آرشیو یکشنبه ۴ امرداد ۱۳۹۴، شماره ۵۹۸۵
ایران شناسی
۷
یادداشت 4

کار کارستان در عرصه فرهنگ

محمد گلبن (فهرست نگار)

من در محله پله نوروزخان در بازار تهران زندگی می کردم که «حاج حسین آقا ملک» هر روز ساعت 9 صبح می آمد و به کتابخانه می رفت. قضیه مربوط به سال 1330 می شود که هنوز از پا نیفتاده بود. او نظم خاصی در کتابخانه داشت. هر کسی سر جا و سر کارش بود، از او حساب می برد. هر روز سر ساعت 10 دقیقه به 9، سر پله نوروزخان از ماشین پیاده اش می کردند و یواش یواش تا کتابخانه می رفت. منزل شان در باغ صبا بود. همان جایی که امروز خیابان شریعتی، خیابان ملک است. بعضی موقع ها هم ظهر از همین راه برمی گشت، بعضی موقع ها هم از طرف مسجد شاه می رفت. مسجد شاه نماز می خواند و به منزل می رفت. بعد از ظهرها من کم دیدم که به کتابخانه بیاید چون کتابخانه تا ساعت 8 شب باز بود. حاج حسین آقا جوانی اش را مدتی در مشهد بوده و در مشهد تجارتخانه بزرگی داشتند؛ ملک و املاک بزرگی داشتند ولی وقتی که به تهران آمد، کتابخانه را در تهران دایر کرد. ولی بیش تر تابستان ها سری به مشهد می زد و عموما اینجا مشغول کتابخانه بود. کتابخانه تمیزی بود؛ از خانه های قدیمی که مخصوص کتابخانه درست شده بود و بالایش کتابخانه ملک نوشته شده بود. حاج حسین آقا آن چیزی را که به درد خودش و کتابخانه می خورد، به هر طریقی بود از دست نمی داد. ایشان خیلی حسابگر بود و سعی می کرد هر چیزی را به قیمت بخرد. به هر حال آقای ملک، کاری کرد کارستان و اگر 10 تا تجارتخانه داشت که جنس وارد می کرد و خارج می کرد، همه از بین می رفت ولی کتابخانه اش برای همیشه ماندگار است و برای همیشه در فرهنگ این مملکت می ماند و واقعا خیلی کار خوبی کرد اما زرنگ هم بود. نقل شده که رضا شاه در یک میهمانی به حاج حسین آقای ملک می گوید که حاج حسین آقا باغ خیلی خوبی است. می گوید قربان اینجا وقف زوار امام رضا است.