قرارداد توسعه 6 میدان نفتی کشور به ارزش بیش از 13 میلیارد دلار با هدف افزایش تولید حدود 400 هزار بشکه با تکیه بر توان داخلی با حضور معاون اول ریاست جمهوری، وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امضا شد. جواد اوجی در مراسم امضای این قراردادها اعلام کرد که توسعه این میادین در مجموع 15 میلیارد دلار عایدی سالانه خواهد داشت.

بزرگ ترین قرارداد توسعه ای صنعت نفت ایران با عنوان قرارداد توسعه یکپارچه میدان مشترک نفتی آزادگان و به ارزش 11 میلیارد و 500 میلیون دلار بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت دشت آزادگان اروند امضا شد. بر اساس این قرارداد20 ساله برآورد می شود که تولید تجمعی نفت خام این میدان حدود 855.2میلیون بشکه باشد. میدان نفتی آزادگان در منطقه دشت آبادان، حدود 80 کیلومتری غرب و جنوب غرب اهواز و در امتداد مرز ایران و عراق در مساحتی حدود 1500کیلومتر مربع قرار دارد. این میدان بزرگ ترین میدان نفتی مشترک ایران به شمار می رود. از طرفی این میدان را دهمین میدان بزرگ نفتی جهان برمی شمارند. این میدان مهم ترین مخزن جوان (گرین فیلد) و کمتر توسعه یافته کشور است که ظرفیت بالایی برای افزایش تولید نفت کشور دارد. ایران و عراق به طور مشترک از این میدان بهره برداری می کنند. عراق این میدان را با نام مجنون می شناسد. آن طور که ارزیابی شرکت های مختلف نشان می دهد، این میدان حدود 32 میلیارد بشکه نفت درجا دارد که در چهار مخزن سروک، کژدمی، گدوان و فهلیان جای گرفته است. پیش تر توسعه بخش ایران این میدان در قالب دو میدان مجزای آزادگان شمالی و جنوبی دنبال می شد.

با توجه به حجم قابل توجه نفت خام درجا به ویژه نفت خام فوق سنگین، وجود مخازن متعدد، قرارگیری در منطقه تالاب هورالعظیم و شرایط خاص اقلیمی و زیست محیطی این تالاب، منطقه مرزی ایران و عراق، وجود مهمات و تجهیزات باقی مانده از هشت سال دفاع مقدس در منطقه و از طرفی فعالیت های توسعه ای کشور همسایه در میدان مشترک مجنون، توسعه آن ضمن اهمیت ویژه، با پیچیدگی های فنی، اجرایی و مدیریتی خاصی همراه است. تفاهم نامه اولیه مطالعه توسعه میدان میان شرکت ملی نفت ایران و مشارکت بانک ها، صندوق توسعه ملی و شرکت های اکتشاف و تولید (E&P) در حضور رئیس جمهوری 14 تیرماه سال 1401 امضا شد که طی آن پس از مطالعات و مذاکرات متعدد سرانجام با تشکیل شرکت توسعه نفت و گاز دشت آزادگان اروند متشکل از دو شرکت اکتشاف و تولید (E&P)، بانک های منتخب کشور و صندوق توسعه ملی با هدف توسعه یکپارچه میدان و افزایش تولید نفت خام از روزانه 205 هزار بشکه به 550 هزار در روز در قالب قراردادهای جدید بالادستی صنعت نفت (IPC) اجرایی می شود.

عملیات اجرایی این طرح با سرمایه گذاری مستقیم 840 میلیون دلار شامل حفاری 357حلقه چاه تولیدی جدید نفت، 190حلقه چاه تزریق آب، انجام روش های فرازآوری مصنوعی نظیر نصب پمپ های درون چاهی یا فرازآوری با گاز، تکمیل و احداث تاسیسات روزمینی، مهندسی، خرید و ساخت تجهیزات سرچاهی، خطوط لوله جریانی، واحدهای فرآورش (بهره برداری، نمک زدایی و جمع آوری گازهای همراه) و خطوط لوله اصلی انتقال نفت و گاز میدان به ترتیب به تلمبه خانه غرب کارون و کارخانه گاز و گاز مایع است که پیش بینی می شود حدود 60 هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در استان خوزستان و کشور ایجاد کند.

از قراردادهای نفتی دیگری که در این مراسم امضا شد، گام دوم توسعه میدان مشترک آذر به ارزش یک میلیارد و 36 میلیون دلار بود. قرارداد طرح بهبود بازیافت، افزایش تولید و بهره برداری میدان مشترک نفتی آذر با شرکت مهندسی و توسعه سروک آذر امضا شد. مدت قرارداد 20سال و میزان تولید برآوردی تجمعی اضافی نفت خام حدود 177 میلیون بشکه است. عملیات اجرایی این طرح شامل حفاری 19حلقه چاه جدید (18حلقه چاه تولیدی و یک حلقه چاه تزریق پساب)، نصب پمپ های درون چاهی در چاه های تولیدی جدید، تعمیر 19حلقه چاه تولیدی و نصب پمپ درون چاهی، مین روبی، احداث جاده و محل چاه، احداث تاسیسات روزمینی شامل تاسیسات سرچاهی و خطوط لوله جریانی و تفکیک گر و پمپ های چندفازی و اجرای عملیات شکاف هیدرولیکی- اسیدی است که پیش بینی می شود حدود 4 هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در استان ایلام و کشور ایجاد کند.

از مزایای این طرح توسعه و افزایش برداشت از میدان مشترک نفتی آذر (مشترک با کشور عراق)، جذب بیش از یک میلیارد دلار سرمایه از بخش غیردولتی، برآورد عواید 7 میلیارد دلاری برای دولت با اجرای طرح و پس از کسر هزینه های نفتی و دستمزد پیمانکار، الزام پیمانکار در قرارداد به استفاده از توان فنی و مهندسی، تولیدی، صنعتی و اجرایی کشور بر اساس قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور است. همچنین در عملیات حفاری، اجرایی و احداث تاسیسات روزمینی، از تمام ظرفیت های تامین کنندگان دکل های حفاری، شرکت های ساخت و نصب (EPC)، سازندگان داخلی کالاها و تجهیزات، همچنین شرکت های فناور و دانش بنیان ایرانی استفاده خواهد شد. میدان نفتی آذر در بلوک اکتشافی اناران در استان ایلام (جنوب غربی ایران) در فاصله 20 کیلومتری شهر مهران، 70 کیلومتری جنوب شرق شهر ایلام و در مجاورت مرز ایران با کشور عراق قرار دارد. میدان آذر شامل دو مخزن سروک بالا و پایین است که سنگینی نفت میدان آذر حدود 30 درجه ای پی آی بوده و عمق لایه سروک حدود 4500متری از سطح زمین است. براساس آخرین مطالعات انجام شده، حجم درجای نفت میدان آذر حدود 4.4میلیارد بشکه تخمین زده شده است.

همچنین قرارداد گام دوم توسعه میدان نفتی مسجدسلیمان به ارزش 260 میلیون دلار با هدف برداشت حداکثری از این میدان نفتی بین شرکت ملی نفت ایران و هلدینگ انرژی گستر سینا امضا شد. قرارداد طرح توسعه و بهره برداری یال شمالی میدان نفتی مسجد سلیمان با هلدینگ انرژی گستر سینا پس از مذاکرات فنی، قراردادی و مالی فشرده همسو با برنامه و سیاست های کلان کشور در دولت سیزدهم، برنامه های پنج ساله توسعه و اقتصاد مقاومتی مبنی بر توسعه و تولید حداکثری از میدان های نفتی، نهایی و امضا شده است. مدت این قرارداد 14 سال است و در طول دوره قرارداد تولید تجمعی حدود 21 میلیون بشکه نفت خام برآورد می شود. علاوه بر این شرکت ملی نفت ایران طرح توسعه میدان های‎ نفتی سومار، سامان و دلاوران را با امضای قراردادی به ارزش 245 میلیون دلار به دو شرکت ایرانی «ول سرویسز ایران» و «توسعه خدمات چاهی پترو ایرانیان اروند» واگذار کرد. مدت این قرارداد 20سال است و در طول دوره قرارداد تولید تجمعی حدود 40.4میلیون بشکه نفت خام برآورد می شود.

جواد اوجی در مراسم امضای این قراردادها ابتدا خلاصه ای از کارنامه نفتی کشور در سال 1402 ارائه کرد و سپس به نتایج و مزایای بزرگ ترین قرارداد نفتی کشور پرداخت. وی اظهار کرد: این دولت به ویژه شخص معاون اول رئیس جمهوری حمایت های بسیاری از صنعت نفت کشور داشته است. وزیر نفت افزود: گرچه 1402 سالی پرفراز و نشیب برای صنعت نفت بود، اما به لطف الهی با پیدا کردن بازارهای جدید هیچ وقفه ای در صادرات نفت ایجاد نشد. اوجی تصریح کرد: امسال رکوردهای مطلوبی در تولید و صادرات نفت داشتیم و سرمایه گذاری های مناسبی هم در این صنعت انجام شد که یکی از بحث های کلیدی رشد اقتصادی همین سرمایه گذاری های در حال انجام است. اوجی با بیان اینکه نزدیک به 130پروژه نیمه تمام به ارزش 28.5میلیارد دلار را در صنعت نفت تکمیل کردیم، گفت: 50پروژه تازه نیز با اولویت تاثیرگذاری در رشد تولید و ایجاد ارزش افزوده برای کشور در بخش بالادست و پایین دست صنعت نفت آغاز شده است.

وی با اشاره به اتفاق های مطلوب صنعت نفت از جمله بهره برداری از فاز 2 پالایشگاه آبادان با ظرفیت روزانه 210 هزار بشکه و افزایش ظرفیت فرآورش تولید بنزین از 97 میلیون لیتر در آغاز دولت سیزدهم به 115 میلیون لیتر، تصریح کرد: پنج طرح پتروشیمی نیز آماده بهره برداری است که ظرفیت تولید محصولات این صنعت را 8 میلیون تن اضافه می کند. وزیر نفت همچنین در ادامه به اتصال حدود 6400 روستا، 50 شهر و صنایع و نیروگاه ها به شبکه گازرسانی کشور و احداث بیش از هزار کیلومتر خط لوله انتقال گاز در دولت سیزدهم اشاره کرد و گفت: انقلابی در زمینه گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان اتفاق افتاده که در هیچ دوره ای انجام نشده است. اوجی ادامه داد: رشد اقتصادی گروه نفت و گاز در هر سه ماهه اول، دوم و سوم سال 1402 بیش از 20 درصد براساس گزارش مرکز آمار ایران بوده است که برای تداوم این رشد اقتصادی در سال آینده باید سرمایه گذاری هایی در صنعت انجام شود.

وی به امضای قراردادهای اجرایی طرح ملی فشارافزایی میدان مشترک گازی پارس جنوبی با چهار پیمانکار اصلی داخلی به ارزش 20 میلیارد دلار در اسفندماه اشاره و اظهار کرد: امروز نیز قراردادهای توسعه 6 میدان نفتی با هدف افزایش تولید روزانه نزدیک به 400 هزار بشکه از این میدان ها امضا می شود که در مجموع 15 میلیارد دلار عایدی سالانه این افزایش تولید خواهد بود و با اجرای قراردادهای توسعه ای این 6میدان نفتی، از سال 1403 به تولید زودهنگام خواهیم رسید. وزیر نفت تاکید کرد: قول می دهیم که وزارت نفت در سال آینده نیز رشد اقتصادی 1402 را با پروژه هایی که در بخش بالادست و پایین دست تعریف شده است، تکرار کند.

اوجی با بیان اینکه وزارت نفت از روز نخست آغاز به کار دولت سیزدهم معطل سرمایه گذاران و پیمانکاران خارجی نشد، تصریح کرد: صنعت نفت دستاوردهای مطلوبی در تامین کالا و تجهیزات داشته است. در این مسیر واردات بیش از 160 کالا به کشور ممنوع و توان سازندگان داخلی در این زمینه جایگزین شده است. وی همچنین با بیان اینکه وزارت نفت دو سال پیاپی است که در کالاهای تولید باراول رتبه نخست را کسب کرده است، افزود: همچنین رتبه نخست در زمینه استفاده از سرمایه گذاری خارجی نیز به این وزارتخانه اختصاص داده شده است. وزیر نفت با تاکید بر اینکه امروز بیش از 660شرکت دانش بنیان با صنعت نفت همکاری دارند و اعتقاد ما به تعامل با داخل است، گفت: عملیات اجرایی طرح ملی فشارافزایی میدان مشترک گازی پارس جنوبی نیز با استفاده از ظرفیت پیمانکاران داخلی انجام می شود.

اوجی به عملکرد وزارت نفت دولت سیزدهم در حوزه مسوولیت اجتماعی اشاره کرد که در هیچ دوره ای به این اندازه نبوده است و ادامه داد: این وزارتخانه نزدیک به 40 هزار میلیاردتومان اجرای پروژه های عام المنفعه در بخش های مختلف را متقبل شده که نزدیک به 8 هزار میلیاردتومان آن تا به امروز تخصیص داده شده است.