فهرست مطالب

مطالعات انقلاب اسلامی - پیاپی 38 (پاییز 1393)

فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی
پیاپی 38 (پاییز 1393)

  • 200 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1393/08/15
  • تعداد عناوین: 10
|
  • حسین رفیع *، سید محمد جواد قربی، حسین دانش صفحه 9
    این مقاله با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی در پی بررسی منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در سند چشم انداز می باشد و این سند از حیث منابع فرهنگی تاثیرگذار بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. یافته های مقاله حاکی از آن است که سند چشم انداز از ظرفیت ها و پتانسیل های مطلوبی در راستای تقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی برخوردار است و منابع فرهنگی تولید کننده قدرت نرم در سند چشم انداز شامل مولفه هایی نظیر؛ جامعه اخلاقی، هویت اسلامی و انقلابی، هنجارسازی، اسوه ها و الگوها، نهاد مستحکم خانواده، ارزش های اسلامی، علم و دانش، تقویت سامان دفاعی با رویکرد فرهنگی، الهام بخشی فرهنگی و غیره می شود. تقویت مولفه های فوق می تواند قدرت نرم جامعه ایرانی را ارتقا بخشد.
    کلیدواژگان: قدرت نرم، سند چشم انداز بیست ساله، جامعه اخلاقی، ارزش، هویت اسلامی، سامان دفاعی
  • سید شمس الدین صادقی صفحه 25
    هویت، ارزش ها و هنجارها از اصلی ترین عناصر سازنده منافع کشورها در عرصه سیاست خارجی و مناسبات بین المللی هستند و هر گونه تغییر در آن می تواند به تغییر در اولویت بندی منافع و نوع رویکرد و جهت گیری سیاست خارجی بینجامد. به نظر می رسد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز که ریشه در ارزش ها و آرمان های انقلاب اسلامی دارد، مستثنی از این قاعده کلی نباشد و علی رغم تغییر در دولت ها، این عناصر هویتی همچنان «تداوم» یافته و «تغییری» در بنیادهای آن ایجاد نگردیده است. با توجه به این مهم، این پژوهش تلاش می نماید تا ضمن شناخت مبانی هویتی و هستی شناسی سیاست خارجی ایران، مدعای تبیینی خود را با بهره گیری از «روش مقایسه ای» در سه دوره مشخص حیات سیاست خارجی ایران یعنی: 1. دوران نوسازی اقتصادی، 2. دوران اصلاح طلبی و 3. دوران اصول گرایی به اثبات برساند.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، هویت، ایران، سیاست خارجی
  • جمیل میلانی*، محمد تقی اسماعیلی صفحه 47
    نوشتار پیش رو در پی پاسخ گویی به این سوال است که انقلاب اسلامی ایران چه تاثیری بر مسلمانان پاکستان گذاشته است؟ به نظر می رسد با پیروزی و گسترش انقلاب اسلامی، مسلمانان پاکستان نیز امیدوارتر از قبل و با تاسی از آموزه های اسلامی در راستای آزادی و استقلال گام برداشتند. اسلام سیاسی از حاشیه به متن آمد و جنبش های اسلامی مثل نهضت فقه جعفری با الهام از آموزه های اسلامی شکل گرفتند. در این بین شیعیان پاکستان بیش از سایر گروه ها از انقلاب ایران تاثیر پذیرفتند و به ایران به عنوان یک حامی و الگوی مبارزه نجات بخش نگاه می کنند.
    کلیدواژگان: بازتاب انقلاب اسلامی، پاکستان، نظریه پخش، صدور انقلاب، ایدئولوژی فراملی
  • مهدی محمدنیا* صفحه 65
    این مقاله معتقد است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از یک سو در سطح داخلی تحت تاثیرگفتمان های انقلاب و از سوی دیگر در سطح بین المللی تحت تاثیر فضای هنجاری صلح امیز یا تهاجمی حاکم بر نظام بین الملل بوده است. از این رو فهم ساختارهای گفتمانی و هنجاری جمهوری اسلامی ایران از یک طرف و فهم ماهیت محیط هنجاری نظام بین الملل از طرف دیگر، لازمه یک تحلیلل مناسب از رفتار های سیاست خارجی ایران بعد از انقلاب اسلامی است. بر اساس سازه انگاری کلی گرا، این مقاله تلاش می کند با بررسی محیط هنجاری در دو سطح ملی و بین المللی، چرایی ثبات و تغییر را در سیاست خارجی ایران توضیح داده و فهم مناسبی از روابط تعارض آمیز و غیر تعارض آمیز ایران و غرب به دست آورد.
    کلیدواژگان: سازه انگاری کلی گرا، گفتمان انقلاب، هویت، محیط هنجاری صلح آمیز، محیط هنجاری تهاجمی
  • سید مهدی برقعی* صفحه 85
    امروزه این نگرانی برای دولت ها ایجاد شده که حملات مبتنی بر فضای مجازی، می توانند سرویس های ارتباطی، اقتصادی و حیاتی کشورها را مختل نموده و موجب خسارات شدیدگردند. جمهوری اسلامی ایران سال هاست که از فضای مجازی در بخش های مختلف نظامی و غیر نظامی بهره می گیرد. مراکز حساس ملی مانند تاسیسات هسته ای و وزارت نفت در سال های گذشته هدف حملات سایبری گروه ها، افراد و دولت ها بوده است. بدین منظور، سعی شده است تا دراین مقاله به این پرسش که چگونه حملات سایبری منجر به تهدیدات امنیتی در نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد شد، پرداخته شود و در نهایت راهبردهای مناسب برای امنیت روزافزون فضای سایبری جمهوری اسلامی ایران در برابر حملات سایبری ارائه خواهد شد.
    کلیدواژگان: تهدیدات امنیتی، حملات سایبری، راهبرد جمهوری اسلامی ایران
  • حسن بشیر*، علی اصغر کرم فر صفحه 105
    در سال های 2011 و 2012 همزمان با موج بیداری اسلامی در خاورمیانه، حوادثی در کشور سوریه رخ داد که تفاوت های اساسی با این جریان داشت و این کشور را تا مدت ها با مشکلات فراوانی مواجه نمود. این مقاله با هدف بررسی بازنمایی رسانه بحران سوریه، تعداد 95 یادداشت تحلیلی از سه وب سایت العالم، العربیه و بی بی سی عربی را در بازه زمانی شش ماهه «اول اکتبر 2011 تا اول آوریل 2012»، با استفاده از روش تحلیل گفتمان بررسی نموده است.
    کلیدواژگان: بازنمایی رسانه ای، تحلیل گفتمان، سوریه، بی بی سی عربی، العربیه، العالم
  • عباس حاتمی*، علی امیدی، مهرداد رشیدی علویجه صفحه 123
    این مقاله با بررسی تطبیقی انقلاب های مصر، تونس و لیبی، ارتباط میان نوع جامعه مدنی با نوع گذارهای سیاسی را واکاویی نموده است. در قالب این ارتباط، مقاله مشخص ساخت که گستردگی قابل توجه جامعه مدنی در تونس و مصر باعث شده است تا گذارهای دموکراتیک در این دو کشور در بازه زمانی کوتاه تر و بالطبع با خشونت کمتری حادث شود. برعکس، ضعف و عدم گسترش جامعه مدنی در لیبی باعث گردید تا فرایند گذار دموکراتیک در آن کشور در بازه زمانی طولانی تر و لاجرم با خشونت بیشتری همراه گردد. گرچه کودتای جولای سال 2013 ارتش مصر نشان داد که نوع قوام یافته جامعه مدنی نمی تواند تثبیت گذارهای دموکراتیک را تضمین نماید، اما مطالعات تطبیقی مقاله مبین این موضوع است که فارغ از عوامل دیگر، نوع قوام یافته این جامعه مدنی در تعیین شیوه گذار سریع و کم خشونت و نوع قوام نیافته آن در تعیین شیوه گذار طولانی مدت و پرخشونت موثر عمل نموده و در وضعیت دوم حتی دخالت های خارجی را برانگیخته است.
    کلیدواژگان: جامعه مدنی، گذار، انقلاب، دمکراسی، مصر، تونس، لیبی
  • بهجت یزدخواستی*، مهدی عزتی صفحه 141
    در انقلاب ایران نقش موثر رهبری امام خمینی+، موجب شد تا بسیاری از صاحب نظران، انقلاب اسلامی ایران را بر مبنای نظریه کاریزماتیک وبر تفسیر کنند. لکن میان علم سیاست غربی و نهضت امام خمینی+ در مبانی و مفاهیم تفاوت جدی و اساسی وجود دارد و نویسنده بر این نظر است که این تفاوت و تعارض به تحریف و تقلیل نهضت امام خمینی+ در تحلیل های ارائه شده در چارچوب علم سیاست غربی انجامیده است. لذا، این مقاله با نگاه انتقادی به نظر وبر در ارتباط با انقلاب ایران، و بیان ویژگی های رهبری امام خمینی+ به این نتیجه رسیده است که رهبری ایشان را نمی توان مبتنی بر نظریه کاریزمای وبر تحلیل کرد و با نشان دادن ماهیت اسلامی، تاکید بر عامل مرجعیت و رابطه شخصیتی، آن هم نه شخصیت فردی بلکه شخصیت علمی با محوریت «فقاهت» و «عدالت»، غیر شخصی و عقلانی بودن رهبری در انقلاب اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی ایران، اقتدار کاریزماتیک، رهبری امام خمینی+، مرجعیت
  • داود مهدوی زادگان* صفحه 159
    برخلاف برداشت رایج، مردم سالاری دینی هیچ وجه اشتراک معنوی با مردم سالاری غیر دینی (غربی) ندارد؛ زیرا جوهره مردم سالاری دینی وحدت گراست و مردم سالاری غیردینی بر تکثرگرایی استوار است. چنان که تجربه عینی مردم سالاری غربی بر اصالت تکثر شکل گرفته است. از این رو، جنگ و منازعه در تجربه غربی مردم سالاری امر طبیعی تلقی شده است. لیکن، کثرت در مردم سالاری اسلامی اصالت ندارد؛ زیرا فرد و جامعه هر دو غایت متعالی مشترکی دارند. از این رو، مردم سالاری دینی، حقیقتی وحدت گرا دارد. تجربه مردم سالاری دینی وحدت گرا با وقوع انقلاب اسلامی و تاسیس جمهوری اسلامی در ایران ممکن گردید.
    کلیدواژگان: اسلام، مردم سالاری، لیبرالیسم، تکثر، وحدت، فردیت
  • مهدی جاودانی مقدم* صفحه 169
    رهیافت گفتمان با تمرکز بر ساختارهای معنایی زبانی، نشانه ها و نمادها و تبیین نظم معنایی و کرداری ابژه و سوژه با محوریت دال مرکزی گفتمان و منظومه های گفتمانی از قابلیت بیشتری در تبیین سیاست خارجی ایران برخوردار است. بر این اساس، این مقاله تلاش کرده است تا با استفاده از این رهیافت، با اشاره به عناصر و مفصل بندی گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی(ره)، اصول، اهداف و منافع ملی ایران را مبتنی بر رویکرد نظری و عملی امام در حوزه سیاست خارجی مورد ارزیابی قرار دهد.
    کلیدواژگان: گفتمان، سیاست خارجی، جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی(ره)
|
  • Hussein Rafi*, Seyyed Muhammad Javad Qorbi, Hussein Danesh Page 9
  • Seyyed Shams Ud, Din Sadeqi Page 25
    Identity, values and norms are among the main elements building interests of countries in foreign policy and international relations. Any change in them may lead to change in priority of interests as well as the approaches and orientation of foreign policy. It seems Islamic Republic of Iran's foreign policy which is deeply rooted in values and causes of Islamic revolution is not an exception and despite the change of governments these identity elements have "continued" and no "change" has occurred in their foundations. Having this in mind and having known the identity and epistemological foundations of Islamic Republic of Iran's foreign policy, the current article tries to prove its claim applying "comparative" method in its three specific periods as following: 1-economic renovation period, 2- reform period and 3-conservatism.
    Keywords: Islamic revolution, identity, foreign policy
  • Jamil Milani*, Muhammad Taghi Esmaeeli Page 47
    The current article tries to answer how Islamic revolution of Iran has exerted on Muslims of Pakistan. It seems with the victory and expansion of Islamic revolution, Muslims of Pakistan have adopted Islamic teachings and have moved toward freedom and independence more hopeful than before. Political Islam has gained more prominence and Islamic movements inspired by Islamic teachings such as "Jafari movement" were formed. Muslims of Pakistan have been more influenced by Islamic revolution than other groups and they look at Iran as a patron and a role model for liberating campaigns.
    Keywords: reflection of Islamic revolution, Pakistan, broadcast theory, exportation of revolution, supra, national ideology
  • Mahdi Muhammadnia* Page 65
    This article believes that Islamic republic of Iran's foreign policy is influenced by the discourse of revolution in domestic level on one hand and by peaceful or aggressive atmosphere ruling international system on the other hand. Therefore to provide a proper analysis of Islamic republic of Iran's behaviors in its foreign policy after the revolution it is necessary to understand discourse and normative structures of Islamic republic of Iran as well as the nature of international normative atmosphere. Based on generalist constructivism and having studied the normative atmosphere, this article tries to explain steadiness or change in Iran's foreign policy both on national and international levels and provide a proper understanding of conflicting and non-conflicting relations between Iran and west.
    Keywords: generalist constructivism, discourse of revolution, identity, peaceful normative environment, aggressive normative environment
  • Seyyed Mahdi Borqe'* Page 85
    Today governments face a threat by cyber attacks capable of disrupting communicative, economic and vital services that cause severe damages and losses. It has been years that Islamic republic of Iran benefits from cyberspace in different military and civilian sectors. Sensitive national centers such as nuclear facilities and Ministry of Oil have been targeted by individuals, groups and governments. Therefore this article tries to answer how these cyber attacks may pose security threats to Islamic republic of Iran. Finally appropriate solutions for growing security of cyberspace against cyber attacks will be provided.
    Keywords: security threats, cyber attacks, Islamic republic of Iran's strategy
  • Hassan Bashir*, Ali Asghar Karamfar Page 105
    Along with waves of Islamic awaking in the ME during 2011 and 2012, a series of events took place in Syria which were completely different from this wave and tackled this country with numerous problems for a long time. To display media reflection of Syrian crisis, this article has studied 95 analytic editorial from al- Alam, al-Arabyia and BBC Arabic websites in a six month period from October 1st to April 1st 2012 using discourse analysis.
    Keywords: media reflection, discourse analysis, Syria, BBC Arabic, al, Arabyia, al, Alam
  • Abbas Hatami*, Ali Omidi, Mehrdad Rashidi Alavije Page 123
    General views have usually ignored the relation between the type of civil society and the type of political transitions. To address this shortcoming, the current article has reinvestigated this relation through a comparative study of revolutions in Egypt, Tunisia and Libya. In the framework of this relation, this article has demonstrated that remarkable development of civil society in Tunisia and Egypt has caused democratic transitions occur within a shorter period of time and with less aggression consequently. In Libya, on the contrary, due to its weak and undeveloped civil society the democratic transition occurred in a longer period of time and inevitably with more aggression. Although the 2013 military coup in Egypt indicated that even an established civil society is unable to guarantee the consolidation of democratic transition. However, comparative studies of this article suggests that regardless of other factors, an established civil society has a positive impact on a quick transition with less aggression whereas a non-established civil society exerts a negative impact on the revolution leading to a long transition with more aggression. In second case, it has even drawn foreign intervention.
    Keywords: civil society, transition, revolution, democracy, Egypt, Tunisia, Libya
  • Davoud Mahdavizadegan* Page 159
    Unlike common impressions, religious democracy does not share a common meaning with non-religious (western) democracy due to the fact that the essence of religious democracy seeks unity while non-religious democracies are based on plurality. An objective example of western democracy is built upon the principle of plurality. Therefore disputes and fights have been considered as a natural phenomenon in a western experience of democracy. However, plurality is not pivotal in an Islamic democracy because the individual and the society have a transcendental common cause. Therefore a religious democracy has a unity-seeking reality. The experience of a unityseeking religious democracy made possible by the victory of Islamic revolution and establishment of Islamic Republic of Iran.
    Keywords: Islam, democracy, liberalism, plurality, unity, individuality
  • Mahdi Javdani Moqaddam* Page 169
    The approach of discourse with an emphasis on semantic structures of language, signs and symbols and explaining objective and subjective semantic and behavioral system is more capable of explaining Iran's foreign policy. Based on this fact and applying this approach, the current article mentions elements and configuration of Islamic republic of Iran's discourse of foreign policy according to Imam Khomeini and tries to explain principles, goals and national interests of Iran based on Imam's theoretical and practical attitude in foreign policy.
    Keywords: discourse, foreign policy, Islamic republic of Iran, Imam Khomeini