اگر واقعه 11 سپتامبر توانست مناسبات جدیدی را در جهان به ویژه در منطقه خاورمیانه به وجود آورد، فاجعه پاریس به طریق اولی تاثیر تعیین کننده تری را نه فقط در مناسبات جهانی ملل مختلف بلکه در شاکله نظام های سیاسی کشورهای غربی و پیشرفته خواهد داشت.

به نظر می رسد این اتفاق به غایت تلخ و نامبارک در پاریس، دموکراسی را در «پایان تاریخ» با بحرانی جدید و جدی نه فقط در میان جوامع در حال گذار بلکه در کشورهایی که به سر منزل مقصود نیز رسیده اند، مواجه خواهد کرد. جوامع پیشرفته و البته دموکراتیک غربی از این به بعد درگیر پارادوکسی خواهند بود که برای حل آن نیازمند تئوریسین های جدید و تئوری های جدی تری هستند از آنچه توسط فرانسیس فوکویاما، فیلسوف پرآوازه امریکایی ژاپنی تبار مطرح می شد.