طراحی و ساخت نرم افزار هوشمند سلامت مادران باردار در معرض خطر

سالانه تقریبا 6 میلیون زن در جهان به دلیل عوارض بارداری و زایمان، جان خود را از دست می دهند که بیش از 99 درصد از این مرگ ها در کشورهای درحال توسعه اتفاق می افتد (1). همچنین بیش از 60 میلیون زن نیز که از مرگ نجات می یابند از عوارض بارداری و زایمان رنج می برند (2). حاملگی و زایمان، علت اصلی مرگ 33-25 درصد زنان 44-15 ساله بوده و حداقل 18 درصد بار بیماری های این گروه سنی زنان را به خود اختصاص می دهد (1). این موضوع تا حد زیادی پیامد مراقبت های ضعیف دوران بارداری و عدم شناسایی به موقع حاملگی های پرخطر می باشد (2 و 3)، از این رو ارتقاء کیفیت مراقبت های دوران بارداری، نقشی اساسی در تامین سلامت مادر خواهد داشت (4). در حال حاضر در کشور، مراقبت های دوران بارداری توسط پزشکان و ماماها و با ثبت در فرم های کاغذی در پرونده افراد صورت می گیرد که این امر می تواند تحت تاثیر علم، تجربه و وضعیت روحی فرد مراقبت کننده قرار گیرد. بنابراین امکان عدم تشخیص به موقع حاملگی های پرخطر وجود دارد (5). استفاده از فناوری های نوین در بهبود کیفیت مراقبت های سلامت، نقشی اساسی دارد و در واقع فناوری به عنوان یک تسهیل گر برای دستیابی به اهداف بخش سلامت مطرح شده است. این مطالعه در پی طراحی نرم افزاری بود که قابلیت انجام مراقبت های دوران بارداری و تشخیص حاملگی های پرخطر را برای کاربر آسان تر سازد. مراحل اجرای طرح به صورت ذیل طراحی و اجرا شد: الف) مطالعه و شناسایی روند کار در حیطه مراقبت های مادران باردار و تهیه فرم های مربوطه، ب) مشاوره با متخصصان و کارشناسان ذیربط، پ) طراحی نرم افزار با توجه به اطلاعات به دست آمده طی مراحل قبل با کمک برنامه دلفی و بانک اطلاعاتی SQL Server و ت) مشاوره مجدد با کارشناسان مربوط و بررسی نرم افزار و دریافت نظرات اصلاحی و نهایی کردن نرم افزار. لازم به ذکر است نرم افزار مذکور مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و نتیجه گیری از تست نرم افزار در دو مرکز بهداشتی درمانی استان کرمانشاه از نظر دقت، سرعت و رضایت مندی کاربران مطلوب بود. این نرم افزار دارای ویژگی ها و قابلیت های متعددی مانند قابلیت هشدار روزانه در مورد اقدام مورد نیاز برای مادران باردار، پزشک و ماما، هشدار عدم تحویل پسخوراند توسط مادر باردار، عدم نیازحفظ کردن دستورالعمل های پیچیده بوکلت چارت، قابلیت هشدار در مورد زمان مراجعه بعدی مادر توسط تلفن گویا و SMS، دارا بودن سطوح دسترسی به منظور محرمانه بودن اطلاعات، دارا بودن ساعت هوشمند جهت مراقبت و گزارش دقیق برای پایش کنندگان و بازرسین مربوطه، دارا بودن بخش گزارش گیری، قابلیت جستجو از بانک اطلاعاتی برای یافتن بیمار طبق اولویت حروف، شماره الکترونیک، کد ملی یا شماره خانوار و دارا بودن بخش دفتر یادداشت هوشمند با دو نوع عملکرد ثبت مراقبات مورد نیاز برای مراجعه بعدی و تنظیم هشدارهای هوشمند بر اساس نیاز بود.
در صورت تغییرات احتمالی در محتویات دستوالعمل های کشوری، امکان تغییر و ویرایش برنامه نرم افزار توسط مدیر سیستم و بدون نیاز به برنامه نویس نرم افزار فراهم است. با توجه به اهمیت بالای مراقبت های دوران بارداری برای سلامت مادر و همچنین تاثیر آن بر سلامت آتی نوزاد، نرم افزار هوشمند سلامت مادران باردار می تواند کاربرد موثری در جهت افزایش کیفیت خدمات ارایه شده داشته باشد.