احتمالا تیتر این یادداشت ابتدا نویسنده کتاب و بعد خوانندگان را متعجب کند که چه نسبتی میان «سایه نویس» و «سایه سار» می توان برقرار کرد؟ و اصلا این دو چه ارتباطی با کتاب پیش رو دارند؟

اما ابتدا بگذارید به مناسبت چاپ دوم کتاب شرحی از آن به دست بدهیم. کتاب «له و علیه ویرایش» نوشته سایه اقتصادی نیا 3 فصل دارد: 1- ویرایش و روشنفکری 2- نکته ها 3- پرتره ها. نویسنده در فصل اول به بررسی پیوند میان ویرایش و روشنفکری در ایران می پردازد. او معتقد است که ویراستاران زیادی خود را روشنفکر می‎پندارند و از دیگر سو عموم مردم هم اغلب چنین تصوری از ویراستار دارند. اما نویسنده چنین اعتقادی ندارد و برای اثبات ادعایش به سراغ تاریخچه ویرایش در ایران می رود.او در این بین به جدل هایی که از ابتدا تا امروز ادامه داشته است، می پردازد و تصویری درست و واضح از چگونگی و چرایی این مقابله ها به دست می دهد البته که نویسنده از ابتدا موضع خود را در این میان مشخص کرده است ولی هماره منصفانه و منتقدانه می نویسد. «ویرایش و نظام باورها» به چالشی جدی که برای هر ویراستاری ممکن است پیش بیاید، می پردازد. نویسنده معتقد است هر ویراستار در طول کار حرفه ای خود بدون شک با متنی روبه رو خواهد شد که محتوا و دال مرکزی آن مخالف اندیشه ویراستار است. در اینجا ویراستار چه باید بکند؟ آیا می تواند متن را کنار بگذارد تا خدشه ای به نظام باورهایش وارد نشود؟ اقتصادی نیا معتقد است، ویراستار در «تولید محتوا نقشی ندارد» پس نباید در محتوای نوشته اعمال نظر کند «بلکه باید در تنظیم محتوایی که دلخواه نویسنده است» همت بگذارد و اگر غیر از این کند، اصول حرفه ای را زیر پا گذاشته است.

«رونق ویرایش، اما کدام ویرایش؟» موضوعی است که نویسنده در آن به رونق ویرایش می پردازد. اما او با دیدی نقادانه به سراغ این مساله رفته است. اقتصادی نیا رونق ویرایش را در رسم الخط که «کم اهمیت ترین» وجه آن است، می بیند و دعوا را بر سر جدانویسی و سرهم نویسی و غیره می داند که حقیقتا دعوا بر سر هیچ است و نویسنده چه خوب می گوید:«ویراستار خوب نویسنده پرور است.»

در فصل دوم، نویسنده سراغ «نکته ها» رفته است که می خواهم یادداشتی از آن را به تیتر ارتباط بدهم. «سایه سار» عنوان سلسله یادداشت هایی است که نویسنده کتاب در مجله بخارا می نویسد و «سایه نویس» نام یادداشتی است که درباره شکل گیری چنین صفت و صفاتی مانند «کارتن خواب» و «گورخواب» در میان مردم بحث می کند و می خواهد دریابد که چگونه مردم «از الگوی دستوری چنین دشوار و نازایی در واژه سازی» استفاده می کنند. این دقتی که نویسنده به زبان در کاربرد عام و خاصش دارد به غایت قابل تحسین است و نشان از دید جامعه شناسی به موضوع زبان و ویرایش دارد.

و در آخر به فصل سوم می رسیم که دغدغه ای کاملا متفاوت با دو فصل دیگر دارد. در فصل «پرتره ها» نویسنده خواسته تا یادی از استادانش بکند و به همین سبب از «اسباب یگانگی ابوالحسن نجفی» می گوید و از احمد سمیعی(گیلانی) می نویسد که «امانتدار دانسته ها و ندانسته های نویسندگان است.» و از علی صلح جو با مروری بر کتاب هایش یاد می کند.