آرشیو پنجشنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۵، شماره ۳۹۳۴
تاریخ و اقتصاد
۲۰
واکاوی

تاریخ پول در ایران

من پیش از این نیز موقعیت پولی ایران را در مقالات مختلف و حتی یک کتاب دیگر بررسی کرده بودم. در عین حال کتابی هم با عنوان «اقتصاد در ایران عهد صفوی» منتشر کرده ام که تحلیلی از نظام صفوی ارائه می دهد؛ به علاوه مقاله ای که به همراه پت کلاوسن با عنوان «جست وجوی صفویان برای طلاو نقره» نوشته ام. گذشته از اینها، مقاله ای دارم در رابطه با نظام پولی عهد صفوی که مبتنی بر سه گونه فلز بود. این مقاله را در میزگرد «صفویان» که سال 1999 در ادینبورگ برگزار شد، ارائه کردم. همین طور نیز مقاله ای تحلیلی درباره نظام پولی قاجار داشته ام که سال 1998 در انجمن مطالعات خاورمیانه (مسا) ارائه شد.

از این رو با توجه به کار ریشه ای که در این نوشته های مختلف انجام داده ام، تصمیم گرفتم که همه آنها را در قالب یک کتاب بیاورم. در عین حال سابقه همکاری قدیمی نیز با پت کلاوسن داشته ام که این مساله در کنار دو، سه مقاله ای که رودی متی در رابطه با موضوعات پولی نوشته بود، باعث شد به صرافت این بیفتم که دانسته های خودمان را یکجا بیاوریم. حاصل آن نیز کتابی است که از آنچه پیش از این به تنهایی نوشته بودم، بهتر است. اما دلیل آنکه خودمان را محدود به بازه زمانی 1500 تا 1925 میلادی کردیم، به قول معروف، سلیقه ای نبود. هر کسی که نسبت به کار من شناخت داشته باشد، می داند مقالات و کتاب هایی که من نوشته ام تاریخ 2500 ساله ایران را شامل می شود، مانند تاریخ تئاتر در ایران و بازی های ایرانی. مقاله ای هم با همکاری دیگران در دایره المعارف ایرانیکا با موضوع «سکه ها» نوشته ام که در آن به سکه های ایران از 530 سال قبل از میلاد مسیح تا دوران مدرن پرداخته می شود. دلیل اصلی برای انتخاب چنین بازه زمانی این بود که هنوز منابع مناسبی موجود نیست تا بتوان با استناد به آنها تحلیل دقیق تری به نسبت مقاله ای که به آن اشاره کردم، درباره تاریخ پولی ایران در سال های پیش از 1500 میلادی نوشت. هر زمان که پژوهش ها ما را به درک بهتری از دوره های قدیمی تر برساند، آن وقت می توانیم اثری تحقیقی درباره آن بنویسیم، چنان چه در رابطه با بازه زمانی 1500 تا 1925 این کتاب را نوشته ایم.

- از یک گفت وگو با ویلم فلور، ایران شناس