آرشیو پنجشنبه ۲۸‌شهریور ۱۳۹۸، شماره ۲۲۲۸۶
معارف
۶
پرسش و پاسخ

مرجعیت دینی و علمی اهل بیت (ع)

(4)
پرسش:

از منظر آموزه های وحیانی اسلام چه لزومی دارد اهل بیت عصمت و طهارت(ع) مرجعیت دینی و علمی مسلمانان قرار گیرند؟

پاسخ:

در سه بخش قبلی پاسخ به این سوال هفت دلیل برای اثبات جایگاه مرجعیت دینی و علمی اهل بیت(ع) شامل: 1- لزوم انتخاب مرجع متقن و خدشه ناپذیر 2- سوال از اهل ذکر 3- رجوع به حجت 4- محوریت در دانش 5- راهنمای حق و هدایت 6- وصایت و خلافت 7- اقتدا و تبعیت را مطرح کردیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می گیریم.

8- مرجع دین شناسی

در طور تاریخ، گرایش ها، مسلک ها، فرقه ها و مذهب های متفاوتی پدید آمده است که محور بسیاری از آنها، به نوع فهم دین و برداشت از قرآن و حدیث برمی گردد. بسیاری از آنان نیز «چون ندیدند حقیقت، ره افسانه زدند». امروز نیز به نام «قرائت های مختلف از دین»، کج راه ها و انحرافاتی در فهم دین و برداشت از آیات و روایات دیده می شود. مرجعیت دینی و علمی اهل بیت، در این زمینه هم کارساز است و جلوی بدعت ها و انحرافات را می گیرد.

ماجرای حضرت عبدالعظیم و عرضه عقاید و باورهایش بر امام هادی(ع) و درخواست از آن حضرت راجع به بیان اشکالات عقاید وی، روشن ترین گواه «عمل درست» در دین آموزی از اهل بیت و معیار قرار دادن این خاندان است. حسین بن علی(ع) فرموده است: «نحن الذین عندنا علم الکتاب و بیان ما فیه، و لیس لاحد من خلقه ما عندنا، لانا اهل سر الله؛» ماییم آنان که علم به کتاب خدا و بیان آنچه در آن است، نزد ماست، هیچ یک از بندگان خدا دانستنی ها و داشته های ما را ندارد، چرا که ما رازداران خداوندیم.(مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 52)

افتخار شیعه آن است که دین را از این خاندان فرا می گیرد و پیرو معارف اهل بیت است. در زیارت جامعه کبیره که متن آن از امام هادی(ع) روایت شده است، خطاب به اهل بیت عصمت می گوییم: «بکم علمنا الله معالم دیننا... خداوند علوم و معارف اسلامی را به سبب شما به ما آموخته است.

اگر پیامبر اکرم (ص) در حدیث معروف «ثقلین»، اهل بیت و قرآن را کنار هم و عدل یک دیگر قرار داده است، اشاره به همین مرجعیت دارد. آن حضرت فرمود: من دو چیز نفیس و گران بها میان شما بر جای می گذارم که اگر به این هر دو چنگ زنید و تمسک جویید، هرگز گمراه نمی شوید و این دو هرگز از هم جدا نمی شوند تا کنار حوض کوثر بر من وارد شوند؛ یکی، «قرآن»، دیگری، «عترت»: «انی تارک فیکم الثقلین،... کتاب الله و عترتی...».(معانی الاخبار، ص 90)

همان گونه که قرآن در فرهنگ دینی ما، یکی از منابع شناخت اسلام و معارف الهی است، اهل بیت نیز در کنار قرآن و دوشادوش آن، منبعی مطمئن و مستحکم برای درک صحیح از دین خداست.

محورها و سرفصل های دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد اهل بیت (ع) در شناخت دین و کسب علم در همه زمینه ها، مرجع و ملاکند و خداوند متعال چنین نقش و جایگاهی را برای آنان در نظر گرفته است. این نشانه ها، سند حقانیت و شایستگی آنان برای امامت مسلمین و هدایت بشر و تداوم خط انبیا و تفسیر و تبیین دین الهی است.