آرشیو پنجشنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۸، شماره ۷۲۷۳
فرهنگی
۱۷

این جایزه را به جامعه بکشانید

عمادالدین باقی (پژوهشگر و مولف)

​​​​​​​من به عنوان یک نویسنده توجه خاصی به جایزه کتاب سال نداشته ام و نویسندگان زیادی را هم می شناسم که توجه ویژه ای به چنین پدیده ای ندارند. اما علت این مساله را بیشترازهرچیزدرنحوه انتخاب کتاب برگزیده می دانم. مشابه همان سخنی که در مساله انتخابات و دموکراسی وجود دارد. دموکراسی و انتخابات یعنی اینکه دیگران احساس سهیم بودن دراموررا پیدا کنند. احساس سهیم و شریک بودن، یک نوع همبستگی، انسجام، سرمایه اجتماعی و اعتماد تولید می کند. درباره جایزه کتاب سال هم همین مساله وجود دارد و احساس سهیم بودن در نویسندگان ایجاد نمی شود. چرا؟ به این دلیل که شیوه هایی برای انتخاب کتاب سال وجود دارد که نتایج را پیشاپیش معلوم می کند و این مساله آسیب جدی به جایگاه جایزه کتاب می زند. معیارهای داوری و نحوه انتخاب داوران برای اهل قلم چندان شفاف نیست. طبق اطلاعات ناقص من ،نکته دیگر این است که کتاب به گونه ای انتخاب می شود که باید خود نویسنده کتاب خود را نامزد کند در حالی که می تواند شیوه های مکمل هم وجود داشته باشد یعنی هم نویسندگان، اثر خود را نامزد کنند، هم افراد دیگر کتاب هایی را پیشنهاد کنند و هم به شکل نظرخواهی عمومی کتاب ها انتخاب شوند که در واقع باعث می شود این موضوع به حیطه افکارعمومی کشیده شود و توجه دیگران را برانگیزد و دیگران برای معرفی کتاب، کتاب بخوانند و به این ترتیب نظرخوانندگان هم لحاظ شده باشد. در واقع سه شیوه نامزد کردن از سوی اهل کتاب و قلم، نامزد شدن توسط خوانندگان و نامزد شدن توسط خود نویسندگان وجود داشته باشد.