بررسی اثربخشی درمانهای رفتاری- شناختی، شناختی، دارویی و تلفیقی و کاهش علائم اضطراب صفت و حالت

این پژوهش با اهداف بررسی اثر بخشی درمانهای رفتاری - شناختی، شناختی، دارویی و تلفیقی بر کاهش علایم اضطراب صفت و حالت به مرحله اجرا در آمده است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، از بین مراجعان به مطب روانپزشک و مرکز مشاوره الزهرا که در مجموع 300 نفر را تشکیل می داده اند، 50 نفر که دارای نمرات بالای 110 در آزمون اضطراب صفت و حالت اشپیل برگر بودند به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند. سپس این 50 نفر در پنج گروه درمانی رفتاری - شناختی، شناختی، دارویی و تلفیقی و گروه کنترل جایگزین شدند. بر این اساس متغیر مستقل در پژوهش حاضر روش های درمانی و متغیر وابسته علائم اضطراب صفت و حالت بوده اند. متغیر مستقل که شامل روش های درمانی بوده طی 17 جلسه درمانی بر روی گروه های درمانی به اجرا در آمده است. فنون و روش های مورد استفاده در گروه های درمانی- به ترتیب برای درمان رفتاری - شناختی، شامل ارائه اطلاعات در رابطه با اضطراب با تاکید بر الگوی رفتاری- شناختی حالات اضطرابی، آموزش آرام سازی کاربردی، شناسایی و اصلاح نگرشهای منفی و نامناسب، برای درمان شناختی؛ تعیین انواع خطاهای شناختی و افکار غیر منطقی و تاثیر آن در موقعیتهای مختلف، جایگزین کردن افکار منطقی و ارائه بازخورد به این افکار، برای درمان دارویی، استفاده از بنزودیازپین ها، باسپیرون و باربیتوراتها و برای درمان تلفیقی، ترکیبی از دارو درمانی و فنون شناختی- رفتاری مورد استفاده قرار گرفته است. گروه کنترل طی 17جلسه هیچگونه مداخله ای را دریافت ننمودند. اجرای پس آزمون بر روی گروه های آزمایشی و کنترل، در یک زمان، یعنی یک هفته بعد از اتمام مداخله های درمانی انجام شده است. نتایج حاصله با استفاده از تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. شواهد حاصل نشان داد که بین اثربخشی روش های درمانی بر اضطراب صفت تفاوت معنی داری وجود دارد. آزمون تعقیبی توکی نشان داد که بین درمان رفتاری- شناختی و شناختی، بین درمان شناختی و دارویی، بین درمان شناختی و تلفیقی و بین درمان شناختی و گروه کنترل، همچنین بین درمان رفتاری- شناختی و دارویی، بین رفتاری- شناختی و کنترل و همچنین بین درمان دارویی و گروه کنترل و بین درمان تلفیقی و کنترل تفاوت معنی داری براساس نمرات افتراقی پیش آزمون و پس آزمون وجود دارد. در موارد رفتاری به شناختی و تلفیقی و دارویی و تلفیقی تفاوت معنی دار(P>0.05)به دست نیامد. نتایج تحلیل آنرا نشان داد که بین گروه های درمانی در اثر بخشی بر روی کاهش علایم اضطراب حالت تفاوت معناداری وجود دارد. آزمون تعقیبی توکی نشان داد که بین گروه های درمان شناختی و رفتاری- شناختی، شناختی و دارویی، شناختی و تلفیقی، شناختی و کنترل و همچنین درمان رفتاری- شناختی و تلفیقی، رفتاری- شناختی و کنترل، دارویی و تلفیقی، دارویی و کنترل و تلفیقی و کنترل تفاوت معنی داری اثر بخشی بر روی کاهش علایم اضطراب حالت وجود دارد. اما بین درمان رفتاری- شناختی و دارویی در این مورد تفاوت معناداری ((P>0.05 به دست نیامد. در مجموع به اضطراب صفت به ترتیب اثربخشترین روش های درمانی عبارت بودند از رفتاری - شناختی، تلفیقی، دارویی و شناختی و در اضطراب حالت به ترتیب درمانهای تلفیقی، رفتاری - شناختی، دارویی و شناختی قرار داشتند.