ارزیابی بالینی و هیستوپاتولوژیکی کاربرد موضعی عسل بر التیام زخم های تجربی در سگ

عسل از دیرباز در طب سنتی برای التیام انواع زخم ها مورد استفاده قرار می گرفته است. در این مجموعه پژوهشی تاثیرات بالینی و هیستوپاتولوژیکی عسل خام و فرآوری نشده آذربایجان غربی در روند التیامی زخم های جراحی (بریدگی ها) مورد ارزیابی قرار گرفت.
این مطالعه به منظور بررسی و برآورد اثر عسل بر درمان زخم های تجربی در سگ و نقش آن در سرعت و کیفیت کاهش مساحت زخم در زمان مشخص انجام شد. 30 قلاده سگ هر کدام به وزن تقریبی Kg25-20 در 2 گروه مطالعه بالینی (10 قلاده) و مطالعه هیستوپاتولوژیکی (20 قلاده) تقسیم شدند. در هر گروه پس از آماده سازی جراحی و بیهوشی، زخم های جراحی با ابعاد یکسان (مستطیل؛ 2mm25×50)در سطح پشتی (ناحیه سینه ای– کمری) ایجاد شد. به طور قراردادی زخم های طرف چپ به عنوان گروه درمان و زخم های طرف راست به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. در گروه درمان پس از شستشوی زخم ها با سرم فیزیولوژیک، یک لایه عسل g20 روی زخم ها مالیده شد. در گروه شاهد، زخم ها فقط با سرم فیزیولوژیک شستشو داده شدند. متغیرهای بالینی و هیستوپاتولوژیکی در روزهای 7، 14، 21 و 28 بعد از عمل مورد ارزیابی قرار گرفتند.
عسل سبب تسریع روند التیام و سرعت بسته شدن زخم های جراحی و کاهش میزان ترشح و عفونت در گروه درمان در مقایسه با گروه شاهد شد که در روزهای 14 و 28 به طور معنی داری بیشتر جلب نظر نمود (05‎/0 p<. ) کاهش مساحت زخم طی دوره تحقیق، در گروه درمان شده با عسل 1‎/11 % بیش از گروه شاهد بود. از لحاظ هیستوپاتولوژیکی، از هفته دوم به بعد نفوذ نوتروفیل ها و ترشحات عفونی در گروه درمان نسبت به گروه شاهد کاهش پیدا کرد و همچنین در گروه درمان، بافت همبند ترمیمی با سرعت بیشتری تشکیل شد.
نتیجه گیری نهایی: عسل خام و فرآوری نشده آذربایجان غربی به طور بالقوه به عنوان دارو در تسریع التیام زخم های جراحی موثر است.