آرشیو شنبه ۲۱ امرداد ۱۳۹۱، شماره ۵۱۴۹
دین و اندیشه
۱۲
تامل

توبه از نظرگاه عرفا و حکما

توبه حالی است از احوال انسانی و مختص اوست، چون انسان دارای نفوس مادیه تا نفوس الهیه است و ممکن الخطاست لذا حضرت رحمان و رحیم به جهت الطاف بی کرانش ابزاری را جهت رجعت دوباره انسان به سوی خویش باز فرموده است (چون ملائکه فاقد نفس اند کششی به سوی نفسانیات ندارند و توبه ایشان نیز مقبول حضرت احدیت نیست و توبه ندارند).

عرفا و حکما دو نوع توبه بر شمرده اند، یکی توبه حقیقی که مد نظر رهروان راستین است و دیگر توبه مجازی که علل مختلف باعث می شود از جمله شرم از مردم و یا ابتلابه عقوبت گناه و امثالهم که توبه حقیقی نیست و نخواهد بود بلکه یکی از افعال نفس است، اما توبه حقیقی آن است که باعث توبه، فقط و فقط وجه الهیه و طلوع نور انسانیت و تبدل افعال قلبی باشد که اگر هیچ خجلت مردم و رنج عقوبت و شعور به قبح هم نبود این شخص ناچار از توبه می بود این گونه توبه است که کاملا قبول است بلکه خود این توبه عین قبول است و این گونه توبه به قلب و بواطن روح باعثش خداست نه به نفس و خیال تنها؛ حضرت سیدالساجدین (ع) در صحیفه می فرمایند: خداوندا مرا توبه فرما از توبه هایم، لذا این اشارت حضرت زین العابدین (ع) ارائه طریقی در جهت توبه حقیقی است نه توبه مجازی که مکرر توسط افراد به جهت احوال و اوقات گوناگون جاری و سپس شکسته می شود لذا با استعانت از حضرت جل جلاله باید توبه حقیقی که عرفا و حکما منزل دوم از منازل بدایتی سلوک الی الله می دانند، نمود.