اسدالله ملک زاده سال پر التهاب 1320 بود که همچون هنرمندان دیگری که در این سال متولد شدند و بعدها هر یک به اکسیر هنر توانستند بر فرهنگ و هنر ایران تاثیر بگذارند و نامدار شوند، دوران کودکی خود را در سال های نابسامان اشغال ایران گذراند. ملک را می توان آخرین شاگرد نامدار ابوالحسن خان صبا دانست که قبل از درگذشت او در سال 36 با استعدادی که داشت، توانست در نوجوانی به محضر او راه یابد که البته فراتر از موسیقی و ساز، راه و رسم اخلاق حرفه ای و منش انسانی را نیز آموخت. صبا پیش از او هم شاگردان مستعد و برجسته ای چون مهدی خالدی، حبیب الله بدیعی، علی تجویدی، فرامرز پایور، حسین تهرانی، پرویز یاحقی و همایون خرم را پرورش داده بود که هر یک با تلاش و نبوغ شان از همان جوانی با آثارشان رنگ و بوی جدیدی به موسیقی ایرانی افزودند. ملک که به واسطه دایی ها و برادر بزرگ ترش زنده یاد حسین ملک از کودکی با فضای موسیقی مانوس بود به سرعت تحت تعالیم استاد به سازهای ویلن و کمانچه اشراف پیدا کرد و در تکنوازی و بداهه نوازی ساز سختی چون ویلن به استادی رسید چنانکه چند سالی پس از فوت صبا کلاس های او را راهبری می کرد. او تحصیلات خود را در هنرستان موسیقی ملی و سپس دانشگاه تهران ادامه داد و به موازات آن از 17 سالگی در ارکستر روح الله خالقی (دیگر استادش) و نیز رادیو به نوازندگی ویلن می پرداخت. ملک با استعدادی که داشت مسیر درخشش و شهرت را سریع طی کرد و با ورود به برنامه ماندگار گلها که در دوره های مختلف با درایت افرادی چون زنده یادان پیرنیا، جهانبگلو و سایه، زمینه گسترده و ماندگاری برای فعالیت هنرمندان مستعد موسیقی و شعر به حساب می آمد، توانست تصانیف ماندگاری بسازد.

ویژگی منحصربه فرد تصنیف هایی که او می ساخت سوز و غم پنهانی بود که تاثیر آهنگ را دوچندان می کرد.

خوانندگانی که این سوز را در صدا داشتند به خوبی با نوای بااحساس ملک همسو می شدند و اثر ماندگاری می آفریدند. آثاری از ملک که با صدای زنده یاد محمود محمودی خوانساری خواننده توانمند موسیقی ایرانی که صدایش حزن و احساس خاصی داشت، اوج این همکاری ها بود که معروف ترینش تصنیف «مرغ شباهنگ» است. تعدادی از ساخته های او نیز با صدای گلپا اجرا شد که «تک درخت» و «دلم گرفته» از زیباترین آنهاست. زنده یادان دلکش، حمیرا، مهستی، حسین قوامی، کوروس سرهنگ زاده و شجریان نیز همکاری های موفقی با این آهنگساز برجسته داشتند.

تکنوازی و دونوازی های ملک نیز که نشان از قدرت بداهه نوازی و خلاقیت او دارد، بسیار به یادماندنی و تاثیرگذارند. دونوازی ویلن او و سه تار بی نظیر احمد عبادی در آلبوم گلنوش و چند دونوازی با همراهی تار فرهنگ شریف بسیار شنیدنی است. قطعه زیبای «گریه لیلی» او نیز شرح معروفی دارد که از نخستین ساخته هایش در جوانی به حساب می آید. قدرت نوازندگی او در دهه چهل سبب شد تا به او عنوان آرشه سحرآمیز داده شود و ماجرای تعریف یهودی منوهین که چهره نامداری در نوازندگی ویلن کلاسیک بود از ساز ملک در یک کنفرانس موسیقی جهانی منجر به دعوت و اجرای برنامه توسط او و اساتیدی چون احمد عبادی و حسین تهرانی در کشورهایی چون فرانسه، ایتالیا و اسپانیا شد نیز بسیار نقل شده است.

در سال های پس از انقلاب که جریان آهنگسازی و تصنیف متوقف شد و اغلب خوانندگان مطرح موسیقی اصیل دیگر فعالیتی نداشتند، ملک بیشتر آثارش را با ساز تنها (بدون خواننده) می ساخت و آلبوم های متعددی (حدود 20 آلبوم) از او در قالب دو یا سه نوازی منتشر شد که همگی حس و حال غریب ملک و سازش را منعکس می کنند. هر چند تعدادی از آثارش نیز با صدای بهرام حصیری ارایه شد. متاسفانه ملک در 60 سالگی درگذشت و موسیقی ایرانی یکی از نوابغش را از دست داد. اواخر دهه هفتاد بر نمای ساختمانی در تقاطع خیابان های فرمانیه و نیاوران تابلویی با خط نستعلیق بارها به چشمم خورده بود: ویلن ملک و همیشه با علاقه ای که به او و سازش داشتم کنجکاو دیدارش بودم که متاسفانه نشد... از پدر شنیده بودم که قبل از انقلاب نیز کلاس و همین تابلوی معروفش در حوالی لاله زار بوده است. زمستان سال 1380 و پس از درگذشت او مراسم یادبودی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. هنگام طی کردن پله های مسیر اصلی حیاط زنی سالمند را دیدم که با کمک چند نفر به آرامی پله ها را می پیمود.

از کنارش که گذشتم، ورای چهره تکیده اش دلکش را شناختم که البته کمتر شباهتی به عکس های دوران جوانی و اوجش داشت. او که معرف و حامی ملک در آغاز فعالیتش در رادیو و برنامه گلها بود و چند تصنیف او را اجرا کرده بود اینک به یاد این هنرمند از دست رفته، آمده بود. بزرگان حاضر در مراسم کم نبودند. زنده یاد تجویدی که با ذکر خاطره ای از ملک در خصوص علاقه اش به تصنیف درخشان «رفتم و بار سفر بستم»، به یادش و با ویلن و صدایش این آهنگ را اجرا کرد که حس و حال این اجرا عمق دوستی و علاقه اش به ملک را باز می تاباند. فرهنگ شریف هم خاطرات و همکاری های بسیاری با او داشت، قطعه ای را به یادش نواخت که سحر سازش همه را تحت تاثیر قرار داد. ملک همچون دیگر ستارگان آهنگسازی گلها از جمله خرم، بدیعی، خالدی، تجویدی و... در اعتلای ساز ویلن و هم خلق تصانیف و قطعات آوازی سهم و نقش پررنگی در موسیقی ایرانی دارد.