رکن اساسی در تعلیم و تربیت اسلامی، مدرس [استاد] بود که به اعتبار تبحرش در علوم دینی و روحانی، در جایگاه والایی قرار می گرفت. او در عین حال می توانست متخصص حوزة خاصی از علوم نیز باشد؛ اما بر همة دانش آموزان لازم بود تا پیش از پرداختن به هر علمی، کلیات علوم دینی را بیاموزند. همچنین، آموختن اصول کلی وجوه مختلف زبان عربی، به عنوان زبان علوم ضروری بود. اگر دانش آموزی قصد داشت در شاخه خاصی از علوم تخصص داشته باشد، باید به شهری که در آنجا استاد مشهوری در این رشته وجود داشت، مسافرت کرده و اجازة کفایت در آن علم را از وی دریافت می کرد. از این رو، مدرس به مراتب از نهاد آموزشی مهمتر و با اهمیت تر به شمار می رفت.