پیش بینی سری زمانی تعداد معلولیت های مربوط به حوادث ناشی از کار برای بیمه شدگان تامین اجتماعی بین سال های 1379 تا 1389 در ایران با استفاده از روش تحلیل باکس جنکینز

کنترل وقوع حوادث در محل کار موضوعی است که در تمامی کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است. پیامدهای مالی وقوع این حوادث و زیان های اقتصادی که از این طریق به شرکت های مربوطه تحمیل می شود، تنها یکی از جنبه های کوچک این آسیب است؛ حال آنکه با در نظر گرفتن آسیب های غیر اقتصادی اما نامحسوس به جامعه، این گونه ضررها در حاشیه قرار خواهند گرفت. هدف از انجام این پژوهش برازش مدل باکس جنکینز(Box-Jenkins Model) به سری زمانی تعداد معلولیت های مربوط به حوادث ناشی از کار و برآورد مقادیر گمشده سری حین برازش این مدل می باشد.
این پژوهش طولی (از نوع سری های زمانی) به منظور مدل بندی، برآورد و پیش بینی سری زمانی تعداد معلولیت های مربوط به حوادث ناشی از کار، برای بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی بین سال های 1379 تا 1389 خورشیدی در کشور ایران انجام شده است. دو روش هموارسازی اسپلاین (Spline Smoothing) به منظور درون یابی و برآورد مقادیر گمشده سری و روش باکس جنکینز به منظور انجام بهترین پیش بینی روی سری مورد استفاده قرار گرفته اند.
روش هموارسازی اسپلاین با استفاده از تعدیلاتی برای سری های فصلی، به منظور برآورد مقادیر گمشده، عملکردی قابل قبول روی سری مذکور نشان داد. به کار گیری تحلیل باکس جنکینز نشان داد که مدل سریزمانی مناسب برای داده های معلولیت، به صورت است. این مدل بیان می کند که سری زمانی معلولیت های ناشی از کار دارای اثر فصلی یک ساله، با میانگین متحرک مرتبه اول برای هر دو صورت معمولی و فصلی است.
نحوه برآورد داده های گمشده در این سری زمانی با در نظر گرفتن خصوصیاتی مانند طویل بودن بازه داده های گمشده و اینکه این مقادیر پشت سر هم و بدون نقاط میانی قابل اتکا در سری اتفاق افتاده اند، روش خوبی برای برون رفت از حالت وجود چنین فواصلی در داده ها است. با نگاهی به شاخص های نیکویی برازش مدل می توان گفت که خطای برآورد و پیش بینی مدل نسبتا پایین است و بنابراین مدل به خوبی به سری برازش داده شده است و بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدل باکس جنکینز مدلی قابل اتکا برای برازش به داده های مشابه خواهد بود.