مدیران ارشد زنجیره ارزش باید از حال رقبای خود باخبر باشند. در منطقه ای که ایران به عنوان هاب مواد اولیه شناخته می شود قطر و عربستان و روسیه و عراق وجود دارند. این کشورها بخش زیادی از هیدروکربن دنیا را تولید می کنند. به بیان دیگر ما قرار است در حوزه تولید با این کشورها که از نظر منابع طبیعی با ما شباهت دارند، رقابت کنیم، با این تفاوت که ما تحت تحریم قرار داریم ولی آنها به تکنولوژی روز دسترسی دارند. لازم است گفته شود که توسعه زنجیره ارزش خود را با سرمایه گذاری مشترک در کشورهای منطقه عجین کرده است.

به عنوان نمونه آرامکو به عنوان یکی از بزرگ ترین شرکت های بزرگ نفتی دنیا با اینکه امکان سرمایه گذاری در داخل عربستان را داشت، اما چند میلیارد دلار در چین، هند و اروپا سرمایه گذاری کرده است تا از این طریق جای پای خود را در بازارهای این کشورها محکم کند. ما هم باید به این سمت برویم که اجازه دهیم شرکت های بزرگ در ایران و بالعکس شرکت های داخلی در دنیا سرمایه گذاری کنند. علت اصلی هم بازار مصرف آنهاست چون در سال های آینده همین سرمایه گذاری های مشترک جای پای خود را در کشورهای هدف محکم می کنند.

بنابراین حداقل مدیران و دولت ملزم هستند اطلاعات روز رقبای ما را به سرمایه گذاران داخلی ارائه دهند. به ما بگویند هیدروژن سبز و کاتالیست های جدید و تولیدات جدید به کدام سو حرکت می کنند. من از این نگران هستم که پتروشیمی به عاقبت صنعت نساجی دچار شود؛ نساجی بهشهر، مازندران قائم شهر با آن میزان از نیروی کار عظیم که داشتند زمانی متوجه شدند که دنیای نخ و مواد اولیه و دستگاه ها چقدر تغییر کرده است. در حوزه پتروشیمی هم وضع به همین شکل است، نگاه کنید که بسیاری از پتروشیمی های ما با همان تکنولوژی های قدیم فعالیت می کنند. به عنوان نمونه یک کنوانسیون بین المللی محیط زیستی تصویب شده که در آن تولید محصولات پلاستیکی از سال 2030 ممنوع شده است، الان که 2024 هستیم چگونه می خواهیم به این سرعت خود را با این تغییرات وفق دهیم. در حالی که گفته می شود رفتن به سمت یک دانش جدید در کشور ما در بهترین حالت 5 سال به طول می انجامد. اصلا آیا فکری به حال شرکت های جدید شده که به سمت دانش جدید حرکت کنند؟ به نظر نمی رسد چنین باشد.

حال فرض کنید که در صنعت پایین دست قرار است یک محصول غذایی را با بسته بندی خاصی صادر کنند. در چنین مواقعی ممکن است کشور مقصد مصرف آن نوع بسته بندی پلیمری را ممنوع کرده باشد. البته بخش خصوصی باهوش است و می تواند مواد اولیه خود را تهیه کند و مثل دولت نه 5 ساله بلکه دو ماهه تکنولوژی جدید خود را وارد و شروع به تولید کند که البته این امر نیازمند باز گذاشتن دست بخش خصوصی است.