فهرست مطالب

پژوهش های پولی - بانکی - پیاپی 12 (تابستان 1391)

فصلنامه پژوهش های پولی - بانکی
پیاپی 12 (تابستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/12/12
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محمد هاشم پسران، هادی صالحی اصفهانی*، کامیار محدث صفحات 1-18
    این مقاله الگوی نظری جدید برای مطالعه نقش درآمد نفت در اقتصاد کلان یک کشور صادر کننده عمده مثل ایران، تبیین و نتایج برآورد آماری آن را با داده های اقتصاد ایران ارائه می کند. این الگو برخی از کاستی های مدل های گذشته را برطرف می کند و اجازه می دهد تا آثار کوتاه مدت و بلند مدت متغیرهای کلان دقیق تر تفکیک و برآورد شوند. به خصوص، در این الگو نفت را به عنوان یک منبع درآمد مستمر و دراز مدت ارز در نظر می گیریم و در قسمت تجربی کار از داده های فصلی و الگوی تصحیح خطای برداری با متغیرهای برونزا استفاده می کنیم. الگوی نظری ما معادله ای به دست می دهد که درآمد نفت، رشد تکنولوژی، نرخ واقعی ارز و عوامل دیگر را به تولید کل اقتصاد مربوط می کند. یک دستاورد مهم الگوی مذکور این است که با اطمینان زیاد مشخص می کند که رشد درآمد نفت همواره با افزایش تولید در ایران همراه بوده است. دو نتیجه دیگر الگو، اشاره به کاستی های چشمگیری در اقتصاد ایران دارند. نخست آنکه تورم بالا در چند دهه گذشته، نشانه ضعف های مهمی در نهادها و روند سیاستگذاری در کشور بوده که امکان استفاده مطلوب از درآمد نفت و کارایی سرمایه گذاری را به شدت کاهش داده است. دوم آنکه بسته بودن و توسعه نیافتگی نسبی بازارهای سرمایه و پول در ایران، اقتصاد را در مقابل تکانه های داخلی و خارجی آسیب پذیر کرده و عدم ایفای نقش ضربه گیر از سوی این بازارها موجب شده تا تکانه های مثبت و منفی نفت، اثر مستقیم خود را در نوسانات درآمد آحاد اقتصادی منعکس کنند. ایجاد صندوق ذخیره ارزی می توانست تا حدودی این مشکل را جبران کند، ولی به نظر می رسد نحوه استفاده و برداشت از این صندوق، کارکرد آن را عملا مختل کرده است.
    کلیدواژگان: درآمد نفت، اقتصاد کلان، اقتصاد ایران، الگوی تصحیح خطای برداری، نرخ بهره بازار
  • مهشید شاهچرا*، نسیم جوزانی صفحات 19-44
    مطالعه حاضر به بررسی عوامل موثر بر سودآوری بانک های دولتی و خصوصی در ایران با استفاده از داده های پانل طی دوره (13801388) مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) می پردازد. مطابق با نتایج به دست آمده رابطه منفی و معنی دار بین نسبت هزینه و سودآوری بانک ها بین بانک های دولتی و خصوصی در ایران وجود دارد. بنابراین بانک ها با کنترل صحیح هزینه ها کارایی عملیاتی را افزایش و رشد سودآوری را ایجاد می نمایند. رابطه متغیر سیکل های تجاری بر سودآوری بانک ها در ایران بیانگر آن است که ارتباط مثبت با معنی داری کم وجود دارد. البته با درنظرگرفتن روند سیکل های تجاری در معادله معنی داری ضریب افزایش یافته، به صورتی که در مدل چهارم تخمین زده شده ارتباط معنی دار بین روند سیکل های تجاری و سودآوری بانک ها برقرار است.
    کلیدواژگان: سودآوری، نسبت سرمایه، سیستم بانکی، پانل پویا
  • سودابه سراج*، ماندانا طاهری صفحات 45-70
    در این مقاله بر اساس سیستم هشدار سریع، با معرفی نسبت های پنج گانه CAMEL)کفایت سرمایه، کیفیت دارایی، کیفیت مدیریت، سودآوری و نقدینگی(و با استفاده از مدل پیش بینی لاجیت به ارزیابی عملکرد بانک های ایران پرداخته شده است. برای این منظور، از اطلاعات صورت های مالی 17 بانک دولتی و خصوصی ایران در فاصله سال های 1384 تا 1389 استفاده شد.
    نتایج حاکی از آن است که از بین 17 نسبت مالی لحاظ شده در رگرسیون لاجیت (به عنوان متغیر مستقل)، 6 نسبت توان ارزیابی و نظارت سریع بر عملکرد بانک ها را دارند. در واقع با توجه ویژه به این 6 نسبت، می توان سیستم هشدار سریع را به کار گرفت و نظارتی موثر بر فعالیت های نظام بانکی داشت. علاوه بر این، تفاوت معناداری در میانگین 12 نسبت مالی در دو گروه بانک های خصوصی و دولتی مشاهده شد.
    کلیدواژگان: نظارت بانکی، سیستم هشدار سریع، نسبت های CAMEL، مدل لاجیت
  • هادی حیدری*، اعظم احمدیان صفحات 71-100
    در این مقاله با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری با متغیرهای برونزا به بررسی تاثیر شوک های کلان اقتصادی بر سود و زیان یکی از بانک های خصوصی کشور می پردازیم. متغیرهای سود خالص بهره ای و غیربهره ای به عنوان شاخص هایی از سود و زیان بانک تحت عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده اند. متغیرهای برونزا شامل دو گروه از متغیرهای ترازنامه ای و اقتصاد کلان هستند. نتایج حاصل از تخمین مدل با متغیرهای برونزا نشان می دهد که متغیرهای برونزای ترازنامه ای مانند وجوه نقد، اقلام زیرخط ترازنامه و شاخص های اقتصاد کلان مانند ارزش افزوده بخش ها، نرخ تورم و نرخ ارز بازار غیررسمی، بر سود و زیان بانک تاثیر گذارند. نتایج حاصل از تابع واکنش آنی بیانگر این است که شوک های وارده از سمت سود خالص غیربهره ای موجب تلاطم شدید سود خالص بهره ای می شود. علاوه بر آن نتایج حاصل از آزمون تنش بیانگر این است که در صورت وقوع رکود اقتصادی، سود خالص بهره ای سریع تر از سود خالص غیربهره ای تغییر می کند.
    کلیدواژگان: سود و زیان بانک ها، مدل خودرگرسیون برداری با متغیرهای برونزا، آزمون تنش، شوک های کلان
  • رضا بوستانی* صفحات 101-126
    به دلیل اینکه اقتصاد ایران ویژگی های یک اقتصاد کوچک و باز را دارد، در این مقاله مدل یک اقتصاد باز و کوچک طراحی می شود. این مدل بر اساس بهینه یابی خرد ساخته شده و چسبندگی قیمت های داخلی مشخصه بارز این اقتصاد است. در ادامه، مدل با استفاده از پارامترهای مربوط به اقتصاد ایران شبیه سازی می شود و از آن برای ارزیابی سیاست های پولی مختلف در ایران استفاده می شود.
    یافته های این تحقیق نشان می دهد که اجرای سیاست هدف گذاری تورم داخلی رابطه تورم و بیکاری را بی اثر می کند (سیاست پولی بهینه). از بین قواعد پولی، قاعده هدف گذاری تورم داخلی با اطلاعات کامل نتایج سیاست پولی بهینه را به دست می دهد. همچنین سیاست نرخ ارز ثابت بدترین عملکرد و قاعده پولی هدف گذاری تورم بهترین عملکرد را در بین قواعد پولی دارد.
    کلیدواژگان: چرخه های تجاری، تعادل عمومی پویای تصادفی، سیاست پولی، چسبندگی قیمت ها، قاعده پولی
  • حمید قنبری* صفحات 127-144
    یکی از مسائل مهم در بانکداری الکترونیک این است که در صورت بروز اختلاف بین بانک و مشتری، بار اثبات دعوی بر عهده چه کسی است. در حالی که نظام سنتی ادله اثبات دعوی، بار اثبات را بر دوش مدعی قرار می دهد، واقعیت های بانکداری الکترونیک به گونه ای هستند که استفاده از این نظام سنتی را دشوار می نمایند. این مقاله در پی اثبات این امر است که عدالت اقتضا می کند از یک سو بار اثبات دعوی در بانکداری الکترونیک بر عهده بانک قرار داشته باشد (صرف نظر از اینکه بانک مدعی باشد یا مدعی علیه) و از سوی دیگر به جای نظام واحد مسئولیت، نظام دوگانه مسئولیت مبتنی بر خطا و مسئولیت مبتنی بر خطر در رابطه بین بانک و مشتری برقرار گردد.
    کلیدواژگان: مسئولیت مدنی، نظریه خطا، نظریه خطر، تقصیر مفروض، بانکداری الکترونیک
|
  • Mohammad Hashem Pesaran, Hadi Salehi Esfahani *, Kamiar Mohaddes Pages 1-18
    This paper presents an error-correcting macro-econometric model for the Iranian economy using a new quarterly data set over the period 1979Q1–2006Q4. It builds on a theoretical long-run growth model developed by the authors for major oil exporting economies. The core variables included in this paper are real output, real money balances, inflation, exchange rate, oil exports, and foreign real output, although the role of investment and consumption are also analyzed in a sub-model. The paper finds clear evidence for the existence of two long-run relations: an output equation as predicted by the theory and a standard real money demand equation with inflation acting as a proxy for the (missing) market interest rate. The results show that real output in the long run is influenced by oil exports and foreign output. However, it is also found that inflation has a significant negative long-run effect on real GDP, which is suggestive of economic inefficiencies and is matched by a negative association between inflation and the investment–output ratio. Finally, the results of impulse responses show that the Iranian economy adjusts quite quickly to the shocks in foreign output and oil exports, which could be partly due to the relatively underdeveloped nature of Iran’s financial markets.
    Keywords: Oil Exporting Economics, Macroeconomic, Iranian Economy, Market Interest Rate, Vector Error Correction Model
  • Mahshid Shahchera *, Nasim Jozdani Pages 19-44
    This study investigates factors affecting the profitability of private and state banks using panel data over the period (2001-2009), based on the generalized method of moments (GMM).Return on equity is dependent variable and explanatory variable included loan to total asset, capital ratio and cost ratio. Concentration index and the Business Cycle as instrumental variables for dynamic panel data method (DPD) have been used. Capital ratio squared can be used in our model and the coefficients of these variables are significant. The liquidity to total assets, deposits ratio and loans to total asset have an inverse relationship. There are significant negative correlation between the cost ratio and profitability banking system in Iran. According to results business cycles and profitability have positive and significant relationship.
    Keywords: Profitability, Capital Ratio, Banking System, Dynamic Panel Data
  • Soodabeh Seraj *, Mandana Taheri Pages 45-70
    This paper evaluates the financial performance of Iranian banks, based on an early warning system, using Logit Predicting Model and presenting CAMEL ratios: Capital Adequacy, Asset Quality, Management, Earning, and Liquidity. For this purpose, we use financial data of 17 state and private banks during the period of 2005-2011. The results suggest that 6 ratios (from 17 rations of logit regression as independent variables) are able to assess/ evaluate and supervise the banking operation. In other words, central bank, by monitoring these 6 ratios, can apply early warning system and supervise banking system. In addition, results show that there is a significant difference between average of 12 financial ratios of state and private banks.
    Keywords: Banking Supervision, Early Warning System, CAMEL Ratios, Logit Model
  • Hadi Heidari *, Azam Ahmadian Pages 71-100
    In this paper we use the Vector autoregression with exogenous variables (VARX) model to examine the impact of macroeconomic shocks on profit and loss of a private bank in Iran. Net interest and non interest income variables as indicators of the bank's profit and loss are considered as the dependent variables. Exogenous variables are two groups including balance sheet and macroeconomic variables. The results of estimating models with exogenous variables show that exogenous variables such as cash flow, off balance sheet items and macroeconomic variables such as value-added of sectors, inflation, unofficial exchange rate, affect bank's profit and loss. The results of impulse response function indicate that the shocks imported from the net non-intrest profit is a cause of severe volatility in net intrest profit. In adition, the results of stress test suggests that in recession, net interest profit changes faster than net non-interest profit.
    Keywords: Profit, Loss, XVAR, Stress Test, Macroeconomic Shocks
  • Reza Boostani * Pages 101-126
    Since the economy of Iran has the features of a small and open economy, a model is developed with these features in this paper. The model is based on micro optimization, and the prices are staggered. Then the model is calibrated to Iran data. The calibrated model is utilized to evaluate the performance of some monetary policy rules.Domestic inflation targeting is the optimal monetary policy, and a Taylor-type inflation targeting rule replicates the result of optimal policy. Moreover, peged exchange rate and CPI inflation targeting have respectively the worst and the best performance among studied simple rules.
    Keywords: Business Cycles, DSGE, Monetary Policy, Staggered Price, Policy Rule
  • Hamid Ghanbari * Pages 127-144
    One of the important points in electronic banking is that in a dispute between a bank and a customer who shall bear the burden of proof? While in traditional system of evidence, the claimant bears the burden of proof, special realities in electronic banking make use of this system difficult. This article argues that justice requires that in banking disputes the bank shall bear the burden of proof whether the bank is claimant or defendant and at the same time the dual system based on risk and fault should be established for such disputes between bank and client.
    Keywords: Electronic Banking, Civil Responsibility, Error Theory, Risk Theory, Assumed Fault