انسان موجودی اجتماعی است و در زندگی از طریق تبادل پیام با دیگران ارتباط برقرار می کند. ارتباط موثر، رابطه ای است که در آن، طرف مقابل، پیام شما را با حداکثر دقت ممکن دریافت و درک کند. داشتن ارتباط و روابط اجتماعی چنانچه به شکل کارآمد و موثر صورت گیرد باعث می شود تا فرد از سلامت روان بیشتری برخوردار شود. از آن سو افرادی که توانایی کافی برای برقراری ارتباط صحیح اجتماعی ندارند، بیشتر در معرض خطر مشکلات فردی، بین فردی در زندگی و شغل و تحصیل می شوند. همچنین افرادی که کنترلی بر هیجان و خشم ندارند یا بسیار خجالتی هستند یا دچار سوءظن و بدبینی بیمارگون هستند نیز در روابط خود بیشتر با مشکل روبه رو خواهند شد.

پیامی که دیگران برای ارتباط با یکدیگر رد و بدل می کنند، بخش کلامی و بخش غیرکلامی (زبان بدن) را دربر می گیرد و باتوجه به تغییر جامعه و نوع ارتباطات، نحوه تبادل پیام از حضوری به غیرحضوری متفاوت شده است.

بنابراین لازم است برای جلوگیری از ادراک غلط و سوءتفاهم، در پیام های نوشتاری دقت زیادی شود و برای بیان پیام های مهم از پیام صوتی یا تماس تلفنی یا تماس تصویری استفاده شود تا افراد درک درستی از صحبت با یکدیگر داشته باشند.

اما با این حال برخی مواقع مشاهده می شود که فرد شنونده خوبی نیست یا به دلیل نداشتن کنترل هیجان و کنترل خشم، پیام و صحبت اعلام شده را اشتباه درک می کند و واکنش های هیجانی از خودش بروز می دهد. همچنین افرادی که تمرکز پایینی دارند یا عجول هستند نیز در تبادل پیام و روابط بین فردی بسیار با مشکل روبه رو می شوند و چنانچه توانایی کنترل هیجان نداشته باشند ممکن است موقعیت ها و امتیازهای خود را در روابط بین فردی از دست بدهند.

در مورد زوجین و خانواده ها نیز این موضوع می تواند عامل ایجاد تنش باشد و لازم است تا مهارت گفت وگوی موثر و شفاف و واضح داده شود و افراد از جملات غیرسرزنشی و کلمات تحقیرآمیز و تمسخر پرهیز کنند تا رابطه آنها کیفیت بهتری پیدا کند.

چنانچه فردی نیاز دارد تا مکررا منظور خود را اصلاح کند یا مدام از جملاتی نظیر «منظور من این نبود و شما بدبرداشت کردید» استفاده می کند، در تبادل پیام نیاز به بازبینی دارد زیرا بیشتر مکالمات چنین افرادی به اصلاح نیاز دارد.