سی تیر از فرازهای مهم تاریخ معاصر ایران است. یکی از تلاقی های نادر مبارزات مذهبی یا خیزش ملی. اینکه سی تیر1331 چگونه یک سال بعدبه 28 مرداد 1332 ختم شد، از ابهامات بزرگ تاریخ سیاسی ایران است که محققان از زوایای مختلف به آن پرداخته اند. مقاله زیر تحلیلی است از زاویه یی خاص که در آن ضمن مرور فشرده حوادث تاریخی آن دوران بر مبنای مستندات تاریخی، شکست نهایی آن قیام را از دریچه اشتباهات مصدق می بیند.طبیعی است تمام دیدگاه های مطرح شده در این مقاله مورد تایید روزنامه اعتماد نیست. 30تیر مانند دیگر وقایع تاریخی راویان متفاوتی دارد و برای تسلط کامل به آن می بایست از دیدگاه های مختلف به آن نگریست. روزنامه