نعمت ها و نقمت های انسان به نوع تفکرات و عملکرد های او برمی گردد
«اما انسان هنگامی که پروردگارش او را برای آزمایش، اکرام می کند و نعمت می بخشد (مغرور می شود و) می گوید: پروردگارم مرا گرامی داشته است!»
«و اما هنگامی که برای امتحان، روزیش را بر او تنگ می گیرد (مایوس می شود و) می گوید: پروردگارم مرا خوار کرده است!»
«چنان نیست (که شما می پندارید) شما یتیمان را گرامی نمی دارید»
«و یکدیگر را بر اطعام مستمندان تشویق نمی کنید»
«و میراث (مال و ثروت) را (از راه مشروع و نامشروع) جمع کرده و می خورید»
«و مال و ثروت را بسیار دوست دارید (و به خاطر آن گناهان زیادی مرتکب می شوید)» الفجر - آیات 15 تا 20