تکاپوی نظری برای کشف مواضع هنجاری اسلام درباره سرگرمی

یکی از نیازهای بنیادی و دیرپای انسان که همواره به گونه های متفاوت و متناسب با درک و تقاضای فردی و جمعی و امکانات محیطی، در قالب کنش هایی پاسخ یافته است، نیاز به سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت به شیوه های متنوع و خلاق بوده است. فراغت اگر در گذشته به صورتی درهم آمیخته با کار و تلاش و روندهای معمول زندگی بدون نیاز به تمهیدات و چاره اندیشی های ویژه، پوشش می یافت و یا بیشتر در میان کودکان و نوجوانان یا اقشار متمکن و مرفه احساس می شد، امروزه به یکی از فرصت های همگانی مستقل از روندهای عادی کار و تلاش رسمی، و به شدت نیازمند سیاست گذاری و برنامه ریزی، تمهید مقدمات و تخصیص امکانات تبدیل شده است. هم اکنون با نهادی شدن همه سازوکارها و مجاری معطوف به نیازهای جمعی، تامین این نیاز نیز به مجموعه ای از نهادها و سازمان های اجتماعی دارای گستره ملی و بین المللی محول شده است. پرسشی که این نوشتار درصدد پاسخ بدان است اینکه اسلام به منزله یک دین و فرانهادی اجتماعی در جامعه اسلامی ایران، درباره این نیاز و اقتضائات و ملزومات آن چه موضعی دارد؟ خطوط هنجاری عام مستفاد از شریعت اسلام که در مقام ارضای این نیاز از مجرای کنش های فردی یا اقدامات سازمانی باید منظور شوند، چه ویژگی هایی دارند؟ اتهام تاریخی به ادیان مبنی بر بی اعتنایی و کم التفاتی و بلکه معاندت با این سنخ خواست ها و کراهت و تحذر اغلب مومنان و متشرعان از این قبیل اشتغالات، بررسی و مطالعه و موضع گیری در این باره را به یکی از جدی ترین و ضروری ترین نیازها در قلمرو پژوهش های دینی معطوف به مطالبات اجتماعی تبدیل کرده است.