مقابله رفع ابهام بیتی از دیوان خاقانی شروانی

جهان ادب پارسی، طی قرن های متمادی دانشمندان، ادیبان و سخن وران بسیاری در دامان مهرپرور خود پرورده است، که آوازه ی ایشان در جهان امروز طنین انداز است. در این میان شاعرانی چون خاقانی شروانی (520 ه. ق) با کاربرد فراوان تشبی هات و استعاره های دور از ذهن و هم چنین با استفاده ی فراوان علوم و فنون مختلف که در نوع خود بی نظیر است دست یابی به مفاهیم شعری خود را بسیار دشوار کرده است، آن چنان که تا جوینده را به ژرفای شعر خود نکشاند، مرواریدی در کفش نمی نهد. نوشته ی پیش رو، به بررسی بیتی از یکی از قصاید دیوان این شاعر پرداخته است. این بیت نیز نشان دهنده ی حیطه ی گسترده ی دانش خاقانی در علم نجوم است؛ و آن اصطلاح «مقابله» یکی از «نظرات خمسه» است. مقابله پدیده ای است که در آن ماه و خورشید در امتداد یکدیگر قرار می گیرند. این پدیده در شبهای بدر اتفاق می افتد