آرشیو یکشنبه ۹ تیر ۱۳۹۲، شماره ۵۴۰۱
اقتصاد بین الملل
۹
تکنولوژی

انقلاب صنعتی

انقلاب صنعتی عبارتست از دگرگونی های بزرگ در صنعت، کشاورزی، تولید و حمل و نقل که در اواسط قرن هجدهم از انگلستان آغاز شد. در این که این رشته تحولات را می توان انقلاب صنعتی نامید اختلاف نظر وجود دارد. واژه انقلاب به دگرگونی های ناگهانی اطلاق می شود، در حالی که این تحولات صنعتی به هیچ وجه ناگهانی نبودند. حتی بعضی از محققان تنها این تحولات را مختص به صنعت نمی دانند و معتقدند که این تحولات دارای جنبه های اجتماعی و فکری نیز بوده اند.

صنعتی شدن به معنی استفاده از نیروی ماشین به جای نیروی انسانی است. انقلاب صنعتی ابتدا از انگلستان شروع شد، زیرا انگلستان پس از چندین قرن تحولات سیاسی داخلی، توسعه استعمار تجاری، گسترش ناوگان دریایی، رشد طبقه متوسط و بهبود امور قانونی و اداری کشور، از نظر زمین، کارگر، سرمایه، مدیریت و حکومت وضعیتی مطلوب و هماهنگ داشت که زمینه پیشرفت صنعتی در این کشور را فراهم می کرد. انقلاب صنعتی در انگلستان در سه زمینه بافندگی، زغال سنگ و ذوب آهن بیشتر نمود یافت. گاهی سخن از دو انقلاب صنعتی برده می شود که یکی در قرن هجدهم و دیگری در قرن نوزدهم است. دو نتیجه مهم انقلاب صنعتی، گسترش استعمار اروپایی ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.

انقلاب صنعتی در اواسط قرن هجدهم در انگلستان آغاز شد و به تدریج به دیگر کشورها گسترش یافت. باید توجه داشت اختراع لازمه انقلاب صنعتی بود و با توجه به ظهور و نبوغ دانشمندان انگلیسی در قرون هفدهم و هجدهم، این کشور زمینه مناسب برای بروز انقلاب صنعتی را داشت.

انقلاب صنعتی، انگلستان را به نخستین قدرت صنعتی دنیا مبدل ساخت. ساخت نخستین پل آهنی در سال 1779، احداث نخستین شبکه راه آهن در سال 1825 و همچنین افزایش چشمگیر فرآورده های کشاورزی و دامی ازجمله نتایج مثبت انقلاب صنعتی در انگلستان بود. اما در این جریان، کارخانه های متعدد با دودکش های بلند و غلیظ جانشین دهکده های سبز و خرم روستایی شدند. رشد و گسترش کارخانه ها منجر به از بین رفتن جنگل ها و فضاهای سبز، افزایش دود و آلودگی هوا، به وجود آمدن کوه های زغال و توده فضولات شد.

در عصر انقلاب صنعتی، هر اختراع تازه سبب می شد که ماشین های تازه به جای عده ای از کارگران به کار بیفتند و گروهی را بیکار کنند.