آثار عرفا معمولا بیان صریح و مستقیم نیستند. همچنان که می گویند: خوش تر آن باشد که سر دلبران/ گفته آید در حدیث دیگران. یعنی عاشق نمی گوید که من عاشقم، می گویند مجنون عاشق است. عاشق در قالب مجنون ظاهر می شود. آثار عرفانی ما همیشه عشق و شور و هیجان خودشان را کمتر از زبان خودشان بیان می کردند. حالاچه عشق عرفانی بوده باشد، چه انتقادات تند و تیز اجتماعی. سعدی در باب اول گلستان حتی در همه ابوابش حرف و حدیثی نیست که نگفته باشد. سعدی آن موقعیت اجتماعی را داشت که جرات کند به سلطان زمان خودش بگوید: هم از بخت فرخنده بر جام توست/ که دوران سعدی در ایام توست. کدام شاعر و نویسنده در آن روزگاران استبداد جرات می کرد به یک سلطان بگوید که تو شانس داری که در دوره من زندگی می کنی؟