بهار عربی از منظر تاریخی

خیزش مدرمی یک سال اخیر در خاورمیانه عربی، بحث های جدی و بی پایانی را درباره ریشه ها و روند این تحولات به دنبال آورده است. بخشی از این مباحثات درباره آن است که این خیزش مردمی چگونه آینده دولت ها و رژیم ها را تحت تاثیر قرار می دهد، آن هم در منطقه ای که همواره دچار بحران بوده است؟! به گفته سامی زبیده، همه نتایج ممکن تحت تاثیر سرنوشت ایدئولوژی ها و جنبش های مخالف اعم از ملی گرایی، سوسیالیسم، سکولاریسم، اسلام گرایی، سلسله گرایی و مشروطه گرایی لیبرالی است که چشم انداز سیاسی عربی را در دهه های اخیر تحت سلطه خود درآورده اند. توصیف کلی وی از ظهور و سقوط این ایدئولوژی ها، تاریخچه پیچیده ای را نشان می دهد و حاکی از میزان چالش های موجود در برابر اصلاحات دموکراتیک است.