استراتژی منزلت طلبی سیاست خارجی ایران: تحلیل محتوای سخنان رئیس جمهوری در سازمان ملل متحد

یکی از جلوه های بارز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران موسوم به اصولگرایی تغییر و تحولات گسترده آن، به ویژه در مقایسه با دولت های سازندگی و اصلاحات است. مقاله پیش رو می کوشد با بهره گیری از ظرفیت های تبیینی نظریه هویت اجتماعی و مفهوم تحلیلی «منزلت طلبی» به تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این دوره بپردازد. بنابراین، سوال اصلی این پژوهش آن است که علل تغییر در سیاست خارجی دولت احمدی نژاد در مقایسه با دولت های سازندگی و اصلاحات چیست؟ در کنار این سوال اصلی، سوالات فرعی دیگری نیز وجود دارد: آیا می توان برای سیاست خارجی ایران در تمام دوره ها وجه اشتراکی در نظر گرفت؟ تفاوت سیاست خارجی دوران اصولگرایی با دولت های سازندگی و اصلاحات در چیست؟ به عنوان فرضیه فرعی نخست استدلال می شود که ایران همواره در قبل و بعد از انقلاب اسلامی یک دولت منزلت طلب در نظام منطقه ای و بین المللی بوده است. فرضیه فرعی دوم آن است که وجه تفاوت دولت احمدی نژاد با دولت های گذشته صرفا در استراتژی منزلت طلبی است. فرضیه اصلی مقاله نیز آن است که برداشت سیاست گذاران این دوره از ناکامی دولت های گذشته در نیل به اهداف منزلتی، مقاصد سیاسی و سیاست مهار ایالات متحده، مهم ترین علل بازنگری در استراتژی منزلت طلبی دوران اصولگرایی بوده است.