نشریه مطالعات در دنیای رنگ
سال چهارم شماره 3 (پیاپی 14، پاییز 1393)

رسوب دهی بیولوژیکی بیوفولینگ مشکل ایجاد شده توسط بیوفیلم های میکروبی است. لایه لجن روی سطوح به عنوان نمایش معمول از یک پدیده به نام بیوفولینگ میباشد. رسوب دهی بیولوژیکی درطیف گسترده ای از فرآیندهای صنعتی اتفاق می افتد و درهمه آن ها به خصوص بعضی ازفرآیند های گران قیمت ایجاد مشکلاتی میکند. به طور مثال میتوان به مشکلات موجود در مبدل های حرارتی اشاره کرد که درآن جا ایجاد رسوب ماکروارگانیسم ها موجب کاهش بازده انتقال حرارت و افزایش مقاومت اصطحکاکی در برابر جریان میشود. تشکیل بیوفیلم وابسته به شرایط محیطی دربرگیرنده و خواص زیرلایه است. هنگامی که یک بیوفیلم تشکیل می شود عوامل زیادی در زنده ماندن و مقاومت سلول ها اثرگذار است. چسبندگی سلول ها به سطوح لازمه کلونیزه شدن آن هاست. با این حال میکروارگانیسم های اتصال یافته به سطوح ممکن است نتوانند تکثیر یابند وفقط به تنهایی روی سطوح زنده بمانند، برای مثال درمرز جامد- گازهوا بدون اینکه تشکیل بیوفیلم دهند زنده میمانند. احتباس سلول های اتصال یافته یک مورد کلیدی دربهداشت سطوح وکنترل بیوفیلم است. عواملی که تاثیر گذار در این احتباس و حفظ این سلول ها دربیوفیلم هستند متفاوت از عواملی اند که تاثیر گذار در تشکیل بیوفیلم روی سطوح هستند وشامل: خواص زیرلایه، حضورموادآلی، وجود میکرو ارگانیسم های قدرتمند دراتصال و البته شرایط محیطی میباشند. اکثر نشریات برروی سطوح جامد- مایع تمرکز میکنند و در مورد سطوح مرزی جامد-گاز و تحقیقات وابسته به بیوفیلم های این محیط ها به مقدار زیادی بی توجهی شده است. هدف از این مقاله مروری براین عوامل تاثیرگذار و شناخت راهکارهای موثر برای مقابله با این عوامل برای پیشگیری از ایجاد بیوفولینگ روی سطوح میباشد.

پلی یورتان ها، دسته مهمی از پلیمرها هستند که کاربردهای متنوعی در بخش های گوناگون صنعتی دارند. اهمیت مطالعه تجزیه حرارتی پلی یورتان ها، درک فرآیندهای رخ داده در حین اعمال تنش حرارتی و نیز عوامل تاثیرگذار بر پایداری حرارتی این مواد، برای طراحی پلی یورتان هایی با خواصی خاص و کاربرد در محیطی مشخص را فراهم می سازد. در این مقاله تاثیر عوامل ساختاری مختلف. روش های بهبود پایداری حرارتی در پلی یورتان ها مانند تشکیل پلیمرهایی با مقاومت حرارتی بالا به همراه بررسی سایر روش ها مانند پلی یورتان هایی با یک حلقه تری آزین یا اضافه کردن حلقه آروماتیک، اتصالات آزومتان، استفاده از پلی ال های پرشاخه و هم چنین عوامل شبکه کننده بررسی شده است. بهبود پایداری حرارتی از طریق تشکیل هیبرید نیز موضوع دیگری است که به آن پرداخته شده است. در بخشی دیگر، روش های بالا بردن مقاومت در مقابله شعله پلی یورتان ها آورده شده است.

اغلب روکش های سطح خواصی مانند خواص مکانیکی، فیزیکی، حرارتی، شیمیایی و نوری را درکاربردهای مختلف دارا می باشند. برای بعضی کاربردها مانند بسته بندی مواد غذایی و دارویی، انکپسولاسیون سل های الکتروشیمیایی مانند سل های خورشیدی و دیود های نورگسیل، علاوه بر این خواص عمومی، خاصیت نفوذ ناپذیری در برابر رطوبت نیز بسیار مهم می- باشد، طراحی ساختار این پوشش ها برای چنین کاربردهایی بر مبنای دانسیته اتصالات عرضی بالا، قطبیت مناسب آب دوستی / آب گریزی و درجه بلورینگی معین استوار است. این پوشش ها می توانند از مواد پلیمری صرفا آلی، معدنی و یا هیبریدی آلی– معدنی تهیه گردند و به صورت یک یا چند لایه باشند که از طریق فرآیند های مختلف و بر روی زمینه های پلیمری اعمال می شوند. حداقل تراوایی در برابر بخار آب برای کاربردهایی مانند بسته بندی در حدود 2-10 g/m2/day و برای کاربردهای بسیار خاص مانند انکپسولاسیون دیود های نورگسیل آلی در حدود 6- 10 g/m2/day است. در این مقاله جایگاه این پوشش ها و روش های تهیه ی آن ها مورد بررسی قرار گرفته اند.

در سالهای اخیر هزینه های بالایی جهت حفاظت از خوردگی تجهیزات فلزی با استفاده از پوشش های آلی صورت پذیرفته است. پوشش های آلی به دلیل نقش سدکنندگی در برابر نفوذ عوامل خورنده می توانند از زمینه فلزی زیرین در برابر خوردگی حفاظت نمایند. اما نفوذ عوامل خورنده به درون پوشش باعث تخریب آن و کاهش نقش سدکنندگی می گردد. برای رفع این مشکل و بهبود خواص حفاظت از خوردگی پوشش از رنگدانه های ضد خوردگی به همراه پوشش استفاده شده است. با توجه به اینکه رنگدانه های پایه کرومات دارای سمیت بالا و خطرات زیست فراوان می باشند، پژوهشگران در حال بررسی مواد جایگزینی هستند که علاوه بر کاهش خطرات زیست محیطی، خواص ضد خوردگی مناسبی نیز داشته باشند. با توجه به غیر سمی بودن و همچنین ارزان و در دسترس بودن رنگدانه های اکسید آهن، این مواد مورد توجه ویژه ی پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش سعی خواهد شد تا مروری بر روش های تهیه رنگدانه های ضدخوردگی بر پایه اکسید آهن صورت پذیرفته و ارتباط ساختار و اندازه ذرات با خواص ضد خوردگی آن مورد بررسی قرار گیرد. همچنین روش های بهبود خواص ضد خوردگی این رنگدانه ها مورد توجه قرار خواهد گرفت.

امروزه توجه به مساله رنگ در فضاهای شهری و بکارگیری صحیح از متخصصان این عرصه در امور برنامه ریزی و طراحی شهری، به عنوان گامی موثر در زمینه بهبود کیفیت زندگی مطرح می باشد. با توجه به پیشرفت های اخیر در صنعت رنگ و ساختمان، رشد و توسعه ارتباطات و مبادلات فرهنگی و همچنین رشد جمعیت و مهاجرت و عوامل متعدد دیگر در شهرها، وجود برنامه ای منسجم که بتواند روند این تحولات را کنترل نماید و مانع از اغتشاش و بی هویتی فضاهای شهری گردد، برای هر شهری ضروری است. در این زمینه «رنگ» به عنوان ابزاری برای حفظ هویت و حس مکان در فضاهای شهری مطرح است و اخیرا به یکی از دغدغه های شهرسازان بدل گشته است. در این راستا در پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف ضرورت توجه به مقوله مهندسی رنگ در شهرها، سعی بر آن است تا با بررسی و شناخت تاثیرات رنگ در فضاهای شهری، بتوان بر لزوم برنامه ای جامع در این زمینه تاکید نمود. نتایج پژوهش حاضر بیان می دارد که پرداختن به تدوین طرح ها و برنامه هایی که بتواند به نحوی با مشکلات مذکور مقابله نماید، امری ضروری است.

بخش نخست این مقاله به معرفی مقوله پیش بینی رنگی با تاکید بر پیشینه و تاریخچه آن پرداخته است. مقاله حاضر که بخش دوم از مقاله پیش بینی رنگی است با هدف بررسی فرآیند پیش بینی رنگی و معرفی روند های اجرایی به منظور پیش بینی روند مد و رنگ نگارش شده است. در این قسمت روش های جمع آوری و توصیف داده ها برای فرآیند پیش بینی رنگی ارائه و بررسی می شود. هم چنین انواع پیش بینی رنگی و روش های مختلف برای تجزیه و تحلیل داده ها در فرآیند پیش بینی رنگی با ارائه پیشنهاد های کاربردی در جهت بهبود فرآیند بررسی می گردند. رنگ های سال های گذشته با تاکید بر دلایل انتخاب آن ها با توجه به شرایط جامعه دوره خود در بخش سوم این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.

ارتباط بین رنگ و ساختار ملکولی مواد رنگزای آلی برای مدت طولانی، موضوعی بسیار مورد علاقه هم برای شیمیدانان مشغول در زمینه ترکیبات آلی و هم شیمیدانان تئوریسین بوده است. به دلیل اهمیت این موضوع، از زمان ارائه اولین تئوری در مورد گروه-های کروموفور و آگزوکروم توسط آقای ویت تقریبا بیش از یک قرن پیش تعداد زیادی از مقالات در مورد این مطلب در نشریات علمی چاپ گردیده است. پیدایش نظریه کوانتوم تا حد زیادی پیشرفت در این زمینه را شتاب داده است و همچنین ثابت گردیده که توسعه نهایی روش های کمی جهت پیش بینی های اسپکتروسکوپی طیفی از ارزش عملی قابل توجهی در جستجو برای مواد رنگزای جدید برخوردار می باشد. بدیهی است امروزه، شیمیدان رنگ در جایگاه پیش بینی طیف جذبی مرئی هر ملکول کانجوگه، هر چند پیچیده و حتی بدون دقت بالا می باشند. با وجود اهمیت آشکار مطالعات در زمینه رنگ و ساختار، تا چند سال پیش مقالات مروری بسیار کمی در این مورد یافت می شد. هدف این مقاله مروری، بررسی تاریخچه و پیشرفت های مبحث ارتباط رنگ و ساختار، آشنایی با روش های مختلف در این زمینه با تمرکز بر مواد رنگزای آلی در مباحث تئوری و عملی می باشد.