به نظر می رسد سفر اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای به ایران، بیم و امیدها برای تفاهم بهتر میان ایران و آژانس در زمینه برنامه هسته ای را بیشتر کرده است و دو طرف با امیدواری ولی احتیاط به روند پیشرفت در این تفاهم واکنش نشان داده اند. این سفر همزمان شده بود با ششمین سالگرد خروج ایالات متحده از پیمان برجام که پس از سال ها چانه زنی میان ایران و قدرت های جهان منعقد شده بود. مجموعه اقدامات آژانس و تهران برای رسیدن به تفاهم در آخرین دور از سفر گروسی به ایران و مذاکرات با مقامات کشور نیز پیگیری شد و دو طرف نسبت به آینده تفاهم ابراز خوشبینی کردند.

در نشست خبری در شهر اصفهان، گروسی اظهار داشت که به مقامات ایران پیشنهاد کرده است «روی اقدامات بسیار ملموس و بسیار عملی تمرکز کنند که می تواند به منظور تسریع» همکاری ها اجرا شود. گروسی با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران از جمله محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی هسته ای گفت وگو داشت و در اولین کنفرانس بین المللی علوم و فناوری هسته ای ایران که در اصفهان برگزار شد، سخنرانی کرد. در حاشیه این کنفرانس و نشست خبری مشترک با اسلامی، گروسی بر لزوم «حل و فصل اختلافات» در مورد موضوع هسته ای تاکید کرد. این در حالی است که تنش ها در منطقه رو به فزونی است و اخیرا رویارویی تهران و تل آویو نیز تنش ها را به نقطه جوش رساند. گروسی گفت که خاورمیانه «دوران سختی» را سپری می کند و تلویحا نسبت به آنچه احتمال حمله به تاسیسات هسته ای ایران از سوی اسراییل در خبرها نقل می شود، انتقاد کرد.

گروسی در بخش دیگری از سخنان خود به خبرنگاران گفت: «گاهی اوقات شرایط سیاسی موانعی را برای همکاری تمام عیار بین ایران و جامعه بین المللی ایجاد می کند.» مدیرکل آژانس افزود که توافق مارس 2023 با ایران «هنوز معتبر است» اما به «مواد» بیشتری نیاز دارد. این توافق در آخرین سفر گروسی به ایران به دست آمد و اقدامات اساسی همکاری از جمله پادمان و نظارت را تشریح کرد. رییس آژانس بین المللی انرژی هسته ای مدعی شد، با این حال، «کندی» در اجرای این توافق وجود داشته است، چرا که ایران تعداد بازرسی ها را کاهش داده و اعتبار گروهی از کارشناسان آژانس را لغو کرده است.

از سوی دیگر، در اصفهان نیز محمد اسلامی در این نشست مشترک خبری گفت: «ما این حق قانونی را داریم که زمانی که طرفین به تعهدات خود پایبند نیستند، تعهدات خود را کاهش دهیم.». او تاکید کرد:«ما به تعاملات بر سر مسائل حل نشده از جمله مسائل مربوط به دو سایت ادامه می دهیم». اشاره اسلامی به دو سایتی است که آژانس انرژی هسته ای مدعی است در آن فعالیت های مشکوک هسته ای صورت می گیرد، ولی ایران همواره این ادعا را رد کرده است و عدم صدور مجوز به بازرسان آژانس را پایبند نبودن طرف غربی، به ویژه ایالات متحده به برجام می داند و معتقد است ایران حق دارد گام های متقابلی در برابر آن بردارد. اسلامی در این کنفرانس خبری گفت که مذاکرات با گروسی سازنده بوده و موافقت کرد که توافقنامه 2023 «پایه خوبی برای تعامل» بین ایران و آژانس است. اسلامی «اقدامات خصمانه علیه برنامه هسته ای جمهوری اسلامی» را محکوم کرد.

به علاوه، ایران در پی عهدشکنی در برجام از سوی ایالات متحده، در حال غنی سازی اورانیوم با خلوص 60 درصد است. محمد اسلامی رییس سازمان انرژی هسته ای در آذرماه 1401 در حاشیه بازدید از نمایشگاه بین المللی محیط زیست در گفت وگو با خبرنگاران انجام غنی سازی 60 درصد در فردو را تایید کرد و اظهار داشت که «در روزهای اخیر شاهد صدور قطعنامه علیه ایران بودیم که این کار با عکس العمل متقابل ما مواجه شد به طوری که در روزهای اخیر تولید اورانیوم UF6 با غنای 60 درصد در فردو از سر گرفته شد.» برخی کشورهای غرب و رژیم اسراییل با اتهام زنی به ایران مدعی اند که این کار می تواند به گذر ایران از آستانه گریز هسته ای منجر شود، هر چند خود آژانس تاکنون به طور رسمی چنین ادعایی را مطرح نکرده است. ایران همواره اقدامات برای گذر از آستانه گریز هسته ای را انکار می کند، و اظهار داشته است که تنها به دنبال اهداف صلح آمیز هسته ای است و این حق را دارد که در چارچوب قوانین آژانس تا هر درجه که لازم باشد دست به غنی سازی اورانیوم بزند.

رافائل گروسی روز سه شنبه هنگام بازگشت از سفر ایران در فرودگاه وین در گفت وگو به خبرنگاران گفت که ایران و ناظر هسته ای سازمان ملل به مذاکرات با هدف پایان دادن به بن بست در بسیاری از مسائل بین خود ادامه می دهند و باید «به زودی» بر سر بسته ای از اقدامات به توافق برسند. به نظر لحن گروسی در وین کمی از حالت محتاطانه خارج شده بود و مدعی است که در ایران با طیفی از مشکلات مواجه است. این دیده بان سازمان ملل ادعا می کند تهران تنها بخش کوچکی از آنچه در «بیانیه مشترک» در مورد همکاری های آتی در مارس 2023 اسفند 1401 به آن متعهد بود را اجرا کرده است و تنها گام های مشخصی که خرداد ماه سال گذشته برداشته شده است، متوقف شده است. گروسی روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگاران در اصفهان در کنار محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی هسته ای ایران، گفت که آنها در تلاش هستند تا بر سر «اقدامات ملموسی» که ایران می بایست بر اساس آن بیانیه مشترک انجام دهد، توافق کنند و دیگر نیازی به توافقنامه جدید نخواهد بود. اما گروسی پس از بازگشت به وین در نشستی خبری در فرودگاه ادعا کرد: «مطمئنا انتظار دارم به زودی نتایج ملموسی به دست بیاورم». او گفت که خواستار نتایج ملموسی از طرف ایران است و امیدوار است تهران این نتایج را زود به آژانس ارایه دهد. او افزود که «خوب خواهد بود» اگر توافقی ظرف یک ماه و پیش از نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای به دست آید. او ضمن این اظهارات، تلویحا به ایران هشدار داد که در صورت نبود توافق با آژانس، نشست بعدی شورای حکام ممکن است بیانیه و یا حتی محکومیتی علیه تهران صادر کند.

در این نشست خبری، رییس آژانس مراحل مورد بحث را مشخص نکرد، اما گفت که این مراحل شامل غنی سازی اورانیوم و دسترسی به تاسیسات هسته ای می شود. این امر می تواند اشاره ای به ازسرگیری نظارت بر فعالیت هایی باشد که در توافق سال 2015 بین ایران و قدرت های بزرگ مشخص شد، اما پس از پایان یافتن این توافق به واسطه خروج امریکا در سال 2018، ایران نیز آن مجوز ها را لغو کرد. گروسی گفت که آنها همچنین شامل رسیدگی به تصمیم ایران در سال گذشته برای لغو مجوز فعالیت بسیاری از کارشناسان ارشد غنی سازی آژانس بین المللی انرژی هسته ای بودند که به ایران مربوط می شدند. او همچنین به تحقیقات ادعایی آژانس اشاره و ادعا کرد تهران باید در مورد کشف اورانیوم غیرقابل توضیح در سایت های اعلام نشده توضیح دهد.

گروسی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران خواستار لغو تحریم ها در ازای گام های هسته ای است که فراتر از صلاحیت آژانس بین المللی انرژی هسته ای است و نیاز به دخالت قدرت های بزرگ دارد، گفت که این بحث ها جنبه های سیاسی دارد. او توضیح داد که «نکته پیچیده در این مورد این است که بسیاری از مسائل سیاسی در آن دخیل است. برخی از آنها در حیطه اختیارات من هستند، برخی از آنها خیر. بنابراین در مورد لغو تحریم ها و مواردی از این قبیل که برای ایران بسیار مهم است، من کسی نیستم که کلید حل این مسائل را در اختیار دارم.»

ایران پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق در سال 2018 و اعمال مجدد تحریم های گسترده، پایبندی به توافق تاریخی 2015 را که محدودیت هایی برای فعالیت های هسته ای تعیین می کرد، به حالت تعلیق درآورد. تنش ها و عدم تفاهم بین ایران و آژانس بین المللی انرژی هسته ای از زمان فروپاشی توافق برجام بارها بالا گرفته است و تلاش ها با میانجی گری اتحادیه اروپا تاکنون نتوانسته است واشنگتن را به توافق بازگرداند و تهران که حق خود می داند دیگر به بندهای متعدد برجام پایبند نباشد را دوباره به مفاد آن پایبند کند. آژانس بارها مدعی شده است که ایران با این آژانس بر سر موضوعات مورد مناقشه همکاری نمی کند و ایران نیز تاکید کرده است که حق دارد تعهدات خود ذیل برجام را کاهش دهد. موضوعات مورد مناقشه شامل گسترش فعالیت هسته ای ایران، کم کردن دامنه نظارت بازرسان آژانس، و غیرفعال کردن دستگاه های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته ای ایران است.

در گیرودار این تنش ها بود که آژانس بین المللی انرژی هسته ای در گزارشی که در آخرین نشست شورای حکام خود در ماه مارس ارایه شد، مدعی شد که ذخایر تخمینی اورانیوم غنی شده ایران به 27 برابر حد تعیین شده در توافقنامه 2015 موسوم به برجام رسیده است. ایران همواره هرگونه برنامه برای توسعه قابلیت گذر از آستانه گریز هسته ای را رد کرده و تاکید می کند که فعالیت های آن کاملا صلح آمیز است.

ایران بر اساس توافقنامه پادمان جامع خود که بخشی کلیدی از پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان تی پی) است، متعهد شده است با آژانس بین المللی انرژی هسته ای همکاری کند و به آژانس اجازه دهد تا مواد هسته ای و فعالیت های هسته ای گذشته و فعلی را به طور کامل حسابرسی کند. ایران به این پیمان همواره پایبند بوده است و آژانس انرژی هسته ای نیز همواره این موضوع را تایید کرده است. اما تهران، پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام، اعلام کرده است که چون از منافع این پیمان عایدی ندارد، بنابراین خود را ملزم به رعایت مفاد آن نمی بیند.

بیش از پنج سال است که آژانس بین المللی انرژی هسته ای با طرح ادعاهایی، درباره اورانیوم اعلام نشده و فعالیت های هسته ای در چهار سایت ادعایی ایران گزارش می دهد. آژانس مدعی است که این سایت ها مربوط به کار گذشته ایران و پیش از امضای پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان تی پی) است و اکنون که ایران ذیل ان تی پی درآمده است، باید در مورد آن سایت ها گزارش قانع کننده ای ارایه کند.

در این میان، قطعنامه نوامبر 2022 شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای، چهار گامی را که ایران باید بردارد تا مسائل پادمان باقیمانده را روشن کند، بیان کرد. این چهار گام شامل ارایه توضیحات فنی برای ادعای آژانس در مورد کشف اورانیوم در سه سایت ادعایی در ایران، اطلاع آژانس بین المللی انرژی هسته ای در مورد مکان(های) فعلی ادعایی مواد هسته ای و تجهیزات آلوده، ارایه تمام اطلاعات مورد نیاز آژانس و دسترسی به مکان ها و مواد در صورت لزوم می باشد. شورای امنیت از آن زمان تاکنون قطعنامه جدیدی تصویب نکرده و پرونده ایران را برای اقدامات متقابل به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع نداده است. سازمان انرژی هسته ای ایران نیز در یادداشت توضیحی در خصوص گزارش های رافائل گروسی، مدیرکل به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای درباره «موافقت نامه پادمانی پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان تی پی) با جمهوری اسلامی ایران» و «نظارت و راستی آزمایی در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد»، عنوان کرد که«به دنبال خروج غیرقانونی امریکا از برجام در ماه مه 2018 و انفعال اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه در اجرای تعهدات خود، ایران در راستای اعمال حقوق خود وفق بندهای 26 و 36 برجام، کلیه اقدامات شفاف ساز داوطلبانه فراتر از موافقت نامه پادمان جامع خود شامل اجرای کد اصلاحی 1/3 (همانطور که در بند 65 ضمیمه برجام مشخص شده است) را در فوریه 2021 متوقف کرد.»

گزارش جدید آژانس مدعی «فقدان اعلامیه های کامل هسته ای ایران در توافقنامه پادمانی» است. آژانس بین المللی انرژی هسته ای مدعی است که ارزیابی خود را از مواد و یا فعالیت های هسته ای اعلام نشده در چهار سایت لویزان-شیان، ورامین، مریوان و تورقوزآباد تغییر نداده است. در پاسخ، تهران نیز در یادداشت توجیهی نظرات و مشاهدات جمهوری اسلامی ایران در مورد گزارش مدیرکل پیرامون موافقت نامه ان تی پی با جمهوری اسلامی ایران (GOV/2022/26 مورخ 30 مه 2022) به شرح زیر ارایه کرد: «جمهوری اسلامی ایران به طور کامل به تعهدات خود طبق موافقت نامه پادمان جامع (INFCIRC/214) که آژانس از طریق آن به حفظ دانش خود به واسطه یک سازوکار راستی آزمایی قوی که در نظام راستی آزمایی آژانس از جمله اقدامات نظارتی و مراقبتی (C/S) منحصر به فرد در مورد مواد و فعالیت های هسته ای ایران ادامه می دهد، عمل می کند. همچنین، در راستای همکاری بیشتر با آژانس، ایران موافقت کرد تا در دو نوبت بیانیه های مشترک 26 اوت 2020 و 5 مارس 2022 را منعقد نماید که مفاد آنها به طور کامل توسط جمهوری اسلامی ایران اجرا گردید. مکان های اشاره شده در گزارش فعلی مدیرکل مبتنی بر ادعاهای مطرح شده از سوی طرف ثالث بدنیت-یعنی رژیم صهیونیستی- است که هیچ مبنای حقوقی ندارد. لازم به ذکر است که براساس اصول حقوق بین الملل مبنی بر اینکه «معاهدات، حق و تکلیف برای طرف ثالث پدید نمی آورد» و همچنین ماده 34 از کنوانسیون وین در مورد حقوق معاهدات بین دولت ها و سازمان های بین المللی که تصریح می کند:«یک معاهده نمی تواند بدون رضایت طرف ثالث حقوق و تعهداتی ایجاد کند»، طرف غیرعضو موافقت نامه پادمانی بدون پایبندی به این اسناد نمی تواند از برخی حقوق و مزایای مندرج در این موافقت نامه بهره برداری و از آن علیه یک کشور عضو به منظور طرح هرگونه ادعا و وارد کردن آژانس در تحقیقات بی پایان استفاده کند.

با این حال، آژانس بین المللی انرژی هسته ای در آخرین گزارش ان تی پی خود با تکرار ادعاهای قبلی اظهار داشت: «یک بار دیگر هیچ پیشرفتی در حل مسائل پادمانی باقی مانده در این دوره گزارش دهی صورت نگرفته است». آژانس بین المللی انرژی هسته ای بار دیگر تاکید می کند که «علی رغم قطعنامه های متعدد هیات مدیره و فرصت های فراوان ارایه شده از سوی مدیرکل این آژانس طی چند سال اخیر، ایران هیچ توضیح فنی معتبری برای حضور ذرات اورانیوم با منشا انسانی در دو مکان اعلام نشده ارایه نکرده است. ایران از مکان(های) فعلی مواد هسته ای و یا تجهیزات آلوده به آژانس اطلاع نداده است.» آژانس بین المللی انرژی هسته ای با تکرار ادعاهای خود علیه تهران، مدعی است که از زمان قطعنامه نوامبر 2022، هیچ پیشرفتی حاصل نشده است. در بخش نتیجه گیری یادداشت توجیهی ایران آمده است که «جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاری کامل خود را فراتر از تعهداتش براساس موافقت نامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی نسبت به آژانس ارایه کرده است. بایستی بار دیگر تاکید گردد که تمامی مواد و فعالیت های هسته ای ایران به طور کامل به آژانس اعلام شده است و نظام راستی آزمایی بسیار قوی را پشت سر گذاشته است. لازم به ذکر است که در طول 20 سال گذشته بیشترین بازرسی های گسترده آژانس در ایران انجام شده است که گزارش اجرای پادمان آژانس در سال 2021 موید این موضوع است به طوری که بیان می دارد 22 درصد از بازرسی های سراسر جهان در ایران انجام شده است در حالی که ایران تنها 3 درصد از کل موسسات هسته ای تحت پوشش آژانس در سراسر جهان را داراست.»

از دیگر موارد اختلاف تهران و آژانس انرژی هسته ای لغو مجوز ناظران این نهاد برای ادامه فعالیت در ایران است. در آخرین نشست شورای حکم در ماه مارس (اسفند 1402)، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای درباره لغو مجوز تعدادی از بازرسان این سازمان از سوی ایران که در چارچوب موافقتنامه جامع پادمان صورت گرفت ابراز نگرانی کرد. او در این باره گفت که تنها از طریق تعامل سازنده و موثر می توان به دلمشغولی های پادمانی پایان داد و بار دیگر از ایران خواست که به طور کامل و بدون ابهام با آژانس همکاری کند. این در حالی است که تهران شهریور 1402، بعد از صدور بیانیه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس هسته ای، مجوز 8 بازرس آلمانی و فرانسوی این نهاد در ایران را لغو کرد.

برای اولین بار، آخرین گزارش سه ماهه پادمانی آژانس بین المللی انرژی هسته ای درباره پایبندی ایران به معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای (ان پی تی) خط ادعایی را بین عدم پایبندی ایران به توافقنامه پادمان جامع (CSA) و نگرانی از توانایی فعلی ایران در ساخت سلاح هسته ای ترسیم کرد. این در حالی است که اخیرا چند مقام بلند پایه جمهوری اسلامی ایران در مورد تهدیدات کشورهای متخاصم، به خصوص رژیم اسراییل هشدار داده اند و اعلام کرده اند در صورت ماجراجویی خطرناک از سوی هر بازیگری، ایران در دکترین هسته ای خود تجدید نظر خواهد کرد. در همین رابطه، رافائل گروسی در گزارشی مدعی است که: «اظهارات علنی در ایران در مورد توانایی های فنی این کشور برای تولید سلاح های هسته ای تنها نگرانی های مدیرکل را در مورد صحت و کامل بودن اعلامیه های پادمانی ایران افزایش می دهد.»

آژانس همچنین مدعی امتناع ایران از اعلام ساخت تاسیسات هسته ای جدید است.آژانس بین المللی انرژی هسته ای مدعی است که ایران بدون انجام تعهدات پادمان برای ساخت رآکتور جدید نیرو به نام 360 - IR دست به کار شده است. ایران اخیرا به طور علنی برنامه های ساخت و ساز جدید را برای چندین رآکتور هسته ای دیگر اعلام کرده است. اما آژانس مدعی است که تهران از ارایه اطلاعات اولیه طراحی به آژانس امتناع کرده است. گزارش آژانس بر این ادعا پافشاری می کند که ایران ممکن است در صورت ساخت تاسیسات جدید و مخفی غنی سازی، آن را به اطلاع آژانس نرساند.

سفر اخیر رافائل گروسی به ایران در راستای مذاکره با تهران در رابطه با همین موضوع ارزیابی شده است؛ به ویژه که رویارویی اخیر ایران و اسراییل و ادامه دار شدن تنش ها در منطقه آژانس را نسبت به واکنش ایران در صورت تهدید از سوی اسراییل و یا متحدینش همچون ایالات متحده حساس تر و نگران تر کرده است. مقامات بلندپایه ایران بارها هشدار داده اند اگر موجودیت جمهوری اسلامی ایران از سوی بازیگری متخاصم همچون رژیم اسراییل تهدید شود، در دکترین دفاعی و هسته ای کشور تجدید نظر خواهند کرد.

در میانه سفر گروسی به ایران که همزمانی داشت با سالروز خروج امریکا از برنامه هسته ای موسوم به برجام، اسپنسر آکرمن، در مقاله ای در نشریه نشین به دولت بایدن توصیه کرد تا قبل از وقوع وضعیت اضطراری در خاورمیانه با ایران به مذاکره بنشیند. او که نقش ایالات متحده را در آرام نگاه داشتن منطقه کلیدی می داند، معتقد است رسیدن به درک درستی از نقش ایران در منطقه می تواند به آرامش در خاورمیانه کمک کند. به نوشته این تحلیلگر، با توجه به تنش اخیر در منطقه و رویارویی مستقیم ایران با اسراییل در همه زمینه ها، از جمله برنامه هسته ای ایران، می بایست تا پیش از آنکه خیلی دیر شده باشد، به گفت وگو بنشیند. آکرمن می نویسد که ایران به دنبال حفظ کرامت و احترام در منطقه است و در عین حال برای رسیدن به توافق نیز تمایل نشان داده است. او با اشاره به نشست ژانویه 2024 گفت که مقام های عمانی میزبان هیات های عالیرتبه ای از هر دو کشور ایران و ایالات متحده بودند و بین نمایندگان دو طرف که در اتاق هایی جداگانه مستقر بودند به تبادل پیام پرداختند. آکرمن می نویسد که این دیدارها نباید میان ایران و امریکا قطع شود چرا که از نظر او تهران مایل است با حفظ اصول خود با ایالات متحده بر سر برنامه هسته ای به توافق برسد.

در همین ارتباط، حسین موسویان، مذاکره کننده ارشد هسته ای سابق ایران و پژوهشگر دانشگاه پرینستون نیز در گفت وگو با نشریه نیشن، ضمن انتقاد از رویکرد دولت بایدن می گوید که در ابتدای دولت بایدن، قصد او احیای برجام بود. او حتی گام های عملی برای این کار برداشت. با این حال، به نظر می رسد دنباله روی از رویکرد «فشار حداکثری» ترامپ باعث شد ایران با بی اعتمادی به غرب، تمایل کمتری برای حرکت به جلو داشته باشد. موسویان یکی از بزرگ ترین اشتباهات دولت بایدن را به تعویق انداختن مداوم مذاکرات هسته ای با ایران می داند. او بر آن است که این امر باعث شد که مذاکرات با ایران به حاشیه مناسبات داخلی امریکا از یکسو و جنگ در اوکراین و غزه برود و وجه المصالحه این عوامل شود. همه این مولفه ها باعث شده است مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران و رسیدن به توافقی جدید تاکنون با شکست مواجه شود.

گروهی از ناظران می گویند شکست مذاکرات هسته ای در سال های اخیر عمدتا به دلیل بی اعتمادی ایران نسبت به مقاصد و نیات غرب و عدم ارایه تضمین های سازنده از سوی دولت امریکا رخ داده است. همچنین، حمایت ایالات متحده از رژیم اسراییل در تهاجم به غزه باعث شده است که ایران بیش از پیش از حضور و نقش واشنگتن در تنش های منطقه ناخشنود باشد و نسبت به نیات آن بیشتر ظنین شود. کارشکنی های اسراییل نیز در سال های اخیر بی تاثیر نبوده است. به علاوه اینکه ایران به آژانس هشدار داده است که به گزارش های نادرست رژیم اسراییل علیه برنامه هسته ای ایران تکیه نکند و این نهاد را گروگان بازیگری خاص، به ویژه رژیم اسراییل نکند. از سوی دیگر، اعضای کنگره ایالات متحده عمدتا نسبت به هر گونه مذاکره دولت بایدن با ایران بدبین بوده اند. در چنین شرایطی سیاست گذاری اخیر دولت بایدن و تلاشش برای عادی سازی روابط عربستان و اسراییل و انعقاد پیمانی امنیتی با تل آویو به باور ناظران صرفا بسان بنزینی است بر آتشی که خاورمیانه را دربرگرفته است.