات آینده ی مردم باعث ایجاد رکودی در بخش معاملات مسکن شده که این رکود کاهش نسبی قیمت مسکن را به دنبال داشته است.
    کلیدواژگان: مدل خودرگرسیون با وقفه ی توزیعی، داده های تلفیقی، قیمت مسکن
  • علی اسدی، سید میثم اسماعیلی صفحه 17
    استفاده از سوخت های فسیلی طی چند دهه اخیر به عنوان عمده ترین منبع تامین کننده انرژی جهان، تبدیل به سمبل صنعتی شدن دنیای مدرن و رشد اقتصادی جهان شده اند. علاوه بر این، وجود انرژی عامل اساسی نیل به توسعه اقتصادی بوده و بنابراین در کشورهای در حال توسعه همانند ایران شدیدا مورد نیاز است و باتوجهبهاین واقعیت کهایرانکشوریروبهرشدوبرخوردارازمنابعغنیو گسترده یانرژیبودهویکیازمصادیقالگویرشدبافشاربرمنابعطبیعی محسوبمی شود؛ از این رو، در این مطالعه به بررسی ارتباط میان مصرف انرژی، توسعه مالی، رشد اقتصادی، صنعتی شدن و شهرنشینی طی دوره 1349- 1391 با به کارگیری رهیافت آزمون کرانه ها و کاربرد آن در مدل های خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) می پردازیم. نتایج برآورد مدل، بیانگر تاثیر مثبت رشد اقتصادی، شاخص توسعه مالی، شاخص صنعتی شدن و شهرنشینی بر مصرف انرژی در بلند مدت است. همچنین، براساس نتایج آزمون علیت گرنجری، رابطه علیت کوتاه مدت از توسعه مالی به مصرف انرژی پذیرفته می شود که با توجه به نوع علامت این رابطه می توان به این نتیجه رسید که با رشد توسعه مالی در ایران؛ مصرف انرژی افزایش می یابد بنابراین ضمن سرمایه گذاری برای افزایش توسعه مالی در ایران توصیه می شود تا این سرمایه گذاری در جهت بکارگیری از تکنولوژی جدید استفاده از انرژی صورت پذیرد تا هم کشور بتواند پاسخگوی نیاز روزافزون به انرژی باشد و هم آلودگی محیطزیست کنترل گردد.
    کلیدواژگان: مصرف انرژی، شاخص توسعه مالی، ARDL، شاخص صنعتی شدن و شهرنشینی
  • حمید سپهر دوست، سمانه ابراهیم نسب صفحه 39
    بیمه عمر از مهم ترین انواع رشته های صنعت بیمه و به عنوان یکی از شاخص های اقتصادی جوامع پیشرفته به شمار می رود. با این وجود، طی سال های گذشته مقوله تقاضای بیمه عمر در سبد مصرفی خانوارهای اکثر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران از جایگاه مطمئن و با ثباتی برخوردار نبوده است. به نظر می رسد که عوامل مهمی نظیر کیفیت حکمرانی دولت بر چگونگی روند پیشرفت صنعت بیمه عمر تاثیر قابل توجهی دارند. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی تاثیر عامل کیفیت حکمرانی خوب بر تقاضای بیمه عمر در ایران و منتخبی از کشورهای در حال توسعه طی سال های 2011-1999 است. برای این منظور از رهیافت پانل دیتا جهت تجزیه تحلیل داده های مربوط به 11 کشور در حال توسعه از جمله ایران که دارای کم ترین ضریب نفوذ بیمه عمر در میان سایر کشورها بودند استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که، متغیر اصلی شاخص حکمرانی خوب و همچنین متغیرهای کنترلی تولید ناخالص داخلی سرانه، توسعه مالی و نرخ بیکاری اثر مثبت و معنی دار بر تقاضای بیمه عمر دارند. در حالیکه، متغیر نرخ تورم انتظاری اثر منفی و معنی دار بر تقاضای بیمه عمر دارد.
    کلیدواژگان: بیمه عمر، حکمرانی خوب، کشورهای در حال توسعه، رهیافت پانل دیتا
  • حسین محمدی، فاطمه سخی صفحه 55
    مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر شاخص های آزادی تجارت، سرمایه گذاری خارجی و شاخص توسعه انسانی روی شاخص عملکرد محیط زیست، توسط تجزیه وتحلیل متقابل کشورها در سال2007 برای 73 کشور انجام شده است. برای این منظور کشورهای مورد مطالعه بر اساس درآمد ناخالص ملی و طبق تقسیم بندی بانک جهانی به دو گروه بالای درآمدی و پایین درآمدی تقسیم بندی شده اند. تجزیه و تحلیل جداگانه ای جهت صادرات، واردات، سرمایه گذاری مستقیم داخلی و خارجی و شاخص توسعه انسانی برای این کشورها در مدل های تجربی متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج رگرسیون نشان می دهد که آزاد سازی تجاری در کشورهای با در آمد بالا باعث افزایش شاخص عملکرد محیط زیست و در کشورهای با درآمد پایین باعث کاهش شاخص عملکرد محیط زیست شده است. از این رو فرضیه پناهگاه آلودگی در گروه کشورهای با درآمد پایین رد نمی شود. در هر دو گروه از کشورها، شاخص توسعه انسانی اثر مثبت و معناداری بر شاخص عملکرد زیست محیطی دارد و از این رو ارتقاء شاخص سرمایه انسانی از طریق افزایش آگاهی عمومی و سطح دانش، می تواند باعث کاهش اثرات مخرب فعالیت های انسانی روی محیط زیست شود.
    کلیدواژگان: آزادی تجارت، شاخص عملکرد محیط زیست، سرمایه گذاری، توسعه انسانی
  • مرتضی عزتی صفحه 77
    این پژوهش به صورت کلی در چارچوب نظریه های ارزیابی قرار دارد که به تدوین شاخص اندازه گیری تبعیض اقتصادی بین منطقه ای بر پایه نگاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اندازه گیری آن برای سال 1389 پرداخته است. برای طراحی شاخص از روش تحلیل محتوا برای ارایه تعریف تبعیض اقتصادی بین منطقه ای بر پایه قانون اساسی استفاده می کنیم. سپس با مرور داده های در دسترس و استخراج داده های مناسب، زیر شاخص های تبعیض ساخته شده اند. در ادامه روش شاخص سازی و ترکیب برای ساختن شاخص ترکیبی به کار برده شده و شاخص ترکیبی تبعیض اقتصادی بین منطقه ای طراحی و تدوین شده است. در پایان این شاخص و زیر شاخص های آن اندازه گیری و تحلیل شده و استان های زیان دیده و سود برده از تبعیض مشخص شده اند.
    کلیدواژگان: تبعیض، منطقه ای، بودجه، ظرفیت، نیاز
  • سلمان ستوده نیا، فریبا عابدی صفحه 103
    بسترسازی شرایط با ثبات در بخش های گوناگون اقتصاد، از مهم ترین فاکتورهای لازم برای حرکت به سمت رشد پایدار وتوسعه همه جانبه در کشور به حساب می آید.یکی از پیش شرط های مهم ثبات اقتصادی و خروج از بحرانهای اقتصادی، ثبات پولی و مالی است و برای رسیدن به این مهم باید بستر مناسب برای اجرای سیاست های مناسب پولی و مالی در کشور فراهم گردد. برای بررسی سیاست های پولی و مالی و نقش آنها درثبات اقتصادی از متغیر هایی نظیر مخارج جاری وعمرانی دولت و درآمدهای مالیاتی و درآمدهای حاصل از فروش نفت وگاز به عنوان متغیرهای نشان دهنده سیاست مالی و از حجم نقدینگی و نرخ سپرده قانونی به عنوان متغیر نشان دهنده سیاست پولی استفاده شده و همچنین برای ثبات اقتصادی نیز از مجموعه متغیر هایی استفاده شده که در واقع بی ثباتی مالی وپولی را اندازه گیری می کند. برای تخمین مدل از روش تصحیح خطا محدود نشده و آزمون حدود استفاده شده است و نتایج به دست آمده نشان می دهد که افزایش مخارج سرمایه ای دولت، درآمدهای مالیاتی و نرخ سپرده قانونی منجر به افزایش ثبات مالی و خروج از بحرانهای اقتصادی می شود و از طرفی افزایش مخارج جاری دولت، تورم، درآمدهای حاصل از صدور نفت و نقدینگی منجر به کاهش ثبات مالی و تشدید بحران اقتصادی در کشور می شود.
    کلیدواژگان: سیاست های پولی، سیاست های مالی، ثبات اقتصادی
  • فرزاد مخلص الائمه صفحه 117
    چنانچه این فرض پذیرفته شود که تولید جهانی نفت در نقطه اوج خود می باشد، آنگاه با استفاده از روش تحلیل سناریو، اثرات اقتصادی ناشی از کمبود احتمالی عرضه و افزایش قیمت نفت در اقتصادهای بزرگ جهان از جمله آمریکا، آلمان، ژاپن، چین، روسیه یا کشورهای عضو اوپک طی دهه آینده قابل ارزیابی است. [در این مقاله سه سناریو مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. سناریوی پایه در چارچوب سناریوی «سیاست جدید» برگرفته از گزارش آژانس بین المللی انرژی قرار دارد]؛ در سناریوی دوم عدم کشش قیمت و کمبود عرضه، منجر به افزایش شدید قیمت نفت می شود و طبعا بر تولید ناخالص داخلی کشورهای مورد بررسی تاثیراتی خواهد داشت. این تحولات با اثرات ناشی از بحران مالی جهانی در سال های 2008 و 2009 قابل مقایسه خواهد بود. در این سناریو کشورهای صادرکننده نفت از افزایش قیمت نفت بهره مند می شوند، حال آن که تاثیر این موضوع بر کشورهای واردکننده نفت منفی خواهد بود. در سناریوی سوم، اثرات کمبود نفت به میزان قابل توجهی کمتر از سناریوی دوم است، در این سناریو اقداماتی نظیر افزایش بهره وری انرژی و جایگزینی منابع انرژی تجدید پذیر، وابستگی کشورها به واردات نفت و در نتیجه آسیب پذیری آنها نسبت به شوکهای قیمت نفت در بازار جهانی را کاهش می دهد.
    کلیدواژگان: نقطه اوج نفت، اثرات اقتصادی قیمت نفت، مدل جهانی انرژی، اقتصاد، محیطزیست
|
  • Mohammadreza Monjazeb, Mustafa Mustafa Pour* Page 1
    In this article، the impact of Mehr housing scheme on the housing market of Iran is investigated by using panel data and asymmetric ARDL model proposed by Schein، Yu، and Greenwood-Nemov (2011). For this purpose، the data for nine provinces namely: Tehran، Guilan، Mazandaran، Eastern Azerbaijan، Khuzestan، Fars، Isfahan، Hamedan، and Zanjan in the period 1991 to 2011 are applied. The variables are extracted from Poterba and Tobin model، and we assume the issued building permits to be our variable in estimating the effect of Mehr housing on the house price. Our results show the high impact of the number of households (population) variable، and the liquidity on housing price. Also، the important conclusion is that the Mehr housing scheme has not been able to reduce housing prices and prohibit its indiscriminate growth. However، performance of the plan has affected the expectations of people for future، and resulted in stagnation of housing transactions which itself has caused the relative decline of housing price.
    Keywords: ARDL model, housing price, panel data
  • Ali Asadi, S.Meysam Esmaeili Page 17
    This paper assesses the relationship among energy consumption، financial development، economic growth، industrialization and urbanization in Iran from 1970 to 2012. The autoregressive distributed lag bounds testing approach to cointegration and Granger causality tests is employed for the analysis. The result confirms the existence of long-run relationship among energy consumption، economic growth، financial development، industrialization and urbanization in Iran. Long-run indirectional causalities are found between financial development and energy consumption، financial development and industrialization، and industrialization and energy consumption Also، short-run causality from financial development on energy consumption can be accepted. Hence، sound and developed financial system that can attract investors، boost the stock market and improve the efficiency of economic activities should be encouraged in the country. Nevertheless، promoting industrialization and urbanization can never be left out from the process of development. We add light to policy makers with the role of financial development، industrialization and urbanization in the process of economic development.
    Keywords: Energy consumption, Financial development, Economic growth, ARDL
  • Hamid Sepehr Doust, Samaneh Ebrahim Nasab Page 39
    Life insurance is considered as one of the most important types of insurance industry and an indicator of economic development. Despite overall progress، life insurance products as a need of today’s life have not achieved its deserved place in consumption basket of most developing countries households including Iran. One of the factors with a significant impact on life insurance industry is the quality of governance. The main objective of the present study is to evaluate the impact of good governance on the demand of life insurance in Iran and selected developing countries during the period 2011-1999، using a balanced panel data model. Results show that، good governance indicators have a significant and positive effect on the demand for life insurance. On the other hand، control variables including GDP per capita، financial development and unemployment rat have a significant and direct effect on the demand for life insurance. However، inflation rate has a negative and significant effect on the demand for life insurance in selected developing countries.
    Keywords: Life insurance, good governance, developing countries, panel data
  • Hossein Mohammadi, Fatemeh Sakhi Page 55
    This study examines the relationship between trade oppeness and environment performance index by cross-country analysis in 2007 for 73 countries. For this purpose Countries of the World Bank classification based on gross national income and the high income and low income groups are divided. A separate analysis for exports، imports، domestic and foreign direct investment to these countries in different experimental models have been proposed and studied and evaluated. Regression results show that trade liberalization in countries with higher income will increase environmental quality While in low-income countries will reduce the quality of the environment. In both group of countries human capital has direct and positive effect on environmental performance index.
    Keywords: trade, environment performance index, investment, human capital
  • Ulrike Lehr, Christian Lutz, Kirsten S. Wiebe, Farzad Mokhles Al Aemeh Page 117
    Assuming that global oil production peaked، this paper uses scenario analysis to show the economic effects of a possible supply shortage and corresponding rise in oil prices in the next decade on different sectors in Germany and other major economies such as the U. S.، Japan، China، the OPEC or Russia. Due to the price-inelasticity of oil demand the supply shortage leads to a sharp increase in oil prices in the second scenario، with high effects on GDP comparable to the effects of the global financial crises in 2008/09. Oil exporting countries benefit from high oil prices، whereas oil importing countries are negatively affected. Generally، the effects in the third scenario are significantly smaller than in the second، showing that energy efficiency measures and the switch to renewable energy sources decreases the countries’ dependence on oil imports and hence reduces their vulnerability to oil price shocks on the world market.
    Keywords: Peak oil, economic oil price effects, global energy, economy, environment model