آرشیو یکشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳، شماره ۵۷۶۰
جهان
۳
خاورمیانه

همزمان با حمایت بی سابقه مجمع عمومی از عضویت فلسطین مطرح شد

سایه مرگ بر «رفح»

احسان پناه بر

به گزارش رویترز، نبرد شدیدی در شرق رفح در جریان است و مبارزان حماس با امکانات محدود همچون راکت های دست ساز، موشک های کوتاه برد و تک تیرانداز در مقابل تانک ها و سربازان اسراییلی در حال مقاومت هستند. این در حالی است که گزارش وزارت خارجه امریکا می گوید اسراییل با استفاده از تسلیحات ارایه شده از سوی ایالات متحده در غزه احتمالا قوانین بشردوستانه بین المللی را نقض می کند. با وجود این، واشنگتن در حال حاضر به تامین تسلیحات به اسراییل ادامه خواهد داد. تلاش ها برای رسیدن به آتش بس و تبادل اسرا تاکنون راه به جایی نبرده و بیم آن می رود که قتل عام و قحطی سراسر جنوب غزه به ویژه شهر رفح را فرا گیرد. از سوی دیگر، اعضای شورای امنیت سازمان ملل خواستار تحقیقات مستقل و جامع در مورد گورهای دسته جمعی در غزه شده اند که در آن صدها جسد از جمله زنان، کودکان و افراد مسن در اطراف بیمارستان های ناصر و الشفاء جای داده شده اند. به گزارش وزارت بهداشت فلسطین، حداقل 34 هزار و943 نفر در حملات اسراییل به غزه از 7 اکتبر تاکنون کشته و 78 هزار و 572 نفر زخمی شده اند.

در چنین شرایطی مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز جمعه در اقدامی تاریخی نشستی فوق العاده در مورد بحران غزه تشکیل داد و با اکثریت قاطع قطعنامه ای را تصویب کرد که حقوق فلسطین در این نهاد جهانی به عنوان یک کشور ناظر، البته بدون اینکه عضویت کامل آن تضمین شود را ارتقا می دهد. نشست عمومی سازمان ملل از شورای امنیت خواست تا به درخواست فلسطین برای عضویت کامل در این سازمان قول «بررسی مساعد» بدهد. در اطلاعیه مجمع عمومی سازمان ملل آمده است که اعطای عضویت به فلسطین مستلزم تصویب شورای امنیت سازمان ملل است. در عین حال، مجمع تشخیص می دهد که کشور مستقل فلسطین واجد شرایط چنین وضعیتی است و به شورای امنیت توصیه می کند که «موضوع را به نحو مطلوب بررسی و بازنگری کند».

درباره عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل تنها شورای امنیت سازمان ملل تصمیم گیری می کند و ماه گذشته، ایالات متحده درخواست عضویت کامل آن را وتو کرد و گفته است تا وضعیت در غزه و اسراییل به همین منوال پیش می رود، رای مخالف خواهد داد. حمایت قاطع از قطعنامه، با 143 رای موافق، 9 رای مخالف و 25 رای ممتنع نشان می دهد که جامعه بین المللی نیاز دارد تا استقلال فلسطین را محقق کرده و اسراییل را در عرصه جهانی منزوی کند. البته برخی طرفین در تلاش بودند تا رای گیری در این زمینه را کمرنگ جلوه دهند و به همین دلیل این قطعنامه در آخرین لحظات قبل از رای گیری کمی از شور و هیجان اولیه افتاد.

همزمان وزارت خارجه امریکا روز جمعه به کنگره گفت که دولت بایدن معتقد است اسراییل به احتمال زیاد استانداردهای بین المللی را در حمایت نکردن از غیرنظامیان در غزه نقض کرده است، اما موارد خاصی را که توجیه کننده توقف کمک های نظامی باشد، پیدا نکرده است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، گزارش امنیت ملی 20 در مورد تضمین های امنیتی به اسراییل و سایر کشورها را به کنگره ارایه کرد. به گفته برایان فینوکان، مشاور ارشد گروه بین المللی بحران، گزارش وزارت خارجه امریکا که روز جمعه به کنگره ارایه شد، این مورد را ارزیابی می کرد که آیا استفاده اسراییل از تسلیحات ارایه شده از سوی ایالات متحده در غزه، قوانین بین المللی را نقض کرده است یا خیر. او گفت که دولت بایدن به شکل متناقضی سعی می کند وانمود کند که می خواهد ارسال تسلیحات را متوقف کند، اما در حالی که هم توان قانونی و هم اراده سیاسی اش را دارد، از این کار سر باز می زند.

ویلیام لارنس، استاد دانشگاه امریکایی در واشنگتن دی سی نیز معتقد است که گزارش وزارت خارجه امریکا در مورد اینکه آیا اسراییل قوانین بین المللی بشردوستانه را در استفاده از تسلیحات امریکایی در غزه نقض کرده است، اواخر روز جمعه منتشر شد. این در حالی است که آنها به خوبی می دانند که سران اسراییل از سلاح برای کشتار مردم غزه استفاده می کنند و دولت بایدن به راحتی می تواند جلو ارسال سلاح را بگیرد. لارنس به الجزیره گفت: «وقتی شما واقعا گزارش را می خوانید، می توانید ببینید که کاملا نفرت انگیز است. کاری که مقامات امریکایی انجام می دهند، این است که یافته های واقعی را در غزه در میان سروصدا و هیاهوی بسیار به عمد گم می کنند و تنها به صدای کر کننده سران اسراییل و حامیان آنها اهمیت می دهند.»

حدود دو ماه پیش، جو بایدن رییس جمهور ایالات متحده به اسراییل در مورد حمله تمام عیار به رفح هشدار داده بود. هفته پیش نیز با لحنی تند به نتانیاهو هشدار داد که از تصمیم حمله به رفح خودداری کند. در همین رابطه نیز مقامات امریکایی اعلام کردند که ارسال محموله های بمب های 2000 پوندی و 500 پوندی از امریکا به اسراییل را متوقف کرده اند، چراکه بیم آن می رود اسراییل از آنها در کشتار رفح استفاده کند. به علاوه، بایدن یک گام دیگر به پیش گذاشت و با چرخشی کم سابقه در سیاست ایالات متحده، روز چهارشنبه گفت که در صورتی که نیروهای اسراییلی عملیات زمینی بزرگی را در رفح انجام دهند، آماده است تا از ارسال تسلیحات اضافی از جمله گلوله های توپخانه به اسراییل خودداری کند. بایدن در مصاحبه با سی ان ان گفت: «اگر اسراییلی ها به رفح حمله کنند، من از ارسال تسلیحاتی که برای حفاظت از اسراییل استفاده می شود، خودداری می کنم.» به نظر می رسد که اولویت بایدن تضمین آتش بس موقت و خنثی کردن انتقادات سیاسی در داخل کشور علیه او و دولتش است. انتقادات به بایدن در قبال اینکه آیا دولت او به اندازه کافی بر نتانیاهو فشار آورده است تا تلفات سنگین غیرنظامیان در غزه را محدود کند یا خیر، افزایش یافته است. اسراییل اعلام کرده که هدف از حمله به رفح از بین بردن آخرین پایگاه حماس در این منطقه بوده است. اسراییل مدعی است که رهبران و نیروهای حماس در رفح هستند و نیروهای اسراییلی برای پیروزی کامل ادعایی این رژیم باید وارد رفح شوند.

مقدمات تصمیم بایدن در خصوص خودداری از ارسال تسلیحات به اسراییل در آوریل اعلام شد. دولت بایدن پس از ماه ها مقاومت در برابر درخواست ها مبنی بر ایجاد محدودیت انتقال تسلیحات به اسراییل به منظور وادار کردن دولت نتانیاهو به بازنگری در نحوه رفتار خود در جنگ، به نظر اکنون تسلیم شده است و با لحنی کم سابقه به اسراییل نسبت به حمله به رفح انتقاد می کند. به گزارش وال استریت ژورنال و به نقل از مقامات امریکایی، این بازنگری به دلیل حساسیت سیاسی استفاده از قوی ترین اهرم دولت بایدن بر اسراییل، محرمانه بوده است. اما با علنی شدن اختلافات بایدن و نتانیاهو در هفته های اخیر، به نظر اعلام رسمی جلوگیری از ارسال تسلیحات نتانیاهو را خشمگین و حملات جمهوری خواهان به بایدن را نیز تحریک کرده است. تا آخر هفته گذشته، مقامات دولت بایدن همچنان امیدوار بودند که شاید بتوان به وقفه ای در جنگ دست یافت و تلاش های خود را برای تضمین یک وقفه شش هفته ای به کار بستند. اما اکنون از همیشه بیشتر ناامید هستند، چراکه همه تلاش ها بی نتیجه مانده و اسراییل نیز به بخش هایی از رفح وارد شده است. با این حال، اسراییل روی راهبرد ادامه جنگ پافشاری می کند. حتی در حالی که هیاتی را برای مذاکرات آتش بس فرستاد، روز دوشنبه اعلامیه هایی را منتشر کرد که از صد هزار نفر ساکن در شرق رفح خواسته بود آن منطقه را ترک کنند.

در کنگره نیز بحث ها داغ است. مایک جانسون، رییس مجلس نمایندگان و میچ مک کانل، رهبر اقلیت جمهوری خواه سنا، روز چهارشنبه نامه ای به بایدن ارسال کردند و در آن از تاخیر در ارایه تسلیحات به اسراییل انتقاد کردند و گفتند: «این امر تعهد شما را مبنی بر اینکه گفته بودید ایالات متحده امنیت اسراییل را تضمین می کند و حمایت امریکا از اسراییل خلل ناپذیر است، زیر سوال می برد.» از سوی دیگر، منتقدان حمایت بایدن از اسراییل می گویند که این اقدام بسیار کم اثرتر از آن است که تاثیری ماندگار داشته باشد، مگر اینکه از ارسال تسلیحات بیشتر نیز جلوگیری شود. به نظر می رسد تصمیم بایدن در مصاحبه ماه مارس با ام اس ان بی سی که در آن رییس جمهور هشدار داد که حمله اسراییل به رفح از «خط قرمز» عبور خواهد کرد، قابل پیش بینی بود، اما به سرعت اضافه کرد: «هیچ خط قرمزی در این زمینه وجود ندارد و من ممکن است بتوانم از ارسال تمام تسلیحات جلوگیری کنم.»جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا، در نشست مطبوعاتی کاخ سفید بلافاصله پس از اظهارات رییس جمهور، از پاسخ دادن به این سوال که آیا در صورت عدم ارایه طرح قابل قبول حمله به رفح از سوی اسراییل، ایالات متحده کمک نظامی به این رژیم را مشروط می کند یا خیر، امتناع کرد و آن را «صرفا یک نظریه» خواند. بررسی فروش تسلیحات به اسراییل به دستور کاخ سفید از ماه آینده آغاز خواهد شد. مقامات دولت بایدن به طور علنی گفتند که سیاست خود را حتی در بحبوحه اعتراضات سراسری دانشگاه ها در مورد حمایت ایالات متحده از جنگ تغییر نداده اند. اما واضح است که در محافل خصوصی دولت بایدن، رویکردی جدید و ناشناخته شکل گرفته است.