اثربخشی مداخله آموزشی نظریه محور در اصلاح حالت های بدنی کاربران رایانه

کاربران رایانه مستعد ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی هستند. رابطه بین اختلالات اسکلتی عضلانی به ویژه درد پایین کمر و حالت بدنی نشسته در مشاغل، تایید شده است. هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی مداخله آموزشی بر اصلاح حالت های بدنی و متغیرهای روانی - اجتماعی برگرفته از نظریه رفتار برنامه ریزی شده است.
در این مطالعه نیمه تجربی، 75 کاربر رایانه از دانشگاه علوم پزشکی قزوین که حداقل 20 ساعت در هفته با رایانه کار می کردند، به گروه مداخله و همین تعداد از دانشگاه بین المللی به گروه کنترل تخصیص داده شدند. هر دو گروه در شروع مطالعه، 3 و 6 ماه بعد از مداخله ارزیابی شدند. ابزارهای روش ارزیابی سریع اندام فوقانی، پرسش نامه محقق ساخته و آزمون دانش ارگونومی استفاده گردیدند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های مجذور کای، تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه با اندازه گیری مکرر و کراسکال والیس استفاده شد.
گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل نمرات بالاتری را در دانش ارگونومی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده، قصد و همچنین رعایت حالت بدنی به عنوان رفتار هدف در پیگیری های 3 و 6 ماه بعد از مداخله بدست آورد (05/0> p). بعد از مداخله، دو گروه از نظر سازه هنجار انتزاعی تفاوت معنی داری نشان ندادند. مداخله نتوانست سطح خطر (Rapid Upper Limp Assessment) را به حوزه پایین و خیلی پایین ارتقاء بدهد و تنها مواجهه با خطر را به سطوح میانی کاهش داد.
یافته ها نشان دادند که مداخله ارگونومی مبتنی بر تئوری ممکن است بتواند حالت های بدنی را بهبود بدهند ولی به تنهایی قادر به کاهش عوامل خطر ارگونومی به سطوح کم مواجهه نیستند. اگر مداخله آموزشی به صورت جزئی از مداخلات چند جانبه که حداقل شامل دو جزء آنالیز و حذف عوامل خطر، کنترل های مهندسی، کنترل های مدیریتی باشد در نظر گرفته شود اقدامات ارگونومی پیشگیرانه موفق تر خواهند بود.