تعیین گروه بیماریزایی جدایه های قارچ Ascochyta rabiei در ایران

به منظور تعیین گروه های پاتوتیپی قارچ عامل بیماری برق زدگی نخود Ascochyta rabiei Pass L. در ایران، 26 جدایه از 16 استان کشور انتخاب و آزمون بیماریزایی با استفاده از 16 رقم افتراقی در شرایط گل خانه انجام شد و نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها حاکی از تاثیر معنی دار جدایه ها در بروز بیماری و وجود تنوع بیماریزایی در بین آنها بود. گروه بندی جدایه ها براساس الگوی بیماریزایی، قدرت بیماریزایی و تجزیه خوشه ایانجام شد. براساس الگوی بیماریزایی سه نژاد R6,R5,R1 و دو پاتوتیپ P2,P1 شناسایی شده، در حالیکه براساس قدرت بیماریزایی تنها سه گروه پاتوتیپی و به وسیله تجزیه خوشه ایدو گروه قوی و ضعیف به ترتیب با میانگین بیماریزایی 21/6 و 87/3 تعیین گردید. همچنین در این راستا روش ابداعی مبتنی بر تجزیه واریانس نیز مورد استفاده قرار گرفت. در این روش براساس نتایج مقایسه میانگین ها، کلیه ارقام افتراقی در شش سطح مقاومتی تفکیک و براساس قدرت بیماریزایی لازم جهت شکستن این سطوح کلیه جدایه ها در شش گروه پاتوتیپی P6,P5,P4,P3,P2,P1 قرار گرفتند. این روش در مقایسه با سایر روش ها قابلیت بهتری در تفکیک جدایه ها نشان داد و جدایه ها در گروه های پاتوتیپی تعیین شده به طور مطلوب ترین توزیع شدند. در بین گروه های پاتوتیپی شناسایی شده، پاتوتیپ شش با سه جدایه از استانهای تبریز، مرکزی و همدان به دلیل قدرت بیماری زایی بسیار بالا حائز اهمیت بیشتری بود. قدرت بیماری زایی این پاتوتیپ به اندازه ای بود که ارقام مورد مطالعه در این بررسی هیچ گونه مقاومتی در برابر آن نشان ندادند. لذا لازم است پروژه های اصلاحی جهت گزینش ارقام مقاوم متناسب باگروه های پاتوتیپی شناسایی شده در مناطق مختلف طراحی گردد.