اختلالات سایکوتیک (جنون یا روان پریشی) نوعی آشفتگی روانی است که فرد مبتلابا دنیای واقعی ارتباط برقرار نمی کند و درک صحیحی از واقعیات ندارد و به طور مشخص دچار هذیان، عقاید نادرست درباره وقایع و توهم دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند، می شود. توهمات تجارب حسی نامعمول یا ادراک چیزهایی هستند که واقعا حضور ندارند، مانند دیدن چیزهایی که اینجا نیستند، شنیدن صداها، بوییدن، داشتن یک طعم یا مزه در دهان و احساس حساسیت روی پوست در حالی که هیچ چیزی بدن را لمس نمی کند. هذیان ها، عقاید غلط و سازمان یافته است که حتی پس از دریافت کردن اطلاعات صحیح و منطقی کنار نمی رود.

برای مثال شخصی که عقیده دارد غذایش زهرآگین است، حتی اگر ثابت شود که غذا سالم است، او این هذیان خود را رها نمی کند.سایر نشانه ها عبارتند از: گفتار آشفته یا نامنسجم، تفکر آشفته، حرکات آهسته یا نامعمول، رفتار عجیب و غریب، از دست دادن علاقه به فعالیت ها، از دست دادن علاقه به بهداشت شخصی، مشکلاتی در مدرسه، کار یا روابط بین فردی، شیوه سرد و گسسته همراه با ناتوانی در ابراز هیجانی و نوسان های خلقی یا دیگر نشانگان خلقی، مانند افسردگی و...

فردی که دچار اختلال شدید روانی است تمام آنچه در توهم یا خیال می بیند واقعی محسوب می کند و در خود نیازی به درمان نمی بیند. یک درصد جمعیت جهان از این دسته اختلال رنج می برند و این اختلال در اواخر بیست، سی سالگی بروز می کند و میزان آن در مردان و زنان برابر است.

نکته مهم آن است که اغلب اختلال های روان پریشی با ترکیبی از داروها و روان درمانی درمان شده اند. داروهای اصلی استفاده شده برای درمان اختلالات روان پریشی، «ضدجنون یا ضد روان پریشی» نامیده می شود. البته این داروها بیماری را درمان نمی کند، اما در مدیریت نشانه های آزاردهنده آن مانند هذیان ها، توهمات و مشکلات تفکر، اثربخش است.

برای روان درمانی روش های متفاوتی است و از روان درمانی فردی، گروهی و خانوادگی استفاده می شود و تا زمانی که نیاز باشد ممکن است فرد بستری شود و روان درمانی ها نیز در بیمارستان صورت گیرد. البته برخی بهبود سریع نشان می دهند و برای برخی دیگر، درمان ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد.